De scriptoribus Frisiae, decades XVI & semis in quibus non modo peculiares Frisiae, sed et totivs Germaniae commnunes antiquitates plurimae indicantur ...

31쪽

bricam Chersonesum toto tructi ad sep i

xentrionem mari ad austrum viae Regiae tuendae ab Ordinibus Germaniae praefecti essent, S eo nomine ab omnibus oneribus publicis immunes constituti, suis finibus

tuendis intenti gentium exterarum incursu linguam non mutarunt: Qui potius ut eam incorruptam conseruarent, Rhetras

quasdam contexuerunt vocibus quibusda vocalium consonantium a Jeritate notabilibus difficiles,quibus peregi nos ab indi genis discretos, post certa teporum spati

1ubmouebant, ne diuturniori consuetudine sua linguam vitiarent. Quod statutum durauit usque ad Carolum ini intum. Eo effectu , ut in primaeuo vigore linguam seisicam conseruauerit: A qua reliquae germanorum linguae ob diuersarum gentium immixtiones tantum degenerar nnt, te caeteris germanis nullus Friticam linguam nunc tutelligat: Frisica autem ista lingua, de qua loquimur,post Carolum Quintum multum luxata est, introduci a in curias lingua Belgica Porro autem ex characterum, immutatione nihil incommodi senserunt, cum non alijs si sint, quam primum graecis,ac deinde latinis: Nec Vero poenis unquam,Vt citer germani, ascribendo deterriti sed in contrarium, praemiis discribendum prouocati sunt: ut alibi latius diximus

.aae cum ita sint, res psa loquitur,Frisioru

32쪽

s ΤΟ Α antiquitates esse non modo vetiistissim sisPd etiam synceristimas, ut, quibus non modo legitime adnotandis, sed diligenter conservandis debita cura publice adhibita fuit: Qv ocirca si quis historiae Germanicae studiosus, horrore aliquot nominum propriorum a cognoscendis hisce Frisiorum antiquitatibus abstineat, is satis declarat, se Voluptatem potius in literis sectari qua utilitatem: Eo magis, quod omnis horror hic, de quo loquimur, in proprijs aliquot nominibus consistat:Nam cum nos hic non de ipsa lingua Frisica discenda loquamur, qua

nulli obtrudimus, sed agamus tantum de Frisiorum antiquitatibus, qui peneSearun- dem Scriptores sunt, hoc dicimus, nomina propria nostratum nonnulla esse horridiora, qua ut ad mollitiam analogis latins facileconformari queant, nec tamen omnia apud nos nomina tam horrida sunt, sed ea tantum, quae origine vetustissima sunt Quatuor enim generum nomina apud nos sint, dilucidis interuallis vicissim in usum reccpta Primi generis sunt, quae Conditor noster adueniens huc importauit antea incognita, qualia simi Vitho,Scholio, AEsigo,

Ida, Hylla, consimilia: Secundi generis

sunt Sue uica, quae popularia tota Germania tuc erat sum ille adueniret, qualia sunt ilhelmus,Folcardus,Conradus&similia:&in his duobus generibus omnis difficul

33쪽

eas sita est Tertii generis sunt,quq mutuat

simus a Romanis familiaritate cum his c5- tracta post expeditionem Cimbrica qualia sunt,Lollius, Liuius, Gellius, Vco sina illa: Quarti generis sunt, quae accepimus a Diuis post natum Christum, qualia lunt, Petrus, Paulus A ndreas & coli milia: in quibus duobus posterioribus nuda dissicultas est.Vnde consentaneum non est hominem studiosum ob tantillas difficultates, quae ex duobus prioribus generibus emergere possunt omnibus antiquitatibus Frillat, renunciae

turum esse QEanquam igitur quinque supradicta impedimenta effecerint quod in

Germania tam pauci Scriptores Veteres reperiantur, alibit amen plures alibi paucio res ex his deliderantur. Non defuisse interim primis etiam temporibus in Germania Scriptores, arguit antiquitatum ipsa rum hactens conseruata memoria quae inς scriptorum opera conseruari non potuit: Vtriusque huius rei pr sens documentum ex Frisia nestra suppetit Fuisse enim primis teporibus apud nos scriptores, declarant idonei testes antiquitatis hactenus co-, seruati. Conditor gentis nostrae Frisio Dryi

de disciplinae publicae praefecit, Vt supra

dixi salus, quibus sedem assi ignauit, in ciuita

te quae nunc Leouardia Vocatur, tunc au

tem ex ioci doctrina Antistitum reuerentia Aula Dei appellata est: Horum sec-

34쪽

rRAE 3 ΑΥΤΟ. 'εe res plerosque omnes a primo inde em.'ordio ad Carolum usque Magnum continuata serie Sapientum titulo nominatim hoc opere recensemus is quid eorum quisque scripserit commemoramus: Hinc igitur apparet , apud nos vicum que con seruatos se Dryidum S riptores qui alibi aut nulli aut pauci extant De praehenditn etiam manifestus error Caesaris,

