Acta eruditorum Lipsiensia, anno 1682 à 1776

431쪽

LProp. omn Ramorum

Conjunctio Capacitatum in omnibus ramis ad Theor. ad Mensur. I26. I 29. Differentia

Velocitas sanguinis, sex attritu ad angulos ramorum calor, ad prestabilitam hancce normam aequaliter sese habet. De motu oculorum ilh. Porte et i ingenios assertim tu oculi alios externos, musculorum ope administratos, alios internos, qui sunt in chrystallino ct iride, statuit Enarrantur oculorum musculi, taxaturque Columbus, qui allopium. elevatorem palpebrae pro septimo oculi habentem, notaverat erroris, quod obliquum superiorem palpebrae adjudicasset. Ο-mnium musculoru ponevrose in seserotica, innominatam Columbi aliis tunicam tendineam dictam, essingunt. Motus oculorum circa axem, Outra erravitium, Academicum

Parisiensem, defendit. Adducuntur microseopicae de ins cstis, quae oculis carere dicuntur observationes, deque visu, colorumque intra oculum effictu, acute plura declarantur. De digastrico musculo disserit Cl. Monro, musculumque 'lohyoideum hypomochlii instar eidem inservire negati cui tractationi, de placentulis is cotyledonibus vaccarum curiosiores adduntur observationes, pro declarandis quande eodem argumento Tom. II Art. IX si is attulerat momentis. Praeternaturalem organorum urinariorum 4enerationis conformationem infantis masculi recens nati delinea Iacobus omat, Chimrgus. Viarum lachrymalium morbos adjecit industrius Alexander Monro, breviter excutiens, an anchylops aegylops fistulae lachrymali accenseri possint, quaestionem. Praemittitur hinc anatomica viarum lachrymalium declaratio Hydrops seu hernia sacci lachrvnialis, dummodo abscessus non sit, curatur injectis Anelliana syringa,quae levem adstringendi virtutem hibent, medicamentis nexisque, prout decet, vinculis. Quodsi aperiendus si ob collectum pus saccus iste, ne essiuente materia collabascat, periculumaue incurrat hirurgus incidendi orbicularis ten

dinem, inducitur per punctum lachrymale conductor, qui

432쪽

sealpello viam monstret. Praeter alia agitur de coalitu sacellachrymalis, novaque paranda lachrymis via; cui negotio adaptatur acus, sutoriae similis, acuta, qua per fungosum, canali innatum, tumorem via paratur, immissaque seta aut stis Io argenteo callus novae factae viae inducitur. Quodsi ossa ipse perforanda sint pro ductu deficiente restituendo, monet, ne instrumentum versus sinus mill superioris dirigatur. utpote qui parum resistentes possin ab acu penetrari. . Infelix tumoris exst patio, qui infantis radicem nasi occupaverat, recensetur, alleganturque symptomata, quae sphacetum

ex vulnere in parte emacea facto ortum concomitata

erant. Desecuta ossa nasi hoc indoeo adducit Chirurgus, cujus nomen reticetur, prout id usui fore jam ab initio instituti promiserant Collectores Lethali uteri procidentia addueitur a Cl. mino, adjiciente ob rei affinitatem Cl. Thoma Simyonopessarium, cujus icon additur, pro retinendo utero qui sede sua excesserat. De uteri orificio interno gravidae clauso, coalitis ejus lateribus, partum impossibilem enicientibus. disseritur ab eodem allegaturque dimcilis prior partus, quo mortuus extractus fuerat scelus, subsequente, per urethram effluente cum sanguine purulenta materia Scalpello dilatais tum orificium extrahendo foetui, qui aliquo abhinc tempore

inortuus calcariam crustam induxerat commoditatem quidem dedit, sed mortua triater ex alio capite curiosissimum destiendi avidissimum reliquit Λutorem, an uteri cavitas comis municaverit cum urethra, quandoquidem uberiores quam fieri solet, aquae durante gestatione effluxerant, nullasque durante partu emtaxisse secundinarum aquas, observatum fuerat. Alexander Butterus, Chirurgus, descriptum jam antea ab exeriseitatissimo Chapmanno instrumentum, capiti infantis diri. gendo destinatum quod orcipem appellant, uberius cum icone exponit. Lues venerea, sectione attracta, qua nutrix infantem insecerat Guardo Barr uberem exponendi eis

casionem dedit. Jacobus muratis o Palsu singularium hydrocephalorum exempla subministrant. Doctissimi Monrade Angina αMhi te legi merentur Commentarii. Steat M a natis Cooste

