Speculum boni principis Alphonsus rex Aragoniae ... Primum IV. libris confuse descripta ab Antonio Panormita: ... Sic digessit & auxit Johannes Santes, cognomento Santenus

81쪽

Cardinalium ad Alphon suin, qui per

id tempus Tibuli cum Xercitu erat, adeuntes obtulerunt, sese pro ipsius Regis sententia aut libitu vel Hinc vel illum Pontificem creaturos. Quibus Re X, Ut eum crearent, respondit, quem ad tantae motis gubernacu in lustinendum pro corum prudentia crederent aptiorem, coque acceptiorem suturum. Se quidem Tibuli interim permansurum, illisque totis viribus obstaturum , quos, quo minus libera in Spiritu sancto comitia fierent, intercessum ire animadvellerent Pancrin. M Q. z. 49. 4. Sacrorum antistites aut a Minifri, honorandi , audiendi sunt. Lipf. monit se exempl. Polit. I.

cap. a. mon. 4.

Virginibus omnibus Christi, Dei

veri stimi sacris initiari cupientibus, dotem sine qua haud recipi mos est , Regem largitum constat Climque essent fere innumerae, quae dotis spe propo sita mundo renunciarentis acrasque nuptias adirenes nunquam tamen a tam

liberali religiose proposito destitiite. Imo ver quanto plures sese quotidie

82쪽

ad sacerdotium offerrent e libentius atque benignius

omni

dotare consuesse Panorm lib. I. c. I S. excipere atque

a binarii liberalitate usum Reaccepimus in pauperes res byteros, qui divinam rem primum faciunt. En. Sylv. lib. I c. II. Simili pietate ac liberalitate usus in Theologos pauperes. Nam chim ad doctorati in ascendere, nisi magnis sumtibus 4 qud corrupta ac depravata sint omnia non possent, eos cpecunia iuvare dc praesentia condecorare non destitit Pan. l. a. c. a. M 37. Cum in praedicatione cuiusdam viri sancti somno Rex admodum gravaretur, nec id dignitati aut attentioni suae convenire intelligeret digitis di gitos occulte quidem ita contorsit, ut seporem prae dolore omnino X cuti,d amoveri necesse esset Pan lib. .

Animadvertit religiosus quidam

praedicator, ex ordine Minorum , Albertum Caesarem Lad ista patrem, qui sermonem suum Viennae audiret, sonano gia vatum esse, atque alii ore voce,

quaero, inquit, ex vobis, qui astatis salvari gem

83쪽

po NI PRINCIPI s. rsalvari ne principes possint j inaque rem dubiam, admodum dissicile nreddidisset, iamque Rex excitatus attentissimus es set Apage te, ait namque si baptizati principes vel in cunabulis moriantur, non est desperanda eorum salus AEn Sylv. l. 3. c. 8. . Sacra nec in periculis deserenda aut negligenda L f. monit.

exempl. polit. l. I. c. a. mon. 2.

Invoca me Deum in die tribulationis eruam te, O honori mcabis me sata. 4 9 seu O. v. i. Prisco insituto rebvis divinis Ierodatur , cum aliquid commendan dum est, precatione cum exposceu-dum, voto cum solvendum gratulatione Valer MaX. l. I. c. I. n. I.

Alphonsus rex cum accepis et Ioannem patitarcham, illum omni una bipedum nequissimum , ingenti cum exercitu Falerni esse, contra eum iter tetendit, atque in itinere per dissiciles ac confragosos tractus an severinos, cum Paulum Teutonicum obviam habuiiset, unum ex ducibus patriarchae, illii in cum exercitu fudit , cepitque: qua clade perculsus patriarcha, a Rege indur

