장음표시 사용
61쪽
Aco M L. Teucrorum genti nomen dedit , armaque fixit . Et quoniam de Cli onymo mentio incidit , non possum praeterire festiuum nauium certamen, quod singulis etiamnum annis apud nost 1inquam urbi peculiare celebrari in flumine solet, originem haud dubie sortitum ab illo, quod fusis Cleonymo duce Gr is, Patauij ob M.tib. io publicam Ietitiam fuit editum. Et hinc ait Liuius: Pataui, monimentum naualis prior ea die, qua pugnatum est quotannis solemni certamine nasium in sumine oppidi medio exercetur. Unde &. mihi persuadeo ean. dem pugnandi serm*m retineri. Parvaei enim nauicul P, sex robustissimorum remigum impulsu incitate,ex aduerso sibi committunturi in prora viri lanceis armati, asserem, densissimis clauis infixis munitum , scuti loco praetendentes consistunt; qui validissimo impetu iam diu in se mutuo irruunt, dum alteruter in aquas deiiciatur . Hoc autem ceIebre spectaculatu diebus festis Pentecostes plerumque peragi -
PATAVI J Vox ista , quie loeo Patauij heic habetur, monumenti
huius antiquitatem eruditissimo cuidam viro suspectam redditi quod nec publice profiteri est veritus. Verumenimvero facili negotio mihi dubium tolli videtur ι cum Virgilius ipse, qui T. Livii temporibus vixit, Pataui loco Patauij striptum reliquerit: unde quidni hoc etiam in m
numento toleretur fin capite vero supra Liuia num hoc monumentum posito , quod Pignorius Cn. Lentuli M Nellini e figiem referre putat , cansdatur
62쪽
Oeis publicis iure succedunt priuatorum sedes, quae, quotquot priscis monumentis sunt conspicuae , iuxta quatuor regiones Ciuitatis commode perlustrantur. Prima inter eas occurrit ad occidentalem urbis partems altera ad pontem Molendinorum septentrionem is sus; pontis Altinati tertia ad orientalem plagam protenditur ; quarta tandem Turricellarum meridiem spectat.
I. C. IN S IVNEM. PRiuatas aedes lustranti iure merito primus occurrit Ioannes GaI-
uanus, Ciuis Patauinus, Iurisconsultus disertissimus, atq; patrio in Gymnasio cathedrae criminalis eruditissmius possessor . Pollet enim vir eximius non modo iurisprudentia, in qua nulli est secundus , sed etiam penitiori erudition antiquitatumst peritia vere primus habetur in patria , magnaque celebritate fama eius uniuersum orbem gloriole peruagata est . Inter antiquitatum cimelia itaque , quae augustum musaeum in eius aedibus in vico Sancti Spiritus pone obicios erectum ornant, numismata innumerabilia, statuae , aliaque quamplurima, quae priscorum ingenium ostentant, obseruantur: prae ceteris tabella aenea ignotis characteribus signata, ac fragmentum quod sequitur, religiose custodiuntur.
64쪽
. Huius tabulla, quam eruditorum contemplationi subijcio, Athanasius Κirherus, Societatis Iesu ornamentum, panes quem multiplicis scientiae stat imperium, epistola, disertissimo Io. Rhodio, viro doctri. ira morumq; suauitare eximio,quem summo semper amore colo,scripta, luculentissimam promisit explanationsm. Faxit Deus, ut infinita prisundissimae eruditionis opera , quae mirando se inmus iste vir ingenio parturit, ea temporum diuturnitate perennent, Vt& amicis, de Reipublicae literariae in horum characterum , ac symbolorum enoda
tione sussiciat, quum ferme selus hanc molem sustinere valeat. go quidem, si inter densissimas pene,as conjjcere licet, tabellam hanc votivam suspicor, ex seram, , cuius generis varia in eiusmodi veterum tabellis obseruaui . Tale quidpiam sedentis icon videtur significare: Brsan & characteres ipsi, quorum significationem a doctissimo Κ likero desideramus. i , a. M VA L. PASTOR J Quod est MARCus v ALERIvs P Α-sTOR. Fragmentum hoc lateritium, quinto ab urbe lapide in prς-diolo nostro , quod Uicus casalis Serugi Vulso cognominatur, viginti abhinς annis , inter varia tegularum atque vrnarum fictilium rudera mutum, Parens meus eruditissimo Gatuano donauit, ratus mo.
