장음표시 사용
31쪽
niretur, in ea suspenderetur patibulis: reliqua vero igne cremari, ipsusque ciuitatis moenia ad solum peti rabi. Praeterea mandauit Imperator illis, qui in ciuitate ceteris praeerant, ut si indulgeri sibi ab eo vellent, iramque eius placare, ipsi mei sultavcrrerent partem murorum ciuitatis , quae contra suas machinas rebellis istare vide
batur. Qui audientcs, certatim impleuerunt,quod cis mandatum suerat. Post haec quoque praecepit Imperator eos pacifice ad se egredi, murumque ciuitatis ab eisdem reaedificari, acceptisque pacis obsidibus ab uniuersis regionis illius prouincia libus, reuersus est Saxoniam. Normanni quippe cum suo Duce Rodulso reuersi in suam patriam, gratanter recepti a proprio PrincipeRichardo. Sequenti deniqueio anno mense lutio obiit Henricus Imperator apud Saxoniam, sepultusque est honorifice in monasterio Bauobercti, quod ipse, ut dictu est, in honore Apostolorum Principis aedificauerat. De Robem Rege Trancorum. CAP. II.
IN praescripto igitur tempore disponente Francorum regnum Roberto Rege
plurimas ei intulere sui contumeliae insolentias, illi maxime quos aut ex medio cri, aut ex infimo genere tam ipse, quam uterque Hugo ei scilicet pater atque auus i ccerunt maximis honoribus sublimes. Inter quos fuit Odo rebellionum maximus, qui fuit filius Tebaldi Carnotensis cognomento Fallacis,ccterique quamplu-ao rcs inferioris potentiae, qui ex inde extiterunt ei rebelles, unde elle debuerant humiliores. Quorum non dispar fuit secundus Odo, filius scilicet prioris Odonis,
qui quato potentior, tanto fraudulentior ceteris. Nam cum obiisset Stephanus comes Threcorum & Meldorum Heriberti filius, ipsiusRegis consobrinus absque liuberis , apparuit idem Odo contra Regis voluntatem uniuersa quaeque latifundia in Regis videlicet dominium iure cessura: fuit etiam iuge litigium & bella Dequentia inter ipsum Odonem & Fulconem Andegavorum comitem, quoniam uterque tumidus superbia,iccirco & pacis refuga. Nec non etiam V Villerinus Henrici Ducis priuignus ac Alberti Longobardorum Ducis filius eidem Regi aliquando rebellis extitit fauente ei Landrico Neucinis Comite, qui eius filiam uxorem duxerat, &3o Brutione Linsonensi Episcopo, cuius habebat in matrimonio sororem, ex qua suscepit filios Se filias,de quibus prius natam Landricus, reliquas uterque V Villermus scilicet Pictauensis de Arelatensis duxere uxores, unusque filiorum eius Res maldus nomine duxit filiam Richardi Rotomagensis Ducis ad Eledam nomine uxorem. Qui licet aduena puer etiam fartim sublatus a Longobardorum patria matrique non mediocriter astute per quendam monachum redditus in Burgundia in tantum conualuit, ut in diuitiis & in militia non inueniretur secundus in patria. Sed huic plurimu aduersatus restitit Hugo filius Lamberti Cambillonensis Comitis viriliones lissimi, qui inter cetera quae gellit optima, monasterium etiam construxit in pago Augustidunense, quod dicitur Paredo in honore sanctae Mariae, sanctique Iois o annis Baptistae; in quo etiam sepultus honorifice quiescit: suit enim idem Hugo tapiscopus Antisiodori, gensque comitatum patris ex imperio Regis,quoniam pH-ter eum patet non habuit sobolem sexus masculini. Idcirco hostibus Regis contrarius, quoniam Regi fidissimus parebat in omnibus. Accepit autem supradictus Rex illius cognatam nomine & animo Constantiam inclitam Reginam, filiam videlicet quatus 5 filias duas. Extitit tamen aliquando quidam Hugo dictus Beluacensis, qui inter ipsum Regem, eiusqueconiuge in nequam semen odiis spargebat, suique gratia praemii reginam ei fecerat odiosam. Tantam denique insuper gratiam a Rege consecutus fuerat,vi comes palatii haberetur: factumque cst, ut die quadam Rex in filia venatum iret,idemque Hugo,ut semper solebat cum illo, veneruntque milliso a Fulcone Andegaliorum Comite, cognato scilicet eiusdem Reginae, sortillimi milites duodecim,qui supra dictum Hugonem ante Regem trucidauerunt. Ipse vero Rex, licet aliquanto rumpore tali facto tristis effectus, postea tamen ut decebat,concors Reginae fuit. Hic itaque Rex, ut sapientissimus Dei cultor, semper fuit humi lium amator, superborumque ut valuit osor. Siqua enim Ponti scalis sedes in sucio regno proprio viduaretur praesule,cura erat maxima vi utilis pallor, licet genere in
32쪽
simus restitueretur Ecclesiae potius quam nobilitatis eligeretur persona se latis pompae. Qua de causi etiam primates regni sensit plurimum contumaces, qui de spectis humilibus, sui similes eligebant superbos. Fuit enim ei pax cum Regibus in gyro regili sui positis, maxime cum supra dicto Imperatore Henrico. Nam cum