84쪽

inducia belli supplex petiit impe

travit. Post haec cum Iacobo Caudo lareconciliata amicitia conjiinxit exercitum, atque immemor sederis & juris-jurandi adversus Regem, nihil tale suspicantem, dupli: cato exercitu magnis continuisque itineribus contendit. Erat Rex in vico Italiano , rem divinam sollemniter ac devotissime de suo more rituque faciens. Siquidem natalis Domini dies celebrabatur, cum ambos duces, ambos exercitus haud procul abesse nunciatur Regi Ille vero rei divinae cultum gloriae ac vitae praeponens, non prius, quam peractis sacrificiis, capere arma milites jubet , dc jam proe Luna utrinque initum erat. Certabant illi numero longe superiores, regii verbvirtute praestantiores . Sed Dei optimi

atque iustisti mi auxilio regii ipsi adjuti, plures ex hostibus equos militesque cerisse, quam sarcinas amisisse , memorantur. Re Capuam se recep t. Patriarcha in Apulos recessat, ubi relicto proditoque S se duce atque exercitu per mare Adriaticum navicula trepidus D

fugit Pan. l. 3. c. o.

illud quoque ad memoriam Troianae victoriae iligne exilitit, quod re-

Versis

85쪽

PONI PRINCIPI s. 63

vers militibus e proelio in castra, unde profecti erant, caeteris, ut fit, corpora passim curantibus, ipse Rex non prius aliquid gustares, non prius e Xarmari aut pulverem sudorem extergi passus est, licet in mediis Maestatis diei Apuliae flagrantissimis calor 1-bus, quam rem divinam vel solenniterfecerit Jesuque gratias pro victoria

egerit armatus, jejunus ac proelio de fatigatus Pan lib. 2. c. 26. Ne recedat volamen Legis hujus ab ore tuo : sed meditaberis in ea diebiu ac noctibi cs, ut custodimo faciat omnia, qua scripta uni in eo: tunc diriges viam tuam, intelites eam. Iosa I. 8. Gloriatum assidue Regem scimus, qudd Biblia quater decies cum glos sis commendariis perlegisset. Proinde illa memoria ita tenere, ut non sollimres, sex verba etiam ipsi pluribus locis sit ne scripto redderet Panorm l. 2,

cap. 7,

a Pudeat Italiae facerdotes, quos ne semel quidem novam legem constat legisse Apud Thaboritas vix mulierculam inVenias, quae de novo testamento

86쪽

6 c uiuimento veteri respondere nesciat. En Sylv. l. a. c. II. Cum feceritis omnia sua pracepta sunt vobis, dicite: Servi inutiles

sumus quod debuim tu facere fe

cimum.

Alphon susinii an quam ita religiostis

est,in divini cultus observator, ut scribis, non imme in or lanaen Euangelicae doctrinae post ejunia dc orationes, caeteraque pietatis opera, in quibus nonnunquam se exercet, servum se inutilem ait Novillimis enim diebus cum convenis et cum Ioannes Solerius Orator Apostolicus, ac de pace Tuscia secum ageret, inter alia sapienter dicta: Scio me, inquit, postquam rcgnare coepi, quam plurimos homines e modica fortuna ad magnas opes ac potentiam evexisse qui postea benefacti immemores exstiterunt. Ea vero res mihi minime admirationi est, cum ipse eo dem ingratitudinis vitio laborem. Nam quis plura ex optimo maximoque Deo, quam ego beneficia accepit; quia natus ex regibus, amplissima regna haereditario jure sum consecutus. Nec minora mihi ipse armis com raravi. Pauci

87쪽

A s. se reges inter Christi alios antecedunt. ngenium mihi natura non obtusulaaedit, memoriam non infirmam , Or-us salubre, vitam longiorem ac moris fere in ostensam, opes mihi, deliciae, voluptates abunde sippetunt, li-erarum quoque non nul Lam cognitio nem adeptus sum. At ubi mea gratitudo Q iid ego aut facio aut feci proto , tantisque divinae clementiae in me muneribus' Intelligo me certe ingratum esse, eaque dignum accusatione ac poena, quas caeteros promeruis se existimo , qui erga me ingrati sunt, ac tanto majori, quanto gravius est Deum, quam hominem fallere. Verum si mihi vita contigerit, est animus, quod hactenus neglectum est, abunde praestare. Iniurias enim , quas crudelissima gens Turcarum Iesu Christo, verissimo maximo Deo nostro , nunc in Graecia, nunc in Asita quotidie infert, ultum ire decrevimus atque ad id am naves, iam viros de arma comparaVimus.