433쪽

o, NOVA ACTA ERUDITORUM

matis per oesophagum ex thorace in abdomen tendentis huctoria habetur studio Misi amissoni Chirurgi Ribertus Porteris de usu balneorum in colica biliosa Framineas Proeti de exeuntibus umbilico hydropici aquis, de men-smata per ulcus calcane virgine ac Catamur, junior. Chirurgus, eriidite disserunt. Nova medica,quae addi sub Lnem operis solent, sunt ductus palatinus, qui Stenonianus. post incisores dentes, disputatur inter Hesertimin Pale num apertusae sit in vivo homine, prout in sceleto: decidit I ulmus, Dantiscanus, in brutis sic esse, in homine secus. Poeta Professor Bononiensis, unguium ortum ex tendinibus mustu. lorum tertia phalangis deducit. Nova ejusdeminutoris de thymi in infantibus usu est sententia, cum flatu eundem impleverit, lacteumque in eodem succum detexerit singularibus, pro subigendo chyta, omelisining Λccedunt alia se rima lectu digna, scit jucunda, factu utilia.

h. e.

COMPENDIUM ANATOMIAE CORPORIS

humani, quo exhibetur deseriptis breuis 1 exacta paritium, quibus istud componitum, musibus earundem. Autore Chirurgo Iurato Parisiosi

riristis, o typographia P. G. te Mercier, filii, iri a Tom. I plag. ra, Tom is plag. T. Aggressis est Autor totius eorporis humani historiam, simgulis partibus sigillat impositis α explicatis ita cuidem tradere, ut, cum brevitati studuerit, nihil tamen Omiserit coriam omnium, quae ad totius Systematis e luationem facere possunt visus nobis est libellus iste Miniti esse Epitome.

434쪽

MENfIS SEPTEMBRIS A. MDCCXXXVII. 4ia

Nam de suo parum addidit Autor ex fontibus probatorum scriptorum omnia hausit Agitur primum de Anatomia in genere, de partium divisionibus, viscerum,quae cavitates corporis explent, denominationibus tum summi in arte conceptus. de

musculo ligamento vase glandula, &c praeli minari oratione declarantur. Sed re Physiologiam leviter hie delibat, explicatis humorum elementis,in motuum in illis lege. Inde Anatomia dividitur, ad duchim Hesperi, in Osteologiam Iarc logiam, haec in Myologiam, planchnologiam, Q giologiam cujus subdivisae partes sunt arteriae, venae, nervi, glandularum ii istoriae. Sic diviso opere, Osteologiam aliam

recentium, aliam siccorum ossium facit, ct sceletum alium naturalem, alium artificialem, appellat ossa generalius inue ac specialius perstringuntur, consideratis in quocunque emum conditionibus, quibus compages osse constat. OLs pars principalis dia physis, minus principalis . utpote quae aliquo tempore, ex quo embryo formari coepit, abfuerit spOphysis est inde accellariae ossis partes habentur, cartilagines, glandulae, vasa; unguntur ossa inter se ad articulum formandum variis modis, vel cum motu, vel sine motu haec articulatio synarthrosis, illa diarthrosis, audit Diarthrolis vel lucti. lentum, vel obscurum motum praestat nec luculenta isthaec articulatio una eademque existit. Quibusdam enim artubus hac ipsa ad omnes plagas, quibusdam ad definitas, moveri licet. Hoc modo disserunt arthrodia enarthrosis, ginglimus, qui aliquando cum narthosi mixtus, id est amphiarthrosis, deprehenditur, prout in articulo ossis primae ct secundae vertebraeeolli cum occipite os autem extra articulum nexa dicuntur vel sine medio symphys, vel cum medio simchondrosi.

svnimenosi syntenosi, sic porro, contineri. Inde ossa singula, prout in scholis fieri solet, secundum conditiones processuum prosunditatum, mutuarumque immersionum, adducuntur. De musculis haec habet. Est aliquod in omni musculo primum elementum, nullius, vel certe non sensibilis compositionis, quod fibra motrix dicitur. Hoc cum sui smilibus quamplurimis eodem, quem membrana sormat,

