장음표시 사용
11쪽
quo modo locus daretur confugis. Interea iubente Imperatore construuntur in gyro machinς ex lignis celsarum abietum nimium artificiose compost . Cernens quoq; Crescentius nullam poti e euadendi viam reperire, licet tardius poenitudinis adinvenit consilium, non tamen ei praestitit m iterendi aditum: quadam igiti die quibusdam de Imperatoris exercitu conssentienti thus egrediens. Egrediens latenter Crescentius de turre scilicet bino indutus, & operto capite, veniens qua impi otiisus corruit ad Imperatoris pedes, oransque se ab ipsa roris pietate vitae seruari. Cum enim respexulet Imperator eius ad suos, ut erat amaro animo, dixit: Cur,inquiens, Romanorum Principem Imperatorum decret'rem, datoremqualtauin,atque ordinatorem Pontificum intrare sinistris Magalia Saxonum. Hunoquoque reducite, eum ad thronum suae sublimitatis, donec eius honori condisnam videlicet praeparemus susceptionem. Qiysuscipientes illum scilicet, 'tiuoium fuerat, illaesum reduxerunt ad turris introitum. Ingressusque nunclauit siccupariter reclusis, quoniam solummodo tantum contingeret illis vivere, quandiu ipsa turris tueri valeret ab hostium captione, nec ullam prorsus salutem debere vltra separare. At imperatoris exercitus a foris urgendo impellens machina Paulatimque euntes, applicatae sunt turri, sicque pusnae inito eertamine : dumque esu desuper contendentes intrare. alij prorupere ad hostium turris, illudque concidentes evellunt, sursu inque certatim gradientes,ad turris superiora perueneriit.
O Respiciens quoque Crescentius, cernit se teneri ab his, quos putabat pugnando longius arceri posse. Capto namque ipso ac grauiter vulnerato,ceterisq; qui cum illo inuenti fuerant, trucidatis, miserunt ad imperatorem, quid de eo percipexς Qui ait, per superiora, inquit, propugnacula illum delicite aperte, ne dicant Ro mani suum principem nos iuratos fuisse.Quem,ri iussiim fuerat, proiicientes,d inde post terga boum religatum per paludes marum plurimu deuoluentes, ad MI timum enim in conspectit ciuitatis in trabe excelsi pendere dimiserunt. His deni que ita gestis , accersens Imperator Gerbertum videlicet Rauennae Archiepisco pum constituit illum principalem Romanoru Pontificem, isque Gerbertus e Galbilis oriundus extitit. Minorum etiam gerens proapiam , sed tamen ingenio acer 3o rimus , artiumque liberalium studiis plenissime instructus. Proinde Remorum etiam a Rege Francorum Hugone fuerat costitutus Ponti sex, sed quoniam,
ut diximus,valde crat acer ac prouidus, intelligens Arnulphum ciusdem urbis A chiepiscopum, quo vivente ordinatus fuerat ex consensu eiusdem Regis, niti in pristinam resormari sedem, caute iter arripiens ad praedictum deuenit Ottonem, qui satis honorifice ab eodem susceptus, quem etiam statim Rauenna, inde vero, vidiximus, Romanae urbis sublimauit Pontificem.
Contigit igitur ipso in tempore, ut idem Imperator suggerente tam ipsi Pontifice, quam aliis quibusque coelum profectus, resigionis domus Dei gerent
bus,quosque in beati Pauli Ecclesia, nomine tenus monachos, ceterum praue de- o gentes, inde expellere deberet, ac alterius instituti, quos videlicet Canonicos dicamus in eodem loco seruituros,ut ei suggestum fuerat,substituturus esset. Cumque hoc appeteret implere decretum, apparuit ei noctia per visum beatissimus
postolus Paulus atque eundem Imperatorem huiusmodi monere curauit. Si vere, inquiens, Zelus diuinae seruitutis optimi Operis te adurit, vide ne huius propositii nititutum praesumas in monachis immutare expellendis. Non enim om nino e
pedit cuiusque ecclesiastici ordinis quamuis ex parte deprauati propositum umquam abiici seu immutari. In eo namque unusquisque iudicandus est ordine, in quo se primitus Deo vovit seruire, memendari tantum, licet corrupto cuique in eade propriae vocationis sorte. Taliter quippe monitus Impcrator, retulit suis,so quae audierat abApostolo, curamque agens qualiter eorundem institutum sciliως
monachorum quiuisset ad melius informare, non expellere a loco, licet immutare. Interea minus idoneo usus consilio, praedicti Creticent ij Ioannis in suam uxore assumens, quam ctiam paulo post,ut inconsulte acceperat,diuortium agens diloisit. Tandem quoque nitens remeare ad Saxoniam, morte superueniente in italia
obiit, cernens quoq; exercitus, quem secum duxerat, se suo domino destitutum,
12쪽
