장음표시 사용
41쪽
Deitatis coaeternutu filium videlicet Iesum Christum, qui scilicet cum patre aeque
origo omnis vitae& veritatis atque bonitati Lexhibuit tibi plane credentibus. Qui busque a seculis incognitum, occultis qnigmatibus inuolutum, te se etiam testimo niorum perhibentium scripturarum, ad implebile documentum, in quo ctiam veracibus verbis 5 prodigiis se ipsuin de suium patrem atque eorum spiritum in tribus discrete certissimis personis unum idem esse, id est unius aeternitatis de potentiae,v-niusque voluntatis atque operationis & quod idipsum totum est unius bonitatis, reper omnia co qualiscissentiae; ex quo scilicet de per quem,&in quo sunt omnia, qt quere esse habent plenii semp deqquale subsistens,ante omnia teporum curricula re-io ru principium. Cuius etia oo plenitudo per omnia, te finis ommu, sed cum ipse omnipotentis in quoda creaturarum medio, videlicet in homine suam expressisset imaginem, illumque proprio dimitiiset arbitrio, insuperque omnia mundi optima illius ditioni sub aedillet, neglecto propriae costitutionis moderamine, ac plus qui P-Piam vel aliud quam auctoris voluntas illum decreuerat, sese exi Ilia. ans fore continuo , tanto deterior cst effectus, quanto praesuinptior. Ad cuius potiorem c. iam . reformationem idem conditor personam fili, suae Deitatis misit in mundum sit praeformatain sumere imaginem. Quae scilicet quanto utilior ac decentior, tanto subcilior ac mir.ibilior. Quam etiam populique hominum non volentes, seu minus volentes crederc, vel amare, ut sic tandem in illa suae salutis sui scientiam potui sent*ς intellectam reperire potiusque diuersis impliciti erroribus tanto extiterunt veritatis rebelles, quanto probantur illius cognitionis expertes ; de quorum proculdi bio sorte sunt uniuerse haereses, vel quorumcunq; errorum sectae in toto terrarum orbe. Quibus scilicet omnibus nisi conuersi sequantur Iesum gesta plenitudine, rnelius tuerat non fuisse. At quorum mens plena iide, amando& credendo illi obe- diuit, tanto meliores ex eo effecti, quanto perfeci ius adhaeserunt illi, qui est initium d perfectio totius boni. Ex his nempe constat tota Sanctorum laudabilis summa, quorum venerabilis memoria uniuersa seculorum ornat tempora. Quibus etiam datum est cum uniueribrum creatore perenne dc feliciter esse, de vivere, illiusque semper agnitionis vi sione beatiores fore. Nos igitur tandem credimus, ut spoponso deramus his pauci ς illorum damnatorum infame suincienter respondisse. Praeterea cum a pluribus omni i igacitate elaboratum fuisse qualiter, dc posita mentis perfidia, veram de uniuerialem reciperent fidem, atque illi omnimodis se facere denegarent, ducto in est eis, quoniam nisi celerius ad sanam fidei mentem redeant, Regis iussu & uniuertae plebis consensu igne essent protinus crematuri. A t illi male in sua confisi vesania, vel pertimescere se iactantes, seque euasuros ab igue ilia sos promittentes, quin potius ad incliora sibi suadentibus spernendo illudebant. Cernens quoque Rex Z vniuersi qui aderant, minus posse illos reuocari ab insania, iussit accendere non longe a ciuitate ignem permaximum, ut vel eo forte territi a sua malignitate desinerent. Ad quem cum ducerentur, rabida adacti dementiatae omnimo- o dis hoc velle proclamabant, ac sese ultro ad ignem trahentibus inserebant. Quibus ad ultimum numero x iii igni traditis. Cum iam coepissent acrius ad uti, coeperunt Voce qua poterant ex eodem igne clamare, se pestime deceptos arte diabolica nuper devmuersorum Deo ac Domino male sens te, Nob hanc ab eisdem illatam ei blasphemiam illos temporali atque aeterna vitionc torqueri. His vero plures cci Cum stantibus auditis, humanitatis pietate permoti accendentes, ut vel semiuiuos ab igne eriperent, minime valuerunt, quoniam vindice flamma consumente illos, continuo in puluerem sunt redacti. Si qui vero postmodum huius peruersitatis sectatores fuerunt reperti, simili ultionis vindicta ubique fuerunt perditi. Praeterea venerabilis catholicae fidei cultus, extirpata insanientium pessimorum vesanra ubi-so que terrarum clarior emicuit.