435쪽

i NOVA ACTA ERUDITORUM

fasciculo detinetur, quo musculi formantur. Hos plurima intercedit diversitas. Alii enim cavi sunt instar cordis mniumque intestinorum, alii pleni, simpliees ad ii, alii compositi, qui m a volumine magni vel parvi a directione tran versi obliqui hecti a loco frontales, occipitales, ab ossicio I vatores, adductores abductores, a figura trapezii quadrati. rhomboidei, scaleni, Se sic porro appellantur. Vires istaeis uires aliquod sui motus punctum fixum in osse quiescente. aliquod mobile in opposito per articulum flexili, obtinent. Moralitas autem & mentis concurrentis imperium efficit, ut motus hi voluntarii alii mechanici quidam utrinque mixti,

dici mereantur. De integumentis corporis humam, tum mniversalibus tum particularibus, ornate dicit. Cutim qu tuo stratis componi asserit, corio, corpore reticulari corpore papillari, de epidermide ; qua occasione de plicis sulcisque

cuticulta de glandulis culaneis, miliaribus aeque ac sebaceis.

de poris majoribus, qui sudorem, minoribus, qui insensibulem trans spirationem praestant, deveni itidem absorbentibus,

capillis unguibus, disseritur. Integumenta propria pecntiarem ommentationem mereri visa sunt inde de mustulia abdominis, peritonaeo & epiploo dicere instituit. Perit . naei potissimum processus duo pro vasis cruralibus, duo pro m. vasis spermaticis, unum pro intestino recto in pro vesica urinaria unum explicantur. Succedit planchnologia seu doctrina de visceribus Morganis. Primo loco habentur ea. quae abdominis cavum supplent, quoruin chylopaea alia, aliauromea spermatopoea alia dicuntur. Haec in sexu sequiori

formationis humanae ex vulo materno xscina existunt. Vita fetus in utero, convenientibus organis administrata hic

descii bitur eui organa concessa sint talia, qualia nascituro. saltem pro conditionibus status sui amphibi competunt, qua- lia sunt thymus canalis arteriosus canalis venosus soramenovale, sic porro. Proximo loco adducuntur vitalia organa, quae ad motum humorum spectant, qui thorace contia

436쪽

MENfI SEPTEMBRIS A. MDCCXXXVII. is

Angiologia eoncinna methodo proponitur. Arteria quatuor membranis, vasculosa, musculosa, cellulosa, nervea, comis ponitur. Haec vel constantem habent sese dividendi in dum vel pro individuo quoque discrepant Coeliaca certe inquatuor ramos divisa non penes omnes conspicitur Ven rum membranae eaedem, sed musculosa elastica minus existit. Harum truncos cordis, auriculis cuidam insertos, tres duos majores, cavamin pulmonalem minorem alium armon alis legat. Vena portae peculiarem motuum legem obtinet, hanc tarnen minus a urate, eo qllo ramos, ex quibus enascitur. prosecutus haud fuerit, definit, sicut min Nevrologia &Ad nologia vel nimis contrahit Perutilem tamen libellum, scidearum elaritate Perspicuum, atque hoc ipso commendabilem judicamus.

h. e.

ADVERSARIA MATHEMATICA, SDbis Praefectorum Scholae Drotechnicae Regia, qua

detentorati Aoru accommodata.

Λrgentorati, apud Iu ReinoMummulsiecherum. 737, 4. Alph. 4. Tabia aen. Io Nullam omrino artium bellicarum perfectionem unquam sperandam esse, si de iis scientiarum mathematicarum prasidia mihintur, id quidem evidentilis est, quam ut longiori probatione indigeat, nec de eo dubitant aequi rerum aestimato. res Norunt prorecto, quicunque has scientias vel primis. quod unt, labris degustarunt, quicquid commodi, quicquid praeclari, quicquid ingeniosi, hoe in genere inventum huc usque fuit, effectumque id maximam Iinetem deberi profundioribus Geometrarum disquisitionibus. Quis quaeramns potulisset eruere regulas istas quarum ope pyrobolos ad scopum alis quem fixum projiciunt pyrotechnae, nisi eximia illa Galilas de