An Sylv. in prooemio, lib. . praeit o. Abquid se pirari aut practumere defatis ex artibus Magorum , ariolorum, divinorum, Mathematiis

88쪽

ύο SPE cu Lubleorum , , quod aliud tale gentu, id ero ne su AZ, nec divina aut humana Lx permittit. Uf. mon. 9, exempl. Polit. lib. I. cap. .

Quaesitum est inter nonnullos, me audiente , cum in omne hominum e lnus Alphonsus libet alem ac uia incumsese ostenderit, cur solos Astrologos praeteriret Neque enim hujus scientiae praeceptores, sicut aliarum disciplinarum magistros, in ejus curia obversari videmus. Tunc unus, qui magis scire videbatur. Sidera , quit, stultos

regunt impelluntque Sapientes astris

Imperant. Stultos ergo principes honorare astrologos conlequens est; non sapientes , inter quos nomen suum Alphonsus obtinet. Tum alius Petrus de Monte Ilirino inquit Non incelebratus Astrologus, congregato apud Constantiam generali Christianorum Concilio, ud cium de rebus futuris edidit.

In quo Sigismundum eo anno coronandum Romae, J loannem Papa natertium di vicesimum, qui ad Concilium vocatus ierat, cum gloria rediturum asseruit. At cum magna Synodus

Ioannem summo pontificatu abdicasset,

89쪽

Sio id mundus autem ingressit Italiaet multis post annis abstinuisset, arguen- tibus plerisque Petrum, qui adeo ma- nifeste mentitus esset at mihi de duo bus stultis, inquit ille iudicandum fuit, de quibus ne vera quidem profari Ptolemaeus potuisset. n. Sylv. l. 4. c. S.

IX. Pi ΕΤ A. IN PARENTES. Honora patrem matrem Exod.

cap. O.

Pare;rtes in-primis honoribim ascias. Philemon apud Stobaeum. Nihil est a in honorificum liberis quam debitum honorem parentibus erre Euripid apud eundem. Cum peregre adι enienti perdita nando patri obviam progres ius adverit isset illum lectica vectari valetudinet fit ictum statim equo desiliit, ut pa-ν trem pedibus comitaretur , c, si opus es t humeris aut cervice etiam sustolleret. Cumque e lectica pater identidem cohortaretur, ut exemplo multorum procerum , juxta adequitantium

S pie quoque equum conscenderet: Alii, inquit, is pater, quid ad se attineat, ipsi viderint ; ego quidem adduci

ipse

90쪽

68 sprcu tu Mipse neutiquam potero quin egein, quin patrem dc eundem aegrotum pedibus sequar. Pan. l. a. c. 28.

Dissimilis Ludovicus Boloariae dii , qui adversus Ludovicum patrem impia arma movi , nec veritus est venerandum corandaevum senem uia miserab li obsidione vexare. Sed correptus vehementassima febres, ante diem suum obiit, quam patrem possct in vincula conjicere. Neque enim adversus paterna jura agere impune cedit, neque longaevi sunt super terram, qui parentes inhonorant. In famis artas nostra , quae non Ludovicum hunctantum, sed alterum Ludovicum Franciae Delphinum, Alphon sum Castellae primogenitum in patres armatos vidit. Fri Sylv. l. a. c. 28. et Liberi a cultate in domino paren-iibio fris Eph. 6. I. Tarentibiti obedire liberos, a quum es. Euripid in Alope. o o patri, quamvis ingrato , seu iniquo , sicut legi austera, mos tamen gerendio m. Socrat apud

Stobaeum.

Ferdinandus pater desipse inc