장음표시 사용
21쪽
Lactant 3INOTAE , ET CASTIGATIONES.
et me quoque a Neque in omnibus , neque in sinisgulis Mss. Codd , aut typis editis libris, ista haec duo priora Carmina leguntur; nam iis carent Pithoei , ac Perionii Codices Mss., simulque Vaticani duo. Nonnulli ea una cum huiusce prologi aliis post aenigma centesimum exhibent; quidam vero aliquo ex modis sequentibus legunt . Hic quoque Sympostas dee. Hos quoque dympinum . Heum anno aliquando supposititia ambo vaea sunt i sed postmodum pro genuinis recepit; quamquam utrumque sic immutaverit: me quoque umpinum lusi de carmine inepto . Sie me seca docet , Sicca deliro Miagistra . Ansamque Bune manno praebuit ut 8c ipse rescriberet eme quoque umpinum de carmiue Lucii inepto rHac quoque Fampini de carmine Lucii inepto rQuibus praeirat Gesterus legens Hae quoque umpinum de carmine lusus inepto a Nos a Mss. non recedimus.Barthius t πις verba , inquit . Haec quoque et amplam ante bune libessum editum scriptorum copiam designat. Unde si Author huius Operis diversus a Firmiano nόstro fu i siet, omnino
ignotus non facile remanere poterat .
i SINUM . Al. Sy bosius. Al. 0mρbrinus. Al. mpUMm . Quum in Ms. C.dd. constanter legatur Dinposius , nulla est ratio quare ab iis quisquam sine
ratione abeat. Quani quam enim non hoc sit nomen proprium Authoris, ut a nobis demonstratum est D m. 1 v. cap. I. , & Π. ; non ideo tamen aliqua re pu
gnantia in eo est, si scriptor ficto nomine ,
22쪽
rem , de qua erat acturus accomodato, aenigmata ista vulgare maluit, ut l. c. innuimus; ubi etiam & nominis etymon, rei per nomen significatae usum , exposuimus. I De carmine . Particulam De pro ex Lactantio passi in usitatam reperies in eius indubitatis operibus a praesertim de Opis Dei cap. V. seg. I Lib. v. cap. IX. seg. I. &c. Ubi eum vindicavimus a nota Africita. tis , quam eidem Heum. propter eam inusserat in
Comment, ad huius praeloquii , de ad car- meu I. aeni g. xcv. . quamvis dc ipse ibidem exempla afferat non solum Tertulliani; sed etiam Horatii , Virgilii, Ovidii, Curtii, Nonii Mareelli, de Tursellini Schvvaraiahi . Vide quaeso Barthium ad Claudian.
Pag. I 3 3. dc adde exempla apud Bunem. ad Lib. I. D. Inst. ca'. U. num I. nota ca) . t Lusit inepto et Seu potius lusus inepto, ut mavule Gela erus , verbum Poetarum proprium , unde vi gilius Georg. IV.
carmina qui lusi pastorum , audaxque iuventa , Tityre Tu patulae ; cecini sub tergmine fagi . Ovid. Lib. III. Trist. Eleg. Π. 3. Nee mihi quod lusi vero me erimine. prodes .
Plura vide apud Heum. Qund si cum Gesnero legas tlusust intellige , hocce Symposium es e lusum ineopto carmine conceptum , ut ipse quidem explicat . quamvis invita Minerva 3 en tibi Ovidii exemplum inter innumera , quae adduci possient, selectum, quia . dc sequenti voci inepto lucem affert. Tristi Lib. II. Pὸς q. 17. Lusibus ut poss adlertere Numen ineptis Excutiasque oculis otia nostra tuis.
