장음표시 사용
51쪽
Tune temporis si sit uniueis alis. mittendus est sanguis. e basilica brachii dextri ad quantitatem sum clantem& correspondentem viribus , & aetati aegrotantis.& regioni , ne sangui ex venis internis Occur Iat m gna copia ad rartes contusas , Sc magnas producat euchymoses. Deinde dandura est contuso balsamum mu-miae simplex ad quantitate drachmat unius cum via clavna succi limonum. ad refriget adas partes internas, dc. ad enchymo sim euitandam. Sc Ira pia praescribenda, ex succo limonum, aqua rosacea, & decoctione acetosae,& syrupo granatorum acidorum. Ultimo ad topicam talicamenta deueniendum, perungendus est aegrotus, uniuersaliter toto corpore, balsamo mum lae composito, superius descripto , Sc pelle arietina recent I inuoluendus est aegrotus, nam in tali pelle recenti, adhuc spiritus naturales ipsius animalis sunt qui summupere succur-Iunt partibus contusis , ic roborant omnino partes.
Victu interim humido & testigeranti est uteno propter periculum febris , propter internas enchymoles, donec decimusquartus dies transierit. unde iuscula sua
erunt alterata acetosa, portulaca . succo limonum . Scarantiorum aqua rosa cea,&potus eius erit ptisana. Ab
omni medicamento purgante abstinendu est et olento. α forti, quia eo multiplicatur febris & enchymo sis: sed si aluus non fluat en ematibus emollientibus dc refrigerantibus utendum . . Quantum attinet ad contusionem particularem ali-Cuius partis, tum ferro aliquo, in aqua & aceto madefacto , comprimenda est contufio pedetentim, ut bal - samum, di tanguis qui est in parte contusa cumulatus, redeat ad suas partes . tum ultimo forti ligamento liganda est , superposito emplastici astringenti, ex fermento , acet O , dc croco martis parato. Quod si intr1 viginti quatuor horas, contusio sanata & curata.non est ; at enchymosis magna sit , aperienda est scalpello contusio , dc lauanda extracto Aristolochiae rotundae. ar aut qua leti in die, donec perfecte cicati laetur ulcusti curetur.
52쪽
De vuneribus cum solutione vena ct arteria,
, VLNERA in quibus venae aut arteriae lmpuntur , differunt omnino ab alijs, opter hanc haemorrhagiam, seu sanguis is fluxum copiosum , qui in his Clintingit, praesertim in ruptione magnarum venarum aut arteriarum , is enim sanguinis fluxus, ill leo comprescendus est, cum sanguis sit thesaurus vitae,& spirituum , qui una cum sanguine per totum corpus spargutitur ,& deportantur, ad balsami naturalis nutritio hem dc conseruationem. Itaque si fluat sanguis.&pereat, & una cum sanguine spiritus vitae, & balsami mitem perire necesse est : itaque c5pescendus est hie sanguinis fluxus , antequam cura vulneris aggrediaris. Vt autem hunc seopum pertingere valeamus , perpendendum e sh prim ὁ , an vulnerati permotus sit animus ira aut aliqua alia animi passione, quae quidem compescenda est &quiescenda, ante qaam media sanguinem compescentia adhibeas; quia tunc temporis natura non recipit virtutes & efficacias reme)εorum cum se in motu violento , & moueat sanguinem ad fluxum.
Perpendendum etiam est , si sanguinis fluxu ex vena .
rupta dependeat ex coita venereo, vel ex ebrietate , dcciborum repletione. vel ex motu violento aliquo corporis, ut saltu, tripudio aut similibus, qui omnes motus , tum animi, tum corporis , temperandi sunt, α quiete aliqua extinguendi, antequam remedia nostra adhibeamus; alioquin en 1 periculum est, ne pars tu-
me fiat in phlegmonem , & aliquando in stan grae mm& super accidat febris uniuersalis, varijs rymptomatis& periculis concomitata, quibus saepissime & eitissime succurrendu . relicta cura praecipua & principali vulneris nostri unde in longius tempus quam par sit, & po- stat et prudentia Chirurgiae, differtur vulnerati solati u.
