Speculum boni principis Alphonsus rex Aragoniae ... Primum IV. libris confuse descripta ab Antonio Panormita: ... Sic digessit & auxit Johannes Santes, cognomento Santenus

61쪽

no NI PRINCIPI s. set Ottacharus rex Bohemiae, cham de pudicitia con)ugis sinistri ad se ruinoles

delati essent Lex, inqhiit, naturae est: Cornua qui faciunt, ne cornua serre recusent. Fia Sylv. l. 3. c. 7. Cum audisset Rex, me uxorem es.se ducturum irim improbavit arbitratus, de caeter literis simul uxori me operam dare non posse ac proinde vera olidaque iterarum voluptate ca- Iiturum. Sed cum mox audisset, me Leon oram Aureliam virguae in probam, nobilem ac formosam duxisse, approbavit, hierarum commoda d honesti conjugii suavitatem in aequo po

Interrogatus aliquando Marianus foetinus Senensis utroque jure consutatissimus, cur minus solito literis opeiam daret' uxorem, inquit, duXi. Rursus interpellatus, cur Socrates postqvana duxit uxorem, non itidem Philosophiae studia neglexisset Xantippes, ait, morosa fuit,&ut existimo, deformis meaveris proba est, dc ornaae non postremae. En Sylv. lib. . c. 7. ego eum simul aluisse domi duas uxores, Myrto Xantippen. Proinde demiranti cuidam, in quem tandem usuim aleret duo

62쪽

ηο pzCu Lubrduas mulieres, praesertim rixosas, nec eas domo exigeret Hae, inquit, me domi docent tolerantiam, qua mihi in pubila utendum est harum moribus exercitatus commodior ero ad aliorum consuetudinem Spiget ad . .

8. De bestiarium exemplo.

Cum essent, qui apud Regem

causi am bestiaruna contra homines defenderent, isod turturis castitatem,modb cornicis, quae mortuo comparenovem hominum aetates Vidua perduret, modo formicarum providentiam, modi, caturiri sagacitatem, modb ciconiarum pietatem, mod apum inci gem observantiam, di id genus multa pro brutis animalibus a fieri et in medium 'egem ita respondentem audivimus: Sive id brutis ab inclinatione naturae, sive ex Dei dono datum siti, senon alia causa datum ac concessctum es se existimare, quam ut homines turpiter nequiterque viventes, erubescant a brutis&ὰ rationis expertibus sirperari.

Pan. . . . .

Barbarae, quae Sigismundi Caesaris uxor fuit, ac eo fatis functo vidua supeistitit, cum sibi diceret aliquis imirandum

63쪽

no Ni PRINCIPI . Iiandum tritu is exemplum , quae Or-xuo marito perpetitam castitatem seraret Si me inquit, ratione carentes imitari volucres jubes non Olumbas potius passeresque proponis Zan Sylv. lib. . c. b. Vox partim pudica, sed quam aliam, quaeso exspectares ab ea, quae vomica fuit Caesaris, d persuasa animam aeque atque corpus interire. Nihil degeneravit a paternis moribus. Nam filia fuit Friderici Comitis Ciliae, omnium aetate sua viri flagitiosissimi. Ex Spiget ad d. L . De Taciturnisvi loquacibus.

Quaesiit fortasse aliquis, ubi Rex aderat cur qui Vere saperet, tacitur moris. set qui minus, loquacior 8 Et cum alius aliud in catis in duceret, Res emtandem his pene verbis respondentem audivimus: Qui vere sapit, habet hic intus, unde gaudeat alitur quippe ejus animus Sapientia, qua maxime alimonia contentus requiescit. Ex diverso, qui minime sapis, ejus ipsius animus, cum intus non habeat quicquam, unde impleatur aut gaudeat necessum est foris quaerat, unde vana saltem iactantias apere videatur. Itaque ille ad con

scien

64쪽

a Si s c uirum scientiam omnia res est, hic ad ostentationem. Haec non inscite ex hindixissct Tibulli poetae te sissimi versi is in medium prolati sunt, Regis, ni fallor, sententiam confirmantes:

μ . Procul absit gloria vulgi. Qui sapit, in iacito gaudeat ipse sinu. P ex versus exosculatus, illos edidicit.

