장음표시 사용
11쪽
A R G T R o P E T C H R y s: Ptrio dissentionum M opinionum morbo succurrisses, quibus non minus gens tua attacta & pene obruta erat,quam ceterae prouincia :Neque tamen ferro aut militari manu,cum potuisses, xcincdiu huic
morbo adferre voluisti Ad quae in caeteris Galliae partibus pax & cocordia,bcllorum finis,multa cum internecione cdquiri non potuit , eandem tua singulari prouidentia re admonitionibus inuictisae summa ratione sultis,hominibias tuis cum omnitam salute attulisti.Foelices nimium nos, si boo P terna beneuoletia fluxisse agnouerimus.& accepta excellentiae tuae retulerimus,& sine quibus iam actum esset de nobis. 5tra miserrimi ae foeda ingratitudinis labe inquinati, si tantorum bonoru gratiarum actioncm fiappliceS non retulerimus,lussisque re mandatis tuis proni noparuerimus. Talpa etia caeciores,si, quae nobis mala impendebant,nisi ea tua ex cellentia avertisset, non perspexerimus, cum coeterarum regionum aut urbium homines quotidie iter transigetes huc appellentes agnoscant,qui se Velut ex odico in elysiium quoddam migraue palam
12쪽
neficia tua, Princeps illustrissime, quae metropolis ciuitatis tuae tibi subditis cucceteris patriae tuae Ni uernensiS communia fuere , alia quoque beneuolentiae ecliberalitatis tuae dona persenserunt. Primum meditatuS praeclaras tum respublicas tum ciuitates florere celebriumvirorum numero, qui & vitq sanctimonia pollerent, & singulari doctrina conspicui estent, easque perpetuo conserUari non posse nisi per subrogationem,collegi Dim i Hic fiamptibus instituisti. Ex horum scholis iuuenes instru
cti plerique , iampride doctrina praeclari
conspicui emersere,& quotidie emergunt maginae spei & expectationis adolescentes, qui rempublicam aliquando administraturi sunt. Farendum est enim ingenue in erudienda iuuentute huiusce societatis homines antecessoribus nostris praefulsisse. Deinde , Princeps illustrissime, ut omni beneficiorum genere ciuibus tuis eandem paternam bene uolentiam tuam demonstrares, impetrastia regibus anteactis immunitatem tribu-xorum, quibus olim exonera a erat haec
13쪽
ytua ciuitas metropolis, ei lite te sponte delegasti, & quotannis ea scin tributa tuis nummis eX proprio tuo aerario desumptis persoluisti, tuosque exoluendo liberos reddidisti. Sunt etiam eX genere eorum quae praeclaras Urbes efficiunt, ingeniosi multarum artium artifices. Hinc vitrariae,figulinae,& encatasticq a tis artifices egregi j iussu tuo accersiti ae immunitate tributorum alliciti praestatia opera ciuibus tuis conmoda,magisque exteris admiranda subministrant. Sed dc noctissimis hisce diebus typographum re sculptorcs ingeniosos multis
tuis sumptibus huc appellere iussisti. Sic
viris conspicuis ciuitatem illam Ornata,
aedificiis quoque perpolitam esse Voluisti,praesertim quod re lignorum, lapiducalcis, re arenae, quae ad ea construenda sunt necessiaria, multa esset copia. Veruobstabat nescio quodda graue emphymtheosis iugum , patrum nostrortam minus quam iure liceret aedificiis impositum. Hoc onere deterrebantur,qUi proprietatem haberent aedificare, seu ne obces lationem solutionis vectigalis per triennium in commissum caderent , Vei
14쪽
ne ad haeredes, nisi utrique socij essent, urbana praedia transirent. Hac igitur itarc ctiam prouidisti: Et ne amplius hac occasione imposterum deterrerentur ab aedificando , apud consilium Regis impetrasti, ut edicto mutatum sit grauc illud & velut tirannicum barbarum vectigalis onus in aliud alterius speciei dominium mitius, scilicet census. Pro his omnibus, Princeps illustrissime, nihil a nobis exigis, quam obcdictiam tibi iure debitam,& unanimem omni linconsensum,quo te magis munitu quam
multis hominum milibus carpe palam declarasti. Quantum ad me attinci, Princeps Illustrissime , nolim omni in tuorum ciuitam tibique subditorum postremus haberi, qui tuis iussis parere peroptem , non solum quod in Univcrsum cx eorum sim num cro, qui & iure diuino & naturali, ex liberalitate tua obstricti sunt, verum ctiam quod alia peculiaris sit causa,qua idem hoc dcbca.