53쪽
Postquam ergo sagaci mentis examine eonsideratae suerunt hae omnes rationes supradictae , deueniendum erit, a a sanguinis fluxum sistendum astringendo & ligando , si fieri possit Orificia venarum aut arteriarum quae sanguine fundunt superimponendo medicamenta Ch ymica alti ingentia & sanguine innata virtute silientia. Qualia sunt, terra exanimata, seu mortua vitrioli calcinati. Postquam enim vitriolum violentissimo igne calata arum eth ad rubedine usque , & solutum in aqua communi seces quae relinquuntur ex solutione illa. modo edulcorentur omnino, & priuctur omni sale suo.
qui sua est anima , terra illa de ii de dicitur mortua , α exanimata vitrioli . quae citissime compescit & sitit
omnes haemorrhagias tam externas, quam internas. Exteri s applicatur cum album ine oui malaxando simul apitando , & parti vulneratae frigide applicando rinterius vero sumitur cum succ5 granatorum acido- Ium , aut limonum , aut cydoniorum, ad quantitatem drachmae unius, & sistit omnes fluxus ventris & diar- Thoeas. Crocus etiam martis poJlet virtute efficaci, ad sanguinem compescendum,& praesertim ille, qui paratur a Chymicis , ex chalybe candenti in aceto extincto, donec chalybs in rubiginem conuertatur, aut puluelem
subrubicundum . qui puluis in aceto stilla titio digestus,
donec coloretur acetum,& acetu euaporatu : linquit melleum liqua men in fundo alembici, qui liquor ma- Iaxatus & incorporatus farinae fabarum , vel bolo ar- menae, essicacissimum praebet emplastrum , ad sanguine compςscendum. oleum etiam Mercuri j superius de tacriptum idem praestat .causti cando partes & onficia venarum & arteriarum modo palea aliqua, hoc oleo delibuta per tangantur, quod caute peragendu est, propter inflammationi, quς soleti ex ea ustico isto ex stiri, si in magna copia oleu istud superimponatur: superiora iam dicta huic praestant, & anteponenda sunt. Praestat huic,
lapis magnetis calcinatus de aceto ext eius, donec iusiluerem conuertatur e album ine oui malaxatus &vulneratis superimpositus , gypsum etiam calcinatum ω lotum, & sale suo per lotiones varias & iteratas priuatum, valet,& confert ad eumdem effectum vulneribus superimpositum. Postq a 'sanguinem fluentem
54쪽
compescuimus. Vulnera deinde communi methodo antea descripta. ad eicatricem laudatam conducenda
Te vulnere cumsolutione nerui,
ERvus cum habeat originem a sale. quod est in hum do radic in , seu balia 4 amo vitae, in quo si ritus ratae tur-geot qui sunt ignes inuisibiles humido aquoso . & humido fixo, seu terrestri puro , & limpido circumdati, unde soliditas & transparentia in neruo est: ne .uus hiesnquam c5positus & conflatus ex tribus his substanti j smercurio sale & sulpsi ure, tubus & canalis est, quo spiritus vitae desertur undiquaque per uniuersa corporis mcmbra, ad eorum nutritionem & conseruationem. Si laedatur in ipsa sua substantia. necesse est, corpori ipsi superuenire , & accidere symptomata praeter naturam coplurima, ut conuulsiones, spasmos, motus, sensusque priuationes , & alia multa frauissima propter is nerui miram harmoniam, & ad vitam eiusdem necessitatem.
Quibus vitae malis ει medeamur necesse est primo scire, quo genere laesionis, laedatur ipse neruus : vel enim laedi rur. punctione , vel ruptione, vel contusione, his enim tribus tantum vulneribus laedi solet. quod ut proine ut dubio sciamus, vulnus dilatandu est, in parce carnosa, ut optimὸ nerui laesionem videamus, id autem faetendum est, subtili scalpello & subtili manu,& cauen dum ne neruus, iterum laedatur. Si punctus sit tantum superficaliter, & puractura non sit pro sanda,& magna, at pereeptibilis , unctione olei therebentinae rubet, ea- Iide superimposti eitissime curatur. Si vero magna sit.& apparens , d liqua neruea substantia seu pars seissast, scindendus est Omnino ne tune, re deinde Oleum iterum therebentinae rubeum rectificatum , calidὸ s perimponendu . vel tinctura mumiae , ex spiritu there- mnae extracta, superimponenda est ealide; haec enim ei tissime curat omnii neruorum vulnera, praescriptis
55쪽
idoneo victus regimine , de niallo semper sangui uc, e Parte aduersa & oppo tria parti vulneratae , ad Icuulfio - . nem faciendam . & inflammationem impediendam; id enim semper prius faciendum eth , antequam remedia adhibeas parti laesae. Essentiae euphorbij, rutae, roris a-rini, salutae, vermiu terrestrium, vitellorii mii, sabinae, resinae, cerae, picis, & mellis praeliantissimae uiat. & cu rant citissime & tutissime vulnera neruorum. At datur adyamum compostumabalsamu caeteris praedictis praestandius . & ad vulnera nobilius, illud autem componitur sequenti methodo. -ν---. la . olei mellis rectificati. 5 vj. olei, seminis ebuli 3c myrrhς an. S. v. Balsami mumi et superius descripti. lib. j. Misce feruetur ad usus in vasis vitreis optime clausis balsamum etia quotl ter descensum elicitur ex ea tulis, si ter aut quater recti licetur . praestantissimum etiam est remedium ad haec vulnera curanda.