Desbis Regu eiusdem. C A p. ix. SV sc E P i τ igitur praefatus Rex de suprascripta coniuge sua filios quatuor, prouidusque de regni successu, clegit regnare post se illorum primogenitum Hugoncm nomine puer u adhuc,clarissimae indolis illustrem,cuml de ipsius sacrando
42쪽
sublimio primates regni sagaciores consuluisset, tale ei dcdere responsum: Sine puerum, R ex,s placet, cicicendo procedere in viriles annos, nc veluti de te gest iam est tanti regni pondus infirmae committas zelati. Erat autem idem puer ferme dcccnis. Qui minime illorum acquiescens dictis, matre pri cipue instigante,regio in corendio ad seitis regni primoribus coronam, ut decreuerat, ex more a Pontificibus fecit Puero imponi. In processu quoque temporis cum adoleuisset, cernens se in domini; rei peculiaris praeter victu in de vestitum ex regno, unde coronatus fuerat, posse mandare, carpit corde tristari, atque apud patrem, vi ci quippiam dominu largirc-tur, conqueri .Quod eius mater comperiens,ut erat auarissima,maritique magistra, fieri renitentes, insuper conuitiis ac maledictis iuuenem lacesserat. Et sicut quidam icit; Mutingenium mulierum, cum velis, i a nolit,asnolis, cupiet voro. Nam quae prius, ne fastu regni careret aliquo, ingruente mariti infortunio, contra omnium sel ad cretum sublimauit puerum, pollea toto mentis nisu, ac si hostem alienigenam tu pabat illum verbis & operibus. Ille vero cernens se non posse diutius talia aequanimiter tolerare,iunctis tecum aliquibus suae aetatis iuuenibus, coepit infestari ac diripere ad libitum res genitorum. Tamen paulo post Dei nutu in se reuetius, ad genitores rediens,humili eos satisfactione benevolos erga se reddidit. Tunc demum ab eisdem largitus illi, ut optimum decebat filium, ius ubique ac potestas regni. sed qualis di quantus postmodum extitit, praesenti stilo nequit explicari, quam humilis
ac dulcis eloquio patri ac matri seruis obedientior, pauperum largus dator mona- α chorum & clericorum consolator, nec non apud patrem cunctorum rogantum fidelistimus interueutor, quam affluenter in cunctis optimis melior, quis valet cxc- qui relator. Huiusmodi enim fama ubique prouinciarum percitus peroptabatur a multis praecipue ab Italicis,ut sibi imperaret in imperium sublimari. Nam &ex cognomento proaui, Magnus Hugo dicebatur a cunctis. Dum igitur incomparabili mentis simul ac corporis decore floreret, exigentibus maiorum flagitiis, repent illum mors inuida mundo subripuit. Sed quale institiurn contigit uniuersis, nullo sermone valet exprimi. De cuius etiam funere stubsequentes iambicos rogatus a
maior parce maestis mundialibus, II nccurrui sum intimis doloribus,
Pasiat maerentes singultuum mitus, Humanum decus dum rapit interitus. sinisserebat mundo iuuenilibus Ter denis minus exercuerat duobus Regnorum lumen H v G O, Regum maximus.
uemn funesti inuidit hominibus,
. Non alter nostro talis icat auo,
Regnis oeciatus, adscitur I cris,
Bellorum tanto decoretur triumpho, Hi repari valeat corporeo. agens Francorum vigebat Drabundi,
Ei eio pace rasimul Gas omnis quem prona poscebat Italia,
Caesar ut tu promeret regalia. Sed re non nostra, iuuenum pulcherrime, Heu, tria dolor empora meruere. sinundani malorum miseriae, Vires bonorum corruunt fidue. Tu dolor matris, ca ita uepatris, s Crudele nimis monimentum germanis: Miror communis cunctis in palatiis,
In litiumquepopulorum ultimis. Leone reis vir sil perat, Tua cum dirus membrapasior occupat, Denis
43쪽
Iamsi Arum cerne rector optime Censem Francorum qui regat tuti imo Hostem maeuum valeat repet re,
egio in compendio est sepultus. Post cuius obitum coepit iterum idem,quis poti ismum ex resiauis filius post se regnare deberet. Constitu rat autem secundum Burgundiae ducere Henricum nomine post Hugonem natu, ipsi inque decreuit pro fratre in regnum sublimare. Sed rursu in mater muliebri a-
nimositate agitata tam a patre quam a ceteris qui parti illius fauebant, dii sentit, discens:Tertium ad regni moderamen praestantiorem fore filium, qui & Roberti pa
tris nomine censebatur 1, hoc quippe inter fratres seminarium discordiae fuit. Eo
adunatis denique Rex metropoli Remis regni primatibus stabilivit regni coronae Henricum quem delegerat. Tunc demum post aliquod temporis si acium,illi duo
fratres firmato amicitiae saedere, pr cipue ob insolentiam matris coepere vi inuadere vicos de castella sui patris, ac circumcirca diripere quae poterant bonorum illius. Nam ille quem Regem secerat, Drogas illi castrum subripuit,alter vero in Burgun- Q diae partibus Auallo ne in atque Bellentem. Pro quibus Rex graui turbatus amore, colligens exercitum ascendit Burgundiam , bellum plus quam ciuile patratur. Inrema cum super his venerabilem patrem V Villermum consuluisset, apud Diauo nensi castro,quid agere deberet, oransque, ut erat vir totius mansuetudinisci pieta iis, qualiter tam pro se quam pro illis Dominum oraret, tale responsum ab eodem suscepit: Meminisse te, o Rex, conuenit iniu riatum opprobriorumque patri ac matri a te illatorum in tua iuuentute,quoniam talia tibi iusto iudice Deo p rmittente, a filiis ingeruntur.qualia tu ipse genitoribus ingessisti. Hete audiens Rex patientissimc tulit, seque ultro culpabilem clamans, non negauit deinde post obsidionem a depopulationem utriusque prouinciae, ad pacem redeuntes, paulisper quieuerunt 3' Anno quoque sequenti mense Iulio Robertus Rex apud castru Meledunese dienclausit. Extremum delatumque est corpus eius ad Ecclesia sancti Dionys) martyris acin eade sepultum. Tutic rursus oritur inter matre & filios rediuiua discordiae crudelitas ac praeteritaru irarum fraena laxant, inueterata odia diu multunaq; vastando res Sprias, debacchatum est donec Fulco Andegavorii Comes,cognatus falauum cului scilicet ipsorum matrem redarguens ; Cur bestialem vesaniam erga filios ex
