장음표시 사용
781쪽
tos esse decem viros,per quos leges peterentur, sed cuptius deserendis legib.inter Rom.conueniret, delato re tantum disceptarent misibs esse tres legatos Athenas, iustos'. inclytas Solonis leges describere, Si aliarum Graeciae ciuitatum instituta moresq. pernoscere. Postea uero quam illi redierunt, creatos decem viros
condendarum legum, & iuris dicendi causa. 'd vero Pomponius scribit tabulas fuisse eburneas, Dionysius Halic. diligentissimus antiquitatum Ro. scriptor h. .aereas suisse memoriae prodidit.QDdq; idem autor scribit tabulas in foro positas, non est diuersum ab eo, quod Pomponius tradit positas esse pro Rostris, nam Rostra templum erat erat in soroRomano, quod placuit exornari Rostris nauium, quas ab Anciatibus acceperant, non ut Accursius delirat pytatarum allud vero perquam ridiculum,quod in re manifesta dubi
tans,pro rostris eXponit ante oculos,& ora hominum.
Ab Hispano,opinor, aliquo id didicera quoniam Hispalie facies rostro appellatur. M V T I V S PRO FQA B Ι V IDem Pomponius in eo.ti .de orig.iuris. Q inquit, Mutius qui ad Carthaginenses mistus legatus, cum etant duae tesserq postis,una pacis,& altera belli,arbitrio sibi dato utrum uellet referte Romam,utranque
sustulit, dc ait Carthaginenses petere debere utram mallent accipere. Atqui non Q Matius sed QJabius fuit,qui cum Valerio Flacco niastus est Carthagine legatus, ut nisi Hannibal uiolator foederis dederetur, bellum Carthaginensibus indiceret .Hic Fabius,Pamphilus cognominatus est ad differentiam illius Fabij qui in eodem secundo bello Punico singularem op
ram Reip.nauauit, atque tum maximus, tum uerricosus,tum ovicula dictus est.Atque ea propemodum Fabium Pamphilum fecisse coram Carthaginensib.quae
782쪽
Pomponius reseri, autores stini Polybius,I.iuius. Plutarchus Silius pretierea lib. 1. Punicorum. vltra patiem Fabiis texisse do Arem. concilium exposcit Fropere ,partibus vocatis .
, Baltam se genare sinu pacemi prosatus. Qid sedeat legere, ambiguis neusastere ductis et
I i i Imperat, at saeuo neutrum remuente senatu ceu clausas acies gremioqi essundere a ,
Accipite forium Libyae mentu' priori Par inquiι bellum i laxos est dis amictus. DTam insigne mendum non debuit Accursius disti amitare, atque intactum relinquere, ubi non in parte, sed in toto error committitur. Nam quid ha
bent simile Mutius & Fabius ' nempe hoc quod Thais & Hermione.
Pomponius Iurisconsultus inlib digaitu .de au. Marg. leg.In argento, inquit, potorio utrum id dun- itaxat sit quo, ubi possit, an etiani id quod ad praeparationem bibendi comparatum est, ueluti columns- ruina, Sc urceoli . Quod uasis genus columnarium sit nullus unquam scripsit,sed neque legit, praeter unum Philippum Beroaldum, uirum alioqui singulari eruditione,qui ex huius legis deceptus lectione,putauit ense poculi genus,&Accursium, qui angli steriam intem pretatur , sic Itali vulgo appellant ampullam uitram longioris colli. Ego uero cum columnarium esse nihili uerbum pro competro haberem, coepi mecum recogitare quid columnarij loco substituerem. cum subito fuit mihi praesto Martialis poetae distichon , cuius lemna est, Colum niuarium. Cumque adhuc subdubitarem, an pro columnario columni uarium reponerem, legi sequens distichon, cuius index est, Vrceoli' ministratorij. Exilui prae nimia laetitia, atque coepi
783쪽
mihi ipsi gratulari quod locum alijs incognitum ata
que intactum mea diligentia restitu. Quadiv ero cin lumni uarium ilierit,reliquum est ut ostendamvs.fuit consuenldo apud maiores nostros, non modo colare vina, ut essent molliora deficatioraque, verum etiam aquam per nives transmittere, quod fieret gustui sqauior.Instrumenta vero ad pcrcolandum crant cria minutissimus viminib.contexta, aut ex sacco lineo , siue cilicino, Virg.1.Georg. Tu spisso vimine qualos. laque pr elorum fumosis diripe tectis. De colatorio sacco Martialis in disticho, cuius lemna est, saccus ni-'Narius.Attenuare niues norunt & lintheo nostra. Frigidior colo non salit unda xua.Plin. Iq. Vtilissimum omnibus secro viribus fractis.Idem fecimonono: In ueteraui vina saccisque castrari & vigesimotertioli. ut plus, inquit, capiamus sacco frangimus vites . Atmiterum Martialis: Turbi da sollicito txansmittere ce cuba sacco,& Horatius secundo Sermonum. Integruperdunt lino vitiata saporem. Mod Porphyrion e ponit sacco . percolata . Cum itaque Martialis duo disticha continuata scripserit, alterum de coloniuario, alterum de sacco vinario, subdideritq. statim v ceolos ministratores, quis non videt apud Pomponiulegendum esse colum niuaritim, cum praesertim eue
stigio sequatur St urceolit Quiriquod sensus pulchre