De vulnere eum soliuione ora, , CAPvT VII.
N vulnere eum solutione Ossis, multa consideranda sunt: primo. an os fractum ruptumque sit intra carnςs ipsas. abique laesone carnis aperta: secundo an rplius ossis fractura intra carnes 4 pias sit cum fragmentis & frustulis, v si tantum raphanidon lut inquiunt Galenici in lit nasum os , vel in longu scissum : tertio an fragmenta ipsius ossis fracti adhaereant & iungantur omnino' peri ostio , quod ethmembrana, qua immediate , ossa circumtoguntur, &beneficio euius ipsa ossa sugunt alimentum ex carire dc. venis: si enim non adhaereant, tollenda sunt ipsa olla &Ragmenta omnia, antequam remedia adhibeamus vlla: si vero os tantum transversim rumpatur raphani instar collocanda est pars , seu membrum quod patitur vulnus, in suo eue naturali 3e liganda secundum arte in ,εc quies omnino toti membro, de corpori imperara da, donec natura callum obducat . di porrum ut dicunt,
56쪽
. vice ossis , quod solet fieri intra quadraginta dies. In- - . terim victus refiigerans de humectans aegio to est imperandus , sanguis mittendus, ex parte opposita parti vulneratae. Ad febrem & inflammationes quascumque impediendas & arcendas , si in longum sit scissium , &adhaereat peri ostio , non auferendum est os. sed pars liganda . & in suo naturali situ. & esse collocanda, Sca eadem methodus obseruanda in hac fractione, ut in ea quae fit raphani instar. Postquam ligata sunt membra, possunt exterius applicari balsama agglutinantia superiori Capite enarrata ἱ conferunt enim maxime omniadi praesertim balsamum mumiae compositum & sh plex,& balsamum ex catulis : quibus balsamis, ad ma. , iorem essicaciam poterit permisceri oleum ex ossibus humanis extractum,& rectificatum,& oleum symp timatoris , seu cohlolidae maioris, quae omnia balsama multipli eant , & adaugent virtutes & energias praedictorum balsamorum . ita ut mirandos praestent effectus in agglutinatione ossium fractorum.
De Hulnere animalium venenatorum,
ULNERA quae infliguntur ab animalibus Da visinere ν evenatis , non differunt intra se ab alijs, quast io Θ-ὶ nisi ratione veneni, quod animalia ipsa suis
resti eura. Πλrsibus infundunt in ipsa vulnera ; ratio- 0 ne cuius veneni, particularem & peculiarem exigunt curam: ratione solutionis continui & agglutinationis ipsius solutionis conueniunt & quadrant omnino : at in hisce vulneribus venenatis . solutionis ipsius eontinui agglutinatio non est magni momenti imo ratione ipsius curae est ultima in executione: praecipuum quod urget est venenum . quod in primis est extinguendum , & e vulnere tollendum, & eradicacidum. vi autem methodice id fieri possit, sci eo dum primo est, quid venenum sit, & qua ratione suam exercet vim, de lacultatem Iethi tam , ut autem id
57쪽
sciatur , se tendum etiam est, quid sit alimentum Acqua ratione sint inter se contraria , alimentum & ve Denum. cofitrario tu in enim eadem est istientia : alimentum ergo , ex Chymicorum Philosophorum sententia i quae quidem hac in re aliorum Philosopho Tum sentent ijs , & optionibus praeponderat est substantia similis & homogenea substantiae , qua nos
nutrimur dc conseruamur , & partes corporis nostri conflatae sunt : vel est substantia suntlis de homo genea humido radicati nothro quo vivimus , quae iubilantia separatur a calore 3c attrahitur , per similitudinem suae substantiae , ab his omnibus quae in alimentum sumuntur. Vnde verissimum est . alimentum esse substantiam puram quatuor elementorum . virtute coelesti , seu spiritu aethereo , & vitali 'im Praegnatam, quae a calo Ie naturali, animalium sepa- ratur ab .esculentis , & pocul en s omnibus , ut fomentum Sc conseruationem sui ipsius recipiat hine veneni definitionem colligere facillimum est , tam quam aliquid alimento contrarium . 