egerunt se pariter in unsi agmen, ne ab iis quos in Italia presserant,trucidaretur, imposito ante se in equo defuncti Imperatoris corpore, sicq; in patria tuti perii nientes, in monasterio beatae semper virginis Mariae Aquisgranis deceter sepelie- t. Susicepit igitur post Ottone videlicet tertium, regnum Saxonu illius conssen. guineus Henricus,qui etia nono regni sui imperator factus est Romanorii. Sed interim libet ex parte comemorare, quibus vicissim cladibus praescriptorii Regum teporibus tam externis,quam intestinis consequenter sit flagellatus orbis Romanus. Constat igitur ab anterioribus illud principale totius orbis imperium fuisse diuisum, scilicet ut quemadmodum uniuerse Latinitatis Roma gerere deberet principatum. Ita Constantinopolis tam Graecorum speciale caput in tran lmarinis io Orientis partibus, quam ceterorum. Sed dum semel in sese nouit dispertiri, posta modum paulatim pars utraque usitatius didicit minui, videlicet, donec conting ret illud admodum coarctari proeliis, ut foret breuius, & istud appeteret moderati extraneus. Et quoniam magis contingebat tyrannide imperare,quam vel liberali Pietate, vel originali propagine; idcirco par erat talium contumaciam, eum sibi subditis, crebris infestationum plagis atterere. De ει uinummo. CAP. V. DE N i styx circa nongentesimum Verbi incarnati annum, egressus ab Hispania Rex Sarracenorum Algalisveniensq; cum exercitu maximo in Italiam, io scilicet traditurus humanas res cum suis in praedam,cum gladio atq; ineendio domoliendas. Qui cum venisset depopulans totam regionem usque Beneuentum progressus est. Ex aliquibus tantum ciuitatibus Italiae primates collecto agmine, nisi sunt aduersus pr dictum Algalafinire pugnam.Sed cum secernerent exercitu nimium impares, ut saepius mos est, istis modernis Italicis sugae potius quam bellu petiere praesidium .interea reuersicum suo principe ad Affricam,Sarraceni ab illo tempore non destiterunt impugnare regionem Italiae, quamuis plurimis fuissent proeliis lacessiti tam ab imperatoribus, quam apatriae Ducibus, ac Marchionibus, usq; ad Alt miror illorum principem, de praedictum Hemicum Romanorum Imperatorem .Praeseri pio igitur tepore non minor clades in Galliarum populis,NON somannorum infestatione, extitit hostium. Qui videlicet Normanni nomen inde sumpsere, quoniam raptus amore primitus egressi ex Aquilonalibus partibus audacter Occidentale petiere plaga. siquidem lingua illorum propria Trous aquilo dicitur, et iniquoq; populus appellatur. Inde vero Normanni,quasi A quilonaris
populus denominatur. Hi denique in primo egressit diutius circa mare Oceanum degentes,breuibus cotenti stipendiis, quousque in gentem coaluere non modica. Postmodum vero telluris ampla de pelagi hostili manu peruagantes, aliquas urbes ac prouincias in propria redegere sortem. In processu quoq; temporis ortus est vir quidam in pago Trecassino ex infimo rusticorii genere, A stingus nomine,in vico videlicet, qui Tranquillus dicitur, tribus a ciuitate distans milliaribus: qui iuuenis Uvalens robore coporis, peruersae tamen indolis, superbiendo abiiciens fortunam pauperii parentu, Elegit exul sere dominandi victus cupidine. Deniq; clam egrediens ad praedictam Normannoru gentem, illis talummodo primitus adhaesit, qui assiduo raptui semientes, victum caeteris ministrabant, quos etiam illi comuniter Flottam vocant. Illoque aliquandiu huic nequam mori inseruiente, cepit pessimis comilitonibus tanto existere diligetior, quanto essiciebatur flagitiosior, paulatimque robustior, caeteris viribus ac rebus effectus omnes pariter in illum constituere terra marique principem. Constitutus autem huiusmodi ampliore crudelitate ascsumpta, parui pendens praeteritorum squiliam, cepit suum in longinquas gladium dilatare prouinci .Postmodum etiam cum uniuersa pene, cui praeerat,gente, co- sostendens ad superiores Galliarum partes, quamuis pestifer parens natiuum male querens reuisere solum. Qui cum venissetgladio de igne ultra omnem hostium
cladem uniuersa demoliens,nemine repugnante,diutius consumpsit. Tunc quoque domus Ecclesiarum per Gallias uniuerse, praeter quas uniuersa municipia ciuitatum vel castrorum seruarunt: omnimodis dehonestatς atq; igne succensi; sunt
13쪽
unt uersis siquidem peragratis Gallio, opimaque diuersarum rerum potitus spolia, ad propria reduxit exercitum. Sicque deinceps tam ab inso A llingo, quam ab eius seces tibiis , illius videlicet gentis principibus , in spatio sere centum annorum huiusmodi clades illata est longe lateque populis Galliarum. Haec
