Leonardi Iacchini Emporiensis ... In nonum librum Rasis Arabis medici ad Almansorem regem, de partium morbis eruditissima commentaria. Opera ac diligentia Hieronymi Donzellini philosophi ac medici Veronensis, emendata ac perpolita

발행: 1564년

분량: 627페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

601쪽

erubescentia dicta est cum pudor timoris genere comprelied videaturi timentes vero palleain

An pudor mi ilus quidam affectus, ira timoreque es et succenset namque tum alijs, tum sibi qui detegi ea Iridet, qui nolit. Qxiod pitur ira timorem in confiictatione e tantini exuperet, san gliis quo-oue dum modo introrsum, modo extorsum mouetur, in summata.dem corporis protrusus fgitiir, quousque animi motus sedetur. XXV. Mores hominum pro reaionis, quam incolunt, dixi ersitate, non diuersas modo sedi oppositas ut ita dixeri in rationes subire videntur. Qui nanque ad Arctu in incolunt, immanes sunt, Se efferato animo temere quoq; in omne vitae discrimen ruunt attamen animo simpliciores illos cernere est. Se minimum vitae fraudibus exercitatos . Qui vero ad Meridiem, ii in id sunt, assentatores perfidi insidiosi simulare ac dissimulare edocti. Huius rei causam non immerito quis ambientis aeris conditionem se existimauerit, quae scilicet plurimu insitus ratione euariet. Quo deni in ex corporis temperamento cuius nimirum ambiens prima causa existit mobres quoque animi discrimem sortiantur, iam antea naturae coniectores turto'si Meroes cir c dic ut posuere. Sunt igitur Septetraonales viri calore praepollentes, viribusque Australes contra imbecilli. Quam rem cuin corporis habitus satis molirat tum ratio ipsa confirmat qui nimirum ex ipsa rei natura fidem facit Frigus nanq: durare, robur praestare,calore inque augere animanti potest: Aestus contra, ein illi re, crebilitare vire S homnino calidum innatum imum inuere. Quod enim in nobis teporum vices efficiunt, dein in ijs coeli natura . Porro frigidiuscula animalia, quanqua in timida sim.becilla existant, atta inen ingenio acri visuntur, quod minus pertur, bationis sentiat anima. Commouet enim calidum, turbatque ingenium, quod ebri Seirati testantur. Quare tum ex necessitate coeli inquam ratione haec omnia contingere videntur tu in inelioris

gratim optima scilicet naturae dispensatione, ita institutum est ut quae timida sunt Se imbecilla, astu de artibus sese tueantur. Contra quae calida cum sint, viribusque pollent, atque audacia, quod nullo alio ege itfimpliciori ingenio praedita sint. Quam rein clim in om ni animantum genere natura obseruarit, tum praecipue in homine verum esse conspicitur,quod eius mores nobis magis innotescant. XXVI. Ani in alium alia quidem perpetuas inimicitias in inuicem exeriacent, alia vero statis duntaxat teinporibus o contrario nonnulla eum ij quae sui generis 3 quae alterius sunt, ineunt societatem.

602쪽

At qui duae praecipui dissiclij causae assignari posse videntur, alte

ra cibi ratione, ob venere altera. Igitur inimicitiae, qliae ob cibi quaestum oriunttir,perpetuae interea animalia stini, quibus iusdem ali,d ijsdem versari locis natura dedit: pr sertim si victus inops, neque adeo paratu facilis fuerit, ut in js, quae venatione pascuntur videre est. Nam si rursus pabuli copia suppetat, fieri poterit,ut gregatim

pascantur antinalia, siue eiusdem generis sint, seu diuersi ut oves, ut caprae,ut iumenta omnia. At quae propter Venerem accidunt, haud equidem perpetuae sunt inimicitiae sed cium primum iniri foemina Patitur, quo tempore mares,non saeuiores modo evadunt i edacita uales omnes insectantur, atque oppugnant.xx V I Cur igitur fieri dices, ut in eodem animantium ganere, mas ta meis lacessitus, foemellam non feriat An quod mas generosior, foeminae petulantiam contemnat, atque ulcilci dedignatur In quod veneris appetentior, ob diutinam expetitae voluptatis expectationem, iniurias aequo animo feri vix enim exigua anni portione foemini iniri patiutur, homine excepto: Contra mas semperes coire paratus. Quin&ea de causa foeminis subblandiri inare solent, quo apud eas gratiam promereantur. XXVIII. Cur exectione, adeo tum habitu corporis, tum moribus minx tantur animali ac mollitie nanque,&voce omnino foeminis quam si initimi moribus quoque ita euariant, ut secordes pauidique, atq;vno verbo assu uel efficiantur.

