Vita Guillelmi Verheiden Belgae cui accessit ejusdem De ortu et occasu maximorum imperiorum oratio Veneta. Edita per Iacobum fratre. ..

41쪽

μ G vi LLELMI: VoΗEIn EN restitueret. quod & se fecisse existi averat. Forte nemo eo rectius sine subsidio librorum, tuin etiam selicius hoc po

tuisset. nam verba, verborumque tum Phrasium formulas,stexus moderationesque syllabarum,si quisquam alius, hic tenebat: quod majus est,nestio quem spiritum ani mamque Caesaris fingiuat,cui etiam verba ejusdem convenire volebat. quos im taberet ili autbpris, puto

Quinctiliani: Caesarem scilicet ςo animul stapsis quo

bellasset. Ostentabat hic se e novo militaim animus. quentabant hanc urbem Gallicae militiae duc : aderat &Gallicarum rerum procurator, cui notus gratus. Sed Ituneri Veneto insistendum erat.Gratias igitur antς alim Basilio Ameriaci, taurus bumanitate liboesit temqtae eximiam fuerat expertus; petiitque ut hominU peregrini, viatoris, &sine ulla Bibliotheca, lectiones boni consuleret. Ameriachim statim hunc sibliothecam silvam pronunclavis. ex quo videre licet quam ingens thesaurus sit -- moria. Basileam relinquentes Tigurum ventinus, primariam Helvetiorum civitate: Ioanni illein im Stuckio, viro optimo, sene precamuri P i ficultate habendae orationis hic loquitur. quod novum hoc in loco visum fuit. Colledo placuit certis de caussis non habenda.intellexerat

hic inter cetera, praeter loci morem esse. Iterum jam accedens Stuclcium, vilde extulit Helvetios,dicens, Helveti rum animos cum suo optime convenire: quod & argummentum Orationis maximε confirmassici ςrat aute hoc: De Laudibus Hedietioris antiquos pinxiosque mores ante alias sones tuentiumQuod laeto vultu excipiens Stuckius,Vtunam,inquit isimili seresententiae ovi V h p triis moribus defle, tertinus, omi' tumse conjuntiis in Repub

42쪽

haberenti Venetias nos cohtendere diximus pro ita Curiam, quae Rhetanam metropolis est. Circa hoc tem. pus sellenni more,Curiae Rheticarum Ecclesiarum Syn Oxis cogebaturiin qua & amici Sinckii, inter quos, ut putabat, Scipio Lentulus adesset, cui per nos scripserat. C

riae I. Pontisellam convenimus: eruditionem humanitatemque viri miramur. Multi hoc Iter nostrum Veneturneo anni tempore non probabant. nam per magnos aestusAn. xC. Alpes superandae erant. verum animo corporeque

valentes nullus deterrebat labor. Inter labores dc discrimuna sua etiam fuere Elatia. erat enim ad manus Iustini Historici Epitome, cujus temone jam desidentes etiam animum collegeramus. Legimus inter alios,lib. I II I. in quo de Rebus Siculis tractatur:qui liber nobis occasionem de derat pluribus in via loquendi de S i C i L i Α, Bellis Siculis eorumque caussis. Multa hic ex Virgilio, Ciceronis Verrinis, Livio & Thucydide in medium producebat: neque unius diei sermo noster erat de Rebus Siculis. Ad Claventias descendimus,quae quodammodo tacui Lario sive C mensi adjacent, tum viam quoque ad Vallem Glinam

aperiunt. hoc in loco distorem agebat grandaevus, Vene randus, exercitat isque vir Scipio Lentulus Neapolitanus,

religiosus quonda magni illius Theologi discipulus: Huic

Stuckii litterae redditae: in quibus & scriptum, ut viam ad Venetos nos doceret. qui percipiens nos esse Belgas, cos liberos, hoc est . Hispanum non agnoscentes imperium, consuluit ut tractus regionis Mediolanensis declinaremus, Uallemque Telinam teneremus. quae via nobis, animi

faistique nostri probe constiis, si cuiquam , erat eliynda. Vallem igitur Rhetorum senilissimam amaenissimamque F i perlu-