Pan lib. I. c. I.

Io. De Barbaris.

Cum Syracusanum equitem truculentis moribus Rex hominem barbarum appellasset, atque ille, quod praeclara primam ca origine stet, nomen barbari abhorrens, iniquo animo ferre injuriam videretur: Ego in ex inquit non a prilia oligine oleo sed amoribus barbaros definire Pan lib. I.

cap. I.

Et in Gracia & in Italia nati educatique barbaria int. Nam quid magis barbarum , quam apto vivere dc -mnem aequ'tatem , Omnemque religionem proculcare, quem Italicum morem es se videmus. AEn Sylv. b. I. cap. 3

D. De

Tib. in fine M. q.

65쪽

II. De Foela Ore. 63 Foetius nihil aliud sibi videri

quam animae funus dicebat Panorm. lib. . cap. q. Foeneratores , utpote labores mortalium depascentes, harpyias Io- cita b. t. an. l. . c. 6. Cum beatos qui hiam foenerat res coram Sigismundo diceret , quil dormientes rem augerent: Et tu ergo

miser, inquit Sigismundus, qui rem vi- gilando comminu s. ii Sylv. lib. .

cap. I 6.

12. De Mendacio. Mendacium ex iis potissimum ema Inare dicebat, qui aut multum legi L.

Gent, aut multum peragrassent, aut vixissent multum Pan. l. . c. a. bis 35.

13. De Hypocritis.

Cum esset ex apud Enariana insulam , in quam una cum victoria Aphricana morbum intulerat, de tu audi-dito genere pestis laboraret exercitus, renunciatur ei inter Pteros, Antonium Picentem ordinis remitarum, nobilitatum post mortem , hypocri tam

66쪽

ης SPE Cu Luritam per summos cruciatus animam exhalasse jactando plurima in Christum

Dominum, virginem ejus Matre ita convitia atque blasphemias. Hic est ille it Antonius, qui quadraginta dies io etes perpetu jejunare ferebatur; qui Italiam, Siciliam, atque Hispanias compleverat nomine sanctitat sic abstinentiae suae Periculum fecerat abstinentiae pluribus locis cella prae lusus, Q H lilodibus observatus, nihil edens, nihil bibens quoniam in praevisa ac praetentata cella, in qua nihil, quod vel ob servare liceret, inesse videretur. Caeterum angelos ei quotidie ministrare ac confabulari solitos, opinabantur. Verum ipsi intus in cella erant candelae crassiores, exterius quidemi superfu- soli ceratae. Sed in quibus fistula cannarum concludebantur, farini in fartae, quae ex contritis phasianorum ac cauponum carnibus , ac caro ac aromati- ibus immixtis, condiebantur.

Ajunt cingulum gestasse fistula

tum; plenum nectare, quod hippocrati- cum vocant. His epulis clanculum vescebatur , vir habitus ubique sanctus, dc mortalium omnium , qui unquam sue

Iunt, aut essent, vulgi opinione, absti- i

67쪽

t P s. strent; simus Is igitur cum renunciare thi Regi vermiculis ac acerbissimo uetere mortis ab Cinatus, dixiste ferunt: ropterea Deum in hypocritas tantope-: saevires, quod dum homines decipiunt, interponunt Deum ipsis in tano iam sceleris mediatorem ideoque ut plurimum viventes adhuc plecti in oculis hominum, quos Dei nomisi se scitissent ut intelligant mortales, tali monstro maxime sibi cavendum esse. qu bd Deum ipsum , nedum post mortem, sed etiam in vita ipsa, haberent in- ubitatum ultorem Pan. l. 2. . . Sci ibit Pontanus lib. de Sermo - re et traditque S sub Serdinando rege F. Alphon sit, a j et anum quendam coenobitam fuisse Ger hardum , qui septi- mum in diem cibo abstinere consuevisset ac potu indeque sanctum habitum, ac Deo cartilii a demum industria regis hypocrisin detectam. Lege

eum Omnino, ut devoveas sanctimoniae ostentatores Spigebus ad . l.