Mirum profecto est, ex initio adeo exili, grandem illam insequi

eo minutationem naturae Est enim quod exciditur quodammodo superuacuum, si vitam spectemus: ac tantummodo propagationi deseruiens. At videmus nihilominus alia quoque euenire eius in odi, quae fide in magis excedunt quando nulla ex parte assecto corpore, moribus animal adeo immutari contingat, ut licet mas sit,ice. minam omnino pris e ferat. Gallina naque si semel inarem excuas erit, aut pugna vicerit, cuci arritii primu gallos imitari incipit, post inodum&reliquas eminas supersilire audet Contra mas victus,

quasi iniri possit, sese in terram demittit quod quidem quasi portentum rustici execrantur, atque occidunt. Neq; cessat ferocia haec, dc alacritas, donec in corpore quoque notis quibusdam elucescat: crista enim rigidior erigitur,&cauda mas contra demittit, latuguet. Cum igitur sola animi mutatione tanta in animante diuerositas contingat quid mirum fuerit obsecro, si ubi flagrans amor, R libido e medio tollatur, ignauum atq; iner5sia seruore inquam.

603쪽

uniuerso sanguinis languescente deinde pereule virilitate omni, corinis plus ullo humidum, ac molle, atque uno verbo bini neu in euadat Quod autem ita es res habeat, ii dicio est. lud dii qui marium natura minus auidi venere oria in sunt, vultu, gestisq; a voce, non dii pares at ratis videntur contra foemini natura libidinosiores, hirtae magis sunt. S durioris carnis, voceque Se motione mare si ei e quant. His adde quod quo tempore inares ad coitum concitantur. quo in quain tempore virilitatem maxit nam prae se ferunt. duriorem carnem gustuque Scolfactu virosiorem obtinent calore scilicet praeter modum eo tempore excitato atque exurente. Quod si qua viribus praeliant ut qui serrato habent dente S, A carisne vescuntur aeuiora tunc temporis.&audentiora experimur. Parit itaque libido sanguinis feruorem, audaciam, alacritate inde durum . hirtumque corpus efficitur. Quyd si libido extinguitur, secus

o inniae uenient.

Cur frequentius coeuntes sessi coitus appetentiores sint, quam

reliqui minus tamen ex eo voluptatis capiunt Cupido coeundi turgente vase ieini nata innascitur cum semen ad excretionem sui irritat titillatque Sicuti vero in reliquis quae cuin onerosa sint e corpore excernutur, eo plus delectationis entitur, quo plura acriora congesta erant itidem Scin seminis ex cretione contingit. Cum eni in voluptas inde oriatur, quod leuaris antina sentiat ab his que ad eae cretione sui proritabit si quidem crebro exceritantur duplici ci sane ratione minus inuehu voluptatatis ditum quia exi suo terr potas spatio oneri fuere: tum quia cum cito excreta sint minus sibi acritudinis asciuere. Cur vero adhuc plus caeteris coitum expetant intemperantiam in causa esse oporat et: etenim appetentia, voluptatis nemoria excitata, nullisque de tenta habenis, sangu: ne in spetita ini eo protrudit, cupidine inque accendit coeundi Quocircx nonnulli in immodico venereorum usu. semicoacta adhuc scae ruet sanguinis loco excreuere Tantum enim potet in animantis corpore cupiditas, ut naturam quoque,

quae corpus regit eges saas aliquando praetergredi cogat. Igitur iure admirabitur quispiam, quonam pacto adeo magnam

voluptatem, quamque omnis natura animantium cupide sequitur, ut ait Lucretius, nulla alia ratione fieri putem iis, quam ab excre

mento quopia quod sensum infestabat. Multa tamen eiusnodi rem naturain perscrutanti occurrunt, quae si perpedas, proculdubio ad.

