Duellum Martini Becani, Societatis Iesu theologi, cum Guilielmo Tooker, Anglicanae theologiae professore, & decano Ecclesiae Lichefeldensis. De Primatu regis Angliae

231쪽

2ra D VELLUM tendit aeterDis prolixes, Re- - ges, Pi incipes sieculares nonh bese Primatu seu iurisdictionem

exteriorem in Ecclesia ac proinde sua aut horitate non posse Ecclesiam regere synodos conuocare, lites&controuersias fidei di i mere Ecclesiae ministros crore vel deponere,

contara mace eXCommunica e sed

huc omnia ad Episcopos o E clesiae praelatos diuino ac humano iure pertinere An igitur Regibus in regimine Ecclesiastico nihil reliquum est An plane ab hac cura exelusi&immunes sunt Dicam paucis, quod res est S dabo Caesari, quae Caesaris sunt Deo, quae Dei. r. Ac PRiMvM illud statuendum est contra Politicos, Reg s Irincipes tristianos non ita debere sua regna ac prouincias administrare, tomiam sellionis, Ecclesiae curam abiiciant, tanquam nihil ad se pertinentem usurpent illud Donatistarum: Euid Imperatori cum

Ecclesiar

232쪽

DE PRIM REGIO. 227 Ecclesia quod tantopere reprehen- d. t Augustinus libri conti alit eas Petiliani cap. s Hoc enim, sacris literis, elabonor Regum exemplis, Grationi pii contrarium est Lau. dantur in sacris literis David, Eae- crinas, Iosapi it Asa& Iosias , quodesilium ac rei ginem Dei, vel pronao uerint, vel restau parnt. Eorum exen plum in N. Testameto imitati sunt Collautinus Magnus, Theodosius Arcadius, Honori ur, Carolus Magnus, Ludovicus, ce alii Conr a Vero no solum reprehens, sed etiam

puniti sunt, qui rei Monemri fidein

contemserant, ut Ieroboam, Achab, Achaz, Amon. Et ratio est, quia Reges ,ri ii in sublimi pote late positi sunt, sicut ipsi ab inferioribus iure

honorantur, sic Deum ipsum, a quo potestatem consecuti sunt, cui iure naturae subiiciuntur, merito honorare debent, ipsius gloriarm. ac maiestatem ubique propagare. Vnde Ac Api Tvs ad lustinianum Impe-

233쪽

DUELLVM imperatorem Honore quolibet sisymiorem cum habeas rignitatem, O Impervior bonorasuper omnes, qui hac te di gnatus ect Deum quoniam iuxta l.

litudinem coelestis regni tradidi tibi sceptrum terrenae potestatis, ut homines edoceres iusti custodiam, se eorum, qui quasi canes aduersus ipsam rabiunt, ,- sectareris latratum,tum iesius obtemperando legibus, tu abditos tibi regendo

3. SECUNDO statuendum est, eo dem Reges 5 Principes Christianos , nullo modo in suis regnis ac prouinciis debere admittere libertatem fidei ac religionis , si impedire eam possint. Haec enim libertas plane illicita , de Christianae doctrinae contraria est. Nam ut alibi dixi, multa in Evangelio sunt, ex quibus con

dasse variam ac multiplicem prohibuisse. Ac PRIMO, voluit unam tantum esse Ecclesiam, unum ouile, unum pastorem, unum baptismum Haru

234쪽

DE RIM REGIO. 21sHaec autem sine unitatesdei consi stere non possunt. SECHNDO. voluit discipulos suos attendere a faliis Prophetis: at in ni ultiplici rellione necesse est, alios esse vel os, alios sos Prophetas. Ergo si hi ex claden di sunt fides una rotinenda est, et a explodenda. TER IO, voluit Ecclesiam suam esse perpetuam cici Omnes inferorum pol cstat: res stetenon possint. At perpetua se nimia potest, si una omnium fides non sit, quod ipse testatur Luca II. I p. Omne

regnum in seipsium diuisum desolabitur. Apostoli disertis verbis idem confirmant. Om. I 6. IT. Rogo autem vos

statres, ut ob eruetis eos, qui dissensionesse Usndicula,praeter doctrinam, quam et os didicisis aciunt , es declinate ab I