qui scripsit in Germania Dryides non esse, cum& Frisia utique pars Germaniae sit,&in reliqua etiam Germania Dryidum vestigia extare Althain erus testatur Ipseq; T citus Dryidum officia Germanoruin Sacerdotibus attribuat:Nec enim resert quom

mine vocentur modo ijdem esse intelliga tur,qui in Gallia Dryides, in Germania Sacerdotes,in Frisia sapientes dicti sunt: Pluribus enim&diuersis prouinciis eos habitasse, neque Gallia sola circumscriptos fuisse, satis declarauit Caesar Tiberius, qui eos Roma eiecit Conuincitur hinc etiam non issdem uiryidas in Germania venisse, quod quidam putant, cum per Caium Caes Gallia e ij cerentur Nam apud Frisios amplius

trecentis annit ante natum Christum S Fria

sene nostro in authorati sunt, in reliqua Germania diutius eos fuisse,inde consequitur cum illinc adnosacciti fuerint. Hinc igitur,de praehenditur Scriptores tot saeculis ψ Germania fuisse ante aduentum Roma

norum

35쪽

orum Quod quide si quis ideo minus ere dit, quod Caes scribit Dryidum doctrinam secreta fuisse,& ex ea nihil fuisse proditu in vulgus,is primu ex facto nostroru diuersu intelligat quorum similes &ali ubique extiterunt. Deinde verba Caesaris non sini-shra,sed dextra manu excipiat Primum e nim cum Dryidibus nefas esse asserit ea literis committere, quae adolescentibus clam tradunt, hoc dicit, secretam hanc doctrina, trullo modo publicari. Scripto autem inter Proses res ipsos continem, nusquam negat Alioqui enim Senioribus magistris stibinde morientibus. procliuis eius esset obliuio, nisi praedices rum monumentis ad succetares continuaretur: In reliquis auterebus publicis priuatisque rationibus scripto eos uti testatur ipse Caesar, neque possent ulla quantumuis tenaci memoria res tam diuersae,iam arduae diu sust ineri, nisi uteris committerentur. Quae quidem cum

ita sint, nos hoc opus de Scriptoribus pris

duabus de causis hoc tempore edendum rati sumus: Primum tappareat nobis rerum a maioribus nostris gestarum Scriptores ab initio hactenus non defuisse. Deinde vi plenius hinc demonstremus originem&antiquitatem, quam nostratibus antea ac seruimus, veram esse ac solidam itaque exorsi ab ipso Frisione gentis nostrae Arche -

36쪽

PRAEFATIO. inire potuimus usquc ad hanc aetatem sie congessimus, complexi a principio ad fine annos intermedios mille nongentos: Ex quo indubitata consequentia patet, tanto temporis spatio disciplinas illas esse cultas in Frisia, quas hi Scriptores tradiderunt: Distinximus autem Scriptores ipses in De cades, memoriae gratia, quo facilius Lector inueniat, ac retineat, quod cupit Interim etiam ordinem temporum in deducendis hisce scriptoribus diligenter adnotauimus non modo ut aetas cuiusque scriptoris in promptu esset,sed etiam ut doctrinae vicissitudo, quae non semper eadem fuit, is aetatibiis euidenter discreta haberetur. Fatemur autem numerum hunc scriptorum,

quos proferimus perquam exilem esse, si cosideremus tot sis cula quibus collecti sunt Sed non dubitamus his longe phires vel iniuria temporum prorsus intercidisse, vel adhuc alicubi in situ ac puluere delitessere, quorum aliqui sorte vel ad nostras, vel ad

aliorum manus aliquando venturi sunt: Et cogitandum est, hosce, quos hic damus,col- Iectos esse ex unica gente Frisionica eaque non tota, sed illius una tantum parte illa,

qui inter mare Hollandicum & Amisi fluuium degit, paucis tantum exceptis: Non dissimulamus autem praeter hos, etiam&alios nonnullos ex recentioribu ad notitiam nostram peruenisse, quos ideo hic referre

37쪽

PRAEFATI .serre non potuimus, quod de operibus eorum non satis fuerimus instructi, quos proinde appeta ci reseruamus: Nonnullos tamehic recensendus ex vetustioribus quorum scripta inueniren O potuimus, ut ad indagadum Lector incit iretur: Ideoque admonitos ac rogatos nostrates omnes volumus vi nobis in hoc instituto nostro suppetias ferant mittendi, aut horum nominibus,&o perii quae scripserunt, cathalogis Hoc enim in primis ad communis patris laudem facit, si quam plurimi extiterint qui in cultura sapientie Versati industria sua declaret homines etiam apud nos esse natos: Nequo Brutorum more omnes somno ciboque repus omne contriuisse Visis autem his ipsis Scriptoribus quos nunc adferimus Candidus Lector uidentior ad solidiora documenta capiet de antiquitate Morigine Frisiorum quam dudum: Cum hi vel eos Arithores citent, qu ibu, extra controuersiam debetur fides, vel ratione antiquitatis reddant, quae indubitata veritate nititur Res

paucis exerit lis illustranda est Originem gentis Frisonicae ad Patriarcham e muria Noae filiunt alibi reduximus. si iis authoiaribus quos in opere de origine Fritior lana allegauimus: his igitur fide augent allegati