43쪽

tura,soli caelique clementia, Ducum Doctorumque quentia, multis variis Ge bellis propter Insulae imperium

gestis, postremo de CUPIDITATE DOMINAt Di contuliamus. Ita enim vetere, judicarunt, ut omnes , qui Siciliam potςstatis secereo contendebant, ambitione incensi Imperium quoddam assectarent: ad quam rUnandi a bitione exstinguendam omnes vicinae gentes Graeciaque tota concurrexe solehat. neqης uajuria. tutissima Insula

sedes bellij in Africam, popam,Craeciam Italiamque inprimis duce i. Dii taxum & hic fuit de praesenti Sicili Tyranno, ejusque p*t ita Exposita illa quodammulo

nostris erat oculis Insubria illa,quae quasi altera Sicilia sive Helena, propter quam tot bella, gesta sunt, quot propter

ullam regionem umquam meminimus. hanc utramque

Helenam singulari pae compressit: opprςsam constri ctamquc tenetlibidinosus His nus, Atque ita pluit

de CVP1DITATE D iNANni locuti sumus hac in Valletiquae, ur Italiae vicina, plurimos Italos, Religionis caussa exsules,excipiu atquet recondiae sunt hic ex media Italia viri pietate, eloquentia de doctrina praecellentes: inter quos, praeter superiorem ilhimi Scipionem, est & Scipio Calaia, drinus Lucensis, quoru ductu di ope irer nobis fuit expediti est & hic Octavianus Meier, toto illo tractu clarissimus,qui hristi oues omano Lupo ereptas,in Valle hac viridi, la ticonscientia, salutari et Vestoralait. Harum Phelieatam Ecclesiarum sta mirum, in modum animi

44쪽

inetam laborum VENETIAs pervenimus.Hic Rhodus,hic altus. Venit, vidit, salutavit Venetias. riremini eramus: quibus, ut ille, contine si ut multa habeanx nos ua,an citias nullas. Qui in Repub. splendore littorarum insignes esknt, hic cupit cognoscere. Responsos a Roma9lbi,

Pristinam illam Litterarum dignitatem 'pasi' j cere, mn Venetiis selum sed pcr tota Italiam. quod& nobis visum

sitit. Italiam ab ITAL 1 A illa differre mesthin phtavimuβ. Tandem oblatus Laurentius Massa, qui Ac demiis Patavinae & Venetae, tum Summo etiam, pi fallor, Sen tin secretis erata viis gravis & egregisi doctus:quem studiis sen

tentiaeq*ς nostr responsurum credebamus. Cum ips*l cutus, ejusdemque opera illustrissimos Academiarum Curatores accessiὸ petiitque ut jus dicendae orationis sibi. publice concederetur. 4od petiit concessum est. Inter . rogavit nova πη quo de argumento laudirent libentius, DE AGNAN MITATE ne, quae virtus quodammodo prinnia ipsis Venetis; M DE ARTIBUS ROMANORUM IN I PERIO ACQvIRENDOἰ An, quae res , haec verba sunt, Pul lo gravior videtur,de O R T v θ O C C A s V MAxIM RuM IMPEM QRVMς Hic Viri illi, aderant&plures, totum vi hominis corpus lustrabant: animi, vocis,

corporis arite alios omnes exstantis notabant praestantiam. alii hic alios aspicere, arrideta, nescio preterea quae signa dare. Responsum , prarier rationem sibi videri, di centi aliquid veli e praescribere iverum ex argumentis,quod vestet, eligeret : hac tamen lege', ut orationem prius scriptam astanti Masm,qui ae secretis erat, tradereta cautErilli. Haec circa meridiem . contingebant di pomeridianum

tempus meditationi dispositiuntque suturae Orapoi'

45쪽

hic videtis, oratione Venetam, DE ORTU ET OCCAs UMAXIMORUM IMPER ORvM; ex tempore quideris meditatam & compositam,sed non ex tempore habitam. nam inter utrumque tempus septimanae aliquot interce serant. Probata quidem suerat oratio : sed orationem dia etiati animum, tempus disserentes, explorare pernosceriaque velle videbantur. Suspiciones hic nobis aliquae,verum non ita graves. Venetis vero longe graviores, ut postea collegimus, obortae. Salutarat interea Principem Venetiarum Pasthalem Ciconiam, qui erga doctos beneque de Republ. sentientes se propensum indicabad Isto etia temporis intervallo, ad Massam tamquam hominem privatum, Carmen quodda satis longum stat se at, quo patriam, iter, studium, sequnam condicionemque suam tib rius exponebat: in quo & hos versus in Hionum, de patria ns,posuerat: Fortunata nimissi που in bellu fuissent, Aut impacatos numquam ensisset Iberos. A patria infelia Diuinc Libertatis honore, inuioliat aces; dominos dignat verbos sic& infra, hinc iapos carpimus agros, Et Mediolani fundarus sanguine sedes, . Ommbus invisus quae regna tenebat Iberus, i :Linquimus, ac vallem illis luserare Telinam.