604쪽

LEON AD IACCHINI

mi ari des stes. Nam siqiuando sicca, aut uim id excre inent acrio ra ex corporis temperamento extiteritu, vel sorte quapiam prae ter, o lutitate in diutius contineantur, cum postmodum e X cernuntur, non mediocre profecto inue in t voluptatem, ubi sese animas eo angore liberatum senserit. Quod si cui partem ad modium sensiolem ferus aliquis pruritus vexet, qualem lepra, pso ratae, aut impeti- eo infert mirum quatam ex scalptu, frictione capiet voluptatem: itide enim difflatur, quicquid ac recuti inhaeserat. Igitur cum delectatio ea, quae venereorum usum insequiti ir, non aliam profecto originem sortiatur, tanto utique maior erit, quanto par ea, qua in proli ficum excrementum duin retinetur, vexat, synceriore sensu praedita est. Quod vero impetus ille, quo animalia omnia, quasi furore quoplain correpta, in coitu ruiit, nulla alia de causa fiat, quam itiod natura quippia in valde onerosum deponere gestiat, indicio

est,puod graciles biliosi, omnino quibus acre semen ali , plus pinguibus humidisque ad coitum iri tantur. XXXV

Cur ieiuni cum celerius rem veneream perficiunt, tum maiorem voluptatem sentiunt plurimi enim a largiore cena ne cocum, bere quidem potuerunt. An quia ieiunis calidum, S acrius est se me Porro quod calidumst, cito excernitur quod vero acre, plus excretione ipsa uti monstratum est oblectare debet. Ctir nonnullis cum coeundi maximo tenerentur desiderio, pr ter spem, ne in inimum quidem penis intendi potuit An id accidit, ctim loca ea magna ex parte calore destit nantur calore namque egent, ut in te dantur. Solent autem affectiones animi quaedam, aut omnino calidium refrigerare, aut in aliam regionem euocare. Eiusmodi sunt, Timor, Reuerentia ra, Cupido modum excedens, qualis amantes afficit. Timor nanque refrigerat: c teri vero affectus calidum omne in summas corporis partes impel

lunt.

xxx VII. Cur spontaneae seminis profusiones, quae nimirum cum voluptate fiunt, vigilanti non accidunt An ita consueuit natura, Vti Der quietem potius ea quae superuacua sunt, excernat Porro proli ficum excrementum quod vel multitudine distendat, vel acritudine mordeat, oneri esse solet. Hi ne

pernotas sibi vias maiore vi natura propellitur. Si quis enim ea. un

605쪽

qui interim occursant simulachra excretionem lianc seminis ciere putet longe decipit ir cuin potius eam a corporis commotione quodammodo tacet sta credendum sit Tentigo nanque quae in se. minario vase ex multo aut acriore semine or tur, excernendi pri-inum libidinem ciet: huius mox impulsu, veluti ex promptuario ouodam vi servatrix spectra depromit. perinde ac Gale aliquando ait et u ras laxi raro ainempe ut per quietem aduenit Hi ἀ- . n. r. faires Neque aliter rem hanc exponere visus est Lucre

tuus, cum ait:

Irritara tument loca simine fitque oluptabra cereiae, quo e contendit dira libido. Incitat tritans loca turgeda emine multor Deperat corpus mens, Inde sucia amore. aquam quod postremo addit, petere inquam mentem id unum

quod amat quod simulachraea temere occursent, neq; plurimum verum est, nedum necessarium.

x xj I VI I. Cur seminis morbos Profuso o ei per Graeci dicunt prorsus absque voluptatis sentu fiat

An quia semen confertu in non pro Viit 'olliptas nanque&dolor celeres mutatione exposcunt. An quod vasorum in continentia, quam paralysim vocant, contingit, a qua nimirum sensus in gna ex parte hebescit xxxv. Cur hos quidem rarius, hos vero crebrius, alios fere nunquam minare contingit 'Somnia nec penitus vigilantibus nobis, neque altum somnundi dormientibus occurrunt quare antelucano tempore, ubi scilicet

cibus iam confectus est, plerunqxie fiunt. Quod si qui capite ita na tura affecti sunt, ut altiore somno facito opprimantur, rarius visa vide bunt: eritq; eorum somnus mori quam simillimus, ut Home rus inquit, qu6d scilicet ne minimus uidem extet sensus qua remita se habere, inde percipi potest, quod gri Matra bile vexati, ieiuni item, V iiii curis, e moerore anguntur, plurimum se inniant nam taleuem, ire uena somnum dormiunt. XXXVI. Cti somnioris octo reminiscimur, modo penit obliuiscimur An tum demum reminisci facile possumus, cum a somno statim ex . pergiscimur euoluimus erum animo visa,&reputamus. Quod si

