장음표시 사용
11쪽
etiam accumulata adhuc sarragine nonnulla possunt, nssi conclamata vulnera in pulcro corpore persanari, sed dignosci tamen vestigia criticae Satirarum historiae per illa tempora, in quibus plerum in literarum historia obmutescit, alias vehementer interis dum sua loquacitate molesta, qua udo ad improssos libros perducta est. Quo degenero, qu iam hoc non solis digitis administratur, haud alienum erit, pauca quaedam commemorare sp 'eimina. rum multitudo largiter aliquami lo pleiabitur. Cons. Comineatar So ipbit Lips Vol. II. p. St4. Tune adiiciendi sunt o Codd. Bibliothecae publicae Belidi seriae restaviensis. Sed hi numerus exiguus est. Plus voluptatis sonat alius numerus, quem Parisiis inclita Bibliotheca Nationalis offert, ubi haud minus autem e vigint Iuvenalis Codd. instant, duorum indicem aeeurato consectum a nuper admodum huc transmissum in promtu habemus. Quo ex numero salivam Inprimi movebunt se libri reliquis omnibus vetustiores, assignati scilicet seeuto decimo ' num. 79oo. 79o6. I7984 8o7 o. o 73. Oa translatus ille e Bibliothera Alexandrina ius Ileginae Sueciae Roma. Quibus accedit Oee undecimi liber. n. ΟΤ a. Ipsis nobis, hae dum agebantur impertitus ea fruetus se Iuvenalis Codd. Halaiensium, benevolentia Collegae, quem supra ignifieavimus, honor tissimi, qui reperias in illis varietates abhine multis annia sedulo enotaverat. Horum videlicet quinque sunt Resii unus Moldenba.eri, Viri Amplissimi. cuius ea liberaliis clara est quam ad literas iuvanda conferre solet. Ε cerpta inde, quum ad liberos usua aecepissemus, interea noctis adhibuimus. ut, cuiusmodi nostrum de his .eopii qualecunque iudicium ait, hine inteu
12쪽
Primum, si potiores in diversis Iocis eorruptelas consideres, secure propagatas eas stupiditate librariorum inscienter scribemtium Deillimum est ad videndum . talea locorum depravationes, in quas omnes Ornnino libri consentiunt, iam pridem factas esse tum, quum diu intercidissent exempla accuratius scripta, ad quae initieer tolli emendariquct vitiorum foeditas potuisset. Nimirum
propter eiusmodi loca, qualia sunt verbi causa, VI, 63-66. et ibiadem I9I- . optabile hoc est inpriinis, ut plqres etiam, quam factum est,sque adhue Coduces adhibeantur, praesertim ii, qui maiorem antiquitatis famam habent, si sorte in illis aut ipsae
lectiones archetypae aut saltem utiles archetyparum notae inu Sed mature a sincera auctoris manu ad vitiosas scripturas compisse exemplaria desciscere, neque nou ubique errata, in quae incido, existimanda esse, hoc, velut specimine, cognoscitur, quod statim primae Satirae v. I69. apud Priscianum, sexti seculi Grammaticum, ex eo libro, quem ipse usurpaverat, commem rantur verba, prava inquinata lectione, anime. Scilicet minus mirandum est, quod laetis absurde scriptus devorari a Grammatico potuerit, quum ne Critici quidem unquam, iique sagacissimi defuerint, qui absurda et libenter amplecterentur et strenuei
Deinde vero, comparato textu Satirarum eum vulgaribus Coindicibus, alterum hoe non potest non intelligi, quum recentes tantum Codices innotuerint, no exceptis quidem, quorum amevetustas praedicatur, iam aliquanto ante ipso consilio ac volum tale interpolandi, aversis in loci diversi generis mutationes inis aluisse primum, quum aut dilacerarentur, contractis vel e
13쪽
punctis versibus Ioea ηsta, hi temperanda tactvloes Satirael entia consulendum verecundiae videretur, aut vero eandem obeausam in singulis verbis vel victi ibus aliquid novaretur; d inde quum parat languistiore sententiolae sortissime cuncta enuntianti poetae obtruderentur. Quanquami pter hoc onus forsan magis est aecusanda inscitia, quae, arreptis versibus vel sententiis in margine exempstarium appictis, aliena continuo intextum in rciret. Tale exemplum est, unum quidem de minis, idquo eumprimis memorabile, VIII, et xia. quo in loco haud