numentum hoc nusquam dignius habitum iri. PASTOR J Hoc cognomen eadem ratione, qua Ouiculae, &Capraiij, ex viri conditione depromptum videtur . Pastor autem vocatus fixit, ut notat Torrentius, vir doctissimus, ad Suetonium in Augusto i m aratores, m coloni , in agricola , . pastorei sepe a Cicerone cip. i.
atque alijs anillamur, non quod ipst vel arar: ut, uri pascerent, sed θαοd obstricti publicanis circa eadem nudita versabantur , eo utiliores Reipub. qua is vere quisque suo diligentius negotiabatur . Cognomen proinde illud non vile, ut illud Caprarij, sed nobile censendum λHac mente quoquς Seruiui in Virgilium : Pastor ut Rex, m re vera Araricis. pastor est . ductor exercitus ; unde eodem quoque libro subdit: Pr prie magistri sunt militum ι Pastores , pecorum . Sed reciproca sunt ista translationes. Ν4m ductoν militum pastor vocatur, ut diximus supra, magistros pecorum diximus. Nec poetarum duntaxat vel doctiorum hominum hoc suit cognomen, ut placuit Virgilio, υι Liuus hae illi diuino carmine pssstor, Ecloga s.
Floribus atque apio crines ornatus amaro Pixerit.
sed & Deorum nonnulli ita sent nuncupati: unde Poeta de Apolline ipse, ut mittam aliosi
To quoque magna Pale', 'memorande canemus
65쪽
Stae aedes, quae non procul ab Episcopio visuntur, olim Nigrorum ἰ
seu Rogatorum fuere quae gens utraque summa semper nobilitate claruit. Nigra enim de Nigris, ex sua antiqua familia sola superstes, cui amplissima dos obtigerat, Antonium Obicium illustiissimum viorum, Lucas Vbi maiores ipsius imperauerant oriundum, ob singula res corporis & animi dotes, eximiamque virtutis aestimationem Pata. vij reliquis omnibus, a quibus in matrimonium fuerat ambita,prςposuit, anno M CD XX Hrex quo in hunc v' diem obiciorum spletis didisiima familia, non minus antiquitate.& opibus , quam viris pra claris insgnis, Pataui, floruit . Et eerre si omnes recensere in animo esset, quamplurimae non lassicerent paginae. Satis sit itaque dicere quod hodie inter numerosissima amplissimae istius familiae syderae emicat nulli secundus Pius AEneas Orciani Marchio, qui ad maiorum decora amplianda natus,nostro aeuo suam familiam,in qua primum loricum obtinet, tum heroica indole, cum literarum de armorum gloria longe lateque illustrat. In his itaque aedibus e regione portae in rudi saxo luc inlcriptio legitur . t
V X O R IM . ALLIO. M . F . FESTO FILIO HOSTILIAE . C . L . SEUERAE
M. J Praenomen MARCus designatur, quod ijs imponebatur,qui Martio mense in lucem venere, Valerio , Pan uinio & Sigonio testibus i Manliae familiae neutiquam. Siquidem teste Festo,Manlia gentis decreto nemo ex ea Marcus appellatur: βuod M. Manlius qui Cmpitolium a Vallis defenderat, cum regnum affectasset , damnatus, nec tussique cu. Quam inhibitionem & Antonue genti post Antoni, Hivi Ri mortem factam Panuinius ex Plutarcho docet. ALLIO. J Allia familia eadem cum Aelia , siue A ilia , Plebeia , sed antiqua fuit, maximisque magistratibus clara, de Consulibus praecipue; ut in Capitolinis patet monumentis. Disiligod by Coosli
66쪽
HOsTILIAE J Hane gentem Hostiliam,ab Hosto Hostilio no
