장음표시 사용
41쪽
itur,Scilicet quod perfecte sint mista &igne non exurantur , Praesertim aurum.
Aurum igitur a Gebro recte sic definitur. Aurum est corpus metallicum , ci- trinum, Omnium metallorum grauissi-βbi A mum, mutum,fulgidum,aequaliter in Ve-tre terrae digestum , aqua minerali diutissime lati tum , examinationem cinc-riiij dc cementi tolerans. Haec cementi
perpessio est ifferentia specifica , quod
in hoc examine ci(tera omnia mesalla exurantur, & in cinerem vertatur,ipsuna autem aurum soluin incolume in codepersistat. Argentum quoque ab eodem Gebro sic definitur. Argentum est cor' argenti pus metallicum , album albedine pura, mundum, durum, so ians, perdurans in cineritio. Postremum hoc est accidens
illi proprium , quippe quod plumbum,
stannum,h& ferrum in examine cineritis pereant & corrumpantur , Argentu autem in eodem persistat. Habent &caetera metalla sua propria accidetia, ter quae ab argento & auro a se inuicem differunt. De quibus tractare parum ad propositae quaestionis dissolutionem attinet , cum de his eorumque definitio-
42쪽
nibus satis ab eodem Gebro , Alberto magno, Georgio Agricola csterisque tractatum sit. Sola nobis inquirenda est
natura & forma argenti & auri, quae exsuperioribus accidentibus propriis eoru-que definitione dignoscitur,ut ad eadem accidentia materiam illis proximam a causa efiiciente arte deducamus. Et si enim argenti & auri formae non ita nobis perspicue innotescant, Vt ci teroria Corporum vegetabilium oc animalium formae, quae ab actionibus 8c effectibus de
prehenduntur , tamen quodcunque corpus metallicum examina argento & auro propria perpeti & in iisdem persistere conlpexerimus, argentum & aurum csse recte dixerimus. Rerum enim cognitio prima est a sensibus. Et ut vegetabilia & animalia ab actione, ita a gentu& aum ima pcrpesi a P materias Capsae ac mi S. Horum accidentium propriorumcidentilis argento & auro causae sunt l, t. Quod e- propriora nim fusilia sint metalla omnia , humor c Icto , causa esst, Sicut etiam sunt ductilia ' in ' propter humoris, e quo constant, lento rem . Quae enim lenta sunt, longissime continuitatem seruant. Lentor enim hu-
43쪽
iusce humidi cum siccis partibus firma
habet temperationem. Verumque igitur letitor & siccitas cum certo temperamento efficit,ne malleis percussa comminuantur sed ductilia snt. Et quo magis aut minus metallis inesset, magis aut minus alia alijs ducuntur. Vnde aurum quod lentoris plurimum habeat a sicci
tate temperati,omnium metallorum est:
maxime ductile,huic succedit argetum, inde as,ferrum,inde plumbum & stamnum. Ob easdem fere causas , proprias in igne humiditates retinent. LUD Orenim nc humidum exhal ct inpedit. Sed humidom In Iettur,prohibet. Aquea Gum,cum igni qualitates ex diametro contrarias habeant, ab igne non vincuntur. Hic calidus sic-CUS tenuis esset, Aqua frigida humidata densa. Qine plus igitur naturae aqucae participant metalla , minus in illa ignis habet imperium. Hinc aurum nullius ignis ardore cxuritur, minus possc hoc
argetum ob easdem causas. Caetera metalla humiditatem habent aeream, sulphurea,& inflammabilem,que causa esstvt igne tandem distabcscant. De his ac-
44쪽
cidentibus proprijs plura paulo post di
cenda sunt. N v N c de causa efficiente De causa metalla etiam dicendum: Causa efficies efficiente est unde principium est motus , Mouet