Alias etiam textus vicissitudines atquessortunam minus Reer ham divinare aliis ex indiciis licet. Tria hic Satirarum loca comis monstrabo aerepta illa, ut apud Iuvenalem pleraque, pingui tignavo editoriun iudicio, in quint refingendis, non emendato, rum vel librariorum manum secundariam, imo vero ipsius poetari seripta sua in arreographo retractantis, operam haud obscuro mihi videor animadvertere. Nempe illa sunt loca riusmodi, ubi maxima et plane mirifica per Codicos scripturae varietas instar prodigii habonda est, nisi fliceat credere, id quod credibile est admodum, potuisse ab ipso scriptore secundas .eur s)ν carminibus collocari, eorumque movam quondam διοι mari institvi Post primat recit Itonem. Primus est VII, 39. ubi, quum in plurimis libris vorsus sic incipit, Adrantis eloquio in aliis Permultis scriptum exstar, Ut redeant veteres, consentientibiis in hocmasniensibus quoque libri,. herum miraculium occurrit Vsil, 47. III et 167. Ibi otsi in scholio sematur Laterantis, tamen sit simul mentio divo sae in aliis libris scripturae, Damasipmrs abeuntibus etiam in diversa, aequali paene numero suffragiorum Codicibus. Deniaque paulo dissimile, sed fere eiusdem pretii exemplis est VIII, ,
14쪽
ubi, quem versum vulgo obelo eonia diunt, diversa nos , Tutina, Oxaininandum putamus. Sed ecbia ac similibus exemplis quid argumentando essiciatur, nunc non disputamus, Sullicit, sinem verbo attigisse, quomodo arbitrer perlicie dum, ut ad iustam legom aliquando et eausae indagentur variarum lactionum, Et orisclines constituantur Codicum e diversis antigraphus ductorum. Dicta haee sunt des Crium Itieraria pro modulo huius Iibelli. Sequitur altera pars Criticae, emendatxia, quae aut Piis utia ur probo spectatis, aut i ingenium adhibet doctrina excultum. Qua ex parte quid nuper praestitum M vel Peccatum, quamque vehementer titubatum per omnia, id quidem tacere melius est, quam indignam acerbitatis suspicionem contrahere dicendo I. Mox autem insequuta stud a Iacobsit Criticiun paucis fertilissimi ingenii et eximia sagacitatis, multo phis fuiss arbita amur I venali profutura, si eandem, quam aliis .intacta cum lauda tribuit antiquitatis operibus, tribuero Romanus datiris voluisset dili-
Sed enim ingens s alia in parte eampus aperit utilissimae commentationis, si ad ipsas res in Iuvenale expIanandas interi remque Romanam antiquitatem illustrandam philologam indu- atriam convertas. Gei et intentissutia ira noc maxime in tali
alienae ineniast et proprii ensoris insWnii specimina Hi nam bona. Nee desunt tamen odiosa arrogantiae acri avis ae uinei uana, quando sua
15쪽
scriptMe est agendum, qui temporum suorum imaginem, tamquam in tabula expressam, repraesentat, cuiusque Satiras nemo intelligere recte, noque perciper omnes aculeos sententiarum ac nervos dictorum potest, nisi accuratiore notitia ipsarum rerum, eaque in multis non sine laboro expiscanda, id fere studuerit e cere, ut, qua mente, qua Sensus Perspicuitate, quove motu animi, Romanus auditor recitantem Satiras poetam auscultarit, eadem fere aut simili duntaxat mente, se u animo, superstites Satiras post totaecula opo doctrinae legat. Haec autem res ipsa
verbis inesusas, explorandi et illustrandi provincia, quam lata pateat in Iuvenale, id quidem minime satis ex vulgari opera interis pretum, quos adhuc ille est nactus, iudicari vel cognosci potest e imo hoc munus est cumprimis eiusmodi, quo quis perfungi recta nequeat, si minus ausus sit, quod alicubi Reigius ait, evehi in altum Philologiae. Sestiee propter hoc Hii etiam fontes sunt adeundi et loculi alii excutiendi, quam quos placuit doctis homunibus adire et ineutere. Sic, ut hoc utar, Lucianus totus est di nus, qui cum Iuvenale comparetur, utpote qui eandem faciem temporum saepe eisdem vel similibus coloribus pingit, atque R
manos mixtos enim Graecis mores et ineptias haud diverso eonfialio insectatur.