coit, atque satisfacit ei quod venire potuit in dubit tionem, an videlicet vasorum potoriorum appellatione veniant vasa quib. non bibimus, se praeparantur. ordinanturque ad id quod bibendum est, ut colum &saccus per quae colantur vina nivesque, atque praete-τea urceoli,quibus vinum & aqua discumbentib mi nistratur. Non quod Actirsius, & Philippus putabant esse uasa potoria .EsEt nanque sensus legis ridiculus,si dixeris appellatione vasorum potoriorum vasta pol
784쪽
studendi in utroq; iure per X. cum nomimibus omnium scribentium in iure tam canonistarum , quam legistarum usque
M. ad bac tempor . , Mitus per famosissimum V. I. D. Dom. D. Bap. de Gazalupis de S.Seuetino in alma ini
ne vero Advoca tum confictoriarem Rotae γ
seruet clementisi. Deus, visus est mihi sitienti xtilitatem vestram: tempus esse conueni A quo studiosis anxie diligentibus religionem iuris ciuilis, rectum callem ostendam, quo gressus eorum dirigam, & viain aperiam perquam ambulent,
V M expurgaueritis vetus fermentum, & iam sitis noua conspersio, cui opinor in azimis simceritatis, & veritatis in quo statu vos con-
785쪽
' Documentum primm principale . . , QVicunq; cupit iliri operam dare, sit circunspectus Q in infrascriptis. In primis bene & diligenter
praepat et animam suam confitendo peccata sua integro,.3c satisfaciendo pro commissis, ut se spiritus ancti gratia ocm hns virtutem & oein scientia inueniat receptaculu mundum,& tribuat plenam perfectamq; scientia, na quicquid alibi quaeritur, hic perfectius inuenitur 38.di .c.legimus .f.sed econ .infi Istud est y tissim v, & primum cosiliu quod dedit venietib.ad studium venerab .doe.Gul.de Moa au. in cle.I.de magistris subdens,l scholastici qui ad quis scientia approbatam transeunt, & diu noctuq. torquentur, in vanu Iaborant nisi Dei gratiam habeant secum coadiutri cenab quia ut de Sap. I. In malevola alam no introibit sapientia. Idem consilium dedit recolendae memoriae doct.D.Simo de Bursi aho,Card.Mediol. in proe.Cle. dicens j scholaris no confidat in ingenij perspicaeia& capacitate studij assiduitate,& memoriae tenacitatqsed in eo spe ponat,il scientiaru dns est, in quo stat Oes thesauri sapientiae absconditi. Na scriptu est tu considunt in Dia intelligent': veritate superbis aut EDeus resistit.Idem consiliu summopere laudauit in d.
cle. I.de mag.D. Franc.de Zab. do Padua olim Card. Flo .Et insignis doc.D. Gos .it, .cle.i. &Μantide Fa. no. in episquam secit de niodo Τtudeiidi,in v. reasito. Caveat etiam omni conatu a singulis peecatis, qa de linquens in uno famis est olum reus, ut in d .c.defleat exi. de re. iur. per unum peccatum mea gratia etia
diu salitat Deus.vers.Larta Dei pietas totum si dimidiabit.aut nihil aut totum v lacrinia te deDicit et Gu quod specialiter caueat idem stu favener eotio consticuerunt facile studiqs inquinari, cu per taIe, vitium ratio . ria intellectus tanquam suyiores paries
786쪽
mentis c6sundyitur, sensualita 'c quae est inserior ps)attrahente,& minante. 3 7.dix turbat, in c. I .de s a. unctNer .in pectore, Simile in caule, cuius spica P qua emittitur scin en si per tiatur luxuriari cito crescit, sic est in scholari, si pinotum, i. ingeni a permittatur defluere,virtus. superne rationis & intellectus impediunitur & corporis paratur infirmitas. Idem dicut praefati doct.m d.cle.ubi sit bdit D.Car.Fl.Υ ipse habuit auditore qui notorta obi' ex hol; & ego.cognoui plures qui ,3c vitio dedit ale vitam finierunt, uno contexti aerdiderunt oena virtutem, omnel: : honorem, &
latem ditiite ta ing. m,qui fuerat ector cuiusdastudii captum mulieris annore quae est ele diaboli,ut inquit Hiero. tandem py illius meretricis amplexus
vagabundum discurrisse prouincias,& tand&arcera- f. tum Hosaiulieris contractu prorutrienda illa diabolica 'niina .iste ide prae rubore & verecudia ne cognoscere eum, prono in terra vultu petiit a me eleemosina.ad hoc vide 27.d.c.legimus.ver.hinc et .ec Hier.in epis ad Danaasum. Caveat ab alea,qisae cimes est, & A ludo incendi in omnium malorum,F plene dixi anno su- abstinμperior Dusculo contra lusores elis omnino videre, dum . Guia ipsitis lectura cum adiutolo Dei reseruiabit te, D indi .Caueat a crapula, S ebrieta- cran, te,na ε vicina sint venter, Sc genitalia,ex vicinita-- te mebroru resultat qda consederatio maloru. vitio Em Hier.& Greg. in mora.dicit quod dominante gulae vitio, in ne quod homines sorte egerint perdunt,&dum venter nν restringitur, simul cunetae virtutes obhic'pinguis ventre tenuem sensum non 'ignit. Ideo H adeo ut mutuas commessationes
fiigiatis, nam escarum usus est insatiabilis,& origo vi Qual tiorum,& est qui d ptriiij sum,& sanitati inimicu,& rer inua quod peltis est,inutilis consumptio temporis,qust.