' Lilierem , quaeri a dies quadra-gmta totidemque noctes nihil omnino ederet, te vidisse Patavii Magnus Albertus scriptum reliquit neque id contra naturam esse in femina de rotante dc

68쪽

d frigida . Velim sub Nicolao qu lato

Pontifice maximo ex ultimis Galliarum sinit, piesbyter Romam venit, qui se in quadrienniu nullo usum cibo assereret, nisi cum aliquando ab Episcopis invita

tus paululum quid degus iactet, inediaeq; suae in mul os dies, si quis optasset, pe

riculum faciebat. Hic dum Senis esset, Leonardo nostro molen si Romanam se curiam petiturum ait, scandalumque ibi passurum, at non periturum tamen. Cum venit Romam , dic illic multos fuit, admirationem sui tui bis fecit, quasi sanctus. ωDco carus. Posti emo captus , Virgi que caesus in exilium est actus. Suspcdium cst enim, quicquid prodigiosum cst. IER. l. a. c. 9. Nostra aetate apud Augustam claram Alemanniae urbem mulier fuit, quam ipse vidi cloquentem audivi comes loanni Stabio, magni cculo nostro nominis mathematico, qui Caec Maxilluliani jussu pleraque ex ea sciis citabatur credita passim ab omni bias cibis abstinuisse multis annis. Sedra quae apud viros uitam tum L stigio , tum loco in ed a fidem iam obtinuerat: verum tandem a cordata principe Cu-

iligunde sorore laudatissima jam vidua,

69쪽

BONI PRINCIPI s. 'niatre inclytorum Boioariae principum, qui nunc amabili concordia rerum potiuntur, ob fraudem, miro ingenio deprehensam, ultimum merebatur supplicium , scd clenientia unigundis intercedente, tantum provincia interdictum est. Spiget ad d. l. Erat inter purpuratos aliquando orta quaestio Cur hypoctatae natura su- perbi essent, Publicani verbis ansueti

Et cum alii aliud, ut fit, sentirent, Regem demum ita definientem audivi-ntiis : Publicanorum vitia, ut plurimum manifesta esse puta luxui iam,

gulam, illiberalitatem in caetera ejus modi, quae quoia am hominum oculis subjecta forent, solverentur in ruborem, Verecundia ini humilitat cm hypocritarum vero vitia in occulto latere, utpote odium, invidiam , in alc voleni. 'δm, iniquitatem quae cum in arcano tolerari diutius non possunt, erumpant in superbiam necesse est, iram item arrogantiana de insolentiam. Pan. l. I. c. 38.6 Hypocritarum vitam riderico Caesare coram accusabat Casparus Schlichius abiturumque esse aliquando in

loca dicebat, quae hi ce hominum mon

stria vacuae stant. Cui Irid cricus: Ul

70쪽

tra Sauromata: cIgo, liquis, glacia

Iem Oceanum tibi eundum est . Sed cum e venetis, non omnino carebit hypocrisi locus, si modis tu homo non Deus es. Inter Rrtale enim nemo est, ut non ex linua parte fictus fucatusque iit. n. ylv. l. I. c. 38.

I . De naturae benignitate.

Audivimus Regem de benigni tate naturae differentem dicere , quo etiam in vitiis quodam modo prospexisset generi humano. Nam pro sco latione matrimonium permisisset, pro invidentia aemulationem, pro acedia sive otiosiitate laxamentum, pro gulaei ventris ingluvie cibatum , pro Varitia palsimoniam , pro ira admonitio-trem increpationemque pro opei blaver nihil omnino indulsiisset ut in-itelligant superbi, non solum hominibus es, sed etiam Deod natu iae, inse- usos ac detestabiles esse Pan. l. a. c. ML O.

13. De Adulatoribus.

Adulatores autem lupis haud absimiles dicebat esse. Nam quemadmo

dum lupi titillando ac scalpuriendo asi