metalla, enim matcriam. Vt mctalla ortum habeant. Clim autem omnis materia sit aut remota,aut media,aut proXima,certum est causam efficientem agentem in remotam Ss mediam,Vt fiat metallum, uniuersalem & aequivocam esse, no particularcio aut insitam. Nullum enim metalla ortus sui parcntem agnoscunt, quam Deum & coelum,quod non a semine aliquo prodierint,vi animata corpora , in quorum seminibus vis delites cit a parentibus infusa,quae semper similia gignit his,a quibus semina dimanarunt. Non sic in materia metallorii remota media, le qua , qui eorumdem historiam tradidere non meminerunt, sed solius cause efficientis & agentis iumateriam omnibus metallis proxima, id est in materiam , quae eX remota & media a causis uniuersalibus in proximamctallis materiam transiit. Haec causa efficies in materia metallis proxima est
particularis & insita , quippe quae ei solicon leniat,
45쪽
A R G y R O P. E T C H R y s icon Ueniat,non secUS ac Catisa particula ris in unoquoqtae metallorum genere. De hac causa, cfficientc proxima Variae ctiam sunt opiniones , Aristotclcs cnim causam hanc officietcm ait este frigidio opinio tale dc siccitatem , quae in lapidibus vaporcm,quem materiam nactallis proximam iudicauit, in illis sublatum & clusum comprimunt & densant. Quod non ita accipiedum est,Vt in Corum Or- tu caloris efficientiam sacget : Illae enim exhalationes caloris opera inter se ad miscentUr ad aliquam spi liti mentadductantur atque concoquuntur, scd
admixtio illa frigore postea deni v rein metallum euadit. Halchemisi e Vcro isulphur,quod partem materiae metallo sartim o rum putant, cincicntis causa: Vim obti-pinio denere profitentiar,eXemplo cinnabaris fa- causa effetitiae quae ex argcnto vitio & siilsilauit e cieUre me mistis cocrescit. Gilgit Maurus calorem v chcmentissimum causam effic cratem csse opinatur , Vt in Vitro,quod CX cineribus conflatur. Albertus autem magnus opinio. causam hanc efficientem esse ait moto-rcm ori qui formas naturales e licat per motum coeli & qualitates etcmcn-
46쪽
. torum, scia artis X eXplicat formas artis securi aut malico . Verum haec Alberti opinio de causa efficiente,potius de uniuersali quam particulari existimada aut intelligenda est. Universalis enim haec causa agit primum in elemcta,quae post Ceressi muxa ioncs tandem in materia Agricola pro imam mutat. Georgius autem A opimo, de gricola de causa efficiente particulari causu es proxima Aristoteli subscribit. tuae mi-ficiente lai verior sententia videtur. Ab effecti- meta a. enim causae proximae dignos chitur, Atqui metalla sunt corpora naturalia tantum mus ha simpliciter, nec quidquam ultra mistionem habent, Et cs cchus mistionis simplicis a solis clemcntorum primis facultatibus proficiscitur: Mo, Hentur enim elementa & miscentur per proprias suas qualitates. Calor igitur primum miscet ea,& ad proXimam metallis materiam deducit, quam postea frigus constringit. Praeterea haec sententia ex inductione probatur, Si cnim in D ubibus Lai l liui,si luplici allatae dia latione frigore densata ferriam gigni.& in
terram cretad Cre Verum est, quanto mavsis subtus cream ex cadcin exhalatione
47쪽
frigore densata metalla gigni verisimile
est Haec sunt, quae ad cognitioncm naturae metallorum,quae sola Vi naturae c5- creuerunt,pertinere dicenda existimatii:
Nec pluribus agendum est, seu quod a plerisque probatissimis authoribus explicata sint, seu quod sit alia arti materia