787쪽
de ordine eontra academicos.c. 8. Adolescentulis studiosis sapientiae ita utendu est ut a vetereis reb.ab il- Iecebris vetiis & gutturis, ab immodesto corporis cultu, & ornat ib inanib.negotijs ludoru, a corpore somni atq; pigriti ab aemulatione,obtrectatione, inuidentia, ab honorum potestatunici. ambitionib. ab ipsius etiam laudis immodica cupiditate se abstineat. Amorem aut pecuniae totius suae spei certissimu venenum esse credat. Nihil ei, Gruiter faciant, nihil audacter.Inimicitias vitet cautissime,'rant aequis in niat citissime. In ut verbo,c5tractu conuersati v
bium. Nemini faciano axi ligna im
i secti.Persic set vel intravenatorii aetatem festinet, vel certe intra iuuentute. Sed quisquis sero ad tha seco uertit. linitretur nihil sibi esse praeceptum. Nam, ista utiq; facilius decocta aetate struatit. In oi autem Vita,loco,tempore, amicos aut habeant aut habere instent. Obsequatur dignis etiam non hoc expectanti bus. Superbos minus curen minime sint, Apte coni Druenterq.Viuant,Deum colant,cogitent,querat spe,
iide charitate subnix, Optent tranquillitatem atque certum cursum studi) suis omniumque societ ni,&sibi quisque poscat intem bonam,pacatamq.,itam . . Haec Au optimum ae salutarest remedium ad pretdicta consequenda frequens oratio ad Deum tala qua ratio Ne plenissime loquitur, stancle .dominum, de reliqu. & vene .sanct. super ver .orationem, & specialiter hortatur,qubd quilibet studiosus uelit singulis diebus dicere officium Beatae Mariae gloriose virginis, quae est inuentrix gratiae,genitrix vita 8c imater Mutis,in qua qui spem ponit nuqui vacuus bit.Cc mlicet omnis quicunq; adultae aetatis tene ur creaere ar
788쪽
sussiciat articulos fidei credere implicite, i. credere verum esse quicquid credit ecclesiacat.Vt dicit,Ιn. I .capit.1.de summa Trinit.& sequitur magister Ber.Coim post.ibi .illum tamen, qui ingeniosus est hortatur idecompoth. vi velit illos arti . fi)ei scire magis distincte,& quamuis h'e ex dono scietiae,& ingenij sibi a Deo
dato uasi csebito rationis & ingratitudinis vitavit causa cire debeat putata tamen ibi, quod d.laic etiaingeniosi, & literati non peccant iminaliter sici .ar. fid. nesciant explicite uel non sunt soliciti de his sciendis, quia eos uiri professio ad hoc non est; quae verba nota diligenter. Documeritum secundum principali.
