Joachimi Iungii Lubecensis med. doct. et gymnasii Hamburg. quondam prof. publ. atque rectoris Opuscula botanicophysica ex recensione et distinctione Martini Fogelii ... et Ioh. Vagetii ... cum eorundem annotationibus accedit Iosephi de Aromatariis ..

21쪽

acumine praeditus, primas hasce lineas non sine omni dofectu duxit attamen plures antecessorum errores modeste indicavit & multos solide emendavit. Interim tamen non dubito fore plerosque, qui novam hanc opusculis Jungianis denuo edendis adhibitam curam supervacaneam imo inutilem judicent, hac imprimis aetate, qua res herbaria ad altius fastigium evecta, totque excellentissimorum Virorum curis, obseruationibus, experimentis meditationibusque magis exculta, scriptis etiam pervulgata, ad virilem quasi aetatem pervenit. Sed hi erunt se. re, qui immemores, multum interesse reipublicae literariae, seriem nosse meritorum in quolibet scientiarum genere, cincrementorum ab incunabilis ad adultam usque aetatem progressum, non nisi nova perfectissima esse legenda putabunt. Mi si meminerint, nos multum etiam debere curis virorum, qui ante nostra tempora in emendandis erroribus pervulgatis fuerunt diligentes industrii, magnaeque insuper utilitatis in Scholis esse, studiosam juventutem jucunditate quadam ad evolvenda clegenda antiquiorum, tam G corum quam Romanorum

Volumina tacite invitari, non admirabuntur, nos illorum sententiam esse sequutos, qui harum rerum aequioreS sunt

aestimatores.

Vt itaque L. B. habeat in uno fasciculo, quicquid superest meditationum Jungianarum de Plantis, i S AGGAEI

num diligenter legerit, testantur haees de Plantis. opuscula, inprinus vero doxoscopiae

22쪽

lam sectionem, quae Partis secundae tertia est, subnecten dam putavimus. Agit enim illa de Plantarum speciebus tam summis, quam inferioribus, vel, si mavis, ordinibus, generibus, speciebus, porro deplantarum nominibus, de plantis perperam homonymis meteronymis, denique de partibus quinindarum plantarum confuse cognitis, tandem de plantarum vita. Vtriusque autem falciculi ea est affinitas, ut mentem autoris in altero obscuriorem ex altero optime interpretari possit industrius lector, quod VAGETIVS jam annotavit. ι Qxiete conditio prima fuerit opusculorum horum posthumorum, qua cura, qua diligentia 4 quibus Viris illa successive sint in ordinem redacta, quibus fatis peinterruptus sit labor, non est ut repetam, quia harum rerum omnium rationes copiosas & sussicientes dederunt

Viri doctissimi, MARTINUS OGELIUS IOH.

GETIVS, quorum utrorumque Monita Annotationes ante legisse juvabit, quam quis ad opusculorum ipsorum lectionem se accingat, vel eum quoque in finem, ut de improbis horum alioriunque virorum laboribus melius judicare erroribus aut ambiguis nonnullis veniam ab quius dare discat. Vtinam contigisset Viro eruditissimo longior vita frui, ut perficere omnia ipse potuisset, tunc enim ea magis ordinata, recocta, limataque haberemus. Quod vero ad nostras pertinet curas in Orthographia nihil immutavimus temerarii, quia nec FOGELIVM nee VAGETIVM hac in re observavimus audaciores. c.)Cum vero assertionum plures sectiunculae in uno paragra-

23쪽

phro cosse, numerisque tantum margini appositis notatae, aliquid obscuritatiS pius alere viderentur, quae inmorari poterat lectorem in evolvendis notandisque rebus notabilioribus, singulas easdem separari curaVimus, ut sic oculorum primo obtutu facilius reperiri queant. Quas Fogelianas annotationes generaliores Doxoscopiis phys,

cisi fixas, his in specie de Plantis, aliquid lucis faenerari Polle putavimus, speciali oribus ejusdem premitti volui-

mUS, ne, quidquam eorum aeque desiderari possit, quae ad maiorem notitiam atque intelligentiam ullo modo facere quaerat. Neque in I SAGOG neque in Do Xos COPIIS ulli bi GEMMARvM factam esse mentionem ObservanteS, quarum tamen cognitio ijustacide indeque formandadit serentia tanto magis nece ilaria videbatur, quanto major

est earum usus, huic defectui mederi voluimus brevisi

simis ita ut tarp. IV. ISΛGOGES, DR CAVLE, in notula subjunxerimus ea, quae recentiorum obseruauit circa

