장음표시 사용
231쪽
traxerint, eripueri nil & unam mortem nimis levem culpae poenam praedicat. G. 1οὶ Libitinam. Libitina, Iectulus, in quo mortui esserebantur. Vet. Schol. Est autem Libitina locus in urbe quo con' stituuntur qui esserenda corpora conducunt, & praebent funeribus necessaria. vet. Sehol. Deae Libitinae sive Proserpinae
6οὶ Potens. Potens lyrae, carminis: potens muneribus Musarum, gratia Caesaris &e. Quae quidni de se praedicet, qui caetera hujus carminis G.
et in Du Jum . . . saeva. Pulcherrimis antithetis saeva Ae duleium ostendit quam male sibi secum conveniat; quod etiam significatur supra voce bella. Purpureis. Purpureum pro pulchro Poetae dicere assueverunt. vet. Schol. Albinovano etiam nix purpurea dicitur. Quidquid late splendebat, & candebat, per catachresin purpureum dicebatur: illud enim in coloribus summum erat. 3 Bir . . . die. Mane scilicet, & vespere, quibus temporibus veteres orientia & cadentia sidera salutabant. B. Observa choros puerorum di puellarum, ut in Sacris aliis . G. 43 mis eandido. veteres etiam ob candorem.pedum laudabantur, quia nudis pedibus incedebant. G. s) Aquas . . . volubiles. Volubiles dicit aquas Tiberis; nam post campestria exercitia natabant. 6ὶ Laurea . . . Apollinini. Credo eum habuisse in animo certamen gymnicum in honorem Apollinis ab Augusto institutum , quo victores Poetae lauro coronabantur. νὶ Apis Matinae. Se api contulit pro parvitate. Vet. Schol. Bene etiam Matinae posuit, quia & ipse erat Appulus. 8ὶ Ferocer. Vocat feroces, quia Centuriones Romanos cruci bus defixere. Vet. Schol. ρὶ Sicambror. Hi sunt qui postea, excusso scilicet Romanorum jugo, Francos se appellaverunt. B. Motus Sicambr . . rum a DruSo compressos in A. U. 742 consert Dio ε, 3 . In
232쪽
In haee tempora odas libri quarti incidere, Bent leto obser
xo Solvet. Obligabant se chirographo suo qui vota suscipiebant
Achaico. Puto Achaico iam dici pro Graeco cum Uet. Sehol. ad significandum quadrigale certamen Olympiae habitum s
ix) Fidicesn. Honoratius Cithara di nomen e fidicines autem& fidicina fere contemptui fuere. 33ὶ Amaronia securi. Amazonia segaris duplex erat securis uno manubrio immissa, ut ex vetusto marmore probavit Torrentius, vir usquequaque doctus. 34ὶ Metaurum sumen. Metaurum flumen posuit, ut alia Rhenum sumen. Supra quinque & quadraginta millia in Asdrubalis exercitu caesa seruntur. Vet. Sehol. Alii serunt quinquaginta sex a Claudio Nerone caesa. B. Vid. tota historia Li V. 27, 43 sqq. G. i y Fugatis . . . tenebris. Tenebras pro Aseorum terrore dixit. Bene igitur pulcher dies dicitur, qui tenebris fugatis ridet. st 63 Lucem. Plus dixit quam salutem: siquidem Iu X pro Salute poni consuevit; ut, o Iux Dardaniae. Vet. Schol si in Maculostim. Maevia foeda ct infamia vitia dicebantur. t 83 Alteris . . . mensis. Antiquorum consuetudo talis fuit, ut sublata prima mensa poneretur secunda, atque in ea positis pomis infusoque in pateras mero libaretur Diis. Vet. Schol. Cruq. Pateris. Patera, G raecis scyphus, latior erat calice diventricosior utrinque enim manicata, vel aurita. ao Proles Niobae a. Homerus pueros puellasque senos fuisse ait; Euripides 24; Sappho ra; Pindarus 2 o. Laridinus. tr) Thetidos marinae. Maternam originem a Iulia gente ducebat Antonius. 213 Potio, . . . alite. Felicioribus auspiciis, quam olim Trojana moenia. G.