biliorum aduersus Romulum belli duce, ac postea ciuisa te donato exortam , duplicem, patriciam,& plebeiam fili se, ac in Patriciam Hosti ij alium praedictum,& Hostilium Regem relatos ex Dionysio ,& Liuio no 'eos in Plebeia Consules varios, Mancinos, Sasernates, Tubulos, Catones FasLLib. r. cognominatos deprehendo. C. L. J C AII LiB E R T AE . Libertus ποeatus, quasi liberatus: erat enim iugo seruitutis addictus. Libertorum autem sti' apud ami ηοs Li. Et mori. bertini appellabantur, quasi de libero nati, ut ait Isidorus. Forma liberta- ''tis impertiend* seruis nianumissio dicebatur ι qui tribus modis manu. mittebantur: aut si quispiam seruus assentiente, vel rubente Domino nomen suum in centum detulisset; aut si a Domino seruus testamento liber legatus filisseti aut si virga in serui caput a Praetore imposita, quae vindicta vocabatur, in libertatem esseti vindicatus, sic emm Cicς rapita, taro,si neque cens, neque vindicta, nec restamento liber factus est, uestliber. Modum vero manumissionis Festus sic tradit. Manumitti ser. uus dicebatur, eum Dominus eius, aut caput eiusdem serui , aut aliud
membrum tenens dicebat et Hunc hominem liberum ei te volo: si emittebat eum
. manu . Seruo autem Praetori se sistet te subdit Sigonius, quod
Praetor vindicia , id se virga , eludem serui . capiti imposita , ita di
ζο .at Dito eum libςrum e se more initum. Inde conuersus ad Lictorem addebat:
Secui qum 3m ciuitati sitici dixi, ecce tibi vindicta. Tum Lictor accepta a PνMo-
femin Hora caput serui percutiebat, Iacrem palma tergum 3 e verbera- ω iabat . Givs qctii nomen. manum si in acta a seriba referebatur . Sed ub.8. circa manum Ilionii solemnia elegantissine eruiuit ini Iuris Consultorum Coryphaei δtisola in& iacius. ω.L Omittere tamen luc nol cuM Samnio,cit ost hec manumissio ali- Doruditi quando pro tribuna Praetore sedente , siquando vero in transitu, Praetore aut lauandi, au sest ridi . aut ludorum causa prodeunt: peragebatur . Erant Ad alii manuinauendi modi; nempe inter a -- -icosi per mensain, dc per epist iam, lased sivana milii serui, ex lege Iunia Norbana, ininorem libertatem consequebantur . e. ζα 'Sed Sc libertate donati capite raso pileum gellabant, libertatis insi- D n. βρίgne. Vnde Liuius de Seruis, qui Volones dicti , a Graclio post Hin. nonem deuictum libertate donatis: e snte suas quisusque fores prola- δη - uia . pileari , aut lana alba velatis capitibus molones epulati sunι. Sic in antiquorum Imperatorum numismatibus libertatis typus spectatus dea ra tenens pileum . Ad haec , quemadmodum pueri nobiles bullam, ita Libertorum filii lorum ex collo gestabant. Liberit m a Mamb.s quδ uor urbanis tribubus, quae ruiticis ignobiliores era ni, suffragium se. si
67쪽
cose. mi in omnibus tribubus Libertini suffragium ferre possent. Non lie, bat tamen Senatoribus, nec eorum filijs, uxorem libertinam dueere sub dignitatis iactura, ut docuit idem Manutius. SEVERAE J cognomina non tantum viris, verum etiam mulieribus antiquitus indita obseruo; nam eadem erat cognominum necessitas apud mulieres, quae apud viros habebatur : ideo a mo. ribus haec mulier Seu ara dicta. i, N. F. F. N. S. N. C. J Saptem bat literae cum Scaligero penitus ignotae sunt mihi . Ipse enim in indicibus ad Gruterum , cap. de notatum, ac literarum singularium,& vocum abbreviata luminterpretatione, litera N., eas inexplicatas relinquit. Unde quid mihi post tantum virum cuius maiores vi& hoc patriae gloriar accedat Pa uim fuerunt; utpote qui teste claris limo Scioppio e Bordonia fami. lia, ad hunc usque diem vigente, originem traXςre.
68쪽
Pone templum Cathedrale versus pontem Sancti Ioannis, e regione Siluaticorum , quorum hodie familiam Benedictus, Medicus α Eques , non tam in Patauino Gymnasio medicinae summus, ac dum haec scribo, supraordinarius declaratus professor, quam omnium nostro aeuo medicorum facile Princeps exornat , aedes Nobilium Venetorum de Contarenis, vulgo dat Serum , satis amplae , conspiciuntur, in quibus haec monumenta apparent. ID parietibus area in rudi saxo. D parte vera bulas saxi, qua in pariete conditur, receptum est bae esse inscripta.
. . ' ba d Dextram ianua horti.