606쪽

somnus protrahatur, visorum delentur imagines eorum exemploqiuae quis in speculo viderit: eanaque velocissime memoria itidem excidere solent. An eortim reminiscimur, quae mane confecto rum cibo visuntur: Cum entini coena multus, turbidusque apor xJbuolet, siqua tunc per visum apparent innitia his erunt, qua per craiasiorem nebulam vix perspici utor nam quae in clara luce cernimus, memoriae multo altius inlacerent. XXXVII. Cur per vi sum nonnulla saep8 nobis occurrant, qu neque antea in mente invenerant, neque excogitari quide in ullae atione poterant Somnia tamen exspectris quae inmemoria recodita lunt ori

ri omnes arbitrantur.

An similis est somnioru generatio ei, quam in animalium primor- dij comminiscitur Empedocles, quando fortuito quodam cocurista enenisse ait, t si rem paee, ne ac Siqua igitur vel oculis vel animo forte fortuna aliquando occursarint, ea per visum iungi una temeri contingit unde vanae illae finguntur species Italique usus docet, raro ad inodum fieri ob hunc videlicet adeo fortuitum con- . cursum,ut tempora locaque gestis probo quadrent. XXXVIII.

Qui fit ut interdormiendum alij prorsus concidant, contra alij

eadem, quae per vigiliam, munia obire valeant An somnus(qcFac antea diximus)alias in orti simillimus est,quado non sensus modo omnis, sed, vis motrix omnino deficit, respiratione excepta, quam etiam non sine difficultate emittut quod sterior indicat Qui itaq sic habent tantu abest , ut vigilantium actiones imitentur, ut ne moueantur quidem. NonnUnquam autem media quadam inter vigiliam Sc somnusia assectione tenentur atquebos tametsi vigilantium opera exequi videas, haud tamen exacto

imitantur. Si nanque loquantur, si canant blaesas mutilasque voces profundent sit vero perambulent ebrios dixeris. Siqua igitur. multo antea longo usu edocti per quietem facere enituntur, at perficere tamen nequeut: lito circa actionii potius rudimeta ea, qua in actiones dixeris. Possunt lainen aliqua ex parte imitari quoniain

ut dicebainus, nec mouendi inbs facultas, nec sentiendi penitus sopitur. xxx IX. Cur adolescentuli, tum primum ex ephebis excessere vocem an peram emittunt, quae postmodum procedente aetate mitescit ranu in ex acuta in grauem vox permutatur,media quaedam vocis nam

607쪽

rara gignitur Hic aute ex extremis insis costata, acuta esse destitit.

neque adhuc grauitatis notas manis et a prae se fert. Caeterum que- admodum intactu ea aspera sunt, atque horrorem contactu incutiunt, ut partes suas inaequales, ibi inuice subsultates habeant: itidem Se in voce asperum Se lene reperire est. Aspera nanque vox ea de ratione audi diu offendit,Alio inaequalitatem quadain ex concursatione extremorum obtinet. Porro quod illo primum tempore permutationem eiusmodi vox subeat caloris effervescentia in causa est a quo nimiri Scirteria plus exte di potest, A plus aeris dimoueri: at interim nodum valet in extremum alterum vocem traducere Talem itaque vocem emittiit, qualem hirci, cuin prisertim ad coitum concitantur: nam Graeci ea de causa et iam, dixere. x L. Cur&aegri, dc valde perterriti,vocem acutiorem reddunt Voxa sonus omnis ut paulo altius ordiamur duplicem habet differentiam: quarum altera ab eius(ut ita dixerim quantitate desumitiari altera qualitatem spectat. Quae igitur a quantitate disserentiae eae sunt, quibus scilicet ex vocibus hanc quidem in agnam, elatam, claramque dicimus illam rursus paruam ubiani Cain obscurari. Acutim vero traue quamuis quantitatem ex ipsa appellatione sienis care videantur, re ipsa tamen vocabula sunt qualitatis. IIoruin an modorum vocis duplex genere causa reddi potest: Alotera ex inultitudine eius, qui efflatur, teris: altera ex arteriae vocalis laxitate. Etenim arteria his quidem laxior est, his vero angustior.Aer vero modo in emitte da voce plurimus, modo exiguus propel