235쪽

Vnus Dominus, una fides,vnu baptisma. Hebr. 3 9. DocIrinis variis peregri ni nolite abduci. Vides, quam serio, quam solictergrauiter hortetur Α-postolus,ut unitate fidei retineamus.

Quod non faceret, si libertas indulgeri possit. Plura in hanc sententiam dicta sunt in Di mutat. De fide haereticis seruanda, c. o. Nuc illud solum addo ex Augustino epist. 'uae eis peior

mors animae, quam libertas erroris'

. Quid ergo facient Reges circa

Ecclesiam, religionem , si neque curam illius omnino reiicere, nec etiam libertatem indulgere possunt Dicam verbo Debent illam tueri ac defendere, non ut Domini, sed ut ministri neque ut Iudices, sed ut executores. Hoc olim fecerunt Christiani Principes Hoc verbo testati sunt Carolus Magnus, ut alios omittam apud S gonium lib. . de regno Italiae, sic ait: Si Ecclesiarum Deiseruis magnificetiam nostram impertimin, eorums

236쪽

DE PRIM REGIO. 22 rerum' diu libeWter obsequimur id nobis, Ual, exce gentiae culmen proficere credimus. Si, in q iit, ob se hi mur Ecclesiarum DE seruis Obsequium osteri; non arrogat sibi Primatum Vult esse minister in defensione Eccletiae, non Dominus. s. idem Carolus, cum a Leone Papa coronam imperi accepit , hac formula iurisiurandi usus cst In nomine Christi spondeo atque polliceor ego

terator coram Deo seu Petro Apo-

solo meprotectorem a defensorem sore huiussanctae Romanae Ecclesiae, in omnibus, quatenus diuin ultus fuero adimtorio, trout sciero potero b Refert Si-gonius loco citato.

6. Et iam pridem usu receptum est in Francia. sania, Anglia, Polonia, Hungaria , ut ii mili iuramento ob stringant se Reges in nominatir promittat, defensuros se Ecclesiam ac religionem, eiusque Praesatis debitam reuerentiam & subiectionem

237쪽

honorificum est. Recte A, B, Mi v s cpist. 3'. ad Valentinianum iuniorem: viz e: Z, inquit, honoris centim , quam ut Imperator dicatur si

liis Ecclesiae Imperator enim bonin intra Ecclesiam, non supra Ecclesiam eis. Et Theodoricus taliae Rex ad Ioannem Pontificem Sum quidem Iudex Palatinus sed veser non desinam discipuli. Nam tunci rectegerimi, si a vestris regulis minime discedamus. . Non ibo longius in hoc genere. Satis, opinor,ia in constat, quam CV ram circa Religionis Ecclesia de sensionem habere debeant Reges de Principes saeculares Hoc addo. nde esse exempla huius rei, etiam hoci compore, praesertim in Francia Hispania, Poloni, Belgio, Germania, italia, COMMENTAM .c I Ria dixi in hoc capite. Prim6,Reges

non debere omnem curam Ecclesiae abiicere.

