장음표시 사용
31쪽
quibus praetor, Patricius Venetus, quotannis ius dicit. Alter, operis ter tius, Vicos cum suis pagis continebit; quales sunt Consylvium, Titulum , Arquadum , Miranum, Oriacum , Anguillaria: quibus annis sin. pulis a Consilio Patauino ciuis, Uicarii titulo, ad ius dicendum prasicitur. Oppida vero omnia iunctim prodibunt i quandoquidem, Atheste e cepto, pauca in alijs monumenta reperiuntur ordine, quantum licebit , perspicuo, notisque adiectis, si quae hodie desiderentur. Quicquid occurrit obscuri, veterum Historicum & Grammaticorum auctorita te, bona fide, sine plagii ncta declaraui; illustrium nempe virorum nomina, actiones, dignitates, magistratus cum nostris quandoque collatos; artes praterea, nςgotiationes, sculptorum quoque errata non raro indicaui. Monumenta amissa, vel a quibusdam diuersa rati
ne luci tradita, ex alijs collegi; de quibus etiam interdum sententiam
Ne quid tamen inconsulto e Patauinis mihi praduxere Ioannes de Nono, Gulielmus Ungarellus nondum publici iuris ι quique iam in lucem venere, Albertinus Mutatus, Bernardinus Sc ardeonius Canonicus& Hi si oricus Patauinus, Iacobus Cauacius Coenobita Cassinensis, Cc nobijque D. Iustinae scriptor solertissimus, Angelus Portenarius Sancti Augustini Eremita Patauime Felicitatis Italice conscriptae auctor ; itemque Laurentius Pignorius, de Iacobus Philippus Tomasinus amoniae Psalui, omnes de patria optime meriti: quorum, sicubi opus fuit, sententiae nonnumquam candide intercessi; hac tamen lege, ut quisque aliberam in hic mea censuram exerceat, ne meliora lateant. Disiligoo Ooste
32쪽
OD FG SILICEAM CEAT HEDR LEM. INter sacras ades primus iure locus Cathedrali debetur. De cuius struis
tura quid certi in tanta de rebus Patavinis scriptorum discrepantia, α post tot pum nas, atque excidia, quς diu patriam nostram vexarunt. Sunt enim , qui a Tricidio Fontana, anno salutis DCXX. urbis huius zEpiscopo, a Diuq Sophis Templo, omnium in urbe vetustissimo, in eum, FH. - Hι quo nunc visitur, i um translatam salij ab Henrico I V. Bertquxoris , & Milonis Episcopi sua se, an Iustinae Templo in media urbe sub an. 4e c. rnum M L X X X. constitutam putant. Quicquid si, originem ea antiquissimam certe, ac nobilissimam agnoscit. Tensmotu autem anno MCVl I. templum hoc deiectum clerus anno M CXXIV. suis im-Ibν. cisti . pensis restaurauit, Maelio quodam Architecto, ut testantur carmina, in epystilio vastae columnae lateritiae, quq secunda a summa templi area nisi . i. progredientibus ad dextram occurrit. i P ea. ibi.
Quo forsan tempore, dum fundamenta iacerentur, prisca ibi inuenta fuere munumenta: Quorum primum, in summa area ad orientem olim
sita, ac postea Federici Cardinalis Cornelij munificentia in occiden.tem translata, forsan situm, hodie in pariete prope terram, e regione domicilis Archipresbyteri, literis uncialibus elegantissimum spectatur. Disitir oste
33쪽
In ta H hoc extat Fragmentum. .... z. GR FAB. VEIO
r. 11' J Quod igitur felix faustumque velit verus sapientiς sens,
ingenij in ei tenuitas proposito instituto limina pandet. Etenim quam primum ad priscorum monumenta me genius impulit, huius A L L DNi I praenomen diu perpendi, multmque circa ipsum hetsitaui, donec eruditissimi Laurentij Pignorii de patria nostra pretclare meriti, ac antiquitatum disertissimi Oedipi facula ductus M A NIV M eslle intelligerem, pIout vir eximius in Adnotationibus ad suas Patauinas origines ostendit. Quod praenomen sic inscribebatur, quasi ex M. N.A. in unum colligatis compositum foret. R ationem eius dedit Festus in hic verba: Maniam praenomen dictum est ab eo , quod mane quis initio natus fit. Sigonio autem Varronis, Valer ij, & Macrobij auctoritate: . Manius dictus es , cui mane sit ortus, aut ominis causa quasi bonus; & eodem teste M' . inlcribebatur M MNIVS ad distinctionem M. qua litera MARCUS designabatur. Quod sane distri mensi aduertisset Portenarius, utique monumentum hoc aliter explanasset, cuius de Cathedralis restauratione hcc sunt verba: Neli' anno pol r Io .il Clera dei Domo eomisci. a rifabricar la Chi se , e deputo sopra derta fabrica quattra eistadisi, ii nomi delli quali sileneuano nel muro delia Capella mecebia det eboro merso si comiterio , cloe e liuio , clinio, Marco Fabio , crasso sesenis Tribuni de caualteri. De quibus antiquitatum cultores sententiam ferant. Mihi satis est indicasse neutiquam M' . F. FAB. pro Marco Fabio legendum esse, sed MANII FILIUS FABIA, quς nomen est Ti ibus de qua paulo post nonnulla. Nec TR. MIL. de Tribuno, vel Tribunis equitum,
sed de TRIBUNO vel TRIBUNIS MILITUM.