litur expiratur. Expirantes nanque vocem reddimus. Caeteruine uod arteriae laxitas grauem, angustia vero vocem acutam efficiat,

di pueri S: mulieres estendunt ex viris quoque quicunque vel ab ortu ipso, vel castratione pinguescunt illis enim suapte natura exilis arteria est his vero pingui obsessa conniuet, quare acu tu sonant. Idem e musica instrumenta demonstrant, in quibus id quod gratie est, Se acutum axitati hexilitati fistularum proportione respodet.

Porro cantores siquando acutam vocem edere conte lunt, vi coni

Primunt arteriam, redduntque angustiorem quod si grauem, de

Primunt contra guttura laxantque Caeterum acuta vox c grauis,

differt rursus simagnitudine, exilitate: quam differentia a quan titate desumi dicebam Quam etiam ex inultitudine vel paucitate eHati aeris prouenire, nemini dubium puto. Vnusquisque enim exo eritur in ahnam elatamque vocem maiore viseri quod scilieet plus aeris dimouere opus sit. Itaque qui viribus valent, ea rationa

608쪽

facili, vocem efferunt cum libet, supprimuntque Qui vero imbecilli casu aliquo redditi fuerint, ita ut neq arteriana laxare, nec multum aeris dimouere queant, acutam una hexilem vocem edunt. x L Ita Cur eos qui acutam atque elatam vocem edunt, raucedine illico tentari videmus An quia dum plurimus confertim efflatur spiritus gutturis extrema collidutur qua rebus culi qui eas partes mouent, ad vocis cori- formationem, commotione ea distraeti, defluxiones prompto excipiunt: non secus atque hi, quos sicca tussis infestat, qua sandratione raucendo oritur. x L ID. Cur quibus elata vox est, audaces natura, Mira cudi existunt An quia circa praecordia plurimum caloris obtinent Elatam nanque

vocem inde fieri diximus, quod multu aeris e filatur: nod quidem, vehementiore calido fieri necesse est. Quod ei tur iratis aliquando irae nimirum impetu accidit, id in ij per natura extollittat ni in

irati, prae calore qui circa cor esse ruet vocem timidi contra prae refrigeratione summittunt. x L I ID.

Curvo acuta maiore ex interuallo atidiatur

An potius non quae acuta solummodo est, sed quae una magnitudine in quoque adiunxit, a longe auditur iam qui grandiori spatio distantes alloquuntur, magnam Sc acutam voce euere solent. Porro quod acuta sit, cito valideque pernaeat quod Vero magna integra multo spatio perdurat ne i enim multus aer facito dispescitur aut evanescit at sonus absq; aeris motione longius audiri nequit. AE IN I

Cur viris intercanendu tametsi acuta occepelint, sensim in grauem vox delabitur at pueris ex graui potius in acutam procedit An quia grauem vocem pueri, nonnili vi inulta edunt: contra viri acutam: Hoc autem ex his quae diximus, satis liquet quare vocis organa breui defatigari in utrisque necesse est, atque hinc facile in contraria dilabi. xi v.

Cur ut in uno quoq; genere optima sunt, Se quasi metrum reli quorum, fastidio esse nobis solentet sic in gustatilibus dulce sile in

consonantiarum genere diapason, at i in coloribus album An cum contraria ex diametro inter se distent, neutrum tamen eorum sensui gratum esse videtur, sed tantum quae mediam quandam

609쪽

VA EST. NATURA L.

naturam obtinent Ex contrariis arara, dita--.