Quod hic se Guillelmum Campanum Belgam appella-- verit; duabus de caussis acciderat:prima,ut Latino live It lico vocabulo cognome Germanicum elegantius decen tiusque denotaretur apud Italos: altera erat, & hax prcciapua, Nesorte familia: nomen VER HEiDEN molestiam

46쪽

VIT A. 3'. quamdam pareret apud Pontificios Hispaniaque adversarios. edita siquidem Oratio illa, in qua nec Hij no, nec Pontifici pepercerat. Exspeistabat indies Orationem dice di tempus:&,ne interea otiosus i πιαψr,N' um T samentum Graece minutissimis typis circumlatum summo animi ardore legebar, attentusque singula observabat. Praeterea nobilissimu illum Tra um Possybii Da CASTRAMETATIONE ROMANORVM quem in Batavia Ian asciue interprete Latino memori* na daratὶ nunc

Graeci sibi paratum, tamquamimperator aliquis jam janicum hoste congressurus, triduo memoriae theseuro reposuit. Habita tandem Oratio est. Postridie significa m n bis a Belg-Italo, id est, ab eo qui longo tempore in Italu vixerat, vidisse se Carmen illi. ad Massiuatin ossicinat'

pographica, quaesitumque a se, num nos novisset. veru astum sincero animo hoc nobis significarit, nescimus. Hic aliqua occuparat animum nostrum suspicio. Postea eum Massa egimus, cujus opera spes aliqua rebus nostris daretur. Sermo varius. hic interrogatus inter cetera, Num: notitiam aliquam haberet cum, Oratore Gallico respondi Vix illum de sicie novisse.Felicem diem Massae precati. discessimus. Quid plura Z Hac postrema interrogatione, quae est de notitia LegatiGallici, intelligere cepimus, altas nobisque graves severi suspiciones. Quorsum impressionem Carminis uigebant vel imprimere se velle simulabant,visi sumus sed tacite apud nos colligere. nam licen ris Oratione aniretus versibus antea citatis ja ex parte constare vitabatur oratii enim, ut animadvertere Lector po, terit, omnibus in locis,sine ullius, nisi in genere maior . hesione, legi potest. Aluores forisi suspiciones ilibrio.

47쪽

lini ab ei relac abertat longissime. nam Marte,arte ani' '

mus. lani collisina miliorum, ex circumstantiis variis,

noti sine ares illi uadiobiscum suisse instituta, nobis m- suaseramus. sifidi timor ingens nos invaserat: Amplissi mailla VENisiARvM urbs, valde angusta ja nobis viti fustat: inter editissimas Alpes, harumque ingentes minas praeci*tia magis cordi eratversari, quam inret tot e celsi magnificaque aedificia, exstructos superbosque altis cia lumilis porticus. Verum vespertinum tempus amiciisque nobis tenebras exspectibamus: Belgarum quorumdam cura & ad jumento, tum tenebrarum benescio, Vibeml reliquimus 1, magnisque itineribus in agrum Tridenti a num contendimus. hinc per Tyrollensem agrum, Curia

nobis notam pervenimus. Cum jam metu omni liberatus esset, dixit: Licet Mylium hoc fuerit iter; betae tamense res habet praestiti quod olim in patria ὶ 'olui unice optatu : Salutata Venetos um oratione me iis,que digna suin allocutus inmmi exe citium hoc esse Iter putavit. Licet adverse essςnt plurima; -animum tamen sortem gessit&invictum: nullaque de virtute ipsum dicentem audivi saepius,quam de M A G NNIM IT AT E :Non semel ipsum recitantem percep' ea quast Hermolaus Barbatus in ii 1 r. lib. Ethicor. At istotelis de hac virtute scripsit, quem locum propter elegantiam mi que preteilantia, his addere placuit ita B A R B A Riv s : M

GNANIMITAs circa magnos versatur Q excellentes honores, utpore circa eam rem, quae bona forturiae ubiqua es utis, es Agnitate, . clarorum hominum opinione antecedit. His autem εο

noribus, quos vir magminimus appetit, etiam svis umesse opor

48쪽

Musse dignum recteputat, maximis peronus majores esse sint; . erit ut trium sit hirtutibus omnibus praeditus, quodsequens eis, s imus. .alioquin majoribus apius is esset,qui pluribus Hirtutibus est isti nitus Honores itaque maximosita suscipiet minores mmen esse meritissusvis impares arbitretur. existum ast abitur, Sane eo se pacto circa diuitiara despicientia erit amflus: Wra .f. tim moder e e sapienter feret, pericula ad Aspermaxima, via parcet, Pitus . cum pudore beneficis licietur, monus into magnos,in reίου genere 1 estissimus haberi e mei: mari rus praetereauravis, apertus, vera ser, ab asentaticinibus A. horrenti nus: nullius reia irator, tamemor iniuriarum: reus, rara que laudator, numquam maledicus, incessu item lento, cir voce grarii,sermone consariti. Praeclara illustrium Ducum summa voluptate referebat: Homericos Virgilianosque duces, tum Populi Rom. ltudia& artes inter montium minas viarumque praecipitia & anfractus, ruentiumque aquarum fiagores, resultantibus aere vocibus decantabat.