23쪽
plerique omnes , excepto Heum ., qui more suo ver, sum ex integro reformans edidit, ut sam diximus e
Sie me Sicca docet , Sicca deliro magistra ;Jam vides Lector quam infeliciter, ac in comode haec sit excogitata correctio , quare nihil addo his, quae in Dis . II. f. vi i. observavi. In Mss. Codd. quos vidimus legitur, ut edidimus, quamvis, in Codice Reg. Vat. i habeatur r' Sie tus ex te doces deteroque Magistro . 3 Annua. Scilicet, singulis annis eadem die recurrentia. Ovidius Lib. x. M tam . pag. 367. st 9. Festa pia cereris celebrabant . ua Matres . 3 Saturni. Festa haec Saturnalia dicebantur, di versis temporibus diverso dierum palso agitari solita; nam antiquitus unus dumtaxat Saturno, & opi communis dies festus erat x Iv. Kal. Januarias sub Opaliosum nomine , ut in veteri Kalendario Rom. Ideo Ausonius in Carmine de feriis Rom. xv. Hs ne Opis ante sacrum , vel Saturnalia dieam , Festaque ser*orum , quum famulantur heri pUnus Saturnalium dies mansit usque ad C. Caesarem , S ab illo tres celebrari coepti sunt, quum is fastos correxisset, additis mensi Decembri diebus duobus;
tunc enim Saturnalia a die XVI. Kal. numerari coeperunt ; non tamen apud omnes ἔ teste enim Macro-hio , Lib. I. Saturn. cap. X. Ea re factum est , ut quum vvlgus ignoraret tertum Saturnaliorum diem , nonnullia C. caesare incerto die . O alii vetere more celebrarent . plurςs dies Saturnalia numerarentur . Hinc Varro de L. L. Saturnalia dicita ab Saturno , quod eo die feriae ejus ; ut pore diem tertium Opialia . Opis i c. At in tamen etsi lege iudiciaria ab Octaviano Augusto san-
24쪽
ei tutia sit, ut in triduum feriae istae servarent ut , ad
quatriduum nillilominus vulgi seu ignorantia, seu potius insolentia p ot rhaxit: nee satis hoc fuit nam Calligula , ex Suetonio , ut laetitiam publieam in perpe- tuum auge et a diem adjecit saturnalibus , appellavit que Iuvenalem , liuncque fuisse diem quintum narrat Dio Lib. Lix. qui quamvis post Cati eaedem abolitus fuerit; sub Claudio tamen restitutus est , ut idem Diore fert cap. sequenti . Demum hisce diebus alicis duos addiderunt, qui 1ksilam dicebantur , de quibus idem
agit Macrobius ubi supra cap. xi., ita ut Saturnalio rum dies ad septenarium processerint ; de quo numero idem Saturnus sic apud Lucianum in Saturnalis s. II. disserit cum sacerdote t Ego vero conditionibus quibusdam capio potestarem . Septem enim diebus to tum mihi regπum finitur . Ex hactentis dictis omnis dissiculi as tollitur, quae ex variis veterum Scriptorum
testimoniis facile hac in re obtrudi potest . Quod si ex Noυio, sive Nonio, Atellanarum Scriptore, & ex
Nummio, qui eandem artem diu iacentem post eum Liscitavit , apud Macrobium Lib. I. saturn. cap. vi dicas , longe ante Caesarem septem Saturnaliorum dies fuisse numeratos; ex eodem Macrobio capite immediate sequenti patet responsio et nimirum t Ideo Saturnalibus talium comiserciorum celebritas eo ta , septem occupat dics , quos tantηm feriatos Deit esse , non fessos Omves et Feriae autem ex Festo Pompeio , aliae erant sine festo , ut N*ndina , aliae tum festo , at saturnalia , quib*s uddebsintur epulationes ex proventu foetus pecorum , fretumque. Dicas ergo apud Antiquiores Romanos semper septem fuisse feriatas dies Saturno dicatas ; sed primum quid Ἱm unum dumtaxat Festum, scilicet xiv. Kal. danuarias. Postmo-
25쪽
dum tres , deinde quinque , demum septem non so' tum feriantos, sed festos omnes. Vide Lipsium Saturn. Lib. I. cap. III. seq., & Diff. nostram XIV. cap. I.
s. III. seqq.3 Tempora festa. Morat. Lib. it. epist. I. ψ. I 39. Agricolae prisci fortes, pamoque beati condita post frumenta , levantes tempore festo corpus O itium animum &e.
Et Ovid. Lib. III. Amor. EI. X. T. Annua Senerunt Cerealis tempora saeri .