Contra esculentorum nidor, ieiunos quid rara,ctat: a saturis no raro fallidi et .hnauseam mouet. An quod odo, rum nonnulli propria ratione obtinet suavitatem ovare nunqua in ea destituutur. Ait p. qui alimenti solummodo ratione iucundi sunt, quibus in quainducibus cibum sibi quaerunt animalia. nil misrum est, ii quidem repleto ventre eos auerteinur.

c. I l. Cur florum nonnulli paulo remotior silent suauius vini cviola, Vt menti,Muto cymum An ciuia nimio hutnore abundant quo nimirum odor hebescit si quid igit tir calidi, tenuis i halitus iubet , id latius diffundi potest. quae lane odoris materia est. Altaqueus cum crassior sit pri in iste rei marpinibus, atque ibi odorato halitu sese admiscens, quod in o. dorum sit, odorem interi in tollit.x s. Cur in illi ex praecellentibiis odora metis, quibus vel ad ungue torum confectiones aut ad sui tu sitim tir, naribus propius admo ta. offendunt: pauxillum vero unota, mir delectant: An quod vis eorum' alidior est,is iram ut ferri facit queat desorianaque uniuersa, moderatione quada gaudere videmus. Sive igitur qualitate sola seu halitu quoq; medio ad nos odor perueniativirotiis nanque modo olfactum fieri certum est si propius admouean tur, motu suo vehementiore, qua in parsit, offendunt. Qui rursus motus quo a prima illa sui origine plus distat, eo ignauior euadit: quare de minus offendit. x in X. Cur excremet eorum qui allium gustaverint, diebus nonnulli, ullia olere senti latur An non ita accidit, si quis nepetam, origanum ire, aut aliud eiusmodi odoratu in comederit Nonnulla qualitates adeo valentes obtinent, ut ab innato calore

610쪽

i22 LEO NARDI IACCHINI

aut aegre vinci queant aut omnino nequeant: eiusmodi sunt 3 quae Vim Venenatam obtinent, de ut omnino medicamentosa potestate praedita sunt. Hinc igitur eoru qui optum biberunt, corpus in- ne optum redolet subicent in venas neutiqua innuitatum Alli tam igitur ex his est, quae ob medicamento sana qualitatem vix longo tempore confici possunt nil mirum igitur si quidem diu propriam

seruet naturam, transmutationes multa subterfugiat. Plantarum partes, seu germina sint, seu talia, flore Sue, vel poma vel radix, aliae in dies odoratiores evadunt, aliae breui odorem

mittunt.

Quam rem inde oriri putandum, quod tenuem odorem nonnulla obtineant, quique facile cum humore evanescat Alia vero firmio, rem sane odorem sortiuntur, quique solidiori fundamento innitatur Dum igitur virides stini hument l. immodice, hutnori abundantia odor obtunditur. Porro humor moderata siccatione corrigitur Solent autem odorem tandem ipsa quoque amittere, si,' o iis aut vetustatis penitus contabescatit. Qua in re pri inarum parte sibi rosa vendicat, utpote cuius odor inter caeteros flores diutis Sinia perduret. Proinde temperamenti ipsius conditionem merito Theophrastus a lintratur. I,

Cur qui larignam resinam potarunt, siquid meierint Dave olet:

qui asparaeos comederunt, deterrime

An quia resina visciditate, inedicata qualitate sua vix ab innato calore potest immutari: Quod igitur ipsi, tenuiuis est, atq; odoratius vena subit anguinisque sero dilutum, odori grauitate ira, siqua inerat, ex uitta inde re nec vesica petit Asparagi vero citissime conficiuntur: qtia ob rem putredinis nonihil cito acquirunt. At cum multa praetcrasparago sint, que putredinem facile sentiat, ut brassica Seiungi, de hortens similax sola tamen asparagi putredo quod nouerimus vesicam petit, quod vim ciendae urinae non levem ea planta obtineat. VI, Cur explantis hi quidem annuae sunt, ut frumenta ceum genus, de olera fer in omnia hae rursum biennio alio demum ad multos annos perdurare queunt videntur ecuditate immodica annua veluti est et perire. Sicuti nim in animante nimia semini Drofuso, corpus contabefa-

ait seniumque clarius inuehit lucem Mylantae ii quidem pro magnitudia

SEARCH

MENU NAVIGATION