GEMMAs industria, i ne tyronibus, quorum in gratiam

haec

I Nam tanrum non omnemae fieri per gemmas, ni terra saepissime rationis Ela multiplicationis stropa reeonditas visu nostro rem sationis i iisdem Seecie plantae ra motas vel illa docet observario, quationem unice, vel immediate ex se interdum ejusmodi bulbos, ut alias mine, Vel mediate per gemmain fieri, gemmas, extra romam, alfius in soli immo in ipsis gemmis seminum pri tum alis natos videmus vid, amme mordia iam latitare hodie eomper re sit. Nor phus techn med Ann. tum est. Et quod magis mirari Leeri s. Hebd. x Ull. D. ala Hebdia omnem multipIieationem, radicum XL lx p. 336. Hebd. I. p. 6 o. Porro bulbosarum, ut in Tulipis squamo ibid. n. mi. Hebd. Ll V. p. 347. sarum, ut in Liliis, tu rostrum ut nec non BENNEM N Ecforti,

in Hyaeintho Ind. tuberi Basellan bust de Tulpe p. 3o. Istor L. B. detium ex genimiis, ut in Fragaria, de OLFF. sva de maderbare Teri

reliquarum plantarum, quantum no mel rust deis Setredde Cap. li vativi omnium, quae radicibus multipli dereli Eruularua Cap. l. II. Recte eanturis propagantur, uniformiter ita

24쪽

haec recusa voluimus, ut supra jam indicatum est, aliquid

deesse videatur eorum, quae nosse multum interest. Quibus ut in reliquis etiam consulatur eo melius, identidem sub finem vel paginarum vel capitumillos indicavimus exscriptoribus recentioris aevi, quorum major est autoritas, qui familiariores apud nos fiant, ex parte non magno parabiles, lic enim habebunt, quos contulere ulterius pos

sint.

Tandem

itaque Celeberri tu miti in Institutionibus regni vegetabilis p. 3. 3 d. maximam esse radicum bulbosarum cum gemmis convenientium usi eruit Saepius mihi nata est in mente dubitatio, an non vexatissimi illius naturae phaenomeni, quod hodie ingenia physicorum rorquet, deir pagatione mul riplicatione Zoophyti illius, Polrpi nempe aquae dulcis

Trembleyani ratio, ex idea gemma rum peti possit. Tabercula enim copiosa in illius eorpore conspicua mihi quidem videnturgemmulae, ex quarum singulis a corpore licet divisis, singula prodire nossunt nova ejusmodi cor

pora organica ejusdem naturae, quem

admodum in gemmis vegetabilium idem fieri observamus. Illud ipsum vero corpus organicum Polypi hujus forsan propius in hoc aee edit ad V

getabilium naturam, quam animali inum. Id quod aliorum Willorum quidem maxime observationibus re- Iinquo quibus copia Tacultas est observationum hac in re ulterius niselendarum. Ipse observitiones Trembleyanaees de generatione hujus Polypi, in Memoire mur aisto ire de Polype Mem tu p. m. 1 3 seqq.

certe suadent, ut cream easdem ruberculorum Illorum a gemmarum esse rationes, ut ita non opus habeamus illam ex partibus diuisis prodeuntem generationem aut multipli ineationem, animae cuidam nescio cui, corporis novi formarrie tribuere. Aecedit, quod Clari illi, ab extremita te corporis prodeuntes, magnam habere analogiam observentur, cum fibrillis radicum in vegetabilibus aquis innatantibus. Est perquam dit scite, sine sufficiente observationum copia res in limitibus postras ad justos referre terminos. Quemadmodum enim Lithophyta v. gr. Corallia, multa liabent cum regni mineralis eo Poribus communia, ita forsan ejus

modi Zoophyra inter animalia 4egetabilia ambiguae sunt natur , ut perquam dissicile sit judicatu, cui ex

nis regnis potior pars debeat. Μ tum habere ejusmodi polypos obser vatum est, unde ad animalia referri queunt, sed si hanc generandi multiplicandi rationem de in integro eo pore an partibus singulis divisis consideramus, hac ipsa plantarum naturae propius accedunr. In eo sane comveniunt utraque, quod habeant co pora organica.

25쪽

Tandem ob rerum affinitatem Celeberri doctissi. quondam Viri IOSEPHUM MOMATARIIS ad BALTHOLO V NANTI rariorem EPIsTOLAM vh.

jungi non incongruum fore putavimus, quam DE GENDRATIONE PLANTARUM EX EMINI Bus, discuisui suo de Rabie contagiosa, magni momenti affectu praefixit, qui primum Venetiis l6as. m proximo deinde anno i 626. ob dignitatem materiae, etiam Francos ii denuo impressus est in sorma, quam ob quaternarium plagellarum numerum quartam vocanti Hic enim celeberri Autor primis merito annumeratur, qui observarunt docilerunt, maximam inter sEMINA VEGETABILIUM MOVA AND MALIVM intercedere analogiam, utraque continere c. turi foetus rudimenta, neutra vero generari aut crescerea principio interno, nisi ante a principio quodam activo semine virili laecunda fuerint reddita.

ex thesibus judicare possumus, ante hos centum annosi quod excurrit. Oh scurior confusa ex parte adhuc fuerit autoris hae de re idea Atque haec sere sunt B. L. do

quibus monitum Te voluimus in limine. Vale iis utere nobiscum feliciter, mimisque studiis fave.