6 Terp tuo semper &c. Respicit fortasse verba Suetonii , quae paullo supra recitavimus. Sic Virgilius aene ad. Lib. VI I. s. ubi de Regia Pici a Satu no per Faunum descendentis loquens ait f
Terpetuis soliti patres considere mensis . ovidi us de Arte Lib. III. pag. q83. p. 17.2 ec sua perpetuo eontendant ilia risu. Obii solemnia . Hi ne confirmo quod Iam notavi in Diss xv. s. I. Lactantium nostrum in sua adolescentia Italiam inhabitasse,utpote quia Tὸ nobis heie quandam supra caeteros populos in celebrandis Saturnali inbus ludo perpetuo , praerogativam ostendit ἔ quam etiam Virgilius in paullo superius laudatis carminibus innuit . Quare enim in Regia Piei considere soliti erant Patres perpetuis mensis, nis ut in excipiendis
hospitibus, dano, qui saturnum, Regno suo extorrem, hospitio receperat, vicem reddere viderentur stouare sbi, suisque, Authori nostro celebranda esse Terpetuo ludo erant Saturnalia prae caeteris, nisi quia Italiam profugus Saturnus venerat, S inter Italos Picenae Gentes ab eo per Picum, Faunumque trahere
26쪽
dieebantur originem ρ Vide Dis . II. a 6. xiri. seq.4 Ludo i Ludi voeabulum plurima significat satis inter se diversa , & quamquam de factis, potius, quam de dictis intelligi consuevisse , asserat Valla ἔnihilominus proprie de utrisque accipi . ad animi
oblectationem destinatis , docet S. Thomas a. a. q. LX vl Ir. A. II. Gentes onines suos habuisse ludos tam publicos . quam privatos , historiae testantur , de quibus vide Diff. xxv I i. cap. xv D. g. xi. S Dissi
s Post Uulas iatas &e. En de symposio testimonium , quod potius nomen a re adscitum, qtium Au thoi is fuisse dignoscitur ἔ qirum iam quare nomen hocce assiimps Ot, exponere ineipiat Poeta. 6 Deltras inter vetulas. Cicero l. Tuscul. ,de Lib.II. de Orat. & Il. de Diviinat. dec. saepe delira anus delirι senes , & Lib. XIII. ad Attic. Ep. x rix. inquit i se scire aiebat , ab eo nuper petitam cornificiam . 'liam , vetulam sane , O multarum nuptiarum. His is minis adolescentulos credere educandos, ut mos est , mihi numquam probatum fuit; teneros enim animqstantis ineptiis in farciunt, ut vix summo studio ab illis deinde se queant etiam, eonfirmata aetate , expedire . 6 Puerosque loquaces . Cicer. in Parad. . . adolescentibus paullo loquacioribus est servitendum . Romanorum Adolescentium disciplinam dilucide ante uoculos exponit Plautus in Baetbid. Act. III. Sc. III.
ego tibi boe annIs ΦΨInti fuisse primis eopia . Digitum longe Padagogo pedem ut effertes domo Aure solem exorientem, nisi in Palestram veneras. Gamnasii praefecto haud medioeres poenas pendere .
27쪽
u quoi obtigerat,boc etiam ad malum aecersebatur
Et Discipulus , O Magister perbibebantur improbi. Ibi cursu, luctando, hasta . disco, p/gillatu , pila, Saliendo sese exereebant, magis quam Scorιο, aut suetis. Ibi fuam atatem extendebant , non in latebrosis
Inde de hippodromo , O Palestra ubi re venisses
cincticulo praecinctus in sella apud Magi runti, assideres r m librum legeres. si unam peceavisses syllabam, Reret eo rium tam maculosum , quam et nutricis pallium . Quum streperet late . AL dum Scilicet inter se contendendo ; Sic Cicero Lib. I. de Divinat. Inter fe strepere . Virgilius Lib. T. AEn. 368. rit paribus streperer clipeis Et Silius Italal. Lib. I.. Pun. XI. Subit que per omnem Ansoniam mvors strepit, oe ciet arma, virosque. et Madidae facundia lingua. Id est ebria; benes eum. nam ut ipse ait Plautina appellatio est i madiadus homo: pro ebrioso , seu etiam ebrio. Madet bono pro ebrius est. Et Phocylides apud Crispi mim pag. I g. conUenit autem in Symposio Sevhis circumeuntibus suaviter garrientem , O sedentem. Sinum bibere 7 Facundia lingua . Horat. Lib. I. Epist. V. Foeeundi calices quem non fecere disertum p8 Verbosa cohors. Non solum ex militum manipulis cohors conitare potest ; sed cujuscunaque generis
28쪽
homines eam possunt constituere ; ideoque Horati Db A. Dist. IIL P. 6. - studiosa cohors operum struit p. . . . . sic Statius Ti. Nebad. Famula cohors alti pro fer quorum familia & alibit Innuptae cohortes e pro SD-ginibus pluribus dixit. Sic Alii e Aligerum glomerata cohors ... in Misceli. Poet. Et Catuli. in Camerium loquela querbosa &c. Ovid. Lib. I. Amor. Eleg. xv. 3. 2 cc me verbosas leges ediscere. Io Es meditata et Bene Heum. post haec verba, duo puncta apponi iussiit, quum antea lectio esset consula . Innuit heie Author iamdiu morem invaluissae in conviviis aenigmata solvenda proponete vincta numeris oratione ς & quidem apud Athenaeum Lib. x. cap. IXI I. P. 36. Theognidis aenigma disticho constat. Ηοηγαρ με κεκληκε οἰκαδε οεκρος,
ffam me domum accersivit Maximus Defunctus ;Μortuus quidem ; viso sed tamen ore loquens. Nil ergo mirum si puerorum, vetularumque turba magno studio inepti sermonis diu meditata sit nugas aenigmaticas, quas de more in Saturnalibus proferret ; non enim facile est huiusmodi carminibus ludere , quamvis obvium sit, ut ob ea quisque ludatur ,
sicuti non taro contingere vidimus. Hinc corriget dus est Barthius Ad vers. Lib. xxv I. cap. XXV 1 II.