aliquando ad inuicem colloquendii super Mosam fluuium, qui limes est utriusque regni conuenissent, plures'; exambabus partibus inusitarent indecens esse ut quis illorum tantorum scilicet Regum semet humilians, quasi in alterius transiret auxilium, lioc etiam fore potistimuin, ut itan iminis medio nauibus portarentur simul locuturi. Sed viri eruditissimi illud uterque in mente habens, quanto magnus es,humilia te in omnibus. Primo namque mane surgens imperator, transiit cum paucis road Regem Francorum , nimioque amplexu semet deosculantes, sacramentisque missatum decenter ab Episcopis in conspectu illorum celebratis, prandere utrisque simul congruit. Expleto quoque prandio obtulit Robertus Rex immensa munera auri atque argenti de pretiositum gemmarum Henrico, centum insuper equos honestissime phaleratos iuper unum quemq; lorica & galea; mandans ua super tantum illorum amicitiam imminuere, quantum contingeret ex omnibus illi relinquere..A t Henricus cernens amici liberalitatem , suscepit cx illis tantum librum Euangelii aureis lapidibus pretiosis insertum ac philaiccium simile factum, continens dentem sancti Vincentii, Levitaeque martyris: uxor vero illius pares auri tantum naues accepit; caetera autem egrediens in gratia dimisit. Sequenti igitur die iterum Rex io Robertus cum Epistopis ad Imperatoris tentoria transiens, qui eum sitis sublime suscipiens, expletoque simul prandio centum libras ei ex auro puro obtulit, Rex quoquc pares tantum naues auri ex illo sumpsit, firmatoque vi crque pacto amicitiae, rediere ad propria. Ab aliis quoque Regibus sitis gratifice fuit se in per habitus ab Altado stilicet Rege Anglorum & Rodulpho Rege Austrasiorum , nec non &sancto Rege Nauatriae, Hispaniaru,mittebatq; ei munera,& petebant ab eo au xilia. Desiesia Cometa, quae apparens pLr sportenderis. CAp. III. APp A R v i et igitur praefati Regis tempore in Occidentalis aeris parte stella,
quae vocatur Cometa Septembrio mense incipiente nocte perdurans si alio νω trium mensium: quae cilicet nimia clamate fulgens, maximam acris partem sibi illustrando vendicabat, usque dum circa galli cantum Occumberet. Sed utrum noulter adeo stella mittatur, seu ab eodem ob gratiam portenti alicuius stellae lumen multiplicius augeatur ipsi seli scire competit, qui cetera indicibilitet sua sapientia disponit: illud tamen habetur probatissimum, quoniam quotiens huiusmodi hominibus ostenditur fieri in mundo paulo post quoddam nurum atque terribile parenter innuitur. Deniq; contigit in proximum Ecclesiam beati Micliaelis Archangeli cremari incendio, quae scilicet constituta in quodam promontorio littoris O- cani maris, toto orbe nuc usq; habetur venerabilis. Nam de inibi certissimumcon. picitur, videlicet ex incremento atque detrimento lunari cundo ac redeundo pro- ocessu mirabili in gyro eius promontorii reuma scilicet Oceani. Cuius etia maris ex-crcmentum malinas vocant, decrementum quoq; dones nuncupant: atque ob hoc
maxime praedictus locus a plurimis terraru populis sepius frequentatur. Est etiam non longe a praedicto promotorio fluuiolus cognomcto Arduus,qui posthqc paullulum excreaeens per aliquod teporis spatium intrans ineabilis effectus, atq; adpiς- dictam Ecclesiam ire volentibus viam plurimum impcdics aliquantisper eiusdem itineris obstaculum fuit: postmodii vero in sese rediens profundisiime littus suo cu su sulcatu reliquit. His ita gestis, contigit,ut veracrabilis Abo pater monasterii S. B nedicti Floriacentis cognominati gratia propagadae religionis monasticet in prouinciam transiret meridianorum V uastonii. Cum lx illuc deuenies in quodam mora- sciretur coenobio,ibiq; more sblito ea qu Dei sunt sedulo exerceret, nimio acuetisvenerabatur affectu. Accidit igitur die quada ut in atrio eius de coenobii exardescenti- Ibus,quoru clam litigiosorum iraru stimulis multu acer oriretur tumultus. Duq virr ς undissimus pr dictus videlicet Abo coperiens ad eundem tumultu sedandum
P0ς ilarcs getes in manibus tabellas cu stillo processisset unus e vulgo amatus spiritu o
33쪽
Diabolico irruens in eum, eiusque latus lancea perserans, Christi martyrem fecit. Qui etiam, vi fertur, paulo post arreptus a daemone, miserabiliter vitam finium corpus vero praedicti patris tam sui, quam caeteri, quique fideles eiusdem pro uli1-ciae honorifice ibi sepelierunt, ubi etiam ad laudem sui nominis perplura postmodum Dominus largitus est hominibus beneficia. Tunc igitur temporis in Italia, atque in Galliis plerie ue Episcoporum nonnulla inter sede diuersis quaestionibus habuere Synodorum conciliabus a. Nam de ieiuniis, quae plerique fidelium scilicet inter ascensionem Saluatoris, de Pentecosten obseruant, ita decreuerunt, ut ne
per imperium sacerdotum serent, excepto sabbatho Pentecosten,& a quibus fixo eri vellent, prohiberentur fieri; simulque incidit quaestio , cur monachi per tres vel quatuor Dominicas dies ante diem Natiuitatis Dominicae, seu quadragesim lis obseruationis tempore hymnum scilicet, Te Deum laudamus, decantarent contra morem Romanae Ecclesiae. Qua videlicet quaestione aggressi tam Abbates, quam monachi, responderunt se pro nulla re illud agere, nisi ex beati Benedicti no-ini natissimi, atque excellentissimi Patris praeceptione. Cuius etiam actus simul que dicta a sui timo Romanorum Pontifice , videlicet Gregorio haberentur descripta, ac laudabiliter roborata, his denique comperti Episcopi usus monachorum