Id sibi deesse,in quo sua virtus se ostendere posset,conque rebatur. coeni ut existimabat, ficile impenditur labor, unde honos,nomen,imperiumque aliquod speratur. Hic valde eorum hominum detestabatur inertiam, qui cum laude digna agendi occasionem haberent imperioque V Ictent, nullum virtutis documentum publice deuissint. Altae erant hae cogitationes sed ad altiores mox eve; hi suumus. de rebus siquide Caelestibus & Divinis egimus: qui-bin, quotiescunque de his sermo,ejus animus non mediocriter capiebatur. Hic iterum . num Concionatorem,

tum bonum Imperatorem omnibus quacunque dignu

rate praecellentibus praeposint. Nihil jam ita optanLm . G quam

49쪽

gam, ut tutam commodamque stationem, elegimus ,e que, primum amicos in reversone salutantes, convola mus. Tigurini, quod inLaccessu non ita concedebant,Jam

ponte in reditu videntur proponere. sed hic, non soluta quid Tiserinis sed etiam quid sibi conveniret respiciens, se ex sarit.postque variis de rebus , habitaecqlloquia, in-hrihiis cum Stuckio viro liberalissimo & Gabriele Gelbe

pore iliter Sophistas vixerat, Muretumque, de quo sermo , plurimus, horretidam illam Parisiissem caedem adulatoria illa voce raedicantem audi erat. Lari hinc. discedentes h sileam perienimus. Amicis rem ginam exposuit,hsquo bine precatus Argentinam venimus. hicMartinum Lobeti ina & Georgium obrechium salutamus; hunc. qui dem Ameriachii, illum vero Grynari nomine. hic vitae experientia clarus a scientia politica praeflans erat qui de Itinere huius vemello sententiam suam prudenter ferebat, . eamdemque ekeisipsssi mabat: paucis;reducibus tandem,

nobis hon semel f ulabatur. ille Iurisconsultus satis & prosesbr, iquantum ex sermone & seriptis con

jecimus, Jus Civile no opinionibus prUmaticorumq. argutiis de variis limitati nibus, sed ipus Iuris Authoruin Rnteiitiis certisque principiis tradebat & dentiolistrahat. cuju, prudens de re nolinullis intelleximus . t.m re praetentem favorem siensitatu. Heidelbergam de mum venimus. quo in loco apud sqcios qui nobis bene euhk t, per totam in re mem fixi sedimus, q'0 tem porc noec .duo potissimum stu)uit vid licet ualleolo-

50쪽

miminium, live Partitione X K0l ς', m- , homitum & Am ndi Polani Partiri es, ministrata:&ςre. jus ita ipsi placuere, & quide jur ut, bidui spatio, eisdem fideliter siue libro reddiderit. Bibli , tum Calvulitiones, H divinum & aeternum opus, inplexvivi, diu gentissimeque legit. In Novo Testamento, Italita veri

se exercebat; sic te in Aulico Balinatis Castilionei. quein virum propter eruditionem de decorum quod passim in libro perspexit,non semel commendabat.Rem ndu jam crat in Patriam Belgium. Priusquam tamen hoc iter susciperet, Hanc Quaestionem, lure ne,an injuriaQ Cesar in tersectus, tractare statuerat; verum loci circunstantiam perpendens diligentius, ab incepto destitit. Heidelberga tandem nostrorum opera in Hollandiam,elapso jam anni spatio ex praefinita animis nostris sententia, salvi reveniamus. iter hoc Venetum,quod totum pedibus emensi De

ramus, si auissimum periculosissimumque fuit. S: sanξ si hujus animum, labores, fortunam, & quod amplius in inopia vitae honestatem intuearis; erit quo magis gloriari possit,quam illi,qui hodie praedandi forte vel lustralidi studio, ambitiose totum terrarum Orbem dircumna Lgarunt. Ex Hollandia, postquani se collegisset, in Mi- liam solus trajecit: qui jam solvens, dixerat ;Consed ooc paucarum septimanarum itincre jacienda lunt rerum mearum fundamenta:rem Militarem putans. Caus a Britannicae rosectionis duplexmn'usentem illim tam vucinam tamque nobis conjunctam, aere bellique stud. b adversus Hi anum,' publicae Libet latis hostem,lta v ctam, ipse oculis suis videret ;&, si res adiistieret,cele-G α berru