437쪽

de motu gravium accelerato theoria imbutus Atqui illud est problema artis pyrotechnicae longe utilissimum, di disseillimum quoque, si difficultatem metiaris modo inveniem di. Quis porro certi quidquam statuere posset de impetu, quo e g. globus tormento explosus moenia ferit concutitque. vel pyrobolus decidens solum tectaque perserat, nisi praeci ta illa noverit de impulsu corporum recto vel obliquo ac de velocitatibus corporum cadentium , theoremata' Non enim esse nullius momenti hancce quaestionem, licet vulgo neglectam, facile patet, Quiris diutum rerum usu instructis jam pridem innotui Quid dicemus de cuniculi. Merraneis, pulvere pyrio vallorum subruendorum causa, repletis It quidem parantur plerumque ab hominibus rudior,hus, ct vix aliquali notitia practica tinctis, quam a suis hamserunt magistris, aeque, ac ipsimet indoctis. At vero, si rem recte reputes aptam cuniculorum dispositionem perndere ex theoria quadam Physico-Mathematica satis dissielli. deprehendes. Non enim ex pondere molis submendae vis& quantitas pulveris pyrii requisita unice aestimanda est, uti factum hue usque fuit, sed ex ejus quoque tenacitate, utpote pariter superanda. Quae cum in praxi vulgo insuper

habeatur, mirum quidem haud est, permultos saepe cunic los suecessu optato destitui. Non autem est cur Mathematum in arte pyrotechnica necessitatem exemplis comprobemus pluribus. Eam pone sequatur ars muniendi, altera scienti rum bellicarum pars princeps nostro aevo ad insigne e sectionis fastigium evecta. Illam requirere exactam disei. plinarum elementarium Arithmeticae, Geometriae ad minimum practicae, cognitionem, ii quoque fatentur ex Architectis bellicis. qui ceteroquin res mathematicas earumque cultores, nescio quo contemtu quove odio, prosequuntur. Ut enim dicamus quasi in transitu ridiculum nobis vudetur Λrchitectos illos quos vulgo dicunt Ingentarios,

adeo exagitare homines mathematicos, ut vel eorum n

me ipsis sit fastidiosum, cum tamen rei sortificatoriae. quicquid fere habet persecti, a Mathesi vel Gesserit vel adhuc, uti mox videbimus, accedere debeat.

438쪽

MENSI IEPTEMBRIS A. MDCe XXXVII. ii

adeoque arctissimum sit vinculum inter ea, quae excolunt homines inveterato a se invicem odio disjuncti Tri. gonometriam planam omne punctui ferre in determinandis munimentorum lineis ιχ angulis, a nemine amisplius in dubi tun vocatur. Quae porro in excitandis lineis. quas circum- contra- vallationis appellant in determinando situ suggestu uin, quibus tormenta imponuntur, Batteries. ut munimentum evertendum probe respici. nt, in disponendis cuniculorum ductibus inc ejus sit opportunitas ei facile innotescet, qui loci cujusdam muniti obsidionem spectandi occasionem nactus et f. c. cui deest occasio, haec talia videndi is majorem forsan notitiam ex Cl. Belidori Curia

mathematico haurire poterit, qui egregia sane continet problemata ad scientia ruiti bellicarum progressus haud parum conductur. . Analysis, sive Algebra, huc usque parcius in usum vocata videtur; at vero, quanta ejus vis sit in inveniendia munimentoruin novorum generibus, ipso facto facile comprobari pollit quid Z quod hanc in rem prostent specimina

Te leriana Sturmiana, alia, ut taceamus, quanta praestet compendia in ipsis operum soliditatibus computandis, alias taediorum plenis Mechinidae reconditioris de vulgari enim nemo dubitat, scientia quantum juvet Architectum iacile sibi persuaserit, quicunque de energia illa cogitaverit, qua valla excitata extrorsum premunt muros, qui ipsa convestiunt.. hanc ipsalia energiam sustinere eique adeo attemperari, debent. Et quotumquodque est muniment uin, quod perbbus careat subterraneis ut plurimum arcuatis, aliisve similibus Forniculi itaque theoriain rchitectus calleat, necesse est. Urbem ad fluvium sitam portum inaruimum &c. quis munire poterit, qui nesciat leges fluidorum motorum. in corpora solida impingenti uin, quorum impetum suam uni inent debent excipere ac reprimere Omittimus sex.

centa alia quid enim multi simus in exemplis congerendis, rem per se satis claram illustraturis Unicum adhuc superest nobis attingendum Bella scilicet non terra solum. sed mari quoque geruntur id quod tertiain constituit artis