Nec sane praetereundum, quod notum est etiam omnabus, tametsi parcius nostrae Ciuitatis memorias colentibus, eo tempore, quo Basilica reficiebatur, apud nullos Patauinae Ciuitatis halloricos illarum familia .rum, e quibus Portenarius Prqsides eius instaurationi delegatos aserum at, reperiri inentionem ι haud dubie, quod non essent. Nec titulus In sacello D. Hermacone, quodauis adiaeet Episcopali, arae gradum
34쪽
ille a Romanae dictionis puritate alienus, quae reparati templi seculo iam exoleverat. Imo, quod omnium validissmum est argumentum, Patauio ab Henrico I V. Bertae uxoris, & Milonis Episcopi hortatu ad Reip. sermam in libertatem restituto, Consules S.C. creari coeperunti Henrico autem usque ad annum M C VII. superstite, Quatuorviris iuridicundo locus non erat. ALLENIUS J Gentem Alleniam regionibus claruisse nostris. tum hoc monumentum, cum Vicentinum etiam, quod heic exhibeo, satis demonstrat. i
TI. ALLENIUS FLORUS SIBI . ET . ALLENIAE . MURENAE MMi,T LIBERTAE . UXORI . ET Wicem
TI . ALLENIO . ΤΙ. IANNOF A B. J Neminem puto etiam antiquitatum notitia leuiter tinctu tu, qui neget particulam hane indicare Τribum FABIAM. In omnibus
enim monumentisTribum referentibus, statim post patris nomen, illius, cui positum est monumentum, Tribus designaturi ut testis est Cicero: Ser. Sulphius au. F. Lemonia Rufus: de passim in antiquis lapidi. IV.bus apparet. In Tribum autem FABIAM Patauium receptum fixis se, tum antiquae memori , cum Scardeonius testatur. Pretterea in ipsa cin. 3. Romet comit ijs interfuisse, susstagiaque tulisse, Prstores, Ararii Prς-fecti,& Consules, qui in nostris inscriptionibus leguntur , satis decla-trant. Scio quidem altum inter Patauinarum rerum scriptores, nec sublatum hactenus dissidium, an Patauium ciuitas foederata, Municipium, siue Colonia Romanorum suetita Nec me fugiunt hinc inde rationes, di auctoritates allatae i hanc tamen litem meam sacere nolo. Sed si quis fortasse contenderit, Patauium Ciuitatem fuisse foederatam, unde di ctator Consules, Pretiores, teste Sigonio foederatarum Ciuitatum magi' o. A , stratus' Si non Municipium, vel Colonia, cur Duumviri, Triumuiri, i in rat. A. AEdiles, Augures, Quatuor uili, reste Panuinio, ossicia Municipijs de Coloni js propria de si sui iuris fuit, cur Patricij, Equite'; more Romano
Verum Patriae me et hinc quidquam detractum non velim si cuius ego gloriae studendum censeo. Si tamen Patauini Romς ad magistratus, re quidem summos suerunt euecti, verisimile est, Patauium Romanis aliquando paruit Ie . Societatem en in non admittebat Imperiunia , quod orbem subegerat. Vtra vero gloria maior, Vel Ciuitatem nostram
mansisse liberam quidem , sed Reipublicς Romanae honoribus iniurio.