Virginum prima. Ter novem pueri praetextati, totidem que virgines, patrimi & matrimi Carmen Saeculare Apollini atque Dianae dieebant. Torrentius ex Zoetimo I. 1. pr. a 43 AE a. IEra dixit aerea vasa antiqui operis & signa. ασὶ Αει ium. Artes dicuntur euriosa opificia & archetypa. 26ὶ Noxit . . . publicis. Publieis notis posuit pro publicis literis, Sive titulis r nam nota poetis pro litorir sunt. 27ὶ Non ante vulgatas. Ostendit se primum hujus artis apud Romanos conditorem.
233쪽
αῖ) V - x. Punitor: vindieare enim apud vetere non tantum defendere, sed etiam punire significabat. Uer. Schol. δρ) Sed. Ses acuta voce pronunciandum, significat immoniam.
3οὶ Ueμbent r. Verbenae sunt omnes herbae frondesque festa ad aras coronandas . vet. Schol. oportuit autem eas a Iocis Sacris decerpi; unde & sagmina appellatae sunt Latinis . G. 3i in April m. Aprilis in tutela veneris erat, quod flores eo
3αὶ Ad uentos. Ostendit senescere iam Maecenatem aeque aeSeipsum t adfluunt enim quae copia, vel numero abundant. IIJ Anima . . . Thraeiae. Bene anima posuit pro venti, cum antea per prosopope jam Ueris comites dixerit: siqiii. dem animantium anima stri. 34) Ovx. Metallum est gemmae simile: de hoc ad ungueniata odorata parva fiebant vasa. Vet. Schol. 3 s) Coae. In Co insula vestes tenuissimae ad delicias mulie bres &-Huxum , optimaque purpura tinguntur. vet. Schol, Cruq. Pamphile Platis filia prima in Co bombycinam texere docuit, ut ostendit Mancinellus ex Plinio.. 36ὶ SMrpuerat mibi. Mente alienatum se significat. 37ὶ Cornicis vel uia. Credebatur cornicem vivere mille annos. 33) Fastor. Fasti sunt Annales, qui ad commemorationem honorum, vel rerum gesta iam inventi sunt. Vet. Sehol c3ς Devota. Significare videtur Gallorum Sol durios, qui se devovebant, cum ducibus suis perituri. - 4οὶ Tauriformis. Omnium staminum famosorum vultus inmcornibus finguntur propter impetus de mugitus aquarum. vet.
Sehol. η Dominaeque. Dominam dieit Romam ob Senatum, pro cujus Prinei pe se gerebat AuguSt S. Ianum usu irini . Ianus dicitur Quirinus quasi bellipoten S, ab hasta, quae Iingua Sabina sutrir dicitur. Landinus ex Nacrobio Satum. I, 9. Erat Italis Ianus idem qui Graecis Apollo Agyieus, qui ante fores sub forma hastae, Vel acu
minatae columnae coli solebat.
43) Edicta ... Iulia. Μaxime laboravit Augustus, Ut ratae Sinniquae Iulius instituerat. Suetonius, adnotante Badio ΑScensio. ιι In iis Persae. Infidos voeat Persas, quia CraSSum Si mulara pace necaverant. vet. Schol. Cruq. 43ὶ More patrum. Cicero lib. I Tuscul. cap. 1 scribit eSse in Catonis originibus, solitor esto in epulis eane e convi Parcae tibicinem de clarorum hominibus virtutibus. Mancinet tua. Dissiligod by Corale
234쪽
6 dis ... tibiJs . Tibiis Lydis heia tantabantur, Phrygii tristia r tres enim modos habebant tibiarum , Ionicum , Ly-t dium, de Phrygium, quem de barbarum. Vet. Schol. 47 Progeniem Veneris. Id est Gentem Iuliam. vet. Schol.