φ . AELIO ANTIGONLIB. CONSORTIE TP. SALTIO MYsTICO AMICO
69쪽
Magmιntum rude eximiae magnitudinis.
L . CANIUS FESTVS . . . C . AVFIDIVS . CANDi DUS . C . VVILIUS Q. F. CERUIUS ... LISP . . . ADLECTI . DECURION EsCONSULUERvNT . VI NONAS MAIAS . IN. .
I. V. F. J 'IvVS, v I v ENI FECiΤ, ab omnibus explicatur. AELI US. J Plebeia familia Aelia, alias Allia , de qua iam di- MACER. J Cognompn x eorum numero, quae ab habitu corporis desumuntur ι OItum nempe a gracilitate. VI. UIR. J Magistr3tus sExv IROR vM Romae ereabatur, quotiιs aliquod munus diffite ' p. impendebat, in quo praecipua ah rum opera fidesque exquirebatur, ubique multum studi, curaque estur erat,
70쪽
ait Alex. ab Alex. In Coloniis etiam, & Municipiis Sexviros electos Pan.
uinius ottendite imo apud Iplum legitur . V I vir Senror. V I υιν cap. , IuηIον. vi Vir Urbanus. dc inter Sacerdotes Municipales, & Co- . atio. ν Ioniarum apud eundem reperiuntur, v I Hir e Mustorum. v I Vir b. 3.
gustalis. vl vis eAugustatis-Flaminalis . v I υιr Iunior . gustalis. v I vir Senior . e sugustam. Quos omnes Magistratus,&sacerdoti 1 lapidum testimonio confirmata apud eum loco citato no' ne .ritis. tare est. Praeterea Sexviros Praefecturarum apud Sigonium inuenio: μ'DA . Praefectura: namque, Festo autore, eae appellabantur in Italia , in quiabus cy ius dicebatur, em nundinae agebantur, m erat quaedam Resip. neque tamen magistratus Fuos habebant , in quas legibus praefecti mittebantur quotannis , qui ius dicerent. auarum genera fuerunt duo r alterum ,
in quas flebant ire praefecti quatuor sex mirum pro populi suffragis creati erant θ in haec oppida capuam, Cumas, Casilinum , Vulturnum, Liternum,Puteolos, e certas,Susula, teliam, Calatiam: alterum, in quas ibant, quos Praetor Urbanus suotannis in quael cca miserat legibus,mi Fundos me. Qualis esset Sex viralis magistrauis, Alciatus declarat hisce verbis rSextumviri, in ipse de his quae ad Rempublicam pertinebant solebant co- DεVreb. Ino cere. Ex quibus credere est, magistratum istum potius ad iurata tuenda institutum fuisse , exceptis tamen Sexviris Augustalibus, de quibus suo loco, nostris in lapidibus. M YsTI CO J Mysticum a Mysterijs depromptum , nemptra De Imperi quod in arcanis Deorum sit; unde Mysticos illos dictos vult Bulen- σImpem. serius, qui arcanorum principuin conscij essent: propterea Mysticus iste forsan a singulari fide in non propalandis secretis. AMICO J Mos antiquorum erat , loco sepulturae delecto in cippis delignare , quibuscum sepulchri ius commune habere vellent. Propterea P vBLIO MYSTICO AMICO, ceterisque in monumento expressis, sepulturam communem destinauit auctor.
E VTICHI AE J Cognomen quod sol tu natam fodininam significat
H. M. H. N. S. J ld est HOC MONvMEN TvM HAEREDES NON fg Qv I TvR sic in Gruterianis indicibus Scaliger, ut consta- ret, ad quos ius pertineret sepulchri; unde Horatius. Mille pedes in fronte trecentum cinus in rimm rabime dabat: haeredes monimentum ne sequeretur. 8.
Quod fortasse notauit Alex. ab. Alex. Reliqui vero in agris quisq; suis, aut in fundo suburbano, seu auito , m patrio solo ex S. C. G. DuilisCOU Romae humari consueuere . In quibus siepeliendi licet toti genii δε- miliAE ius esset a principio, postea τι in familiam ius sepulchri non cap. t. desienderet , recentiore cura prouisum fuit. Mos iste ad haec usque tempora durat, ut passim in nostris sepulchris obseruatur. L, S. M. C. J Scaliger. LoCvM SUI MONvMENTO CEPIT: si