35쪽
rem, Vel Consules ex sua gente habuisse, qui Mundum rexere, tantique nominis, ut de Nerone, cum mortem Traseς exoptaret, protule-.Amrac M. rit Tacitus, quod mistutem ipsem exstindere concupisteret. Sed de Patria, nostra, si meliora quis habet, proferat: me. n.& mea omnia lubens v riori sententiae submitto. . t Si tamen , quod omittendum non arbitror , Patauini Romanis aliqua ratione non fuissent subiecti, utique ad Patavinorum seditionem compti mendam in nostras regione, M. AEn ilium non misissent: pronia lib. i. ut Liuius in haec Verba restatur: Ex ijs M AEmilis Senatus negotium dedit, mi Patauimrum in Venetia seditionem ccmprimeret , quos cera
mine factionum ad intestinum bellum exas se , em ipsorum legati attulerant. paucisq; interit Otis subdit: Patauinis balati fuit adu/ntus Cons- lis : neque aliud, quod ageret in prouincia, cum habui see , Romam redijt. CRASSVS J Crassi cognomen .ex ijs esti, quae a corpore desumis En mola. pia suerunt. Ideo crassos a sagina corporis, a creando carnes Isido-M- φ' rus appellatos putat. - CAESO Ni VS J Forsitan Allenius sic dictus, quia ex utero matris mortuae excisus fuit , cum Festo Casines appellentur ex utero ma-
TR. MIL. J TR in v Nus M IL i T v M intelligendus, non illius in
m Z lib. 4. Πlen generis, quorum causa apud Liuium anno ab V.C. cccx. Comiti L . ii itiis T si uripotestate tribus creandis indicular,Sed ut memorat Uatro: Lat. lib. . Tribonia ditum, quorum terni Tritus Tribubus Ramnium, Lucerum, ricν sum olim ad exercitum millelamur. Horum Asconius Pedianus duci
1. Verrina. genera ira tu li. Pyrmum eorum , quι Risuti dicuntur . Hi an exercitu
creari solent. O li' sint comitiati, qui Roma comiti's dc gnabantur. Por- sh ah mil. ro Tribunus a Tribu VCcabatur, quia Vegetio autore Praerat milii lib. Z 7 7 bus, quos ex tribu primos Romulus legerat: Cumque ex decem cohorti-jhis bus constaret Legio, prima Miliaria vocabatur ι in qua, Vt Vegetius ait, Ces,genere, literis, forma , virtute polientes milites mittebamur . Huie Trit unus praeerat, armorum scientia, virtute , corporis morumque honestate praecipuus.
PRAE. FABR. J PRAEFECTUS FABRORVM in.
ZM u g. dicatur. IS, Vt notas Vegetius, & Pomponius Laetus, omnibus illis, qui quaecumque fabrilia ossicia, etiam cuniculos subterraneos in expu- Abiai gnatione Vibium agendos adhibebantur, praeerat . Ideo eligebatur adeoneus, ut omnia lkiret bene disconere, ac procurare: Nostro forsitan auo In exercitu Il spraintendente dei e niglieria Indigitatur, Horum classem collegium Fabrorum Plinius vocat: Tu Tomιne ἀ- hice, an inpis uentium putes collegium Fabrorum ι & : collegitim Fabro rum aptid Alcomeri es constitui. Quicquid sit, ordo eius antiquissi.
iis imae , ut qui coepit iub Seruio Rege, qui Romanam Civitatem Disili ed by Corale
36쪽
in classes diuisit. Ait Liuius,quod Pνima Classis omnes appellati Senim Nisibb. . res, ad Urbis custodiam me praesto es ent: iuuenes, ut foris bella gererent, arma bis imperata, galea, chpeus, ocrea, lorica, omnia ex aerei hae viragumenta ccrporis essent: tela in hostem hastiq; e gladius . sedditae huiexlassi duae fabrum centuria , qua fine aνmis stipendia seerent , datum munus, ut machinas in ιello ferrent.. IHI. UIR. J QvATvOR VIRI quinam essent paucis docet Panis uinius t ex Securionibus sngulis annis duo vel quatuor miri omnium intis. V s r ijs creabantur , iuxta colonia magnisudinem, mel paruitatem, qui 'i '' φ' i i vi RI , mel Il II VI Ri l. D. idest iuri dicundo mocabantur. Hi consilum,in Pratorum specie repraesentatat.Inde colligere licet, Quatuor- viros in Ciuitate