quoque quae retulimus per interualla defunctorum Regum scit Imperatorum tam in Italia quam in Galliis, priusquam restaurarentur. s,pius contigcrunt. Sed cum interea praedictae gentis exercitus more fblito ad Gallia, procedere decreuisset, occurrit illis iam longius Adulfi, ut supra commemorauimus, initoque cum eis proelio, tanta caede eosdem prostrauit, ut perpauci ex eis fui o ga lapsi, ad propria vix remearent. Et licet post haec plures insulas ac prouincias mari contiguas, iidem scilicet Normanni depopulaverint, in partes tamen Francorum Regum sorte regendas non deinceps, nisi ab eisdem Regibus ocati, conscenderunt. Quin etiam paulo post victissim scilicet Franci, nec non Oc Burgundionum plerique cum praedictis Normannis catholicae fidei iam et sectis cultoribus, pacifice vinxere connubia, atque unius Regis regnum pari consensu decreuere dici dc esse. Indeque orti Duces excellentissimi, Guil-lermus videlicet, atque post ipsum quique denominati, paterno seu auito iure Richardi, illorum quippe ducaminis principatum fuit metropolis ciuitas Rotomagorum. Cum igitur praedicti Duces vltra caeteros vigucrint militiae ar- ψ mis , tum perinde prae ceteris gratia communis pacis ac virtupe liberalitatis. Nam omnis prouincia, quae illorum ditioni subiici contigerat, ac si via ius consanguinitatis domus vel familia inuiolatae fidei concors degebat, nempe turi ac praedoni apud illos comparabatur, quicumque hominum in aliquo negotio plus iusta, vel falsum quippiam venundandum mentiens subtrahebat alceri. Escnorum quoquod pauperum,omniumque peregrinorum tanquam parentes filiorum curam gerebant assiduam. Dona etiam amplissima s cris Ecclesiis pene in toto orbe mittebant, ita ut etiam ab Oriente scilicet monte denominatissimo Sina per singulos annos monachi Rotomagini venactes, qui a praedictis Principibus plurima redeuntes auri de argenti si is deserrent xema. Hierosolymam vero ad sepulchrum Saluatoris centum auri libras secundus misit Richardus, aequosque cupientes illuc deuote peragrare , donis iuuabat immensis. Praeterea in successibus praedictorum temporum, exigentibus culpis peccantium hominum orta est discordia duorum Regum, Francorum videlicet ac Saxonum,
quae scilicet diutius exardescens, occulto Dei iudicio rursus. terribile flagellum ingruit populis Galliarum. Denique Hungarorum Princeps cum omni ipsius gentis militari exercitu, huius discordiae mali occasione, siles Gallia
rum irrumpens semel ac bis omnem miserabiliter depopulans regionem, utrumque etiam genus hominum captans cum rebus humanis abducens, nemine obstante, diripuit. Quae denique clades tamdiu desaeuit, quousque Deo q* propitiante, utriusque regni Principes, Francorum videlicet ac Saxonum, unius fidei ac consanguinitatis vinculo necterentur. Euacuato siquidem priorum Regum genere, sedatisque iurgiis cepit orbis nouorum Resum pace, sub amica reflorescere, Christique regnum per fontem sacri Baptismatis circumquaque tyrannos sibi subiugare, ipsa denique Hungarorum gens post tot patrata flagitia, post tot flagella gentibus illata , cum suo Rege ad catholicam fidein conuersa, quae prius consueuerat crudeliter rapere aliena, libens impertitur pro Christo propria, a quibus etiam iamdudum diripiendo captiuabantur undecumq; in miserrima mancipia distrahendi qui reperiebantur Christiani, ab eisdem quoque fouentur nunc seu fratres vel liberi. Illud nihilominus nimium condecens ac per o honestum videtur, atque ad pacis tutelam optimum decretum scilicet, ut ne qui i- quain audacter Romani imperi sceptrum praeproperus gestare Princeps appetat, seu Imperator dici aut e sic valeat, nisi quem Papa sedis Romanae, morum probitate delegerit aptum Reipub. eique commiserit insigne imperiale. Cum videlicet olim ubique terrarum, quilibet Tyranni sese procaciter impellentes s piissime sint Imperatores creati. Atque eo minus apti Reipub. quo c onstat eos ty-
14쪽
rannide, quam pietatis auctoritate processisse. Anno igitur Dominicae incam
tionis septingentesimo decimo, licet insigne illud imperiale diuersis speciebus prius figuratum fuisset. venerabili tamen Papa Benedicto sedis Apostolicae se. ri iussum est ad modum intellectuali specie, idem insigne praecepit fabricari quasi aureum pomum, atque circundari per quadrum praeciosissimis quibusq; gen
mis, ac desiuper auream crucem inscri. Erat autem instar species huius munis danae molisque videlicet in quadam ro tunditate circumsistere perhibetur,ut dum siquidem illud respiceret princeps terreni imperi j, foret ei documentum , non aliter debere imperare vel militare inmundo, quam ut dignus haberetur vivificae crucis tueri vexillo. In ipsa etiam diuersarum gemmatum decoramine vide- is licet imperj culmen plurimarum virtutum speciebus exornari oportere. Cumque postmodum praeductus Papa Imperatori videlicet Henrico huius rei gratia
Romam venienti obuiam cum maxima virorum di secrorum ordinum multitudine processisset ex more, eique huiusmodi insigne scilicet imperij in conspectu totius Romanae plebis tradidisset. Suscipiens illud hilariter, circumspecto.