erceret, utrumque parentem in pacem reduceret. Sequenti vero anno eodem me
se,atque in eodem castro,quo Rex obierat,& ipsa obiit, indeque portata est ad uim
Dionys h basilicam ac iuxta Rege sepulta. Henricus nempe Rex paternis rebus potitus,germanum suum Robertum constituit Burgundiae Ducem .Praeterea cum o idem Rex Rempub vivaci mente Sagili copore regni sui discuteret, tunc contigit, ut Letoericus senonum Arctii praesul obiret,ille vero unum de suae gentis nobilibus csisecrari mandauit, atque in eius loco subrogari: sed Odo rerum ditissimus, licet fide pauperialterum e contra delegerat, ne ius regium hac in parte foret integrum. . Nam qui viventi patri Roberto multa tam vi quam calliditate subripuerat, arte simili filiis facere cupiebat. Cum enim primitus ciuitates Trecorum Udelicet ac Meletorum eummultiplicibus castris illi praeripuisset. post mortem eius coniugi& filiis illius Senonicam subripuit urbem, quam etiam tunc aduersus illos infamis possendrvallaverat, uod cernens Henricus, acta animi ferocitate tamdiu illum insecutu s cst debellando, quousque genu flectens ei se subderet, eiusque Druoni obe- ci diens pareret. Erat enim idem Odo natus ex filia Conradi Regis Australiorum Beria nomine, Lucia patris sui proauis obscurae duxisset genus lineae. Et quoniam Regi Rodulfo auunculo scilicet eius non erat proles vlla,quae foret regni haeres, Praesumpsit iplo vi uciate, vi potiusq iam amore regni habenas pratipere, conteres insuper multa donaria, ut ei assensum praeberent, primoribus patriae. Sed nequicquam Domini cst rcgnum 5: cuicumque voluerit, dabit illud. Est etiam proues
44쪽
bium, Secundum fidem hominis erit amicus illius. Gens enim praecipuere letu dem assertionem fidei flocci pendit, & sa dias pro nihilo ducit. Extitit igitur post mortem Henrici Imperatoris, qui fuit nepos Regis Rodulfi. Conradu de quo in subsequentibus narrabimus, habens in coniugio neptam praefati Rodulfi, ob hoc
maxime valenter resistens contradicebat Odoni, quorum etiam lis acerrima regni utriusquem linam fecit depopulationem. Ad ultimum denique cum tam inconspectu Dei excederet mensura tanti mali, collecto undecumque exercitu re maximo, conscendit Odo in Tullensem pagum, quem iam saepius depopulauerat, ibique oppugnans cepit Batrense castrum cum magna tamen diremptionis euersione totius prouinciae, cumque in eodem castro locatis militibus ad custo. io diam ferme quingentis, ut tamen ipse quantocius ad propria repedarer, utpote qui curis agitabatur innumeris. Praestolabantur itaque illum legati ex Italia directi, de herentes eis artam principatus, ut agebant totius Italiae regionis: contemplerant enim situm Principem praedictum videlicet Conradum Mediolanenses,coniuratione facta aduersus eum, vinctis sibi quos poterant ex civitatibus in circuitu. Existimabant quoque cundem Odonem pol se percipere regnum Austrasiorum, atque ad eos transire, ut illis gereret principatum. Sed sicut ait Manu sortis insignis praecentor bellorum Domini: Deiecisti cos, inquietas,dum allevarentur, ita contigit: nam subito Gocito Dux totius Promeretiae resionis Renum cum exercitu nimio in eo ri triues, omnem Odonis exercitum in fugam vertit, licet ex utraq; parte plu- 2 rima multitudo moriens corruerit. Tunc denique ipse Odo miserri me interrit: i . cuiuslacerum cadauer Rogerius Catali norum praesul habens secum virum venerabilem Abbatem Ricliatdu a caede suscipiens yxori reddidit. Inatio M. Sil. t. si
additum est inma Ine , recentioremanu. Namni etiam serique quod corpus eius mustumque quo tum m enim nonpotuit, donee uxor eius et emens Libintremmo inuendi.
Habebat enim verrucam intergentialia se anum. d innuinium arripiens, e .J Quae accipiens direxit illud Turonis, ibiq; sepultum est iuxta patrem suum in atrio sancti Martim superioris coenobh. Et quidem finis Odonis talis exciti quem idcirco huic seriei intexere voluimus, qualiter in praetentiarii cognosceretur rem creator iusti limus potentetexplere,quod olim Themoforo suo Moysi promisit. Ego, inquiens Dominus,qui iudico peccata patrum in filiis in tertia de quartam generation Ter ius namque hic Odo, de quo a nobis sermo superior est habitus,trinepos suit illius Tebaldi Camoti Comitis cui cognomen Tricator fui hic nempe quonda vinctus Arnulio Flandrensi Comiti expetens per legatos V Vallermum Rotho magoru Du-Ce,velut ad familiare colloquium pacis , imittens se ex parte Regis Francorum seu H ligonis Magni,qui fuerat filius Roberti Regis, que Otto Dux Saxonu, postea vero imperator Romanorum Suessionis interfecit, ei utilia esse diisturii. At ille quom
ut erat vir innocens licet potenti stimus,ubi illi constituerat per fluuiumsequanq euectus nauigio, velociter illi assuit. Qui dum simul c6uenientes, irruunt in amplexus, unus simplicitate revera,ceteri dolo illecti simulatae pacis atq; amicitiae miscue oro colloquia: postfinc vero in simulatorum verborum repto recessu lam logiuscule. Progrediente V Villelmo, reuocauit eum Tebaldus quali secretiora adhuc ei loquens crediturus seu carius valedicturus. At ille Renum dextra accipies, prohibuit ut nemo suorum exiens cum sequeretur, exiluit ad ripam Tebaldus quoque illum appropinquas,quasi aliquid locuturus, ilico exerta, quam ad hoc tulerat sub pallio, spata,vno ictu a corpore caput decussit. Quod cernentes qui cum V villelmo venerant, remigando fugam arripiunt, nunclauem Rothom agensibus ut contigerat. Erat enim v villelmo filius ex concubina Richardus nomine, tamen adhuc adolescens, luc accipientes sui statuerunt pro patre Principem regni. Tebaldus nempe
patrato scelere cocitus perrexit ad Heribertua recorumComite petens ab eo soro- sore ipsius dari sibi in confugium uxore scilicet praedicti v villelmi que intersecepit. At ille statim promi sit dari, vocans eam ad colloquium sui, quae nondum genuerat prolem quasi consolaturus ex damno mariti, tradidit illam Tebaldo detestabile satis in coniugium; ex qua genuit Odonem, patrem videlicet istius, cuius ii nem teterrimum supra diximus. Illud eum commemorari in calce torth libelli