summo offcio functos esse. Cuius quidem dignitatis memoriam nulla deleuit aetas ι quamuis, pro varietate Princitum & status , alijs magistratibus nostra Ciuitas claruerit. Quatuor virorum autem regimen ceteris diuturnius ,& firmius suit. Ni- antrum cum Quatuorviri olim ex Decurionibus eligerentur, ut credere fas est, ex melioribus, & idoneis, Anno MCCCLXXII Ciuitatis di creto constiti tum suit, ut eligantuν quatuor boni ciues-habita iodies Paduae δε melioribus,in se cientioris us ciuitatis, qui vocentur of sciatis publicae et tilitatis ,seu Deputati ad millia communis Paduat ubi; paulo post additur , quod Generaliter procurare debeant omnia, qua vise is.'' sunt millia, oe honorabilia. Quatuorviri etiam antiquitus cum iuri di. Mimm eundo praestent, eorum exemplo in Urbe nostra statutum fuit, ut nostri Quatuor vita seu Deputati ad viilia teneantur sedere in offcis 6an. cessariae communis G ibi iudiciat ter sedere , audientiam dare in omni . bus ad officium snum spectantieus . Ac veluti Quatuor viri illi Consu- Ibifoci . Ium S: Praetorum specie in exhibuerunt, ita , ut Quatuorvirorum nostroruin dignitas inter nos esset prima, decretum fuit anno M CD Lv. it 'Deputati ad millia inter ciues seculares in actibus, o Iocis publicis,ci sisyiοmίω tam cum Magnificis Dominis Rectoribus,quam aliter, haberent primum locism , sicuti iuridice tanquam primi es ciales Communis. Ex quibus omnibus, memoriam Quatuor virorum antiquorum apud nos durasse , cunctis perspectum opinor: quorum dignitas quanti nostro etiam sit aevo, vel hinc apertum est, quod ad ipsam soli euehantur viri aut nobilitate clari, aut iudicio pollentes, aut aetate graues. a GJ Prae nomen, . quod & C. & G. scribitur, C AI v s est, sumptum a gaudio parentum , ut cum Valerio Panuinius de bigonius notant. Per Deum. G. proserendum esse, etsi per .C. scribatur, Diomedis fide Panu inius, O... . R. α Quintilianus docet: quod semper virum significare pro certo ha- . bendum, nisi sit inuersum. D. Caiam. n. mulierem tunc denotare anti Ilii .drati qua saxa demonstrant; aliquando tamen, unico L. subsequente, conlibertum vel conliberta mi ut videbimus in nostris inscriptionibus.
37쪽
Lib. . L L Vεio J ut habet saxum , non UEGIO, sicut est apud Mardeo. Ic. x nium, & Gruterum . , ' ἡ ι TEs TAMENTO FIERI IUSSIT J etsi sexum, mutilum sorsi. '' ian, FIERI IUSSIT habeat, eum tamen multis in lapidibus ex- Iressum si Testamento feri istipit, inscriptionem hoc modo restituere
ibuit. Monumentum vero post mertem erectum credo, nempe reis stamento legatum et ceteris enim erectis in vita insculptum fuit V. F. quod omnes interpretantur miἀens , seu viuus fμit., ANTONIA J Mulieres familiae nomine appellatas suis.
se norum est omnibus, eo tamen discrimine, quemadmodum putat h. .hiij. Panuiniu4, ut si una foret, nullum praenomen aut cognomen ei adde- m. retur; si duae essent, nomine maioris, de minoris distinguerentur; si res aut plures, nomen Primae, Secundae,Tertiae, Quarta adscilcerent;
vi suo loco in Liviana inscriptione patebit in qua LIUIA T. F. Qv ARTA legitur. 1ihi m. Sc Ideonio,& Grutero, qui ex illo collegit. F. deest. Non.n.seriis 'ptum est ANTONIA. Q VXOR. ted ANTONIA C. F. Fgra v X O RR J Pva Lii prς nomine, quod unico P. scribitur, donabantur hi,
ikuoαία. εμε πιι Itius pupuιι facii erant, quam praenomina haberent, aiat ominis risit. causea ex Fube . Panuinius vero praterea cum Fello Publij prς nomen ρ datum dicit populo gratus fuit ι traditque ab hoc praenomine γ bliorum gemem man se.
38쪽
Lib. I. Sest III IN TEMPLO ET c OE N O B I Oi D I U AE I U S T I IV AE.