que eo,ut erat vir sagacissimus, dixit ἔ Optime pater, inquiens,ad Papam istud facere decreuisti nostrae portendendo iuuenis monarchiae, qualiter sese moder ri debuerat, cautius perdocuisti. Deinde manu gerens illud auri pomum , subiunxit ; Nullis, inquit, melius hoc praesens donum possidere ac cernere congruit , quam illis, qui pompis mundi calcatis, crucem expeditius sequuntur Sal. rouatoris. Qui protinus misit illud ad Cluniacense monasterium Galliarum, quod etiam tunc temporis habebatur religiosissimum ceterorum, cui &alia dona pluribma contulerat ornamentorum.Sed&illud nimirum etiam perpendendum, qu
nia cum ista quae retulimus, videlicet de conuersionibus perfidarum ad fide Chri .m geutiu extrinsecus in Aquilonaribus atq; Occidentalibus orbis partibus pers re fieri contigerit, nusquam talia in Orientalibus atque Meridianis eiusdem orbis plagis contingit audiri. Cuius denique veracissimus praesi j index fuit constitutio illa crucis Dominicae, dum in ea Saluator penderet, in loco Caluariae. Nam cum retro illius verticem suspensi tum fuit Ict, crudus nimium populis oriens,lunc etiam in eius oculorum conspectu lumine fidei repletii rus constitit occidens. Sic quoque omnipotentem ipsius dexteram ad misceliae opus extensam, sacri verbi
fide mitis suscepit Septentrio, eiusque leuam gentibus barbarorum tumulturiis sortitur Meridies. Sed licet huius acri breuiter meminerimus. Porienti nostrae tamen idem Catholicae manetinuiolabile subsidium fidei, quoniam in omni loco&gente absque exceptione, quicumque sacro regeneratus sonte, credens omnipotentem patrem eiusq; filium Iesum Christum,pariterque in Spiritum sinetum, virum solumque verum Deum,si quid boni egerit ex fide, Deo acceptum sore, atque omnem,qui sic permanserit, perenni vita beate vivere. Hoc quippe seli Deo nosse competit,cur humanum genus maius seu minus propriae salutis capax essicitur in diuersis partibus orbis. Sed idcirco ista retulimus, quoniam usque in fines 4o praedictitrum orbis binarum partium, videlicet Septentrionalis & Occidentalis Christi Domini deueniens Euangelium optimum in sacrae fidei fundamentum. Cum videlicet E diuer o minus reliquas duas scilicet Orientalem atque Meridi
nam penetrauerit, ac illarum populos cautius inproprij erroris feritate irretitos sciuerit. Sed ne boni conditoris proinde dispensationi contumeliosa a quoquam ipseratur in hac parte calumnia, cautius nihilominus prospiciendus est i acerscripturarum Canon, in quo videlicet Canone omnis proculdubio forma inuenitur expressa mundani seculi, ut scilicet ipsus auctoris bonitas, pariterque iustitia probabiliter demonstretur videlicet in his, qui salui fiunt,& in his, qui pereunt. Nam scut primus hominum pater, propriae salutis arbiter, a totius boni auctore primi situs fiderat constitutus, ita ab eodem redemptore uniuersis pro captu spontanca generaliter oblata est salus. Sed tamen occulta illius dispensatio, cui semper & simul totum,quicquid esset habet, praesto fuit,ac cui nihil defuit ostendit lpatiatim
per incrementa temporum sese omnipotentem solium bonum atque verace, an
quam opera pictatis, quam per ultionem vindictae iustae retributionis. Non enim princi-
15쪽
is principalis bonitas aliquando vacat a pietatis opere, quin immo semperaggregat plerosque ex massa filiorum pri aricatoris,in sinum fili; Deitatis, dumque id quotidie in mundo agitur, quid aliud quam omnipotentis bonitas, etiam immobiliter mobilis, de mobiliter immobilis operari monstratur. Atque idcircoquanto praesentis seculi terminus imminet proprius, tanto ista fieri, quae dicuntur, conti- gerit frequentius. Suspiciendu etiam quomodo paulatim ab ipsis humani generis exordio ipsius auctoris sit manifestata cognitio. Primus igitur hominum Adam etiam cum omni suo genere Deum conditorem situm praedicat, dum pertransgrestionis praecepti illius culpa priuatus paradis gaudiis', multatusque exilio, seseio miserum clamat lugendo. Sed accepto dii fusius per uniuersum orbem terrae incremento , nisi propri) auctoris bolutatis prouidentia misericordiae reduxisset adstium totum penitus idem genus humanum in sui erroris atque caecitatis praecipitium iam olim irrevocabiliter fuisset di mersum. Idcirco ab exordio sui diuina boni conditoris dispensatione prolata sunt ei prodigiosa rerum miracula, ac portentuosa elemetitorum signa, nec non& sagacissimorum virorum, tam spem quam formidolositatem inculcatura diuinitus oracula. Ac velut idem condi tor per sex dierum interualla cuncta mundanae rerum machinae proserendo perficiens opera. Hisque editis,requieuit die septima, videlicet ita per sex millia annorum sipatia operatus est , pro eruditione hominum exhibendo illis nequentadio ita signanter ostenta, scilicet ut non praeteritis seculis quodquam dimissum es hvacans ab ius signis tempus miraculorum aeternum Deum praedicantibus, usquequo illud maximum rerum Principium apparens homine vestitus in mundo. Sexta duntaxat aetate praesentis seculi, atque ut putatur, quod si finis in septima
huius mundanae molis diuersorum laborum, ut ab illo proculdubio , unde cepit quicquid esse, habuit exordium in eodem competentissimum, propriet quieti si
r. melectisne Hugonisin Regem.