45쪽
placuit qualiter vindex diuina potestas totius boni moderatrix, insolentiae humani generis vel ultrix in pra sentiarum extiterit. Olim igitur circa millesii num incarnati verbi annum, cum Rex Robertus accepi siet sibi reginam Constantiam a partibus Aquitaniae in coniugium, coeperunt consuere genera eius de Reginae in Franciam atque Burgundiam ab Aruenia & Aquitania homines omni leuitate vanissimi,moribus & veste distorti armis & equorum phaleris incompositi, a medio capitis nudati , histrionum more barbis rasi, caligis & ocreis turpissimi, fidei & pacis foedere omnino vacui. Quorum itaque nefanda exemplatia,heu proh dolor,tota gEnsria corum nuper omnium honestissima ac Burgundionum stibunda rapuit , doneeolo innis foret nequitiae Sr turpitudinis illorum conformis. Si quilibet vero religiosus ac Deum timens talia gerentes compescere tentavisset, ab eisdem insania notaba. tur. Sed vir integerrimae fidei ac constantiae pater, videlicet V villelmus, quem iam supra commemorauimus, reiecto pudore, sumptaque spiritali i nuectione, Regem pariter ac Reginam cur talia in suo regno permitterent fieri,acerrime increpans, quippe quod ceterorum honestissimum honore & religiositate diutius claru rat regnorum. Ceteros quoque inferioris gradus seu ordinis ita redarguens comminabatur , ut pleriq; monitionibus illius coerciti , relicta superstitio a vanitate, in pristinum se reformarent usum. Asserebat igitur idem Abbas,haec omnia molimina calteria esse Sathanae. Ac si quis hominum talibus insigni is calteriatus ex hoe seculo lo migrasset, dissicultera diaboli vinculis poste eripi, in pluribus tamen nequam usus
conualuit,cuius etiam detestans elogium, paucis Heroicis pernotaui: Nno ροa Dominum terris de virgine ratum Misiem inauibus homines erroribus acti, Dum cupimus rerum peties intendere ures, teriti ueplacet iudiis componeremores, Obiectat se nouitas incauta periclis. Ecce priora sibi rident, e tempora nos i Ludicra quam probrisso iant tumque et Au aptant Turpia nec horrent, animis seseria Oleant. sitos rexere viros Ionesta restant, Corpor eruerserat hic, non vita tranno, mea veste viros laesedere,pacis ineptos, Constra musiure gemis Respublica laxa,
Fraus, raptus, uodcumque nefas dominamur in orbe.
usius honor sinctis inulti est reuerenti acriae. Hi gladius, estisque es, populantur Hirue,
Nec tamen impietas hominum correcta pepercit. e nisi magna Domini erasproten eret iram Insonus hos terricrepo eo merer ore,
Huc habet infeci eprecandicon ludo: friuo plus qui eccas minus hi eccarepraestat, a 'ut ruminuspeccat, magis hic peccare timesicat. Explicit liber tertius.
O s et multiplicia prodigiorumsigna, quae tam antequam macirca tamen annuChristi Domini mi Aesimum in orbe terrarum contigere, ure ui e constarsagaci mente viros indu rios, qui non his minora propinquante ei dem Domini pas sinis anno misi i fore praedixere, quod utique euidentissime contigit. Mortuo quoque, ut iam diximus, Henricopii O Imperatore, cui cu et nunpro sextitit, qui inrognum pol tisium luccederet, nonnullisi inferre tentantes deprimatibus, quita votivi et regni cor a fulgerent,quam profectum Reip. moderamcng tu itiae exercerent. Prae cunctis e go ruidam Conradusque Venus taxauimus udax, animo ct viribus ingens , se de non D a so
46쪽
mustum simus. Cum enim diu multumque de constituendo regni Pristipe, at praecipue inter prasiles tractatu seisi, et umesi eis sum Conradum debere eligere, nisi quod unum rariter
rateropter quod Henricis etia illam valde exosimhabuerat. Habebat enim coniugem. qui imerata ni quam etiam primitus quida cognatus i Sinduxerat.Praeterea innotuerunt ei Ponti ces qui potis mum vellit aut tale coniugium, quod mori fessissime sacrae auctoritati nimia repugnabat tenere seu ea rimisso coronam Imperi umere, qui protinus dimittendum promisistatis incest coniugium sparere diligenti i me illorum dictis o obedire cons diis. Deinde versmittunt ad Papam Romanum, ut eum Me quo decreuerant consentiret, quislatim libemi, m annuit, mandans insuper, is quantocius susicepto Germani c*tro Romam pergeret, usi pturus totius Italia coronam. Interea indeptus regni insula Conradus Italiam perrexit e m-ta que ducens v rem,quam, ut diximus, Uncito ceperat matrimonio, cui protinus in desῆμ AApium que Curiam Galli licet corrupte vocant Oenido Cumis occurrit eum pummo apparatu Papa Romanus, ut ante spoponderat. Fuereruuc quidam de Marchimibus Datiae, ut minus ei sensium praebuerunt: Sic enim illi acere mos est, ut iam pra taxauimus in mortibus --
peratorum. dam quae rapienses ceterarumsuperbi mi latium Regis in seu ciuitatevera δει tu constructam destruxerant usis adsilum. I se vero ut comperit ferociter irruit νοrcia primitus uitatem eapiens, deinde ceteras cum castris uniuersispropriasubiiciens ditioni seque Romam deueniens, ronam ex mor um it Imperi j: cui dum Episo suggererent, ut a LI ruate Romani Ponti cis, qualiterili ramiserat, repudium t Emuscere inconiugi rati rer accipieus Ait ese Imperatorem creatum nulti modo debere et ore viduari, asuus in pre Σω
r. De uniuersaluate Ecclesiaea Constantinopolitanis iniuste requisi a. a. De haeresiis Italia inuenta. s. aeuo peccatis hominum exigentibus, Domino permittente, a nerua piritibus HAquando ant miracula. . De me validissima, qua contigit in orbe terrarum. s. De cereabundantia ann millesimiam iisne Domini. . De eon enim popul totius orbis, qua a Ualchrum Domini erosolymi ictae r. De praeciis Sarracenarum, aduersus Christianosin Apicae partibus. I. De Leuticorum proelio aduersu Chrstianos inpartibus Aruilonis.