i in Navium ... prostrinacuia . Ut in muro, ita de in navibus fiunt propugnacula, post quae dimicanteS armati consistunt. Vet. Schol. Turritas Antonii naves Significare videtur, a qui . hus ingens Maecenati periculum. a) Imbeuir . Respieit militiam suam sub Bruto, seque ab . Antonio fugatum meminit. Adsidens 1 lumibus pullis avis. Comparatio plane nulla est in pullis, sed in hoc solor ut avis etiam adsidet pullis, quos praesentia sua tueri non potest; ita ego te Sequar, non quo tueri possim, sed quo minus metuam. G. 4ὶ Gueruntur. Veteres omnium animalium voces, praeteris quam hominis, querelam dicebant. Vet. Schol. s) Amite. Amites hodieque appellantur furcular, quibus retia in venatione, vel in aucupio suSpenduntur. Vet. Schol. M Sacrum . . . focum. Vestae consecratumr iuxta focum Dii Penates positi fuere, Laresque inscripti, idcirco quod ara Deorum Larium focus sit habitus. Vet. Schol. Cruq. ν) Lucrina . Lucrina ostrea inter praecipua erant, de summi pretii. i) Scari. Scarus, piscis ingens graeci maris, qui te ruminatur, de voce utitur; de quo vide Athenaeum, Eustathium,. de Tete teten in Lycophronem. nvir. Asram avem gallinam Numidicam dicit, quae magna est & pinguisSima, quam de Garamantiam vocant& Africanam . Vet. Schol. to) Attagen . Lagopus est, vel Asiatica perdiX, quam Franeolinum vocant. Cum Attagenas foeminino genere vuIgo dicant, attendendum quod masculino genere hic dixerit. vet. Sehol.
ti) Terminalibus. Ad excludenda jurgia Terminaliorum dias
235쪽
fuerat constitutus, quI per epularum sestivitatem eae sis agnis servari faceret dies constitutos. vet. Schol. ra) Servilem manum. Sextus Pompejus Sexaginta Servorum millia collegit. Mancinet. Immo & Augustus ipse manumisit viginti millia uno tempore: quod monet Torrentius ex Suetonio . t 3 Insignibus. Regiorum puerorum insignia praetextae erant& bullae. Praetexta toga erat candida purpureo limbo circum septa; bulla autem aureum fascinum, quod hodie coralio de bullis eon Stat . 1 3 Caprificor. Caprificus, quod eY veteribus monumentis plerumque erumperet, arborque esset in frugifera, Deorum Manium fuisse credebatur, adeoque infelix. B. is in incia. Sylphure, taedis, & ovis lustrabant se veneficae Iphiltris etiam ea immiscuisse vel ex hoc loco patet. 36ὶ Lunamque orto deripit. Credebant veteres, veneficas elicere Deos e curribus suis. Carmis' on placantu , carmine Manes. Putabatur enim venefica Diis superior; huius enim carminibus vel inviti cedebant, uti re sacerdotum preeibus rite peractis. ix Dosceniret. Erat sacra via declivis a carinis ad forum,& aeclivis a foro ad Capitolium. Lambinus. B. Descenderet sexu sinistro de sacra via in carcerem ibi strangulandus; quo facto demum sacrificia in Capitolio incipiunt. Vid. Cicer. Ver. I, 3 . G. 383 AEttis . . . freto. Sextus Pompejus freto Siciliensi victus fugatusque est. vet. Schol. Vult significare magnam fuisse fugato Pompeio Romae laetitiam, ob metum scilicet servilis
ip Neptunius Dux. Eo stultitiae processit, inflammatus marinarum rerum felicitate, ut Neptuni filium se diceret, MCyanea veste obduceretur. Uet. Schol. Erat enim trecenta ram quinquaginta navium dominus, ut scribit Aurelius Victor. E. χο) Uistus repulcium condidit. Cum victor rediret ab Africa, neque eum Romanus populus recipere vellet ob invidiam; ille est reversus in privatum agrum Linterni, ubi tamquam a Romanis in exsilio positus vixiti quam jussit in tumulo suo scribi quod patria careret sepultura. Vet. Schol. Cruq.