Nos vero, Minoe nobis nomii sumimus, ut por has publi cas scribendi vel occasiones vol necessitates nonnulla ex his, quae in omni genero commentandi apud gravissimum scriptorem relitta sint, liberiorem ad modum, nee plane cliter disputomus, haud frustra nobis videmur deprecari, si non eorum superbiam, qui, ali nni ipsi ab initiis humanitatis, nullam omnino in literis neque humanitatem n quo utilitatem norunt, nisi quae sacculo conducat, sed aliorum tamen reprehensionem, si qui fuerint, qui aut Pe
16쪽
petuas notas malintra gere, aut olleetos variarum lectionum fasciculos lucrari. Quibus dum alio tempore satis possimus facere, interim Seneca respondeat hoc dicto in Epistola: Non est quod mireris ex eadem materia suis quemque studiis apta colligere. In eodem prato bos herbam quaerit, canis leporem ciconia I
Poeta in earminis exordio ras. I-I8. Satirarum quasi seenam aperit, dum rationem reddit causarum, cur iam ipse accedat adscribendum quippe vexatum se quotidianis recitationibus, quiabus tum euneta auditoria resonabant, atque fatigatum plano et obtusum devoranda vulgari ac toties repetita poematum materia, nunc demum molestae uilitionis patientiam abiecisses; ipsum vero non tinus exemitatum in scholasticorum ludis atque adeo scribendi negotio haud imparem, causa arere idonea, quamobrem solus praeter alios parcere debeat periturae chartae; scilieet in quam tum improba malorum versificatorum libido vehementer grassabatur. Rupto igitur nunc diuturno silentio, quo adhue usus esset, se quoque, ait, quod interea in Luciliano genere effecisset, auditorio eommissurum. Nempe Iuvenalem post longam demum
quietem, quum Paulatim ad senectutem Ferger aetas coePisse
foras protulisse scripta sua, id fide constat historie ex Vitae eius fragmento, quod vulgo ad auctorem Suetonium resertur. Talis autem, qualem exposuimus, aperto est praeclari exordii sente tiarum vis et iunctura, quam bis in novissimis Commentariis turis halam et perversam tum pravis distinctionibus tum sinistra herme-
17쪽
neutica accepimus. Nos oro omnem locum huc transieramus ad iustam regulam scriptum et distinctum.
Semper ego auditor tantum nunquamne reponam, Vexatus toties rauci Theseide Codripimpune ergo mihi recitaverit ille togatas, . Hic elogos impune diem consumserit ingens Telephus, aut summi pIena iam margine libri Scriptus, et in tergo, necdum linitus restes pNota magis nil Ili domus est sua, quam mihi lucus Martis, et Aeoliis vicinum rupibus antrum Vulcani quid agant Vonti, quas torqueat umbra. Aeacus unde alius furtivae dovehat aurum Polliculae quantas iaculetur Monychus ornos;
Frotitonis platani convulsaqus marmora clamant Semper, et assiduo ruptae lectore columnae. . , Exspectes eadem a summo in linoque poetargi nos ergo manum ferulae subduximus, et nos Consilium dedimus Sullae, privatus ut altum Dormiret Stulta est clementia, quum tot ubique Vatibus occurras, periturae Parcere chartae.
Ad hos versus politissimos de eopiosa materia commentandi vostrum est ea inprimis expromere, qua praetermissa ab aliis depreliendimus. o primuin triplex in his commemoratur recit Vonuin genus epica, tum tragoedia et elegi. Tragoedias omnianoque tabulas ad agendum compositas recitari seu praelegi, Ath nis Atticis florente re scenica inaudiIum fuit, i. quum poeta ὀιξα σκαλος singula dramatis palles discentibus histrionibus docta vocis modulatione praeibat, vel Antiphanes aliquis comoediam ad
18쪽
aures Aloxandri regis intra domesticos parietes recitabat quam rem tradit Athenaeus lib. XIII statim in princ. Etenim, quam legem Lycurgi oratoris apud Pseudo-Plutarchum in X. oratorum Vit T. IV. P. 377. d. Wyttenb., loco obscuro atque certe opravato cons Boettigeri Prolus. I. do eo, quid sit docere fabulam, Vimar. IDI p. Ia not.), pessime vulgo ad institutum aliquod praelectionis ratant, quamque talem et Petitus de Lem. Attic. p. 139. . reddidit, taeente esset ingio est illum sequuti alii complures reddiderunt, qualem risisset, opinor, populus Atticus veheme ter ea lex nullum omnino vestigium praelectionis, neque pubi eae, neque Privatas habet, imo vero sie Athenis debuit intelligit
ut tragoediae Aeschyli, Sophoesis Euripidis, exscriptae publiea