authenii co ex more viguit: nec non etiam de die ad nunciationis Dominicae, qui celebratur octauo Kalendarum Aprilium, si forte quolibct alio tempore prae-2O ter quadragesimalia excoli congruentius potuisset, ab eisdem Pontificibus non par ua illata est quaestio. Ferebatur enim a quibusdam, eandem videlicet annunciationem Dominicam more Hispanorum quintodecimo Kalendarum Ianuariarum die irreprehensibiliter posse celebrare. Nam cum ego postmodum in monasterio Guniacensi cum caeteris fratribus degerem conuenerunt illuc ab Hispaniis,quam partes honestae commiserationis iamdudum more viventes propriae regionis monachi. propinquante vero die Natiuitatis Dominicae, petierunt praedicti monachi venerabilem Odilonem eiusdem loci Abbatem, ut more suorum liceret eis celebrare an nunciationem; quod cum fecissent, segregati a caeteris, visum est nocte eadem duobus senioribus loci, quod unus de Hispanis fuscina focaria arriperet desu-3o per altare puerum , mitteretque illum in sartaginem prunis plena, ita clamantem; Pater, Pater,quod tu dedisti, isti auserunt. Quid plura apud nos antiqua consuetu do uti decebat, praeualuit. De iurauatisne Eu arum in tuo rele. C Α ν. i II i. Ici Tun insta supra dictum millesimum, tertio iam sere imminente anno, contu δgit in uniuerso pene terrarum orbe, praecipue tamen in Italia,& in Galliis in nou ri Ecclesiarum basilicas, licet pleraeque decenter locatae minime indiguissent: mulabatur tamen quaeque gens Christicolarum aduersus alteram decentiore frui. Erat enim instar ac si mundus ipse excutiendo sernet reiecta vetustate, passim can. o didam Ecclesiarqm vestem indueret. Tunc deniq; Episcopalium sedium Ecclesias
Pene uniuersas, ac caetera quaeque diuersorum sanctorum monasteria, seu minora villaru oratoria in meliora quiq; permutauere fideles. Eo quoq; tempore inter caetera beati Martini Turonis monasterium emicuit, a venerabili scilicet viro Henrtico eiusdem loci archi clauo euersum, atque ante ipsus obitum mirisco opere reaedificatum. De cuius etiam vita & conuersatione, qualis a pueritia usq; ad praesentis Visae terminu extitit, si quis referre queuisset, pleniter incomparabilem huius temporis ostenderet virum hominibus. Duxit enim ex nobilibus Francorum mente,
nobilior ipse pros, iam, &ut lilium vel rosa desipinis , de ferocioribus secundum saΠgiunem patriae fuit, qui ut generosioribus mos est nobiliter educatus; dehinc ve-IO roscibolis artium liberalium applicatus. Sed intelligens ex his plerosque plus sorocontumaces, quam diuinae obedientiae subditos, sumcere sibi credidit, si exinde salute Panimae reportat ei. Relictis autem pompaticae scientiae studiis, ad quoddam monasterium clam ingrediens monachum se fieri satis deuote postulauit. Sed quoniam,vt diximus, clari erat generis, idcirco parentum minas pertimescentes, nullo WQdo acquievere fieri,quod poposcerat s atres eiusdem monasterii. in hoc tamen
34쪽
illum seruantes ei fidem dederunt, ut si ius non obstaret parentum scilicet ipsius il bentissime quod petebat explerent. Tandem inibi commemorans qualis postmodum futurus esset,dans sanctitatis indicium, viri uertisque ibi degentibus imitabile
prςbuit exemplum.Comperiens vero pater eius quod fecerat furore arreptus venitud praedictum monasterium,filium ex inde abstracturus; reuera potioribus lucris inseruien tem, satisque verbis redargutum, vim ei faciens, duxit illum inde secum vi - que in Rogis curiam ipsumque Regem obsecrans, ut eius animum ab hac intentio, ne bonorum sponsionibus reuocaret. Quem cernens Rex videlicci Robertus, ut Crat pius ac religiosus, dulcius illum exhortans, qualiter bonum propositum mente integra conseruare satageret, atque in praesens beati Martini Ecclesiae Archicla- rouum esse praecepit,cupiens illum postmodum ceteris mutabilem constituere Pontificem. Id deni multotiens partem pratum esse: sed ipso renuente et sectu caruit; suscepta quippe ac si coactus Ecclesiae cura, vesteque alba tectus, interdum mor canonico mentem tamen & vitam pleniter polle sit monachicam. Nam semper
ad nudum tectus cilicio inrefiagabili macerans corpus, ieiunio sibi parcissimus,largus pauperibus, vigiliis & orationibus instabat assiluis. Praeterea vir Deo plenus, mente concepit, ut Ecclesiam cui custos adscitus fuerat,amplioris altiorisque totius operis corpore sublimaret: sancto itaque Spiritu se docente,designante Latomis incomparabilis iactare fundamctum operis, quod ipse ut optauerat ad perfectum duxit. Expleto itaque opere, accersitisque plurimarum urbium Episcopis opus prae- to dictum Deo consecrari studuit, ipsoque die secundum Dei consessorem Martinum intro sicut decebat reposuit: venerabatur enim eo die praeteritae dedicatio basilicae,quarto videlicet Nonarum mensis Iulii. Fertur etiam, quoniam idem vir Domini Heri neus ante aliquot dies praefatae translationis Dominum rogauill et , ut ad ostensionem dilectionis sipons suae Ecclesiae per beatum Martinum, ut olim fecerat,quodcunque miraculum dignaretur demonstrare. Cui in oratione prostrato apparuit idem consessor blando usus alloquio, ita inquiens, Hocquod petis, fili dilcctissime,scito repotiora posse apud Dominum impetrare: d tempori huic tu ficere debent exhibita dudum miracula, quoniam contiguum instat prius exsparsi seminis collecturae me sis. Sola enim animarum erigens medela exoranda est uni souersis: pro his enim Domini misericordiam obsecrare minime omitto ; nam tu probis noueris me apud Dominum praecipue interuenire, qui illi assidue in prae se miseruiunt Ecclesia: quidam enim illorum plus iusto praesentis seculi implicati negotiis,armis insuper militaribus famulantes, quibus trucidati in proelio deciderunt. De quibus nolo te lateat, quoniam vix apud Christi clementiam obtinui Vt erepti de ministris tenebrarum locis refrigerii ac lucis sistere mererentur. Ceterum tu delectabile Domino votum, ut coeperas exple. Superueniente igitur designatodio, congregatisque Episcopis, S: Abbatibus cum innumera multitudine fideliumvirorumque sexuum id ordinum, priusquam inciperent sacra fieri, vir reuerendissimus Heri neus sanctioribus qui conuenerant sacerdotibus,hoc quod ei reuelatum osuerat, manifestare curauit: peracta vero ex more sacratione, omnibus utens libus vite compositis, coepit idem vir artioris vitae macerationibus sese conterere , at