a. Decetu, mari e occidens alium be uis. s. De Conano Duce Brittonum Fulcem degauorum. . Demonaserio Lucarensi. ιs. De portento furebana urbis mirabia.ε. Depraetitionibusturpis lucri arreptis. . De incendiu ct mortibus nobilium. r. De Henrici Ducis morae,ct vastatione Burgundia.
ρ. De me valida, crin satisne Sarracenorum. o. De inundatione lapidum.1r. De Leutardo inseniente heretico. . De haeresim Iracia reperta.
DeclectioneHugonisin Regem. . C Ap. I. I c v τ quispiam igitur peragras quamlibet vastissimam orbis mcidani
plagam, seu spatiosum remigando aequor penetrans, cepius altitudini montium, aut proceritati arborum scilicet respectas, dirigi t aciem oculorum, ut videlicet illorum a longe reperta agnitione, absquec rore,quo disposuerat,valeat peruenire. Ita quoque erga nos fore con-
16쪽
tingit, qui nil, dum cupimus praeterita ostendere,futuris obtutus nostri sermo. nis, pariterque animi frequenter in relatione porrigimus magnorum virorum , personis,quibus videlicet fiat ipsa relatio clarior d appareat certior. Igitur finito, ut diximus, tam regnandi, quam imperandi apud Italiam di Gallias, magnorum regum genere, videlicet Ludovici, nec non & Caroli, ac sui generis ceterorum Regum protinus munitus consanguinitatis viros, utriusq; regni contigit deuenire monarcLiam. Nam qualiter primus ac secundus, ncc non & tertius Otro, sint potiti Romanorum Imperio scilicet, usq; ad Henrici imperium, superius nos iam digessisse meminimus. Nunc quoq; restat, ut quemadmodum ab hinc Fracotum stregnum dispositum, reseramus. Mortuis igitur I 'thario ac Ludovico Regibus,
totius Franciae regni dispositio incubuit Hugoni Patisiensis Duci filio. videlicet
illius Magni Hugonis supra memorati, cuius etiam frater erat nobilissimus Burgundiae Dux Henricus, qui simul cum totius regni primatibus conuenientes, pra cictum Hugonem in Regem ungi secerunt. Erant ergo, ut iam commemorauiamus, assinitate consanguinitatis Regibus saxonum uniti, a primo scilicet Ottone,
qui natus est ex Hugonis Magni sorore. Suscepto igitur hiligo regimine regni
xrancorum, non multo post plerosque suorum, quos etiam prius in uniuersis habuerat subditos, persensit contumaces: tamen ut erat corpore&mente vi uidus,
cunctos sibi rebellantes paulatim compescuit. Habebat enim filium admodum ioprudentem, nomine Robertum, artium etiam literarum plurimum studiis eruditum. Cumque se cognouisset iam aliquantulum viribus defici, congregatis in Aureliana urbe regia, quibusque Francorum acBurgundionum regni primoribus eundem Robertum, filium videlicet suum, anno scilicet tertiodecimo ante mille- . simu incarnati Saluatoris,adhuc se superst ite, Regem constituit. Post aliquot vero annos idem etiam Rex Hugo in pace, regno disposto, feliciter obiit. Erat nam q; Robertus Rex tunc iuuenis, ut diximus, prudens atque eruditus , sulcisq; eloquio ac pietate insignis, sed diuina prouidente clementia, liuiusnodi virum ad catholica plebis regimen, omnium dominus illo praecipue in tempore dignatus est destinare. Nam diebus regni ipsius, elementorum etiam signis praeeuntibus, non mo- s.
dicae clades incubuere Christi Ecclesiae, quibus nisi idem Rex sapienter, Deo se
iuuante, restiti lset, laeuiendo multipliciter in longinquum processissent. Decetu mam, se Occidenralium belgus. C A p. II.