439쪽

is NOVA ACTA ERUDITORUM

heilleae pariem, praestantia sua oppido insignem mie igitur viperam Gaturus, artis nautica ct Hydrographiae,praecepta per Lia debet Hydrographia superfructa es albonomiari non igitur aliquali ad minimum siderum notitia re problematum summe neeessariorum praxi carere potest classem secuturus. Non a tem eontinuo partem hane posteriorem sibi reddere nimili rem tenetin , qui scientiis bellicis sese devovit quod enim elassem haud sequatur, illam tuto negliget. Quorsum vero haec omnia Milicet ut intelligatur animam de artibus nobilissimis tollere videri, qui de iis mathemata tollunt id quod in limine statim declarandum susceperamus. Id vero curri s iis perspexissent Reges quidamin. Principes contavere iam, naria' scholas in animum induxerunt, in quibus artes belliis cas doceantur pavenes c cum iis disciplinas mathematicis conjungant consilio plane sapientissimo. Florent tales sis lae Parisiis. Λrgentorati, resdae. Berotini, Petropoli alibi. Instructae sunt magistris rerum scientia usuque conspicuis. Quis itaque dubitet, exinde prodituros discipulos praestantes, rebusque maximi momenti gerendis idoneo, Ut vero qui que magistrorum majorem in erudiendis hisce Martis filiis οὐ peram collocat, ita suo dignior est eomio. Quocire pra, clare res suas agunt, qui seriptis exponunt publicis, quas late tiarum partes,in qua methodo. suis propinent auditoribus Illud enim extra dubitationis aleam positum es, Cursus mathematia eo vulgares etsi optimos, non adeo profuturos hominibu . eastra classemve secuturis, adeoque omnino interest, conscri- here alios, in quibns perpetua habeatur praxium bellicarum ratio duce Mathesi expediendarum missis aliis, ad rem dire. et non pertinentibus. Noe in genere eximia sunt, duae in

Cursu suo pariter. ac inscriptis aliis evulgavis Bodorus Idem quoque negotium in se sulaepit Clarissimus apn Argentor tenses Matheseos Professor. x in schola Regia Lector Her nn inius, Libri praesentis ceu patet ex Epistola dedicatoria, Autor Nostrum est brevem libri synopsi exhibere mino omnes quidem Matheseos partes continet, sed eas tamen, quarum summam in rebus bellicis necessuriem iudicavit Am

440쪽

MENfIS SEPTEMBRIS . MDCCXXXVII. t

tor quasque adversariorum forma tradidit. Compuet igitur primo'rithmetica, tu qua exponitur algorithmus umeralia. regniae fractionum regula aurea simplex composita, directa. inversa Me. Loeo regulae quam dicunt salsi, live' sitio.

num fundamenta prima Algebrae jecit, aequationes primi gradus simplicissimas reducere docendo. In exemplis exquilitis mulius est in plurima proponit problemata absque solutione. ut discipuli sui. iis eni in scriptus est liber, habeant ipsi in

quo se se exerceant. Numerorum quadratorum x cubicorum theoriam una cum radicum extractione in Geometriam rejicit. Arithixaeticam sequitur Geometria elementatis. Ibi primariis ex Gelido Pro sitiones adductas de demonstratas videas. Calculiin Algebraicum identidem 4n usum vocat Autor eumque data occasione exponit quousque illo opus habet. G nerationem quadratorum numerorum perspicue tradk ut ocradicis extractionem formulamque analyticam, eruit, ex coninsideratione figurae quadrati. Ad resolutionem quoque aequati nuru seeundi gradus hie adscendit, in problematibus Geometriacis perquam necessa riam. Cubicorum numerorum x radicum naturam pariter ac quadratorum explicat. Computum s lidorum quorundam. . . conorum aut Priamidum trum catarum, comprehendere docet formulis analyticis percommodis. Sectionum quoque conicarum genesin ex ipsa ooni sectione breviter ostendit ut nomenclaturae rationem fac liu percipiant tyrones. x praecipua earum proprietates alge-hraice eruit Seire tamen Lectorem volumus, Autorem calculo algebraico maximam partem uti in solvendis problematibus, non autem in concinnandis demonii rationibus si ea quaedam exceperis de Decagono, Pentagono, dis ille remata Ptolerimana conique sectionesin rigorum demonstrationem comi unxisse eum facilitate. Subjungitur ingens numerus Problematum Geometrieorum ope calculi lgebraici solvend

mi , dileipulorum industria ' Supplementum Geometri quod agit de methodo dividendi triangulum datum virvione data per lineam quandam rectam, e puncto dato iam