que solitarius in exigua penes Ecclesiam cellula psalmis & orationibus vacans degere. Qui cum posui aec anno quarto cognouisset se in breui migraturum a seculo,iamiamque aegrotare coepisset, ac plures ad eum visitandi gratia concurrerent, simulque praestolantes in eius discessu aliquod fieri miraculum videre, ut pote quitanti meriti praesciebant virum. Ipse vero mente sagaci praedixit illis ac monuit ut alia curarent, lignum quod deminime essent vi syri, ne expectarent: pro se potius obsecrabat ut piissimum Dominum attentius orarent. Iam siquidem propinquans sui exitus horam erectis in coelum manibus & oculis creberrime dicebat Domi' s. ne miserere, Domine miserere; sicque inter haec verba ultimum emauit spiritum,
sepult usquc est in eadem Ecclesia, in eo scilicet loco, ubi primitus beatus Martinus
35쪽
CL A a. vir eo in tempore in praedicta domorum Dei melioratione venerabilis Abbas V villemus a beato liquidem Maiolo primitus Ecclesiae Sancti Maratyris Benigni pater constitutus. Quam videlicet Ecclesiam illico tam mira locatione permutauit, ut huiuscemodi alter dissicile queat inueniri; regulari etiam distinctiorie non minus emotuit, atque incomparabilis huius ordinis suo tempore propagator extitit. Sed quantum pro hac re diligebatur a religiosis&piis, tanto
O magis detrahebatur, insidiabaturque a fraudulentis&impiis suit enim ex Italia ortus nobilem ducens a parentibus prosapiam: nobilior tame illustrem perassecutam scientiam. Nam in eodem territorio scilicet in fundo,qui ei parentum iure debebatur, prius vocato Vulpiam construxit monasterili totius Graeciae abundantissimum: Postea ab ipso mutato nomine Frutuarense cognominatum. Quod cum multigenis locupletasset beneficiis, constituit ibi monachorum patrem, per omnia se imitantem nomine Ioannem: crat cnim pr dictus V Villemus acer ingenio,&insignis prudentia, idcirco summum in palatiis Regum ac caeterorum Principum obtinebat locum. Quodcunque denique monasterium proprio induebatur pastore, statim compellebatur tam a Regibus, vel comitibus, quam a Pontificibus, ut melio Orandi gratia illud ad regendum susciperet, quoniam ultra caetera diditiis,&sanctitate ipsius patrocinio assumpta cernebantur excellere monastcria. Ipse quoque firma testabatur assertione, quia si huius institutionis tenor quocumque loco a monachis custodiretur, nullam omnino indigentiam cuiuscunque rei paterentur.
Quod etiam euidentissime declaratum est in locis sibi commistis: fertur si quidem eadem institutio usasque huius consuetudinis ex cincti patris Benedicti monasteriis vel regula exordium habuisse, atque per beatum Maurum, ipsius videlicet di iacipulum, ad nostrum,id est, Gallicanum territorium delatam fuisse. Extat etiam veridica relatio: quoniam post beati Mauri obitum, succedenti tempore hostium infestationibus expulsi monachi a monastorio cogno acnto Glauno lio, quod in ipse construxerat, sicut in eius gestis habetur. In Andegavenseterritorio, venientesque ad monasterium sancti Sauini Consessoris Pictauensis tuleru ut secum totam, quae valuere suppellcctilem, ibique per aliquod spatium temporis ea, quae didicerant operam dedere: rursusque illo frigescente ciusdem districtionis tenore apud monasterium sancti Martini Augusti Dunensis suscepta dignoscitur aliquotiens viguisse: deinde vero quasi tertia transmigratione in superiore Burgundia locatum Balinense occupauit monasterium. Ad ultimum quoque praedicta videlicet institutio iam pene defessa, auctore Deo elegit sibi Sapientiae sedem, vires collectura,ac Ductificatura germine multiplici in monasterio scilicet cognomento Cluniaco , quod etiam ex situ eiusdem loci adclivo, atque humili tale sortitum est no- o meti: vel etiam, quod aptius illi congruit, a cluendo dictum, quoniam cluere, cres cere dicimus; insigne quippe incrementum diuersorum donorum, a sui principio in dies locus idem obtinuit. Construxit igitur praedictum coenobium primitus pater monachorum supra dicti Balinensis monasterii Berno vocatus, iubente v Vil-lermo piissimo Aquitanorum duce, in pago Matisconense, super Graonam illiuio lum. Quod etiam coenobium in primo, non amplius quam quindecim terrae colonias dicitur in dotem acceptile fratres; tamen duodecim numero inibi memorantur conuenille. Ex quoruA veluti optimo semine multiplicata stirps Domini exercituum innumerabilis magnam cognoscitur replesse. Qui quoniam his, quae Dei sunt, videlicet iustitiae&pietatis operibus incellanter adhaeserunt, idcirco bo. o nis omnibus repleri meruerunt; insurerque futuris imitabile reliquerunt exem- plummam post praefatum Bemonem suscepit regiminis curam sapientissimus Abbas Odo, vir per omnia religiosissimus, qui fuerat sancti Martini Turonis Ecclesiae
praepositus, moribus, e couersatione sanctitatis valde ornatus: hic enim in tantum huius instituti propagator extitit, ut a Beneiactana prouincia quaeq; habebamur mltalia,& in Galliis xsq; Oceanu mare potiora monasteria illius ditioni gratularentur
36쪽
ei subiem. Post cuius obitum successit Helinardus vir simplex in ipsius locutir.