ANN o igitur quarto de suprascripto millesimo, visa est cetus miri magnitudinis descendiisse per mare in loco qui Bernovallis nuncupatur. Egrediens scilicet a Septentrionali plaga in Occidentalem. Apparuit quoque mense Nouem-brio mane prima diei aurora, ad instar insulae ac transeundo perdurans usq; in hora
diei tertiam, maximum ctiam stuporem admirationemque se cernentibus, contulit. Sed de ne alicui sorte sit dubium, quod narratur, quamuis a multis visum fuit, otamen huic simile monstrum a plerisque inuenitur descriptum. Denique legitur ii, gestis e regi, Bendani conscii oris, Orientalium videlicet Anglorum, quoniam idem vir Dei scilicet Bendanus cum pluribus monachis per marinas insulas per aliquod temporis spatium heremiticana transegisset vitam, hanc vel huic similem
quondam obuiam haberet belluam. Nam cum remigrando quasque in mari con- a stitutas circumiret insulas, superueniente noctis crepusculo, ccrnens procul velut maritimam insulam, ad quam etiam diuertens cum omnibus qui secum erant, superuenietem duntaxat exacturus noctem. Cumq; ibi ventum fuisset,exeuntes de Daphis, constendentes dc turgentem belluae deorsum unius tantummodo ibidem hospitio noctis potituri. Cumque post breuem coenam caeteri fratres fessa indulsistent membra quieti, solus vir Domini Bendanus peruigil custos dominici
ouilis, ac magis assiduus, quam frequens psilinicem explorabat cautius vim vetorum & sidcrum cursus. Qui dum hoc attentius per noctis conticinium ageret, repente in cilcxit, quoniam illud promunctorium, ad quod scilicet hospitatur di uerterant, d Orientalem illos eveheret plagam. Luce quoquc alterius diei roddita,ibic cissimus vir couocans collegas videlicet suos, qui aderant, blande eXortans
17쪽
Ibliotheca tua, diri purin sperennis ita auctores ex ea b nos proboras quotidie haurimus, nec exhauriamus. Et tibi quidem illa mentissimo contigit, qui veluti publicam habes, communems δε-ctorum omnium. Dessisti ex ea Tatria Reis
pubi. nuper plores veteres, qui Maroli MLs eius familia, Francoru Regum, memoriam litterisprodiderunt . Damus ex ea ipsa, beneficio tuo, auctores qui familia huius historiam constri runt, qua tertia Francorum Regnum tenuit obmfeliciter; tener hodie, antumpotestfortiter. Temtia haec Francoru Regnumpo iure quod usumquam Remis spossidet annos'pr excentos,quod vix mili datumfamilia. Quaesitum virtute, LENI TA TEmetinuit. Lenitate, vera illa, Nnat tua: qua prope extinctum Imperium, inceps a DE O dom=fisar: herio dico, sex animi mei sentenim. Se perge tu, vir magne, de litteris uis de Tarria bene merori r in quas coniurato impera ruentes Barbaros ,pleriginostrum aut
adiuuant scelerate, aut emini turpiter. Jam duo haec, qua a te i simus, histina Francorum volumina, tertium appellant, ad quod hisce duobus Odetur oblitam fides tua. Marobnam s hanc stirpem explicuisti nobis: illa restat Cerus, Francisi in Gallia nominis Re
Scio esse quibus parum Diat riptio hac, rudis es sibilo barbara,
eae illius omnino seculi. Icomis illi delicati, qui omnia ad Cyceronis ais Augusti auumexigant: nec nisiSallusti ferantis Caesares, is
Liuios. Sedetere tu olim: Historiam omnium aetatum auctores,
non solum serre, sed etiam desiderare. V re sinter antiquos nescioqui: Historiam quomodocunque scriptam delectare: addo, di prodesse, quod caput historia. Igitur de illorum iudiciisparum sescui,s hacate praeclara monumentri grati lubente s complerim muris illa exsectamus. Vale is longum muci.
18쪽
Glabri Rodulphi. S. Germani coenobij Antisto lorensis pri
mum, postea Cluniacensis monachi, ad Odilonem Abbatem Cluniacensem, Historiarum libri IIII. ab anno DCCCC. vel potius ab anno millesimo, qui ibit Roberti Regis XIII. ad ann.M. XLV. PHelgaldi, siue Helgaudi, Floriacensis monachi, Epitoma viatae Roberti Regis, ex alterius monachi scriptis. Aquitani Historiae fragmentum. Fragmentum historiae Franci aRoberto Rege,ad mortem Philippi Regis. ex vet. exemplari Floriacensi.