8c sic vere definietur e venenum est substantia quaedam imjura, dissimilis . & heterogenea substantia, qua vivimus,& partes nostri corporis conflatae lunt: vel est substantia dissimilis, Ee contraria humido radicati nostro. quo vivimus, quae substantia frescit, de ortum habet ex excrementis vitalis substantiae , in quibus vis &essica ei a mortis consistit. Vel in genere, venenum diacemus impuram & excrementitiam elementorum nostrorum substantiam , nullo coelesti spiritu aethere odi vitali impraegnatam , at reaigarinis virtutibus i catentem, Sc turgentem quibus vitae spiritus suffocatur,& extinguitur. Itaque cum iam sciatur quid sit venenum, potest ne ili negotio medicamentu & remedium. . apponi , ut virtus eius evanescat. nec in vulneribus quibus tofunditur suam exeret jacultatem , ut re . tundatur & disperdatur. Cum ergo vulnus aliquod venenatum tibi Occurrit, cura quod in imprimis agendum est , balia mo: Vitfi , tum A.,uipsius vulneris , tum totius co voris succurrendum est aal ex iter ijs. quibus luctet Chymicorum myrothecium.
Si quis motius fuit M vulneratus ab apibus, a vespis, a
58쪽
serpentibus Ec ab aliis animalibus venenatis , quibus terra nostra dc regio icatet , illi ipsi succurres , solae aquae theria calit Io,ione, cu sale communi calcinato, curcurbitulam prius applicando vulneri, ut fortius. dccitius attrahatur virus veneni, quod adhuc in superficie vulneris residet , quod si profundius quam in superficie eiaculatum sit . oleum myrrhae , est .applicandum , dc vulnus lauandum aliquo sale serpentis , in aqua theriacali, cuius etiam serpentis salis , in aqua theria calisoluti, drachma una potanda est, ut virus venani penitus extinguatur: obseruato victus regimine refrigeranti & altringenti. ut in febribus pestilentibus ravulneris ita postulet δέ exigit periculi ratio. Si vero vulnus Infligatur ab aliquo alio animali , quod potentissimum .dc lethale habeat omnino venenum, quale est venenum rabidi canis , viperae, scorpionis.& similium animalium, quae stenenum subtilissimum de acutissimum habent , quod cit illime penetret totum vitae bal damum. dc suis tu ficiat qualitatibus : huic vulneri ponsumus mederi unico remedio chymico , quod potentiam Sabet Ac emcaciam omnia venen, eu incendit est
autem istud renudiam, spiritus salis purus, de rectificatione multo tres iterata, ab omnibus excremetis vindicatus , de corpori suo itidem puto I de calcinatio nibus multis, & saepe iteratis, eum lotione multiplici. ab omni eacremento terrestri vindicato , coniunctus et
hic spiritus 3t corpus suum , simul iuncta , sunt remedium potentissimum & effieaeissimum, imo & sertissimum vulnerum omnium venenatorum . quae ab animalibus venenatis infliguntur. Qui huic certissimae veritati fidem recusant, perpendant quaeso . Sc rationis lance praeponderent virtutem aquae marinae In curandis vulneribus rabidi canis ; haec enim solo aquae marinae balneo curantur ; ratio autem est , quod mare
abundet tali spiri ty qui in eo agulatus & infixus suas
permeat aquas δc inflat, unde cum quis vulnere venenato infectus his proluitur aquis , spit tum salis statim penetrat vulnus , & venenum ibi latitans , sua innata facu Ita te extingstit, imo de alijs suis manifestis qualitatibus, balsamum naturale ipsius partis , a putredine
59쪽
conseruat. Ita ut sic praeter ua1um , ad naturale suum esse, se ipsum ipsum mei redigat. & solutionem continui curare aggrediatur illoc ast tem remedium paratur
difficillime , Ac postulat doctum & patientem artificem , propter difficultates & longinquitatem luae praeparationis, quod pharmacopolis nostris durum penitus est . & nimis arduum; nihil enim amant, nisi quod paratu sae illimum est. & quod citd crumenas implet,