De et niuersalitare Ecclesia a Constantinopol ianis ini ereIosita. C A P. I. I R. c A annum igitur Domini millesii num vicesimum quartum Constantinopolitanus Praesul cum suo Principe Basilio, aliiq; non ulli Graec Oru consilium iniere, quatenus cum colensu Romani Pontificis lice- oret Ecclesia Constantinopolitana in suo orbe, sicuti Romam uni uerso uniuersale dici & haberi. Qui statim miserunt qui deserrent multa audiuersa dono tu xenia Romam, tam Pontilici qua ceteris quos suae parti fauere conspicerent, ubi inuenientes exposuerunt apud Pontifice suae prosectionis querelam. Sed quid non pertentat cςcus amor habendi, estq; prouerbium ; aureo pugillo murum trangere terreum, ac licet pro tempore philargiria mundi regina queat appetillari,in Romanis tamen inexplebile cubile locauit. Mox namque ut videre Graecorum sibi deserta fulgidas opes, versum est cor illorum ad fraudulentiae diuerticula, pertentantes an sorte clanculo concedere quiuerant quod petebatur, sed ne tu quam monenim potest falli su Inma veritas, quae spopondit, portae inferi no prς ualc- scibunt aduersus eam. Dum ergo adhue leni sub murmure huiusce machinatores in conclaui sese putarent talia tractauisse, velox fama de ipsis per uniuersam Italiam
decurrit. Sed qualis tunc tu multus, quam vehemens commotio percunctos ex titat, qui audierunt, dici non valet: praecipue tamen vir prudentillimus pater vi-
licet V villelmus, de quo iam diximus, ad Romanum Pontificem de hac re mise
47쪽
epistolam corpore breuem , sed materia ingentem , ac crmone pungentem, talia continentem: Gratia Dei & reuerentia beati Apostolorum Principis Petri sedium in orbe terrarum excellentissimo, indepto Papae Ioanni V Vulerinus erucis Christi seruus, sedem hi dich cum Apostolis®ni coronam magistri gentium, dictis instruimur seniorem non increpandum, idem tamen alias dicit, factus sum insipiens, vos me coegistis. Idcirco igitur filiationis diligentia hortamur communem vestram paternitatem, qualiter in uno imitemini cogitationes hominum, prouidentem Dominum Saluatorum,ut dicatis ad aliquem vobis unanimem, quemadmodsi ipse Petro, quid dicunt homines de me' Si vero responsum illius ex fide fuerit, io nimaduertite, qualiter sonuerit, si autem clate, custodite ne obfuscetur ; si vero obscure, lux mundi oranda est, qualiterita fulgeatis, ut uniuersis in gremio Ecclesiae constitutis ad viam mandatorum Dei gradiendam lumen praebeatis. Sed est fama rei quet nuper erga nos accidit, de qua quis audiens non scandalizatur,nouerit se lo-ge ab amore superno disparari. Quoniam licet potest is Romani imperij quae olim
in orbe terrarum monarches viguit, nunc per diuersa terrarum innumeris regatur
sceptris,ligandi soluendique in terra, tuae in coelo pote stas dono inuiolabili i ncumbit magisterio Petri, atque ista idcirco diximus ut animaduertatis, non aliter Graecis quam xenodochia liuiusce quam audiuimus, apud vos requirere impetrauisse. De cetero quoquc optamus uti uniuersalem decet antistitem, vos acrius in corre-
.io ctione ac disciplina sui hae& Apostolicae Ecclesiae vigere, aeterneque ac feliciter valere. Erat quippe Ioannes iste cognomento Romanus, stater illius Benedicti, cui in Episcopatum successerat; largitione pecuniae repente ex laicali ordine neophilus constitutus est praesul, sed intolentia Romanorum huiusmodi adinvenit palliatae subdolositatis ridiculum scilicet, ut quemcumque pro suo libitu in pr sentiarum ad Pontificatus ollicium delegerint mutato nomine, quod illi prius fuerat aliquo magnorum Pontificum nomine illum appellari decernunt. Re vera quem si non initurei saltem nomen extollat, praeterea Constantinopolitani ad propria remeantes confutata illorum undique timida praesumptio conquieuit.