li S,Lutetiam, me contulissem , & publicorum negotiorum rationcm tibi red-
15쪽
didissem, tu me subpraesidis particularis
officium gerere iussisti. Cum militis, quam de hoc cogitarem , meque huic oneri subeundo imparem mihi conscius cslcm, meque immeritum agraoscerem, tu nihilominus sufficcre me poste existimasti,& praestito iuramento hoc titulo me donasti. Scio, Princeps Illustriissime, pro tot & tantis tuis orga me beneficiis,nihil a me aliud praestari vcl-le te,quam Vt hoc officio,vti virum decet probum,defungar, & quem iuri dicundo praeesse voluisti, vinctiique sine iniuria ius reddam. Haec,sinon ut debui, saltem Vt potui,praestiti: Verum an eis et
in me aliud,in quo paredi tibi desideriumeum magis demonstrare positam, cogitaui. Sanc ingenij mei Vires adeo tenues & imbecillae sunt, ut obsequio ex cellentiae tuae debito minus respondcrepossint: At id nos velle Oporici, quod possumus, non autem CX divorso audere posse, quaecumque volumus. Existi maui igitur excelletiam tuam non Omnino aspernaturam , si, quod de Argyropoeia re Chrysopoeiassentaretni, n mini tuo dicarem, de an lucem proferre
16쪽
Non me latet artem hanc iampridem multis intusam,& iisdem de ea disserentes, ridendi, atque imprimis Erasto medico germano, aduersus quem hanc artem tueor, multis argumentis probabilibus eam impetendi occasionem praebuisse. Sed si vera est ars, nihil est quod
inuisa aut irridenda sit. Si argumenta in Contrarium adserantur aduersus Erastuprobabiliora, & ipsa experientia comprobentur , nihil est quod Apologiam
hanc improbare possit Erastus. Nam ceu multa probabilis ratio Vera esse per suadet, sui; falsa esse experientia ipsa coarguit, sic oc ex aduerso multa impossibilia probabilis ratio suadet, quq eXperientia ipsa vera esse comperiuntur. Finis rerum,ait Aristotcles, non cognitio, sed praxis. Equidem ignarus non sum Institutum hoc meum professionis meqmetaS traiis gressi,mihique, quod vulgo solet,obiici posse. Ne sutor vltra crepidam. Verum ita a natura comparatus sum,ut quae abstrusa & a vulgi sensibus longe remota essent sedulo inuestigat rerim. Nec propterea tamen quae provpriae professionis essent partes & officia
17쪽
Is usquam huc usque deseruerim , aut de ferturus sim. Q as horas plerique pilae,
chartis, dc aliis ludorum generibus collocare solent,eas de in inquire sis naturae arcanis collocavi. Solent etiam plerique propriis studiis alia alterius generis studia intermiscere. Sic ego iam ab ineu- te adolescentia velut a natura impulsus, progrediete etiam aetate, cum per Otiulicuit, nunc autem non licet,si quid veri & sinceri hac arte praestari posset, iurei testigaui: non comparandarum opum desiderio , quas sanctio Iustiniana sufficientes necessariis rebus exhibere solet, sed discendi. Siccit alimentum sumimus Vt Vittamus,non autem vivimus, ut beluarum more saginemur,sic hqc ars non Cxpetenda, ut ditiores efficiamur, sed ut ijs sine quibus multae artes addisci nequciant,non careamus. QMd si omnia' Lic de hac arte tradita si int, verissima non sint, saltem ea qUse cxpcriCntia VC-ra esse comperi, nemo nisi iniuria falsitatis coarguere poterit. Mihi sat erit,
Princeps Illustrissime , qui de omnibus sapienter & grauiter iudicare soles,si hcc Apologia nomini tuo dicata,aut horita-
18쪽
te tua in lucem prodibit. Ipsa enim solasse tueri non poterit. Illam igitur auspicio excellentiae tuae, dum a grauioribus studiis respiro, in vulgus emitto. Nec dedignabitur excellentia tua, si illi placitu sit,ab humilissimo seruo tuo,quod parendi tibi gratia offertur, recusarC. Deum optimum maximii supplex Oro, Princeps Illustrissime, & mi Domine,
ut te incolumem seruet, Vitamque tua in longos & fortices annos protrahat, mihique gratiam hac largiatur, Vt qctor vitae meae supersunt dies , iussis tuiS capescendis dc exequendis eos impendere possim . Ex tua metropoli urbe Nivcrnensi Calendis Aprilis. Isso. ADMONITIO AD LECTOREM.
Tlura vocabica idiomate Graeco magisproprihenuntiatafuissent sed defueruntypographo characteres
19쪽
ET CHRYSOPOEIAE. O v v M lioc dicendi Exordii subiectu quasi a promsessione nostra alienuplerique statim audito Apologiit seu de- sensionis huiusce tiatulo damnabunt. Sed & plures temeritatiS me coarguent, quod cum potentis simo aduersario Thoma Erasto germa-DO medico atque excellentissimo philosopho in re toties pri iridicata congredi audeam : Tum vero quod in re tam abstrusa multisque multorum seculoruviris amplissimis hactenus incognita certi aliquid & veri pronUntiare conte dam. Multi,ut varia sunt hominum ingenia, de hac nostra Apologia seu de tensione Argyropoeis re Chrysopoeiq
20쪽
varie qstimabunt. Qinbus Omnibus responsum esse velim,me nullis eorum stimationibus ab hoc instituto meo auocari posse, dum Rcipublice, cui omnes
fortunartuna nostrarum maiOrcm parto debemus, prodesse puto. Sane ego, Vt variae sunt a natura hominum inclinationes, cum aliquando per otium licuit, veterum,qui hac de re tracta terunt,VO- lumina diligenter perlegi, natUram metallorum propriss eXam inibim explora
tu , hos qui huiusce artis secreta prq cq-teris callere putabantur,adiui, consului: Multa multis ab hinc annis tentavi: Et quam summi viri operam in euolucdis libris a professione propria alienis succisiuis horis collocarunt,in hoc artis istudio iisdem horis candcin operam aliquando impendi. Neque alius fuit mihi scopiis , quam Veritatis agnoscendae studium, quam Vntamquemque Virtam probum totis viribus amplecti oportet. Veterum scripta fere omnia aenigmatica & veluti Apollinis oracula nulla arte tradita deprehendi,ut incertus magis ab corum lectione abierim,quam cum primum ad eam accessissem. Dius Geber