Indicarum rerum Scriptores Patrocles ac

blegasthenes, qui Ragaui originem a Semo eiusdem posteritatem ad Frisinem de

ducunt

38쪽

L PRAEFATIO. ducunt, ut in Aluinori necano videre est. quem Lector his opere habet Dec. 8. c. 3. Cornelius Tacitus annalium primo reserta Romanis militibus euersum esse celeberrimum illud templum in Marsis, quod Talanc iocabant. Cuius templi historiani nemo eorum hactenus es assecutus, qui Tacitum explicuerunt: Eam Aluinus supra- cietus ibidem ita deducit, i, qui legerit, nullo modo dubitare possit, ea quae nos de origine. patria, Maduciatu Frisonis diseruin us,cse, cris sima:Testamentum Frisio conditurus, conuocatis, quos habebat,septem

L . Js, praeter caetera quae mandauit, concord am nixe commendauit,quod ea seruatai triticii orent, violata autem Danis& alijsfnitin. is in praedam esurie sent. Quod ut G tam animis altius infigeret, septem sagittas in asciculum colligatas singulis vicissim obtulit ut frangerent: Quod cum eorum Den Oios et exempta die solutas, singula . snsulis rangendas dedit Quod cum singuli sacillime feci sient, hic est inquit)t, pus concordieatoue discordiae, cuius vos rite mores csse Volo. JHemorabilem hanc sapientissimi patris admonitionem filij rari ac morigeri, non modo vivis verbis adfilios suos, scd scriptis quoque ad posterostr smi seiunt Vnde irequentes et ianit.: iptores repetitam long lateque ceu brax una: Adeoque posteris ob memoria Prine

39쪽

eipis placuit, ut passim disicijs sacris Zeprophanis alijsque monumentis publicis Mad extremum etiam pecunispublicae insculperetur: quem id modum, in moneta

ordinum Frilia &in Regalibus Hispanicis hodie vidcmus Hoc symbolum cum recentiores quidam Grscis Scytharum R. C-gi attributum vidissent, nec meminissent Plini ac Strabonis, qui Frisios una cum caeteris Gerniani Scythas olim dietos esse sci ibunt, ignorarent etiani Frisios quondam habuisset eges, veram symboli originem obscurarunt,& Scytharum quendam Regem allegant, cui symbolum hoc ineptissime attribuunt Cu hic octuaginta filios habuisse dicatur, MFrisone nostro multo maerit recentior. Sic ut symbolum errore Schythici nominis1 priori ad posteriorem trasse latum 4 ipsius fasciculi mole ineptum de praehendatur Iam ab ipso Frisione usque ad Carolum AJagnum , qui Principes, qui Duces , qui Reges S a Carolo Uagno usque ad Carolum initiatum, qui potestates,&deinceps, qui Domini in Frisia rerum vicissim potiti sint,qui etiam toto tempore in alijs Principatibus aequales his extiterint, quid ab his,& sub his memorabile ibidem gestum sit, Scriptores hi,quos prO- ferimus, suo quique saeculo, quo vixerunt veluti testes oculati, diligenter ac fideliter adnotarunt: Vt horum testimonijs unanimis

40쪽

mis consensus tanto temporum interuallo continuatus rerum gestarum Veritatem nobis indubitatam repraesentet: Eodem modo de Columnis Herculis, quas Tacitus apud Germanos collocat, itemque de Rheni brach ijs, alijs Germaniae fluuij per

pristam in mare Septentrionale decurrentibus, pluribusque alijs consimilibus antiquitatibus,quq in Frisia sunt ientiendu est, quas nostrates ut res patrias tenent, solide explicant:Denique Nitas, Schotos, Vbios, Helvetios, Mestas, MFriessandos,& Anglos Abyssinos quosdam alios populos. de quorum Origene discepta. turiri Iiorum Colonos esse, euidentissimis rationibus demonstrant Quibus proindere stabit ac epotad cratis de vetusti ima aesolida sis ima Frisiorum antiquitate dubitar nemo possit. Ideoque operam dedimus ut

scriptorcs hosce dili: genter in lucem erue remus Merutos operi de antiquitate origine Frisiorum proxime sit biugeremus: ut Ledior certus sit, nos idoneis testimonijs ea quae tradidimus ab initio ad finem fulcire posse: Non puto autem mihi vitio versu riim es equenqua quod Damiano de Coes Gerardo Gelden haurio Hermanno Ha- mel manno,&aliis quibusdam laudi datum est, qui illustres patriae suae scri Hores conquisitos in lucem ediderunt, ij idem nimi- eum causis, quibus Z nos moti Quocirci