a1ὶ Mutavit sagum. Deposuit coecineam clamydem Ant nius, ct accepit nigram, utrum ob luctum victarum partium hoc fecit, an ut fuga lateret Uet. Schol. Disitiros by Cooste
236쪽
a 2 Non ruIr. Non aptatis, non prosperis. vet. Schol. E. Totus hie locus Ostendit, scriptam esse hanc oden ad primos nuntios proelii, cum nondum constaret quid factum e set classi fugienti, & speciatim Cleopatrae atque Ant nio . G. 23J Conu Prorum. Convivia nocturnas dicit compotationes quae produnt animi consilia. i. 3 Ad umbisecum adducere. Pro finire de consummare, quia in fine libri umbilici ex ligno aut osse Solent poni. Vet. Schol. veterum volumina circumvolvebantur bacillis, iaquorum summitate umbilici isti fuerant. is) Marsi. Hi duce Popedio universam Italiam in urbem Romanam eoncitavere . quod bellum de Sociale, de Italicum appellatum eSt. 26 ula. Ac mulam eam vocat, quia imperium ereptum iri Romanis speravit. Vet. Schol. Promittebat enim Annibal, eam deleta Roma fore Italiae caput.
εν) Infideli, AElobrox. Allobroges Galli rufi, & Sequanici dicti, incolentes illum tractum Alpium, qui est a Uisontio in
Germaniam, Lentulo de Catilinae in principio consensere, sed postea illos Senatui prodidere, timore magis quam amo re assecti. Vet. Schol. Cruq. Nam C. Pomptinius represserat eorum motum, ut ostendit Torrentius ex Cicerone. Veteribus Celtis alienigenae & hostes Galii , Alii, & Gualia dicebantur.
a 3ὶ Devoti. Veteribus legibus devoveri consuevere maiores nocentes & piaculares ; quae quidem devotio Iurisconsultis Romanis capitis diminutio major appellabatur. as) Eques. Omnes antiqui scriptores ut hominem equo insidentem, ita & equum cum portaret hominem, equitem VO- carunt. Mancinellus ex Macrobio Sat. 6, 9. B.
3o Orra Guirint. Varro pro rostris alter Schol. post rostra in sepulcrum Romuli dixit, ubi etiam in hujus rei memoriam duos leones fuisse erectos constat; unde famam est ut pro rostris mortui laudarentur. vet. Schol. Cruq. 3εὶ Cornua. Capita velorum eornua dicuntur a cornua velata rum obvertimus antennarum . Vet. Schol. 3 Nulla nocent. Hi duo versus, qui nunc sunt 61 de 62s collocandi videntur post versum sa. Rationem dixit vir doctias Misceli. obfrenat. a Bormanno editis vol. 1, pag- 383. Ne quidem opus videtur alia ratione, quam ut attente quis legat primo vulgato ordine, tum ita uti diximus. Librarius antiquiSsimus, quos versiculos incuria omiserat, eos Pauli.
237쪽
post poquit , & minutis notis ad ordinem suum revocavit. Illae notae perierunt dic. G. 33ὶ Sabella ... carmina. Posuit Sabella carmina pro Marsis. vet. .Schol. Nam Samnites Peligni & .Marsi erant Sabini generis .