Vita Ludovici Regis, Philippisiiij, qui Grossus, vel Crassiis dictus, auctore Sugetio, Abbate beati Areopagitae Dionysj. Gesta Ludovici Regis, filij Ludovici Grossi Regis, qui mi '
Gesta Philippi Augusti Francorum Regis, descripta a Magistro Rigordo, Chronographo Regio. 2
- ista Philippi Regis Franciae. Fragmentum concinensgesta Ludovici VIII. Regis, qui S. Ludovico Regi pater fuit. Gesta S. Ludovici Francorum Regis , descripta per statrem Guillermum de Nangis, monachum b. Dionysj in Italicia. Gesta Philippi, quem Audacem cognominant, Regis Franciae, filij sanctae memoriae Ludovici Regis, fratris Roberti,qui auctor Borboniae familiae.
19쪽
ac consolans eos, inquiens, Vniuersorum conditori te gubernatori Deo fratris beanignissimi indefessas reseramus gratias, qui sua nobis in his marinis fuctibus prout dentia praeparauit vehiculum non egens humano remigio. Quibus a viro Dei socii auditis, mentis stupore adacti, diuinae protinus sese prouidentiae committentes, ac viri ancti innitentes prudentiae ceperunt securior euentum praestolari rei fortui tae. Huirusmodi ergo per spacia plurimorum dierum nisi euectione , semper tamen semet conspiciebant ad solis ortum tendere. Tandem vero peruentum est ad insu Iam ceterarum speciosissimam atque omni amoenitate gratiosissimam. Illius quoque arborum habitudo , atque auium diis militudinem gerit uniuersorum. E-io gressi is quoque vir secularis accedens ad eam reperit etiam ibi monachorum, vel potius Anachoritarum collectas miras ac multiplices, quorum scilicet vita & conuersatio uniuersorum mortalium studiis sanctior atque nobiliore nitebat. A quibus etiam magna cum charitate suscepti pluribus diebus ibidem commanentes, de multisque ad veram pertinent diligent cr salutem instructi, postmodum & ad natiuum reuertentes solum, uniuersa l. compererant patriae redditi narrauerunt. Pr
. terea viso, ut dicere coepi mus Oceani portento, exorsus cst bellicus tumultus in Gniuersa occidentali orbis plaga, videlicet tam in regionibus Galliatu,qua in terris marinis Oceani insulis, Anglorum videlicet atque Brittonum, nec non de Scotorii.
Siquide ut plerumq; solet cotingere propter delicta infimi populi versi in dissensio-zo ne illotu: Reges ac ceteri Principes,statimq; exardescentes in subiectς plebis depo-' putationem scilicet usq; dum perducuntur ad suimet sanguinis effusionem. Quod videlicet tandiu patratum est in praedictis insulis, quousq; unus Regu earunde ut so- Ius potiretur regiminis ceteraria. Deniq; mortuo Rege Adal rado, in regno scilicet
illotu,qui Danimarches cognominantur, qui etiam duxerat uxore sororem Rica
i di Rotomagorii Ducis, inuasit regnu illius Rex videlicet Cannae Occidentalium Anglorii, qui etiam post crebra belloria molimina ac patriae depopulationes pacta
cum Ricardo stabiliens, eius': germana Adairidi videlicet uxore in matrimonium duces,utrius': regni tenuit monarchia. Post hςc quoq; ide Caran cum plurimo e ercitu egressus,ut subiugaret sibi gentem Scotorum,quo tu videlicet Rex Meleutoso vocabatur,vitibus&armis validis, ecquod potissimum erat, fide atque opere Christianissimus. Vt aute cognouit, quoniam Cannaeaudacter illius quaereret inuadem
regnum, congregans omnem suae gentis eXercitu, potenter ci,ne valeretirestitit,ac
diu multumq; talibus procaciter Cannae inseruiens iurgiis, ad postremum tantum pr dicti Rieardi Rotomagoru Ducis, eiusq; sororis persuasionibus pro Dei amore omni prorsus deposita feritate,initis effectus,in pace deguit. Insuper&Scotorum Regem amicitiaegratia diligens, illiusque filium de se o Baptismatis fonte excepit. Coepit ergo ex illo fieri, ut si qua hostilis necessitas Rotomagorum duci incuberet a transmarinis insulis, in suu auxilium exercitu sumeret copiosum, sicq; diutius gens Normannorii scilicet ac praedictarum populi insulam tuti pace fidis lima, ut ipsi po- o tius formidine suae potentiae plerosq; exserarum prouinciarum terrerent populos, quam ipsi ab aliis terrerentur. Hqc mirum quippe,quoniam a quibus bonorum extirpatrix Dei timore expulsa fuerat discordia, in eisdem pace praeuia Christi nobile regnum felix obtinuit tripudium.