238쪽

DE PRIM REGIO. stryabiicere. Secun d b,nec permittere libertatem religionis. Tertib, debere tueri ac defendere Ecclesiam, non ut Dominos, sed Vt ministros mon ut Iudices, sed ut executores. Quod dupliciter probaui. I. EX-emplo Caroli Magni. 2. Ex formula iuramenti, quo Reges se obstringunt Ecclesiae. r. Duo priora pulicta cocedis, Tookere. Circa tertium tergiversaris Ac primo, ad exemplum Caroli Magni, quino arrogauit

sibi Primatum , sed obsequium Episcopis promist, respondes his verbis iubebat Primatum re sed obseequium nomine ac simulatione Rctiprae se erebat. Quid hoc

est, mi homo' An putas, Imperatorem italum fuisse Puritanum , qui promitteret quidem Episcopis sita obsequia, led verbo tantum simulatione, non autem reipsa φVbique in Imperatores iniquus, 3. Secundo, ad ornatilam iuramenti, qua tum Carolus, tum alii Regesis sunt, respondes hoc modo: Di amentiformula non est pro Ecclesia Catholica sed Romana Catholica Vix scio, quid velis. Si hoc vis, Carolum Magnum alios Reges iurasse, se defensiuro , non totam Ecclesiam Cais tholicam, sed illam tantilin partem Eccles Catholicae, quae Romae est partim erras, partim pro nobis facis. In eo erras, quod putes, iuramentum ipsorum ad uni P cam

239쪽

cam tantum Ecclesiae partem pertinuisse Iurarunt olim,&minc iurant, quotquot in Hisipania, Francia, Polonia, Hungaria, sceptra regalia si sicipiunt, se veram religionem Ecclesiam, non Romae tantum sed etiam initiis regnis, perpetuo defensuros. In eo pro nobis facis,quod agnoscas Ecclesiam Romanam, tempore Caroli Magni ac deinceps, Catholicam fuistis quod alias liti estis negare. . Tertio, valde laudas Henricum VIII. Angliae Regem tum, quod acceperit titulum Duensons Ecclesiae; tum maxime, quod cum iuris tituli rationem in Eua 'e

licae luctis crepusculo pei 'exisset , in linctu

quodam diuinitatu exariserit ad religionem promouendam , supersitiones euertenda , maona γbu terrarum admiratione.

Quidquid sit de illo Regi, cui bene esse

clipio, satis constat, non aliunde, quam a

Romano Pontifices cui vos tam sensi estis sine causa accepisse titulum Defensio- Ioris Ecclesiae, nec alterius Ecclesiae, quam Pontificis quam Catholicam appellamus; nec ob aliam causam, quam quod contra Patriarcham vestrum Lutherum, Pontificiam Ecclesiam defendisset. Si postea defecit ab illius Ecclesiae unitate, non instinctu diuinitatis,sed carnis ac luxuris, factum esse manifestum est. Nec orbis Christianus

240쪽

DE PRIM REGIO. 3i

miratus est, eum promouisse religionem, sed illius Ecclen e , cuius antea fuerat De fensior, deseruis unitatem, illius Reginae, quam legitimo matrimonio sibys clauerat, repudiasse tommin cohabitationem. Nec id in lucis Euangelicae, sed inhaeresis titheranae crepusculo accidisse,

certum est.

. Quarto, laudas Edouardum sextum, Henrici filium, his verbis Idipsum in Edo-uar sexto, postea Rege, altero huius aratis Gratiam,memini sepoterunt omnes, qui xt olim Gratianus gentilitiarum superstitionum hostis acerrimus, titulum olam Pontificiam aspernabatur, sic neque minimamfusi cultus umbram ceremoniampesucatam, etiamnum plierpatiebatur, primatu nihilominus Christiano ibi retento,quo salubrius Ecclesia consulere ac in longitudinem tempo-roprouideret. Vt caetera omittam, quae adulatoria sunt, quid obsecro intelligi per Phi-matum Christianum, quem Rex ille sibi

retinuit Sine dubio,eundem Primatum, quem a parente acceperat. At si Primatus ille Christianus fuit, cur illum hoc tempore non desertis vestro Regi cur tanquam ludibrium vestre: Ecclesie pridem explosistis Nam Edouardus quide, ut patet ex ipsius

rescripto ad Thomam ramineruarchiepiscopumCantuariensem, ratione sui Primatus, quem tu Chaistianum vocas appellabat