qui licet non adeo famosissimus, regularis tamen obieruantiae non impar custos Post hunc quoq;Sanctus ac venerabilis eligitur Maiolus, cuius superius memoriam fecimus, tui etiam succe rest sibi monachorum patrc praevidit Odilonem: hic menim quintus a primo Berno Abbas extitit praedicti Claniensis coenobii, ex quo videlicetcoenobio per diuersas prouincias fratres saepius petiti , atque monachorum patres ordinati plurimum Domino acquisivere lucrum. Hic tamen pater scilicet VVille rimus, de quo in praesentiarum sermo exordium habuit, prae omnibus exinde praecedetibus Prascriptae institutionis laboriosior ac spermologius fructificatiorest
De Sanctorum pignoribus ubi ire reuelatu. CAP. VI. AND: o Azo ut diximus in nouatis Ecclesiarum basilicis uniuerso mundo, subsequenti tempore idem est anno octauo insta praedictum mille citium humanati Saluatoris annum, reuelata sunt diueri brum argumentorum indiciis, quor sum diu latuerant plurimorum sanctorum pignora. Nam veluti quodd in resurre chionis decoramen praestolantes Dei nutu sidelium obtutibus patuere: quorum etiam mentibus plurimum intulere solamen. Haec enim reuelatio primitus in s Donica Galliarum urbe, apud Ecclesiam beati martyris Stephani dignoscitur cepi cse. Cui etiam praeerat Archipraesul Leotericus, a quo scilicet admiranda relatu reperta sunt ibi antiquorum sacrorum insignia. Quippe inter caetera perplura quae a latebant dicitur virgae Moysi inuenisse partem: ad cuius rei famam conuenerunt quique fideles, non solum ex Gallicanis prouinciis, verum etiam ex uniuersa penCItalia, ac de transmarinis regionibus, simulque aegrotantes non pauci Sanctorum interuentu exinde redierunt incolumes. Sed, ut cepissime contigit, quoniam undo humana utilitas sumit exordium, cupiditatis vitio impellente, ex inde solet incurrere casummam praedicta urbs conuentu populorum, ut diximus, gratia pictaiiscife- ita opulentissitna, conceperunt illius habitatores nimiam pro tanto beneficio insolentiam; siquidem mortuo ipsius ciuitatis Comite Erot mundo nomine, viro ae luci simplicissimo, suscepit eius filius principatum satis nequam, res citules d: spositurus, Animium quippe st igitiosas effectus, Ecclesiae insuper decus, nisu quo valebat, tor ues dare tentabat, Iudaeorum quoque in tantum praeuaricatorias diligebat consuetudines, ut se Regem ipsorum tuo praenomine, Rai nardus quippe diccbatur,tuis omni bus imperarct. Cum enim in ceteris mendacis limus etiam Christianae fidei iris d.osus habebatur detractor, atque ideo pauperum indicia absque ulla promulgabat
Pietate, penitus humanitate remota: nam rei, quam dicturus sum, tot testes e tit runt, quanti in eadem ciuitate eo tempore vivebant homines. Comprehensus aliquando flagitiosas quidam furtum faciens, ductusque ad eurn; ut eius audientia, quid de eo iaciendum esset,as lignaretur: qui statim omni miseratione remota tus
Pendi in patibulo illum adiudicauit. At ipse qui deprehensus fuerat lachrymabili-
r praedictum Rai nardum rogare coepit,ut ei ad praesens vitam indulgeret,promi otensque se deinceps non latrocinaturum: sed nec quicquam , crudelior quippe fiebat sacramentis etiam se obstringens, non vltra victurum obsecrantem se miserum. Qui videns minime polle prolatam de se immutare sentem iam, hoc lummodo impetrauit, ut praedicto fieret confessus sitorum facinorum Episcopo, sibique protinus morituro,quod huius ministerio concessum est,clementer remitteret.Quod ut obtinuit illico antequam ministris compellitur susimnsum iri eductusque ad constitutum locum haec verba saepius iterabat, Domine Iesu, qui in hac die pependisti
in cruce pro salute hominum, indulge mihi erat enim ille dierum sextus, qui idcirco fidelibus uniuersis reuerentior habetur. Esto; vincitur, eleuatur, aratoque silc penditur gutture, cunctisque ab hac senesta, ut putabant, executione recedentibus pendens velut exanimis, mansit in diem alterum. Tunc nutu diuino ruptis ligaminibus suscepit terra ibi utum hominem pariterque viuum , qui cogebatur subire necem sibi ioblatus per aeris vacua. iii egressus ciuitatem stupidum vi lucriis praebuit spectaculum : sed heu, proh dolor, ad pristina reuersus fi .igiti insus euasit. Cui rei ua. de sertur contigille in Trecasina ciuitate non longo uni et
37쪽
tempore. Nam dum quidam fures boues prae se minantes, a dominis bonum in
se iiii se intellexissent,comiserunt eosdem boues viro cuida seni & innocenti,quasi victus necellaria quaesituri,revera fugae praesidium petentes euasuri. Quod cum se clissent, statim deprehensus est senex,cum bobus trahitur, caeditur, ac reorum more vincitur, ductus': ad Principe ciuitatis, Comitem videlicet Heribertii, vult causam disci itere, non auditur, qui ia potius quasi cruda senectute reus necis, suspendio ab eodemComite adiudicatur,quodque etiam absque ulla dilatione peracti ina est.Sed mox,ut suspendium pertulit, mirum in modum iuuenca magni de perualidi corporis , erecto corpore cornua suspens plantis suppositit, sicque per triduum sine dolo-io revivia in sustinuit, expletoque triduo audiuit is qui pendebat, viatores iuxta praetereuntes sermocinari ad inuicem .Qui exclamans voce qua potuit, ad deponendule quantocius venire rogabat: illi vero audientes daemonica seri illusione crede bant,proclamante quoque ipso attentius, seque viuere assi antc,occurrerunt viri soluentes illum deposuerunt, qui perductus ad ciuitate, dum percunctaretur, quomodo tandem in patibulo pendens sese habuisset, aiebat: Dum essem, inquitii , iunior,accepta iam coniuge, excepti cum ipsa oblatu mihi a quoda de sacro fonte filiolum, cui etia conscia simus dare ex nostra parua facultatula, quo solum de matre susceperamus liberali gratia vitulum unum, vi enim pridem sum dimissus celsa de trabe pedere, visa est mihi grandior uniuersis occurrisse, extensoq; corpore atq; rc-xo cta ceruice leniter meis submisit cornua plantis, ac me huiusmodi, quandiu pepcdi, sustinuit. Hoc vero illo qui seruatus a morte fuerat, reserere, ad illius exemptu data est postmodu in siro filiolis fontis sacri; fidei vituloru innumera multitudo. Praeter
ca Ra inardo,ut diximus,uidaizate,quin potius insanie te sua lum est Regi, qui videlicet illum frequenter ob tuam improbitate redarguerat, ut scilicet tantae ciuitatis
Principatu resto subiugaret dominio, ne siquide diutius vires pessimi incrementi iumeret scandalum sacrae fidei. ua ratione Rex copulsus, misit exercitum qui prς-
dictum Rainardum a ciuitate pellerent, sibique illam tuendam ieruaret: Venientes veto qui missi fuerant a Rege ceperunt urbem cum nimia depopulatione, partem etiam eius non modicam incendio cremauere. Superauit liquidem in agnitudi so nem prioris gradu pro incientibus flagitiis enormitas calami tatis. De meso M templi Hierosit morum, o caede Iudaeorum.