HAnc Basilicam, cuius magnificentiam quisquis intuetur,
- Stupet , ututuq; haeret defixus in uno, ex aede Concordiae ab Antenore erecta, Diuus Proseocimus, primus Pataujj Episcopus, Uirgini Deiparae dicauit: Opilio U. C. ad hono Vn arescrem Diuae Iustinae in pulcherrimum templum conuertit,pretiosissimis' i' ita, que ornamentis auxit. Coenobium a Longobardis postea in cineres re- lib. s. p. iidactum, Gaustinus Praesul Patauinus, ex Transalgardorum nobi- ς' ta lissima semper & clarissima familia , Patauij olim Forzatea, ho- D. Iumib. . die Capilistea nuncupata, Uir summae pietatis eximiaeque liberalitatis ρ' sui ἡ . adeptus famam, inter praecipua pietatis opera una cum templo repara toc. t. uit,aux:t,dc locupletavit.Ceterum hoc ipsum Templum postea terraemo- - ti 'tu euersum , sequenti verta seculo coenobium EEelini militibus cauac lib. pro statione destinatum est. Opibus itaque dissipatis utrumque diu in- ioca cultum desolatumque stetit, donee Ludovicus Barbus Venetus, anno PQ t M M CD xi, Sancti Georgij in Alia Venetorum Canonicus, huic Cm' coisib. nobio praesectus, nitorem primum restituit . Anno tandem M D I Eusebius Fontana , Mutinensis Abbas nominatus, magnificentissimi templi structuram molitur,& inchoat. Verum ex palustri solo vastae vii., P
gines, oc trequentes aquarum lcaturigines magno Impetu erumpen 1 3.
tes, destinatas toti aedificio limpensas in funda mentis struendis absumpserunt. Moram itaque amouendam suasit Coenobilis Bartholometus Livianus Vrsinus, Venetarum copiarum Imperator, ipso'; excitauit, acta nil molis erigendς,ut erat architecturet peritissimus, limites stpius deli neauit. Eo fatis sublato , Andreas Crispus Patauinus, Architectus Me lator insignis, templi typum efformauit , quem paucis immutatis,
fabrica hodierna refert. P--.Augultissimae huie Basilicae Coenobium actessit tam splendidum st ' Priadeoque amplum , ut in uniuersa Italia vix ei par aliud inueniatur . Elegantis namque formae structura est, ambitusque Vlxra quingςnx thisso extenditur passus. Monumenta vero templi coenobijque prisca, quae '' 'pauere-exceptis subieci, vel ruderibus immixta iacent, vel tempoIum iobuia penitus interiere. B a DDisitirco by oste
39쪽
r N T E P L - Ο - Ba ad Saeeliam Sancti Pros ocimi pergitin , ad dexteram in pariere legitur.
In viridaris Nouisiorum, celli parietἐ Pro gradu ostj culina. exterius tali fragmentum insinum est.
. . CAL . s . C. . . . . . . RUFUS . . . AUGUR . PR. . . . . . . UFEIUS. P. F. . . . . . II . UIR. I. D. P. . . . . . TES ' DV
40쪽
4D cella penario, ius per culinam aditur x. Opilionis hoc monumentum, etsi a Romana elegantia deflectat, eis, lib. . ea tamen est veneratione dignum, ut merito illi talis debeatur locus. - β. Illud e veteris templi ruderibus effossum, in religiosissimi viri me in se Lub. 3.riam assematum suit, qui Diu et Iustinet templum tessellato opere, Por phyreticisque ,& Alabastri lapidibus insigniter decoratum eΣcitauit. fol. 19. OPILIO fuit vir quidem abiectis temporibu ad excubias tamen Palati . nas electus. aut multo amplius crescere potuit , niyi sides sub auidissima p. ita, remunera tionis sterilitate iacuisset, dixit Cassiodorus. Aetium V. C. pa- 'Itrem habuit eodem teste: dummodo, ut caute obseruat accuratissimus. v. m. i Cauacius pro Carpilione quod mendosem,reponas Opilione. Cassiodori. n. epistola ad Romanum Senatum, in qua Theodoricus Rex ipsum col. laudat, de patris eius merita commendat,hqc memorata. Patricio Metio pro iuuanda Republica magna fuit earitate sociatus. auem tunc rerum Dominus in
propter sapientiam si,m gloriosis in Republica labores, in omni considi, parte im-bequebatur . e u e fitilam igitur armorum potentem cum supradicti filis visione Iegationis est Ubeio non irrite destinatus . Vbi minime mirum , si pro Opilione imperiti illorum temporum librarij Carpilione scripserint, vocum assinitate decepti . De Carpilione autem nec historiς, nec illorum temporum uiti quidquam prodidere, at de Opilione plurimar Consulem. α eum cum Vmcomalo suisse Anno Chri 1. A, M. sti CDLH,& Marcellinus comes,& Cassiodorus , dc Panu inius una- sub ivi.6. utines te stan in imo Cassiodori verba sunt.