Conuenit adolescenti studiose, qui sicut dictu est
uiuere instituerit, quaerere. doctorem sibi Sc magistru cuius autoritas aperiat sibi iamiam sciendi necessaria magna & occulta, quam ianuam quἰsque ingressus sine ulla dubitatione uitae ι vltimi praecepta
sectatuis uae cum docilis factus fuerit,riinc demum discet & quanta ratione praedicta sint ea ipsa quae secutus est ante rationem, & quid sit ipsa ratio quam post autoritatis cunabula firmius & idoneus iam sequitur atque comproendit. haec Aug.ubi supra, Plin. secvn. libro , secun isto. epistola 18. inter caetera cuidam Mario qui en in consuluerat de praeceptore eligendo pro statre, dicit haec verba Cum omnes qui profitentur audiero , qjdde quoquam sentiam scribam . Nec ignoro sescipiendas offensas in eligedo pi scept.
sed oportet me non modo offensis, verum et stimultates pro fratris tui liberis tam aequo animo subire, qu1 phrentqs prosulatust. doc. Mar. de Fano in d.epist. quam fecit de modo studendi , die rimo querendum eue de doct. si qualia doceri oportet doceat.si libenter ad interrogata resoondeat, si restonde o du
789쪽
bitationes de pectore quaestis euellat, si patitur ronabilitςr eontradici , si causam rationabilem suis dictis adiungit .si ur quod asserit , de sentet vel scripture uel sequitatis ubi Mistitia deficii pro uenare. Ite 'ren8um an sit satis si istici es, an vini habeat impressiuar ut ex εssis intelligi silibus instritas quod ofidit. nec sic in suae835epopositis. sed potius utilis & fidest Ac pessueritatiiquam trussis di ornamuro uerborsi inmine dicebat recolen s memoriae doct.& praece. meus Daci Petriicii de Perusio quod aliqua, quae adultasin aetate ab imperi η, dc inepto pr*ceptore erron bi tradita didicerat, uix sexagenarius falsius dediscere potuerit, undestiadebat in electione praeceptoris esse propriae utilitati non alieno honori tonsulendum . hinc Hieron .in epist. ad athletam de insti trulε modin discamus in termis annis, quae dediscenda forent, gadissiculten eradi tu se quod rudes animi didiceruis et subdit.Graeca narrat historia Alexandrum poteriss nauam regern orbis'. dominatore & in moribus 8c in Mores cessisIeonad Ἐaeaagogi ii potui sie carere uitiis inclis, i quibus, adnuc pauxiliis fuerat infectus.Hini exeplum quisque,u illum aemuletur,& cum illo conue setur cuius mores sunt probati, ars informabitur cohaerutia. Tu intelligis quid dicere uelim quorsum ten-cuit hec dies a mea. Mi het aures audi edi audiat. Addo et Macedonum sapientissimus rex Phil. Ale.silium .ri Arist in disciplina tradidit.extat atq; imus ep. ad Ari s. Celai s. c. acritiis yerbis ponit: Diis pol habeo gratiam Don tam proinde natus'esthaihi filius, quam pro nasci coligit temporibus uitae tuae,
sore,ut eruditus edoctus l. abs te dignus 'exi
stat dc npbis, & rerum istarum successione .Hec resect
sc ait. Maximuin omnium 4qngeq. primarium dicturus accedo.Inquirendi sunt praeceptores filiis, quoru
790쪽
optimum sit experimentum . Honestatis enim solum simul ac radicem legitimam consequi disci plinani, pauloq. insta subdit.Illud rite stistitiae extreniae, Sunt quida qui licet priceptori Vci intia cogno uerint,idq. praesenserint, illissn suos comendant pueros, nonnulli placitis ipsorum uicti blanditiis, sunt et qui rogantiu amicorugratiae tribuant,qu in re simile qppiam factitant, ut si viis Urot abrians corpore doctum ac salutiferum onii tens Medicum, ut amisi gratiam ine tvmperitum homi iam ciuigat, a quo sol lassis in perniciem detur. de hoc satis alud Pliit.
, Onuenit adolescenti studioso postquam idoneu Ηοηον, praeceptore elegerit, illum honorare,obseruare, aee Colere, amare ut genitorem,& conari habere Ium.Ipsum interroget,ut ab eo instruatimnon autem ut calumnietur, dc . 'aliqua cauillationem aut falla dinia suciam intercipirat eum.haec Maraee se. in dicpi.& car. Med.in d .proce.cle. Non 'perstat ille discipulus cui aliqnanto contigerit aliquid scire doct.ignotum.nam i inhoc latissimo prato iuriscis in herbam,cauis leporem,ciconiaq lasertam inuenire potest,ut in hi li dicit Sesi. in epi. Io 8.Praeterea omnia intelligere, & onanium habere memoriam diuinitatis est potius quai manitatis,ut l. 2.9 si quod autem C.deue .iu.enu.Capiat unusquisq; ista uita ab Aug.dicente .ESO epi-1copus tot annorum ab anniculo parauequm doceri, 24. q. 3.si habes.Conctur praeceptoris opiniones .desendere quantumpotest exemplo Cassij iurisco' ut habetur in l.qualem. uersi. Cassius. F.de arb. cumas. Quod I i si non potest exsucre manifest ineritatem praeponet & honorabit eam: n in ambobus exi-ilentibus amici sanctius est honorare uaritatem, tuis '