De haeresiis Italia inuenta. CAP. II. A s τ R v M igitur erat per idem tempus ingcn e Longobardorum, quod ut rat vocabatur, Mons videlicet fortis, plenum etiam ex nobilioribus eiusdem gentis, hos nelnpe cunctos ita maculauerat haeretica prauitas, ut ante crat illis crudeli morte finiri, quam ab illa quoquo modo possent ad sal uberrimam Christi Domini fidem reuocari.Colebant enim idola more Paganorum,ac cum Iudaeis inepta si crificia litare nitebantur. Saepissime deniq; tam Mainstedus Marchionii prudentissimus, qua frater eius Alricus Astensis urbis praesul, in cuius scilicet diocesi locatsi habebatur pri dictum castrum, ceteriq; Marchiones ac Praesules circi circa crebe rimos illis assultus intulerunt, capiente ex eis nonnullos,quos dum non quivissent o reuocare ab insania,igne cremauere. Cotigit ergo in vicino haberi aliud castianistrae religionis & fidei, in quo quidam miles aliquando aegrotans ad extremum pone deuenerat, ad quem utique visitandum ex haereticorii castello illorum prςcipua,
iuxta morem,vemens mulier re vera potius,ut cui dentior fieret secta eiusde nequitiae,protinus ut egrediens domum, in qua qger decubabat, intraret,repente prospiciensis qui languebat, vidit intrare cum eadem muliere ad se innumerabilem exercitum in nigerrimis vestibus faciebusq; teterrimis. Qua vero ingressa, postquam languentis frontem ac pulsum pectoris & cetera,vtvsus habet,manu perlustrauisset pronuntiaretq; illum csiualiturii in proximu, domo egressa est, totaq; simul familia cum illa, solii relinquere infirmum. Statim quoq; afluit illi nigroru, quem viderat,ue, globus, cui ita, tui videbatur illorum princeps,infit: Agnoscis me, inquiens, Hugo
hoc enim erat illius aegri vocabulia,cu inq; ille respodens diceretii tu quis esὶ dixit ei; Potentissimus potentum, ac ditissimus diuitum. Ego qui occurro tibi, si me tantum credideris facere posse, ut te a morte quae praesens imminet, eripiam, longoq; vivasopcre,& ut certissime credas, quod spondeo, noueris in co auxilio ni eaq; industria Cliouuradum hoc tempore Imperatorem esse creatum. Tu quippe bene nosti,
48쪽
quod nullus Imperatorum ita velociter omne Germaniam atque Italiam, scitu ista
suae subiugauit ditioni. Noui, inquiens aeger, & mirum diu mihi cum ceteris fuit, Deinde vero primae fraudis auctor adiecit: Nonne etiam in transmarinis partibus
rugnum Graecorii post Basiliu Michaeli mihi obedienti tradidi. Idcirco crede mihi, quς iacia tibi multo maiora quam sperare queas teq; ipsum ianitati restituam. Erat quippe fama tunc temporis, ad idem Michael cubiculatius fuisset Basiiij clamq; illi venenia in potu ad nece dedisset, cui iis pculdubio imperih post morte eius sumpsit
corona; cuius etiam, ut par erat .regimen Imperii no fatis utile fuit. Interea mem ratur Hugo in sese reuersus,dextra signia venerabilis crucis exprimere ictans, dixit: Ego vero lesum Dei filiu testor, que adoro, credo & confiteor, no alium te omnino iocredidero nisi ut fuisti & es fallace diabolii. Tunc di mon cotinuo hanc voce edidit: Qu so ne brachiu contra me erigas; sicq; cotinuo omnis ille globus, ut fumus cu nuit. At ille exclamans voce qua potuit: occurrunt quippe domestici,narrat illis eKordine, quae vidit,quae audiuit: Quibus dictis ipso die ante solis occasum obiit.Nubli denique dubium, quoniam ista quaelibi,quae nobis, vidit.
uo peccatis hominum exigentibus, Domino mittentea nequa fixitibus a trando animi racuti. CAP. III.
DI v i N A igitur auctoritas per Moysem I udaeis prolata, taliter illos monuit, dicens: Si tuerit anqui propheta inter vosaoquens in nomine alicuius deorum 2. gentium, quae praedixerit quispiam futurum & fortuitu euenerit, non credatis ci, litoniatent .it vos Dominus Deus vester, ut sciat si diligatis eum an non. Habcmus ergo in praeuentiarum in re dissimili non dispar exemplum: Fuit enim in prascrapto tempore homo plebeius Mangonum callidis limus, ignoti tamen nominis 5 patriς, quoniam pro diuersitatibus locorum quaerens latebram ne agnosceretur, fraudulenter imponebat tibi vocabula vel de qua foret prouincia. Culiod ebat quoque Etumulis ciaticule ossa euellens a cineribus nuperrime defunctorum hominum, si que imposita in diuersis apophoreti huc licitat apud plurimos pro sanctoru Martyrum se a Contis ot u reliquiis. Hic vero post innumeras huiusce illusiones in Gallus patrata perfuga venit ad ioca Alpium, 'bi persi re brut gentes inhabitam, haben- 3 tes in arduis plurima domicilia; ibi nempe se Stephanum nuncupauit, qui alias I trus, alias Ioannes dictus fuerat . illic ergo more solito noctu colligens a loco abiectissimo ignoti offa hominis,quae posuit in casset la&feretro, licebat sibi angelicaostensione reuelatum fuisse, quem fingebat esse sanctum martyrem nomine Iustum. Mox quoque vulgus, ut se tu talibus habere solet, ignauum quicquid rusticanae plebis L it totum ad hanc famam conuit poenitet insuper si non est sibi morbus quo curari depoicat: tunc ducit debiles, confert munuscula, peruigil tenet excubias, pr stolans repentina fore miracula, quae, ut diximus, aliquotiens permittuntur fieri a malignis spiritibus tentatorie peccatis hominum praecedentibus, quod tunc Pr culdubio euidentissime claruit. Multimode quippe membrorum reformationes ibidem vise sunt extitisse, ac insignia pendere oscillorum multiformia, nec tamen Moriantiq.vcl vi Coticae seu Gratinonae urbiu pr sules, in quoru diocesibus talia as fanabantur. Diligentiam huius inquirendae rei adhibuere,quin potius conciliabula statuentes in aliquibus nihil aliud niti inepti lucri quaestum a plebe simulque fati rem Lillacii; exigebant. Interea Mamstedus Marchionum ditissimus huius modii .mam comperiens, nisite sitis, qui vi rapientes illud quod colebatur simulachru,sbi