proxima,aliae cause efficientes,naturales tamen , & quae ad eundem tendunt scopum arte ministra. C o c N I T i o lau- secu Itisset materiae proximae dc efficientis causae apud artem secunda est in ordine , partitionis Argyropoeiae & Chrysopoeie. Sunt allecm adeo necessariae,ut ijs igno p* ratis ars nec sciri nec dici possit. Harum cognitio viam & iter demo strat, quibus ad finem optatum peruenitur, Ex ijsdem perspectis intellectis omnia quae ad hanc artem pertinent ratiocinari quissquis poterit,omnia Icte quae aduersus artem adferuntur argumenta, dissolucre. Sine his vani dc irriti sunt conatus Omi CS,& caecutire necesse est. Totis igitur viribus cnitendum est , ut exacte quantum fieri poterit, haec excelletissima huiusce artis pars occulta hucusque & nil quam a veteribus tradita explicetur &
48쪽
detegatur. Sed prius de materia argCnto & auro apud artem proxima definic- dum est, quae statim a causa efiiciente in argentum aut aurum pervicitur nulla alia mutatione interueniente. Et est indiuiduum speciei argenteae dc a arcae froxime futurre, Ouod tamen nondum est argentum aut aurum actu, sed potentia tantum proxima , qtiae huius aut illius formam a causa efiiciente ZO mouentestatim induet. Est enim individuum, quod proprietates habet quae simul omnes nusquam attribuentur multis. Proprietates quidem, quae disterentiam specificam non constituant, sed habilitatem re dispositionem tantum habent ad formam proximam capessendam. EXemplo sit semen caninum,quod proprietatem habet, ut proxime CX CO gignat Urcanis, quae proprietas in semine cquino nusquam inerti, nisi post multas corruptiones & mutationes in semen caninum utaretur, si hoc fieri posset. Sic materia argento & auro proxima hanc habet proprietatem apud artem , Ut pauco adminiculo in ipsa mutari possit, proprietas in alia materia nusquam inc-
49쪽
dicii utim in aliud alterius speciei indi uiduuin transeat,nisi liliad prius proprietatem & potentiam habeat ad hoc pos critis proximam, id est nisi prius indiuidutim sit potentia proxima indiuiduuspeciei proximae futurae & ortum subit Lirat. Hanc materiam proximam intac- Causa mastigare qualis est: in mineris naturalibus, terialis iu& candem subiicere causae cfficienti, Ut in Ips in agat,& Opris suum peragar, est
impossibile. 3ippe nihil ad intcli igc-di. vim pertinere potest , quod prius insensu non fuerit. At materia prOXima, quae est subtus terram , CX qtia producimtur a sola natura argettim & aUrum,scnsibus nostris est incognita. Non Cnim constat inter graues authores,qui hac de re aliquid tradiderunt, quaenam sit illa materia proXima apud natura, imo dissssentiunt, & suam unusquis hie opinionerationibus probabilibus , non tamen demonstrationibus,tuetur. Quod & si co- cedatUr materiam proximam sensibus de demonstratione comprehcndi posse, nihilominus pollet ars extra mineraru lO
50쪽
cum materiae potetiam ad actu seu so ma perducere. Aliunde igitur disquire lacst in Argyropoeia & Chrysopoeia materia proxima, & causa efficiens, Ut Viribus huius illa erumpat in actum, re ex illius potentia forma argenti & auri suboriatur & emeriat. Disquirenda est, inquam , in re in qua oculorum SI sensuum iudicio haec proprietas est insita, quae est habilitas & dispositio quaedamnaturalis ad suscipiendam formam ar
genteam aut auream. HuiuS autetm ma
teriae inuestigatio ex duplici demon- Materiam stratione dependet, Prior est ex simili- proximam tudine totius subfhantiae argenti & auri duplici de- cum hac materia proxima, quam qUGri mj qtr mus. Haec autem similitudo deprehen-
shione & amplexu. Quae enim substantiae sese reserunt , nullo negotio & nulla arte sed sponte sua coeunt. Quae autem sit substantia, quae facile colar cum argento dc auro,posthac dicemus. Posterior scinonsstratio ex proprietate & habilitate de dispositiosae materiae Crit, qUGutritisque scilicet argeti & auri formam apprenensura sit. Haec autem habilitas