C A r. VII. Eo quoque tempore, id est anno nono post praefatum millesimum, eccles aquet
apud Hierosolyma sepulchrum cotinebat Domini ac Saluatori nostri euersa est funditus iussu Principis Babylonis. Cuius videlicet euersioliis occasio tale quod dicturi sumus, cognoscitur exordiu habuisse. Cum enim de toto terraru orbe ob imsigne dominicii memoriale plurima fideliu multitudo Hierosolyma visitaturi pg renr, rursus coepit inuidus diabolus p assii et a sibi Iudetorum gente vers fidei cultori- o bus venenum suae nequitiae,ppinare. Erat igiturhuius generis apud Aii relianensem Galliarum regiam urbe non modica multitudo,qui ceteris sui; gentis tumidiores ocmundi atque audaciores sunt reperti. Hi denique nequam consilio inito corruperunt quendam data pecunia, videlicet girouagum, sub peregrino habitu, nomine Robertum fugitiuum utiq; seruum beatae Mariae Melercnsis cenobi). Quem accipientes caute misere ni ad Principe Babylonis cum Hebraicis caracteribus scri piis,
epistolis pictaciolis serti baculo inscrtis, ne quo casu potuissent ab co diuelli. Qui egressus detulit literas praedicto Principi refertas dolo & nequitia; & quoniam, nisi
celerius domum Christianorum venerabilem subuerteret, sciret sic in proximum Claristianis regnum illius occupantibus omni penitus dignitate carere. His vero o Princeps auditis, protinus furore arreptus, misit Hierosolymam de suis, qui prae dictum funditus subuerterent templum; qui venientes fecerunt vicis sacratim- pcratum : ipsum quoque concauum sepulchri tumulum ferri iudicibus quassare tentante, , minimc valuerunt. Tunc etiam beati martyris Georgij Ecelesiam in Ramulo pariter subuerterunt, cuius olim virtus barracenorum ni
inium gentem terruerat. Fertur enim crebro illuc eos ingredi cupientes.
38쪽
taptum caecitatem pertulisse. Euerso igitur,ut diximus,templo, post paululum manifeste claruit, quoniam Iudaeorum nequitia tantum nefas sit patratum, ut & diuulgatum est per orbem uniuersum, communi omnium Christianorum consensu de cretii est,isomnes Iudaei ab illorum terris vel ciuitatibus tanditus pellerentur. Si
que uniuersi odio habiti,expulsi de ciuitatibus, alij gladiis trucidati, alb guminibus
necati, diuersique mortium generibus interempti,nonnulli etiam sese diuersa de interemerunt. Ita scilicet, ut digna de cis ultione peracta, vix pauci illorum in o be reperirentur Romano. Tunc quoque decretum est ab Episcopis atque interdictum,ut nullus Christianorum illis se in quocumque sociaret negotio.si qui tamen de illis ad Baptismi gratiam conuerti voluissent, omnemque t udaicam respuere consuetudinem vel morem, illos tantum suscipere decreuerunt. Quod & secerunt Plurimi illorum magis amore praesentis vitae coacti metu mortis, quam vitae sempiterna gaudiis. Nam quicumque illorum sese tales mentiendo fieri poposcerant, paulo post ad morem pristinum sunt impudenter reuersi. Praeterea his ita gestis, . praedictus literarum baiulus ad natiuum male securus repudiauit solum. Coepit it que sedulo perquirere, si forte quempiam gentis suae fraudis consciaereperiret. I uentis vero perpaucis in ciuitate Aurelianorum pavide admodum degentibus, ritus coepit illorum familiarius uti consortio. Accidit igitur, ut quidam peregrinus eius in transmarino socius itinere, atque certissime illius itineris conscius, negothilluc deueniretirursusquc illum Iudaeorum amicitiis nimis haerere cerneret, palam et uniuersis indicare curauit,quanti mali gerulus ille esset homoncio,ex cuius rei causa Iudaeorum potiretur opibus. Qui ilico coprehensus, acrisq; agitatus verberibus, propriae dilationi confitetur crimen. Moxque a ministris Regis in conspectu totius plebis extra ciuitatem igni estiraditus atque consumptus. Iudaei tamen profugi ac
vagabundi, quilii locis abditis delitescentes praedictae superfuerant cladi post quinquennium euersionis templi coeperunt in urbibus apparere perpauci. Et quoniam Oportet, quamuis ad illorum confusonem, ut ex illis aliqui in futurum supersint, vel ad confirmandum proprium nefas, seu ad testimonium fit si sanguinis Christi. Idcirco vero credimusCliristianorum animositatem diuina dispensante prouidentia in eis ad tempus mansueuisse. Eodem ni hilominus anno diuina propitiante clementia,coepit mater ipsius Principis videlicet Ammirati Basilonis mulierChristi nissima nomine Maria, reaedificare Christi templum iussu eius fili j euersum, politis&quadris lapidibus.Nam & vir ipsius quasi alterNicodemus pater huius scilicet,dcquo praesens est sermo,habitus occulte Christianus dicitur suisse. Tunc quoque de uniuerso terrarum orbe incredibilis hominum multitudo exultanter Hieroselymam pergentes domui Dei restaurandae plurima detulerunt munera. De haereseapud G urelianos reperta. C A P. VIII.