C A p. III. PRAE sc ni pro Ru M igitur dierum tempore nihilominus in infimis Galliata partibus ii testinorum bellorum desaeuit tumultus. Narrant siquidem plerique disputantes de mundani orbis positione, quod stus regionis Galliae quadra dime-1o tiatur. Locatione licet ergo a Riseis montibus usque Hispaniarum terminos, in laeuo habens Oceanum mare, in dextro vero pestim iuga Alpiu, propria excedat longitudine mensura rationis quadriformae. Cuius etiam inferius finitimu ac perindexilissimu cornu Galliae nuncupatur. Est enim illius metropolis ciuitas Redonu. Inhabitatur quoque diutius agente Brittonum, quoru solae diuitiae primitus fuere
libertas fisci publici&lactis copia, qui omni prorsus urbanitatu vacui, sintque illis
20쪽
mores inculti, ac leuis ira&stulta garrulitas. Horum scilicet Brittonum aliquati do Princeps extitit quidam Conanus nomine, qui etiam accepta in matrimonio Fulconis Andegaliorum Comitis sorore, ac demum insolentior ceteris suae gentis Principibus coepit existere. Nam more regio imposito sibi diademate in sui anguli popello, plurimam intoni ille exercuit tyrannidem. Postmodum vero interipium nanum & praedictum Fulconem Andegatiorum videlicet Comitem exortum est indit lubile iurgium, ita ut crebris suorum inuicem depopulationibus ac sarmsuinis ellusionibus lacessiti , ad ultimum quoque quanquam ciuile, tamen inluct bile inirent comminus proelium. Cum igitur diu multumque vicissim sibi mala quae poterant, irrogassent,ab utroque decretum est, ut in loco, qui Concretus dici- tur, quisque illorum cum suo exercitu die constituto aduenientes, proelij certamen iniret. Sed Brittonum exercitus excogitata fraudis decipula, partem Fulcoriis exercitus nequiter prostrauerunt. In praedicto denique loco scilicet ubic tamen ineundum fuerat, clam praeuenientes populique Brittonum ibique ni mium astute profundum atque perlongum fodere vallum, ramisq; arborum dei satim superinicitis, imposita videlicet hostibus muscipula, recesserunt. Die igitur
constituto iuxta condictum, tum illuc terque cum suo exercitu adueniret atque acies utraque iam in procinctu videretur, insormata gens Brittonum callida fraudisque propriae conicia, simulans te velle arripere fugam scilicet, ut auidius de me geret hostem in latentem muscipulam. Quod cernens Fulconis exercitus,cupiens cxpedite supereos irruero, corruit pars ex eis non modica in solica videlicet Bri tonum astu patratam. ilico autem Brittones conuersi , qui prius fugam simulauerant, inhianterque super Fulconis cxercitum irruentes asperrima quam plures excis caede prostrauerunt; ipsum etiam Fulconem pulsum de equo in terram loricatum deiecerunt. Qui exurgens nimio accensus furore, si iis releuans acuens . . suorum animos, ac velut turbo vehementissimus per densas segetes impcllentes, omnem exercitum Brittonum crudeli nimium caede mactauerunt, deletoque pene uniuerso exercitu Brittonum ipsum etiam Conanum illorum Principem truncatum dextera unum capientes Fulconi reddiderunt. Qui potita victoria, reuersus
ad propria,non illi postmodum quispiam Brittonum molestus extitit. .R De monasterio Luracensi. C A p. IIII.
DS eodem igitur Fulcone perplura dici potuissent ipsius gestorum, quae scilicet
iastidiu vitantes siluimus, unum tamen restat memorabile, quod in praesentiam relaturi sumus. Cum enim circumquaque in diuersis proelioru euentibus, plurimuhumanum fudisset sanguine, metu gehenn territus sepulchrum Saluatoris Hier selymorum adiit, indeq; ute ac audacissimus,admodii exultanter rediens, aliquantulum ad lepus a propria feritateest lenior redditus. Tunc ergo mente concepit, ut in optimo fundorum spiij iuris loco Ecclesia construeret,ibidemq; monachorum cinium coadunaret, qui videlicet die noctuque pro illius animae redemptione in- η terueniret. Qui ctia ut sempcuriose aiebat coepit quosq; percunctari religiosos,in uoru potissimum memoria seculorum eandem Ecclesia fundare deberet, qui vi- eliceti eius remedio animae omnipotentem Dominum orarent. Cui inter ceteros a propria etiam uxore, quae valde sano pollebat consilio, suggestum est, ut in honore ac memoria illarum coelestium virtutum , quas Clierubin re Seraphin sublimiores sacra testatur auctoritas , votii quod voverat, expostulet, qui libentissime annuens, aedis cauit Ecclesiam admodum pulcherrimam in pago scilicet Turonico nulliario interposito Alii cense castro. Expleto deniquo quantocius basilicae opere, protinus misit ad Hugonem Turouorum Archipr nilem, in cuius scilicet constituta erat diocesi, ut illam s.craturus, quemadmodum de- creuerat, adueniret. Qui venire distulit, dicens, se minime posse illius vesum
d cando Domino committere, qui videlicet matri Ecclesiae sedis sibi commiliae Pr dia ta mancipia surripuerat non pauca , liocque potius illi vidcbatur Con 'Pς Vt primitus, si quid iniuste diripuerat, alicui restitueret, sic luc dcit 'ςςPβ iusto iudici Deo propria, quae voverat, offerre deberet. Cumque igixur iii