deferrent, quem aestimabant martyrem venerandum, impera id in Marchio consti lucre monastellii in sentiae castro, quod est antiquissimu inter Alpes in honore Dei onini potentis,eiusdemq; genitricis Mariae semper virginis,in quo etia post e pictionem ovem illum cum aliis quamplurimis sanctorum pignoribus locare de- Ioc uerat. Post paululii quoque completo ecclesiς opere,statutoq; dedicationis die, accersitis Epiti opis in giro degentibus, cu quibus etias penominatus Abbas VVillei mus, non ulli Ad Abbates astu erunt. Erat aute tuc pdictus ibi mango ia dicto Ma Hii nu pcharissimus effectus,quippe quonia spodebat se multo preciosiora tincto in Pignora in pomo reuelaturum, quotu scilicet gesta&nomina atq; passionuni
49쪽
tetramina vi cetera fallaciter confingebat, qui cum a doctioribus quibusque inte
rogaretur qualiter talia pernosccret, minus verisimilia blatterans pcribtiabat: nam isque ego ni et cum saepius nominato Abbate illuc deueniens in terram. Aiebat namque , apparet, in utens, inibi noctu Angelus, narratque ac docet quaecunque me velle sciretiove it, & tam diu apud me manet, usque dum ego recedete compello. Cum vero ad haec respondentes sciscitaremus, an vigil seu in somnis hoc ce neret , subiunxit per singulas pene noctes eripit me Angelus c lectulo, uxore mea ignorante, qui post multa colloquia salutans me atq; deosculans recedi t. Nos quoque expoliatum calliditatibus intelligentes mendacium, cognouimus virum notito angelicum,quin potius fraudis ac malignitatis minis ruin. Praeterea Pontifices rite peragentes, ob quam venerant Ecclesiae consecrationem intromiserunt cum ceteris reliquiarum pignoribus ossa illius prophani astu adinventa: non tam eri sine ma-g a utriusque plebis exultatione, quae innumerabilis illico conuenerat. contigit ergo ista fieri die xvi. Kalendarum Nouembrium. Idcirco nempe quoniam tautores huius erroris asserebant esse eadem Iusti martyris ossa, qui eo die Beluaco Galliarii passas urbe: c' ius etiam caput Antisiodoro, ubi natus de nutritus fuerat, relatum cst dc habetur. Sed ego qui rei novitatem noueram, fri uolum quod dicebatur ast rebam: clegantiores tamen virorum personae cognoscentes figmenta fallaciae, fidem dabant assertioni quam proti iteram. Nocte denique insecuta, visas a quibusio dammonachorum seu aliorum religiosorum monstruosa in eadem Ecclesia phantas nata atque a locello, quo inclusa habebantur ossa, formas nigrorum AE hiopum exisse,nec non ab Ecclesia recellisse ια licet plures sanae mentis detestabile sigmentum abominandum clamarent, vulgus tantum rus sicanae plebis mangonem coriu-Ptum iniusti nomen pro iusto venerans olim in suo permansit crrore. Nos autem idcirco ista retulim us, ut a multiformis daemonum seu humanorum errorum qui in orbe passim abundant iraecipue in sontibus seu arboribus ab aegris incaute vener
Desume valli uma,rtia contigit in orbe tererarum. Car. IIII. O IMMiNENT E igitur anno incarnati Christi millesimo tricesimo tertio, qui esta passione eiusdem Saluatoris religionis signiferi Benedictus videlicet Papavni-' ueri alis ac Rex Fracorum, ut iam diximus, Robertus Fulberius quoq; Carnoti prinsuluin incomparabilis, vir sapientisiimus, nec non praenominatus pater monach
rum, iandatorque coenobiorum eximius V Villermus, de quo etiam perplura si rent dicenda utilia, nisi quod in libello, quem de vita & virtutibus illius edidimus, prolata dudum fuisse noscuntur: unum restat tamen quod noui ibidem minime contineri. Migrauit enim praedictus patera seculo ad beatorum requiem in Neustriae partibus iii Elicaninense videlicet imonasterio supra mare Oceanum constitu to, quod a Rothomagense urbe quadraginta fere milliaribus disti uti tantu conde- . cebat virum in loco optimo eiusdem Ecclesiae. Post aliquot vero dies contigit ut puerulus femi e decennis valida confectus aegritudine ad sepulchrum illius gratia recuperandae sanitatis duceretur, ibique a parentibus dimissi is decubabat solus: qui subito respiciens vidit super idem sepulchrum insidentem aviculam formam c lumbae pra serentem: quam diu intuens obdormiuit dehinc leui exoletus somno. cuigilans ita se reperit incolumem,ac si nihil aegritudinis persensi iter. Suscipiunt itaque laeti parentes suum : si omnibus commune gaudium. Sequenti ita tuo
tempore coepit in uniuerso orbe terrarum fames conualeslas re, ac interitus pene uniuersi humani generis imminere. Nam temperies actis sic intempestiuae fiet secta, ut nullius sationis proueniret tempus congruuiar, nec messioni praecipue ob o inundantiam aquarum foretopportunum; videbantur enim inter se ipsa clementa inter te pugnam discordiaeagere, cum procul dubio vindi tam exercerent humanae iniselentiae : alliduis enim imbribus ita compluta erat uniuersa tellus, ut in spatio trium annorum nulli reperirentur sulci utiles seminibus. Tempore quoque naci sis herbae agrestes, atque infoelix lolium totam opperuerant superficiem agrorum.