ita ut faciant & parent remedia , non sanitatis ergo . sed auaritiae . dc ditandi caula. Si quis Medicorum . noctes , dc dies . annos δc menses , & totum vitae in scursum impendat praeparationibus Chymicis, de inquisti onm noui alicuius medicamenti , ut locupletius antidotarium reddat. Ac malo em constituat medie ais mentorum supellectilem . statim omnes eum ipsum inuidiae stimulis laneinant & mordieant, & audacem praedicant, & temerarium medicRM. qui omni spreta Tatione de methodo , aegrotos praecipitat , leui quacumque occasione , ut medicamenta sua tentet, α
probet, quod mihi contigit in natali mea ipsa ciuitate
Castronouod arenii , in qua semper omnes pharmacopolas , imo & medicos alios omnes , non commilitones. sed Zoilos inuidiae plenos habui. At non me terruit unquam hoc humanae miseriae telum , imo potius, aduersus ipsum fortior , contractis supere illis steti, de audentior tui. ut medelam ferre possem Omnibus malis, assumptis undiquaque medicamentis , & quod ex Ga-Ienico Rnte haurire non poteram , id iplum ex mariChymico expiscati non erubescebam. Itaque si in cura vulnerum canis rabidi . non satis valeant medicamenta Galenica . eris ne dedecus medico , si recurrat ad fontes Chymicorum . vs inde hauriat aquas tanti veneni. ictrices si vero non habeat salis spiritum. vehuic veneno subuenire possit, poterit medicus Spagyrieus sequenti uti methodo. Scarificetur Indi quaque vulnus & dilatetur: ut ex paruo fiat magnum & sanguis offluat : quamdiu effluisere poterit , deinde comprio endo vulnus & aqua salita lauando. iterum compelletur ad sanguinis flexum, ut venenum una eum sanguine , & sanie soras effluat. Deinde adhuc cucurbitulae cum multa flamma appli
60쪽
Centur vulneri , ut attinctio maior fiat , applicatis cucorbitulis , dc serpe iteratis , ungatur vulnus oleo Mercurii . vel aqua forti , aut caviticis in aqua ardenti dii solutis , ut si quid veneni adhuc latitet inpartibus ipsius vulneris . aduratur & in aliam conuertatur naturam . adurentibus hisce medicamentis. quae potentiali suo igne profundifime penetrant ,& vulnus ipsum summopere inflammant, ita ut per inflammatione attrahant superficialiter humores adhuc profundos: di sic natura ipsa ex toto corpore, ut extinguat illum igdem, humorem illuc admittit . unde in illa admissione, venenum etiam almittitur una cum humoribus , ibique ambo putreicunt, & format veneni exeunt,
illaeso corporis totius balsamo. Interim dum haec fiunt, partibus internis, & cordi praecipuὶ est succurrendum aqua theriacali assumpta, cum oleo Spagyrice praeparato ferri is seu martis, ad quantitatem guttularum decem, aut duodecim in uncia & semisse aquae theriacalis, si non adsit febris; si vero febris adsit, in uncia 'na succi limo num : dari etiam poterit earoserpentis alicuius sale communi decrepitato condita . vel sal serpentis alicuius , quod potentissimum est remeὰium , aduersus omnia venena , si sumatur in aquae ardui benedicti aut vi mariae, ad quantitatem drachmae
mus , super sudan quantum fieri potest , per decem
aut octo dies , iteratis iisdem potionibus , ut venenum
ad superficiem E centro pellatur. Potest etiam .ari ad maiorem essicae iam, Dei que gloriam & laudem qui benigne ubi malum, ibi remedium posuerit, sal ipsius canis rabidi, qui ex combustione ipsius corporis elici potest ut artis est , quique purificatus & lotus fit trationibus & lotionibus, ad quantitatem drachmae unius in uncia unica aquae theria palis, vel vi mariae poterit propinari singulis matutinis horis ieiuno stomacho,
ε donec conualuerit omnino aeger . & quadraginta diest Iansierint , per quod omne tempus vulnus semper pertum tenendum est, & ne coalescat & cicatriZetur. impediendum omni arte adhibita , ut venenum inde
exire paessit facilius , quam per reliquas corporis par tes : sic Deo dante habebis absolutam canis rabidi vulneris curam , medicamentis hisce Chymicis, quae cuia