26쪽

IOACHIMI IUNGII

IN COLLEGIIS PRIVATIS AB IPSO RADIAVDITORIBUS SOLITA

AD EXEMPLARIA, QUAE IPSE AVTOR SUMMA

DILIGENTIA DEPREHENDEBATUR RE VIDISSE ET MULTIS LOCIS SYA MANV LOCUPLETAS SACCURATE EXPRESSA

Log. metaph. P. P. Ioan Rueli praefat. in Commenti Valeri Cordi, fine. Cretent alii adiicere, quod huie deesse iudicauerint, id erit multo lauda

27쪽

Matth. VI, 28. 29.

crescant. Non laborant, neque nent, Dico tamen vobis, quod nec Saloismon in omni gloria sua amictiussu rit, ut num horum.

28쪽

B. L. S 'let eommendatio libelli quaeri a Menidltorum neomII; Sc aptI ordInit

aude Enco in iis omnibus huic Opusculo maius est iudieium Clarissimi Viri Domini Guerneri Releuine ii, Med. D. Min celebratissima Satana P. P. suis meritis ita noti, ut quantumuis amplos titulos illa iam pridem superarint. Is enim tradiatam Isagoga hac materiam ita dignam iudicauit conlideratione, ita tenebris indignam, ut plerorumque hie indagatorum summam Libri sui do Vegetabilibus t Idi anno i 6 o. editi SeEtioni tutae putarit inser-ndam. Proderit concillisse cum Cap. X, s. Iungit Isagoges inolf Veget. II S. m. XI, I a.

Cap. II, 1. a

VIII, 2- .

XII, ἔ- Τ.

Et Ioeo quidem egetabilium ultimo exempla etiam adduntur, in Isaingoge non comparentia multis locis apte contrahuntur, quae in Isagogeiunc explicatiora, caput inprimis XXIa alicubi tamen sensus exigua est discrepantia, facta subdiuisone, hi in Isagogo erat condiuilio. Pertinet vero Rahanc contemplationem Sect. U. c. V. Haec pro meomiis valebunt.

Ordo capitum hic est 'Cap. I. Plantae Desinitio Sc Disinctio. Cap. VIII. Differentiae Caulis a foliis.

II. Plantae Parιitio

III. De Folio psicivi compsto. IV. Caulis disinem. V. Planta Mutila de Perfecta, du

itin haerae eonfusae germinationis. UI Panta multiplex s. plurium fundorum. VII. Planta Multieaulis.

X. - Plantae a duratione. XI. - aulica ramis petiolis. XII. er se specto ri. XlII. Horis definiti, dillinctio. XIV De Perianthio. XV. Floris partes generatim. XVI. Flos simplex niformis.

29쪽

Cap.XVII. Difformis cap. XXII. Floris parte isteriores, XVIII. Flos compositus secundum I. Staminat

uuid. XIX. - ablolute . Discus. XX. - vitulum. a. Spica. I. Μώhiplex s. per accidens plenus.

XXIII. a Stylus. XXIV. Floris fisus respectu aut

XXV. - Fructus.

XXVI. Fructus definitio&diuisio. XXVII. partiti . XXVIII. Platarum fecunditas.

Ordinis autem rationem seu capitum cohaerentiae

exhibet haec tabella. De P HE Partibus Essentialibus I.

Integrantibus II. Foliis III. Caule IV. Speciebus secundum Partes V. Numerum Fundorum VI. Caulum VII. Locum foliorum generatim VIII. speciatim incauta In Durationem partium X. Figuram caulis rationepartium XI.

a sui, siue perimetri XII. Esse , Flore, in genere XIII. Floris Perianthio XIV. Partibus generati XV. Speciatim, floris simplieis uniformis Q. difformis VII. Compositisee quid XVIII. ,3 4loseulis, eomnositi absolute.

a Capituli, 3. Spica XX. - Compositi per accidens seu

Situ respectu Cautis XXIV. Fructus XXV. Fractu Natura δι Speciebus generati XXVI. Partibus XXVII. Producendi saevitate se foeeunditate XXVIII.

30쪽

ISAGOGE PHYTOSCOPICA.

Plantae Definitio iistinctio.

lanta, pυλον, est corpus vivum non sentiens siue est eorispus certo loco, aut certae sed assixum, unde Nurerer, Augeri, denique se Propagare potest. r. Nutriri dicitur, quod alimentum attractum in partium suarum substantiam transmutat, ad supplendum id, quod a calor nativo, siue flammula insita dissipatum est. 3. Augeri, sue augmentari planta dicitur, quae plus substantiae sibi restituit quam dissipatum est, ideoque non solum secundum omnes, non satis adultas partes, in omnes dimensiones, maior reddituri verum etiam nouas insuper partes sibi aggenerat. Dissera igitur augmentatio plantarum ab aucta animalium. i. Quod non omnes partes simul augentur. Nam folium a boris v. g. ubi satis expansum est, atque ita satis adultum, non amplius crescit item Surculus, aut ramulus, hi lassicienter extentus est, non amplius in longum exporrigitur. 1. Quod nouae partes, videlicet noua folia, noui surculi, pediculi flores aggenerantur .

s. Propagare se planta dicitur, ubi aliam sibi specie similem gignit. Propagandi igitur vocabulum hic late sumitur. - . 3 6. Planta