TER Tio devicesimo infra iam dictum millesinum anno reperta est apud prς-
fatam Aurelianensem urbem cruda nimium atque insolens haeresis, quae scili cet diutius occulte germinata in perditionis segetem male pullulans, plu rus in suae caecitatis praecipitauit laqueum. Fertur namque a muliere quadam ex Italia procedente, haec insanissima haeresis in Gallis habuisse exordium, quae ut erat diabolo plena, seducebat quoscumque volebat, non solum idiotas & simplices, verum cita plerosque, qui videbantur doctiores in clericorum ordine. Quae scilicet veniens ciuitatem A urelianensem, dum moraretur ibi per aliquot si acium teporis vcneno suae nequitiae plures insecit. Quod etiam seminarium nequam in plures hi qui susceperant, toto conamine spargere nitebatur. Fuerunt nempe huius peruerit dogmatis haeresiarches duo, heu proh dolor, qui in ciuitate putabantur genere ac scientia valentiores in clero, quorum unus Heribertus, alter Liloius dicebatur. Hi denique sol quandi ures latui tam apud Regem,qua apud palatij proceres summa obtinuerant
amicitiam. Nempe idcirco facilius quosque decipere potuerunt, quoru mentes mor fidei uniuersalis minus adstrinxerat. Qui nosolum in praedicta urbe, sed etia in vicinis urbibus malignu dogma spargere tentabat.dum quenda sanae mentis in KO-tomagoru ciuitate presbyterum cupietes suae consorte facere vesania, misi, legatis
39쪽
qui ei omne secretum huius peruersi dogmatis explanantes, docerent. Dicebant, nempe fore in proximum in illorum scilicet do ma cadere populum uniuersum. Quibus copertis presbyter sollicite perrexit ad Christianissimum Comite eiusdem ciuitatis Richatdum,exposuit ei omne rei, ut compererat, ordinem. Qui videlicet Comes prinus misit celeriter ad Regem,palam ei faciens clandestina in regno proprio Christi ovium peste. Vt autem cognouit Rex scilicet Robertus, ut erat doctis limus ae Christianissimus tristis ac moerens nimi uel fectus, quoniam & ruina patri re vera&animarum metuebat interitu. Idcirco quantocius Aurelianis propcrans, contiocatis plurimis Episcopis & Abbatibus, ac religiosis quibusq; laicis, acerrimo o coepit perscrutari, qui essent auctores huius peruersi dogmatis, vel qui parti illorum iam decepti,cosentirent. Facta igitur perscrutatione inter clericos,quomodo unusquisque sentiret & crederet ea, quae fides Catholica per doctrinam Apostolicam in- comutabiliter seruat & praedicat, illi duo videlicet, Lisious & Heribertus, statim soaliter sentire non negantes, quales diu latuerant, manifestaverunt. Deinde vero plures post illos se parti illorum profitebantur haerere, nec ulla ratione se posse at firmabant ab illorum segregare consortio. Quibus compertis tam Rex quam Pontifices tristiores effecti interrogauerunt illos secretius , utpote viros hactenus in omni morum probitate perutilissimos, quorum unus Lisious in monasterio sanctae Crucis clericorum chartissimus habebatur; alter idem Heribertus san- Q cti Petri Ecclesiae, cognomento puellaris, capitale scholae tenebat dominium. Qui dum interrogati fuissent, a quo vel unde eis ista praesumptio accidisset, hu- tui modi dederunt responsum: Hoc enim diu est quod sectam, quam vos iam ta de agnoscitis, amplectimur, sed tam vos quam ceteros cuiuscunque legis vel o dinis in eam cadere expectauimus, quod etiam adhuc fore credimus. His di ctis , continuo palam cxposuerunt omnium antiquarum stititiis aram ac miser rimam ; nempe sui de ptricem haeresem. Cuius videlicet ratiocinatio tanto mi nus erat idoneis sermonibus obnixa, quanto constat esse illi ter veritati cor trariam. Dicebant ergo, deliramenta esse, quicquid in veteri ac nouo Canone certis signis ac prodigiis veteribusque testatoribus de trina unaque Deita-3o late beata confirmat auctoritas. Coelum pariter ac terram , ut conspiciuntur,
absque auctore initia semper extitisse asserebant ; dc cum uniuersarum haeresum insanieri: es, canum more latrantes, deterrima in hoc tantum Epicureis erant limreticis similes, quopiam voluptatum flagitiis credebant, non recompensari xltionis vindictam. Omne Christianorum opus pictatis duntaxat de iustitiae quod aestimatur precium, remunerationis aeternae laborem superfluum iudicabant: es.se interea his aliisque quam plurimis infinis. Impudenter ab cisdem prolatis, non defuere fideles atque idonei testes veritatis, qui illis sufficienter se velle fit tam vetitati quam propriae acquiescere siluti, respondere de suis caecis atque et-roneis alsettionibus valerent.