pag. Iai 8. qui plurinia ex Ausonio , Catullo, Martiali, & Sidonio attulit ad ostendenddm, Poetas, quum iocantur. suas argutias appellare nugas consuevisse ;nam heio non de suis ; s ed de aliorum loquitur Lactantius. io Fritola multa loeuta est: Ultima vox a non nit lis
29쪽
nullis abest . Se ilicet inepta , deridicula , & nihili. ob
caussam , quam nota superiori tetigimus ; Quem locum respexisse videtur Ausonius Epist. i v. a 6 . ubi ait de aenigmatibus loquendo, versibus praesertim comprehensist
Et quoniam hue ventum, si mis agnoscere quid sit;
Inter dominam, deridendasque camenas , Accipe congestas mUeria friviola nugas . soas tamen explicitis nequeas deprehendere ebartis . Nam Theon , eui illa Epistola data est, hii ius modi lusibiis componendis ita Musis invitis delectabatur . ut idem Ausoniue Epist. vi. eidem rescripserit tAurea mala Theon ; sed plumbea earmἰna mit
Quaedam deinde exempla subiecit, quae etiam novo explicat modo aiens rQuod si figuras fabulis adumbratas ,
Humerumque doctis involutum ambagibur , Ignorat alto mens obesa viscere &c. ubi vides vocasse , quas antea rivo. Ia dixerat Μὶsteria , &' nugas congestas. ii Magni certaminis inuar. Cap. xx r. de Mortiabus Persecutorum vidimus quomodo Galerius Maximianus , imperator pessimus, numquam si ieeruore coenebat; sed non eius solummodo fuit hare immanitas ; nam in omni sere laetiori convivio mos quondam fuit astud Ethnicos paria aliquot gladiat rum in tricliniis ad pugnam exhibere , ut diserte narrant Capitolinus in Vero, Lampridius in Antoniis no . imo longe antea ex Strabone , & Livio haee Romani di decerant a Campanis , de quibus Silitis Ital. Lib.x I. Punic. a ψ.1 I. ait : Ruin
30쪽
uuin etiam exhilarare quiris convivia eadems olim , O mscere epulis spectaeula di a ;certantum ferro, sepe O super ipsa cadentum Pocula , respersis non pareo Sanguine mensis. Instar ergo horum certaminum , quae teste eodem Lactantio cap. xx I. Lib.1., ignota erant civibus nostris, hi Antiquorum more, obscuris , aenigmaticis , atque ingeniosis quaestionibus se provocabant. I a Tonere de versu . Al. dimersa . Al. diverse. Al. diversos: Scilicet proponere, in solvere quaqης vieissis r Morem hune antiquissimum fuisse constat ex
lib. Judic. cap. x Iv. a I 1. , ubi narratur , Samso nem proposuisse xxx. Juvenibus Thamnatensibus aenigma illud r de comedente exivit cibus , O de forti egressa est dulcedo , in septem diebus suarum nuptiarum convivalibus solvendum . Sic Regina Saba Salomoni ex Lib. 1 II. Reg. cap. x.-I. Sic idem Salomon Hiramo Tyriorum Regi & hie illi , ex Josepho Lib. I. contra Appionem , fecisse dicuntur .ptii , ac Pythagorici hisce ambagibus dogmata sua
alligare consueverunt ex Clem. Alex. Strom. Lib. v. ac demum de Graecis, non solum Athenaeus , quem
supra laudavi , Aristoph. , & Scholiast. vvs in Vespis , Eustat. in Od11s X., Hesych. in Gr bis , aliique apud Boniser. testasti sunt ; Sed Gellius de se ipso
Athenis eommorante haec refert r Saturηalia inbenis agitabamus hilare prorsum , ae modesse .... con .eniebamus autem ad eandem eomam eo lusculi , qui I 'mani in Gratiam vieneramus , quique easdem audi-rrones , eosdemque doctores colebamus. Tum qu caenulam ordine suo eurabat, praemium solmenda quaestionis Fouebat, librum vieteris scriptoris, Cel Graecum. vel