343 Infamis Helen . Stesichorus poeta graecus scripsit Eleis Ienae vituperationem: quare irati Castor re Pollux illi lumina ademerunte sed postea monitus Stesichorus illius laudes decantavit . quare oculos iterum illi reddiderunt. Uet. Schol. i Cruq. B. 3 s) Soνdibus. Sordes humilium natales dicebantur, ob immunditiam scilicet victus atque cultus. 36ὶ In sepulcris pauperum. Nam divitum sepulcra suis cuin stodibus erant curae. Vet. Schol. Cruq. Humilium maxime umbrae a magicis suscitari solent. Id. Schol. 37ὶ Nopendiales . . . pulveres. Cineres reliquiarum vult inistelligi: nam novendiale dicitur sacrificium, quod mortuo fit nona die, qu3 Sepultus est. Vet. Schol. Apud majores ubicunque aliquis extinctus fui, set, ad domum suam reserebatur, ibique septem erat diebus; octava die incendebatur; n na sepeliebatur. Servius, quod adnotavit Lambinus. a ) Esquilini , Extra portam Esquilinam , hoc est in aggeribus, religiones & sepulcra erant. vet. Schol.
a ) Pel nar. Indicat Canidia, se pretio didicisse magicas
artes a Pelignis mulieribus, quae tota Sabinorum, Marsorumque vicinia eo nomine male audiebat, ut in Graecia Thessalae. Primum ergo indignatur tarditatem successu si deinde solatur impatientiam suam. Non statim perimunt te vene-- ficia mea, Sed manent te fata votis tuis tardiora. Miserrimum est quaerere mortem & non invenire . G. 4oὶ Movere cereas imagines. Movere, hoc est, animare. Credebant enim veneficae, Se defigendorum animas corporibus suis evocatas carminibus, cereis imaginibus infigere po
4 i in Castos. Castos dicit patrimos & matrimos, parentum Sci- . licet funere non sun estatos. Veteres enim mortem Apollinis atque Dianae iratis sagittis tribuebant. 41ὶ Genitalis . Genitalem vocavit Dianam, quam & Lunam intelligi voluit, quia ut calore Solis animantur semina, ita. Lunae humore nutriuntur; penes ipsam enim & corporum omnium ratio esse dicitur, & potestaS. Vet. Schol.
43ὶ Super jugandis, Legem Iuliam dicit de maritandis o - . dinibus. Cum enim bello civili prope octoginta amator in Disitir Corale
238쪽
m: lita interiissent, ne defiteret populus Augustus Legem Iuliam augendae proli instituit . 44ὶ Marita. Pro maritali. Vox antiqua & Plautina, ut ad
notavit Vet. Schol. B. Lex marita per notam metonymiam, quae maritos sacit, nec enim placet, marita esse imperativum. G. 4s in tandenos decier. Saecularis Carminis dpplex devotio esse con Sueverat: aut enim pro Sedanda aut vitanda pestilentia; aut pro certo & con tituto numero annorum t centesimo enim decimo anno in Capitolio a pueris di puellis impubetibus cantabatur. Vet. Schol. 463 Condito mitis . . . telo. Hic sensus seeundum eorum opinionem conceptus est, qui Apollinem pestilentem Deum putant esse. Vet. Schol. Eadem enim interitus causa quae iv ortus. Huc spectat & vetus dictum, omnes animae ab Apol-
47ὶ Vestrum . . . opus. Hoc est, aedificium . In animo erant Trojani muri ab Apolline conditit hoc autem loco Lycias de Delias sortes significat, quatum monitu AEneas Italiam petiit, ut vel Selluentia demonstrant. 48, Medus, Albanasque. Medus pro Partius, Albanas pro Romanas: nam vetu Sta nomina in carmine magis splendent.
Pag. 27 lin. s direptam lege dereptum
239쪽
AVendo Vedulo per Ia Fede di Revisione.
ed Appro vaetione det P. F. ωα Tommaso Μascheroni Inquisitor Generale deI Santo ossetiodi Veneria nel Libro intitolato Collectio Aucto rum Classicorum Ov. sta ato, non vi essercosa alciana contro Ia Santa Fede Cattolica, e pari mente per Attestato dei Segretario No- Stro, niente contro Principi, e bironi Costumi , concediamo LicenZa a Nicolo Bet Melli Stampator di Veneria, che possa eSSere Stampa