Modius quoque lumentis ubi masis proficiebat, reddebat in melle sextarium
50쪽
ipueque sextarius vix reserebat pugillum. Coeperat enim primitus haec sterilitas vltionis in partibus Orientis depopulando Graeciam,deuenit in Italiam; dehinc infusa per Gallias, transit ad uniuersos Anglorum populos. Tunc vero conitricta tota gens indigentia victus maiores ac mediocres fame pallebant cu in pauperibus: cellit enim raptus potentum univcrsali inopiae. Si quid ergo victus venundatus reperiebatur, arbitrio vendentis pro libitu crat excedere, cu accipere prctium: nam in plerisque locis fuit modii pretium sexaginta solidorum, alias quoque sextarius solidorum quindecim. Interea post essem bcstiarum & volucrum, urgente fame acerrima coepere homines praeripere in cibum morticina quaeque ac dictu horrenda. Quudam vero secere confugium euadendae mortis ad radices sylvarum, herbasque isti inuiorum: sed nequicquam. Non ergo aufugiuna irae ultionis Dei, nisi ad semetipsum horret. Denique referre quae tunc generi humano corruptiones acciderunt. Heu, proh dolor , quod olim raro auditi contigerit; tunc rabida inedies compulit vorari ab hominibus humanas carncs: arripiebantur autem viantes a se praeualentibus.
membratimque diuidebantur. Multi quoque de loco ad locum famem fugiendo pergentes hospitiis recepti, noctuq; iugulati, quibus suscepti sunt, is cibum fuerunt.
Plerique vero pomo ostenso, vel ouo pueris ad remota circumuentos, trucidatosq; deuorauerunt: corpora defunctorum in locis plurimis abluimo evulsa, nihilominus fami subvenerunt. Quae denique rabiei insanies in tantum excreuit, ut tutius moraretur solitarium absque raptore genus pecudum quam hominum .diam velu- 2.ti iam in usum deuenire deberct carnes humanas comedi; quidam decoctas detulit venundandas in forum Trenorchii, ac si fuissent alicuius pecudis; qui deprehensus, crimen flagitii no negauit, deinde aratus loris,igne crcinatus est: carnem autem illam humo absconsam alter et fodiens noctu comedit. pari modo &ille igne con
bustus est. Est nempe Ecclesia a ciuitate Matisconcse,tribus fere milliaribus distans in sylva Callanedi sita,sine plebe solitaria, sancto Ioanni dicata, iuxta quam locau rat quidam feralis homo tugurium, qui ibidem multitudinem transeuntium vel ad se diuertentium trucidans, m nefandi ismum sumpsit edulium. Contigit siquidem
una dierum, ut vir quidam cum muliere illuc diuertens, ad hospitium paullulum conquieuiti dehinc cum duceret oculos per angulos Tugurii, prospexit detruncata an capita virorum atq; mulierum, oci infantium. Qui protinus palluit, egredi cupiens: sed pestifer ille possessor tugurii renitens vi manere compellebat: sed ille pertim cocens mortis decipulam praeualuit, concitusque ad diuitatem cum uxore perrexit. Ad quam veniens quod compererat Ottoni Comiti, ceterisque ciuibus indicauit, qui protinus mittentes viros quamplurimos, qui rei veritatem inquirerent, pet gentesque velocius, reperierunt illum crudelissimum in suo tugurio cum quadraginta octo capitibus trucidatorum, quorum carnes ore belluino voraverat: quem deducentes ad ciuitatem in quodam horreo religatum, ad stipitem ut ipsi postmodum conspeximus, igne combusserunt.Tunc etiam pertemptatum est in eis de partibus quod nusquam comperimus quempiam feci illa. Effodiebant enim plerique . . albam humum argillae similem permiscentes, quantum erat farinae vel cantabro, cxinde panes conficiebant, ut vel sc inediae mortis succurrerent. In hoc conficiendo spes tantum erat euadendi,sed profectus inanis. Tenebat ergo pallor de macilentia ora cunctorum cutisque di stensai rassatione in pellioribus apparebati, ipsaeque voces humanae perexiles ei sectae, garritus morientium auium imitabantur. Tunc pihilominus e cadaueribas mortuorum passim prae multitudine sepultura carentibus, lupi adescati post longum lcmpus praedam cepere ex hominibus. Et quoniam,vi diximus, sepeliri singulatim ob multitudinem non quibant, constructa in quibusdam
. locis a Deum timentibus, quae vulgo dicuntur carnaria, in quibus quingenti,&eo amplius, seu quantum capere potorant permixtim absque ordine proiecta sunt se- 1. nai nuda, vel absque tegminibus defunctorum corpora. Triuia quoque & agrorum succiua pro cimiteriis habeba cur. Si qui vero auditu compererant, quod melius ba-bcrent: si ad alia transirent arua, perplures in itinere deficientes, moriebantur: des Vult enim in orbe terrarum i cccaus hominum exigentibus praedictae pestilentiae clades in spatium trium annorum. Tunc in expensis egenorum distracta sinat Ecclesia