custodirentur, easque scriba civitatis, qui tabulario praeerat, agentibus eas in scena histrionibus, iuxta et altrinsecus ex scripto exemplari legeret hoc est παραναγνω ει τοῖς ποκρινομένοις, equi recitantes tacita lectione, nachlesen, indem die Aceeura recim ren. Qua lege videlicet caveri debuit, ut integra ac genuinaria agnorum ingeniorum opera servarentur, ne ea licentius, inter potando, demendo aut addendo, corrumperent histriones quois rum de novandi in dramatibus audacia vel licentia etiamnum sat multis exemplis eo lati id passim Valchena eri ad Euripid. Phoeniss. inprimis P. 3a eq. Milicet hoc deberi putabant reverentiae unmortalium monumentorum, ut nihil in istis seu casu seu superhia immutaretnr, eorumque, Veluti sanctorum, incorruptae sincernati diligentissime prospiceretur. Rationem ipsa legis verba subitetebant οὐ γαρ DDαι παρ' αὐτας ποκρίνεσθαι. Sic lego, hoc insurinati enim Iiser eontra . praeter eas agere . recuare Φαρ' αὐτας d felici Wyttenbachii coniectura. Quamquam mirum videri potest, ni Plutarchus maluerit ad sensum accuratius scribere, παρ αυτας ταλαντιγράφους scit τραγωδίμ, vel etiam παρ αυτ τα
19쪽
γραφα. Verum haec obiter. Contra Romae poetarum tragiacorum studia in ἐπδείπεσι continebantur plerumque inprimis sub Caesaribus rarius tragoediae, apud auditores .recitatae a poetis, in scenam producebantur, agebanturque gμstu histrionum e quas res pertinet ad decantatam illam scenae tragica neglectionem
apud Romanos. Vid Boettigeri, Viri in his rebus saepe ad partes
Vocandi, Prolus a I798 quae inscribitur Quatuor aetates rei Scenicae apud veteres p. I9. not. Serioris aetatis quid. isthac in re propriui fuerit, quando ne Posteris quidem seculis tragoedias comoediasqu per ludorum solemnitatem in scena edere plane cessatum est, singulari diligentia ostendit vir doctissimus, Petri Er. Milli rus, Pros Halaiensis, Commenti de Aevo Theodosiano Pari II P. 13 seqq. Qui post tragoedias porro commemorantur. elogi, hos nota Plinii Epistola VII, II omittit in recensu operum, quorum4μcitatio tum usu recepta fuit; etsi hi quoque, non minusquam lyrica, quae profert causam, in qua tuenda istic versatur, quodammodo iuvare poterant. Sed elegιHa, ut lectitata, e presse nominat Persius Sat. I, I. Ceterum,ss. s. et 6 respexit
Sidonius Apollinaris III, I6. iam venitur ast margines umbiliacorum, iam tempus est, ut Satiricus ait, orestem nostrum vel,
super terga finiri. Deinceps apud Iuvenalem ad commorandum nos vocant s. II. Frontonis platani. Nam platanus, ut omnino iucunda et dilecta antiquis arbor fuit, ita perraro abest, ubi durucis et opaca sedis amoenitas adumbratur. Facile hic succurrit platanus Socratica ex Phaedro Platonis, magis etiam illustrata. montion Tulliana, prout rursus nuper ad Phaedrum notavit groin, gius vir et de Platone merens optime, Heindoinus. Quanto autem isthaec arbor in honore ac deliciis apud veteres fuerit, si quis sorte ignoret, discere potest vel ex Gronorio, Obss. I. c. s. lia non
20쪽
que hue spectat elegia cum fragmentum Phileta tot apud Ath naemiis P. I9a. E. Θρμασθαι πλατανε λαο sto. Sic illud olim
emendavimus, ratione ipsa ducente, et Mitscherlichio, acuto
arbitro, probante ad Horatium T. L p. 456. iam vulgo inepte
legitur πλατανιμ ανυπο, idque secure nuper est propagatum in sortunata βλεψία festinantis nimium, quamvis doctissimi, edit ris, qui ibi nec vitium scripturae manifestum perspexit, neque hunc omnem locum Athonae porite tractavit. De Hontone, ad quem ista Iuvenalis platani pertinent, est sterilis quaestiuncula, quis inter plures Frontones intelligi debeat, neque satis digna, quae hie iterum agitetur Ceterum praeter alios vid Dio ass. LXVm, et ibique Reimarus, et idem Dio LXIX, 8. tum datakeri ad Antonin I, II. P. I seq. et Sirmond. ad Sidon. Apollin. Not.. p. 7. Is igitur Fronto, seu Consul sero obscurus, sive princeps ista aetate advocatus τα παλα τῶν ora 'Pω - ἐν μιπις φερόμενος, ut Dio ait l. post. privatam domum et porticus platanis umbrosas recitantibus liberaliter praebebat quod tum quidem necessarium fuit, quum noque in theatro fierent Romae recitationes
videmunium ad Donati Viti Virgilii Vol. I. p. LXXIX. 41. , ne
dum Athenaea publice exstructa essent, quorum postea satis est frequens memoria, inprimis apud Seripit. Histi Augustae. Vid. saltem Simond. ad Sid. p. 3I. et 44. atque Iuretus Noti ad Symmach. Lap. IX. p. s. Haec ipsa res altero loco Iuvenalis comm moratur, infra Sat. VII, o. ex quo quidem similem Frontoni patronum, aculonum nomine, cetera plano ignotum, laudare solent viri docti ad h. l. eundemque pariter alibi ad probandum istud genus liberalitatis passim sine ulla suspicione laudatum i
venias. Si ab Hono ad Arriani Epictete III a3. T. II. P. II.