o Sed & nos quoque secundum exiguitatem nostri intellectus his quos prinotauimus, illorum erroribus vel per pauca respondere decrevimus; primitus tamen fideles hortamur uniuersos, ut interim mentes illorum praesagium serenet Apostoli, qui praeuidens in suturam huiusmodi cautelam intulit. Oportet, inquit, haereses esse, ut i) qui ex fide sunt, probentur. In hoc igitur permaxime illorum inspientia deprehenditur, atque ipsi omni scientia ac sapientia
vacui pernoscuntur, cum negent creaturarum auctorem uniuersarum scilicet
Deum. Quoniam manifestum est, quod omne quantaecunque sit molis vel magnitudinis, si cuiusque superatur magnitudine, a maximo omnium cognoscitur procelli illa. Pari quoque ratione sciendum est, tam de re corporea quam in-so corporea. Sciendum etiam , quoniam quaecunque res siue corporalis siue incorporalis per quodlibet accidens vel motione , vel cuiuslibet alternitate sit diuersa ab immobili rerum praeceptore, constat eam processisse per ipsum, des forte quieuerit finem expetere. Cum enim totius conditor creaturae propria es sentia sit immobilis, propria essentia bonus, simulque verax, sua omnipotentia naturarum modos distribuens ordinansque ineffabiliter non cxtat praetcreum, ubi
40쪽
quietem expetant, nisi unde processerant, redeant. Manifestumque est nihil in Gniuersis factori depecisse, nisii illud, quod procacitet ab illo con stitutae tran scendie
naturae,& idcirco omnis res tanto melius veriusque est,quod illa constat esse,quanto sistidius firmiusque in propriae naturae ordine consistit. Sicque sit, ut uniuersa quae illius dispossitioni in cominu tabiliter obediunt, continue seruiendo auctorem praedicent. Siqua vero res procaciter ab eo deuiando in deterius cecidit, ceteris iure manentibus,documentum praebuit. In praedictis videlicet creaturis quoddam in dium continet genus hominum potius scilicet cunctis animantibus atq; inseriti iis coelestibus spiritibus. Quod utique senus, ut diximus, velut medium superorum inferorumque, si cui parti plus adhaeserit,illi essicitur consorinis. ideoque tanto in fimis potius atque melius efficitur, quanto supernorum spirituum naturam imitatur.Soli etiam homini datum est praeceteris animantibus fore sese beatius, quoniaquidem & illum duntaxat, si caruerit omnibus fieri deuenire miserius. Quem videlicet conditionis ordinem caute ab initio prouidens omnipotentis bonitas condi toris, cernensque saepius eundem videlicet hominem deserendo supera inuolui nimium infimis secit, proinde plura identidem pro tepore ad cruditionem illius gratia erectionis prodigia. Huius quoque rei testis vel documentum extat omnis diui naruliber, vel paginaliterarum. Quae scilicet litem ipsius omnipotentis magisterio repertae, cum cius specialitςr multimoda gerant testimonia, mente etiam, seu intellectum hominis in eisdem eruditi ad cognitionis respectum sui eriguntconditoris. Denique dum eide homini depositae ostendunt super quaesit constitutus, aut sub quibus positus inexplebile ingerunt ei desiderium, quoniam tantum ei incipiunt displicere uniuersia quae adsunt,quantum incalescit ad amorem illorum quς desunt, fitque tanto melior atque pulcrior, quanto his per amorem haeserit vicinior. A que in quantum melior, in tantum illi qui summe bonus extat,creatori similior. Et idcirco patenter datur intelligi, quoniam quisquis hominum huius amoris vacuus fuerit desiderio, omni proculdubio fiet pecudemiserior ac deterior. Quippe qui
solus prae cunctis animantibus aeternitatis potuit consequi beatitudinem, nullum praetet eum corporale animal propri) erroris vel flagitu aeterna sentiet vindicta. Sed& si cuius hominis animus sui conditoris cognitione desiderat, expedit ut primum so studeat, qualiter sese, ut praeualuerit intelligat. Quoniam sicut non contemnorida testatur auctoritas, quod in ea parte praecipue gerit homo speciem conditoris, quia valet prae ceteris animantibus dono atque virtute rationi, Sed & sicut rationis bonum custodiunt sui moderamen & auctoris dilectio,idem vera humilitas & perfecta caritas, ita illius adnutant utilitatem nequam concupiscentia&furor. Hilquo
non repugnando ellicitur homo bestiis similis, illis inseruiendo conformatur ad speciem vel imaginem conditoris , ut videlicet per humilitatem sese quid sit, intelligat, per dilectionem vero in boni conditoris similitudinem transeat. Ob id etiam constituuntur ei solumodo ab hominibus preces & donaria, ut vel illis donu rationis seruet integrum,seu quod minus est aut leprauatit,conditoris bonitas augeat ec oreformet.Simul ctiam laxis & benedictio exhibentur eide conditori, ut fiant hominibus sana mente ac ratione vigentibus illius testimonium cognitionis, & quanto plus cuique contigerit, in conditoris cognitionem proficere,tanto magis repericlidem homo se ipsum per eandem cognitionem Et plus & melius effectum csse.Neo idem poterit in aliquo conditoris sui opere,existet blasphemus, qui illius cognitione omnimodis melior quam extiterat,suerit ellectus. Atque ideo manifestum est, quoniam quaecumque illius operationis blasphemus extitit, cuius cognitionis ali nus fuit, unde etiam certissime comprobatur, quoniam sicut ad summunibonii deducit omnem hominem creatoris cognitio, sic demergit ad extremumalorum il-aius ignoratio. Nam plures illius beneficiis per insipientiam ingrati, ac misericordiae operibus illudentes, atq; increduli pecudibus deteriores estem, qui etia in suae caecitatis caligine perpetuo sunt demersi, de quod plerisque contigit factu in suae salutis maximum remediu, exinde sibi alij adquisiere praeeun te culpa , aeternu detrimentum. Hoc perspicacissime & permaxime claret in omnipotentis patris singulari gratia, sponte de coelo hominibus ab eo in mundo missa per suae in testatis atque