장음표시 사용
611쪽
gnitudinis ratione largius quam par est friuctificentiare ut Quain rem in frument ac eis praesertim usu euenire videmus Inde eni in radix is sinualida est quoniam vim omne in procreationem ei n-Ha Indicio eae quod ex vivacibus plantis intillae drescant, si quan- largiorem, quam par est, fructu copiam edant.
Ita I. Cur fieri dicas, ut tametsi ut arbori inseritur gemmula, alimen, tum omne inde suscipiat sua tamen poma , non aliena germen edat An quaesisse iustum potius fuerat, cur plantae quaedam sponte sua lis cadia alcantur, neque aliter prouenire queant, ut polypodium, ut dryosteris, viviscum propria in tamen naturam adeo seruent. v quae eam ex his fructum quoq; edant Putandum itaque alimentum quod ex ulla arbore hauritur, quaquam pro natura illius confectu ni sit adhuc tamen in gerintne ipso in mutari, conficique, quasi nouis radicibus exsugatur: arbor vero sibi sit terrae loco, unde scilicet hauriat. Ei autem terra plantis velut in confecti cibi promptuarium radix oris vicem gerit, in trunco vero omnia tum confici endi tum distribuendi organa continent, medullam scilicet corti,cemque 3 quod librum vocant, Se fibras, quae venis proportione respondent C teria in cum ob alimenti vim corpus uniuersum noni tantarum modo, sed hanimali uinio nihil immutetur, nil miruini germen quoque ab arbore, cui ad nascitur, nonnulla in subeat mutatationem satiam ob rem Se qui de insitione praecipiunt, non quid cui vis inseri, sed naturae affinitatem obseruari iubent. Nam si secus fiat, aut breui arescunt, vel si fructificent, longe natura sua ab aliena.dirin fructum senties. VIII. Cur serenitates, quae noctu coeperint, inconstantes An quia non sunt autore sole, sed alio syderum tropiam flatiis ex citante, nubesque discutiente. Porro ille inferno ruin omnium do minus, versat cucta vi sua, in ovetque Venti igitur mi post meridi, e in exurgunt quod ea diei hora maxime vigeat sol ac dominetur, de vi maxima pollebunt 3 perdurare poterunt.
Cur vesperiora Iris satis fidum est serenitatis praesagium, quae
mane infida mendaxque censetur An quia cum apparet Iris, nulla obduci nube, aut aeris crassitudine Solem est necessivum at tu e serena coeli parte licem in nubes di fundi Si igitur serenitates lux vesperi coeperint sectariores: erit de
612쪽
Iris vespertina fida satis serenitatis nota.
VI. Cur grues primo suo aduentu serenitatem praenunciant An quia secundo vento volare, ob corporis grauitatem cogutur Itaque non fercnitates modo, sed, pluitias ex ipsorum volatu pr*sagire est. Cum vero sub Arcturum ad nos festinat ex septetrionali plaga, necesse est flante maxime Borea huc impelli. V I l . Cur pruinae pluuias in maxima quoque serenitate praenunciant: niues contra pluuias hybernas finire solent Tunc pruinae cadunt, cum flatus uniuersi silent,stagnatque aerin que enim multus, crassusque vapor te Dido hiberni solis calore extenuari potest, neque iterum vento dissipatur: quamobrem necesse est noctis frigiditate densatum decidere, ac circa terram congelas cere. Hic igitur in dies alietus, Se consistentia crassior, tandein solis vim penitus frustrabitur, atque ad aquae naturam reuertetur. Nives
vero ad Aquilonem praecipuo cadunt, a quibus excitati flatus, non luuias modo, nubesque arcere queunt sed vehementi illa discucione aerem ipsum tenuissimum reddere. J V VI LCur aduentante pluuia lapides quidam, quasi rore perfusi,madescunt
An id praecipu fieri videtur, cum diutinae imminent pluuiae
cum inquam Austrinis flatibus aer omni sidus, crassiorque efficitur: quamuis saepius mutationem eam minime praesentiamus. Qua in re multa ex brutis sagaciora reperies nostri ingeni vires ea fortasse ratione competante natura Sive enim imbribus gaudent, seu oderint, manifesto monstrant prinosset sese eorum aduentum veluti an seres clangore, lasciuia insolita sues hilaritatem ostendunt: contra apes intra alvearia se continet, ac moesti submurimirant: sic muscae plus solito ora infestantes, vixque verberibus fugatae, pluuiam state praenunciant praegrauantur enim aeris inadore minuiuia haec atque imbecilla animalia. Quinete in hominum genere, si qui neruis, aut articulis laborent, nocentes pluuias multo ante praesentiunt. Cum itaq; aer in aque ain naturam properet, multo,
ac crasso vapore admisceatur, potest nimirum leui momet frigidi cuiusuis occursu in aquam densari. Cur vero non ab omni lapide in aquam transmutari videatur, soliditati tribuendum est. Si enim spongiosi sint,humorem omnem exsugunt,siccantque inde muta tio ea nos latet.
613쪽
CLX, Cur decrepit eorum, qui in iuuenta gessierint,vel didicerint, opis
timem eminere: quae vero nuper acta ilico memoria excidunt An quia de his, quae olim florente aetate gesta sunt quedain veluti habrium contraxeriint ea nanqiae multo tempore memoria rep tita versarunt Modo vero sensus admodum hebetes obtinent: n queunt itaque exactae illae, vehementes rerum species altius affigi memori atque inhaerere: non aliter, quam si quis in speculo,ut tum proprium in iciat, vel in obscuriori luce altem, aut per somnium, aut semiuigil statim enim obliuiscitur: Tenuia nanque illa. dc obscura rerum si mulachra evanida sunt, facileque delentur. LX Solent ea aetate repuerascere nonnulli quod vitium quadam mstrumentorum imbecillitate prouenire putandum cotingit enim multis modis animae sedem, leue a cerebrum, siue cor sit, commoderatione ea, ira sanitas viresque corporeae consistunt, destitui. nde mens quoque languere solet. Porro pueris nimia humiditas in causa est, senibus vero frigiditas. Solet autem senilis haec affectio praeci tu pingues attingere, quisiue multo excrementitio humido abuta ant. Nonnulli enim graciliores in extrema quoque senecta ingenio valent). Illi is itur amplius, atque cyus refrigeratur multu innan hirini di igniculum illum, qui animae primum instrumentiri eli praefocat, atque extinguit. Nam eadem de causa citius
memoriam praeci ou admiretur. An potius credendum est animae funistiones uniuersas(concoctricem medici excipi ut in perfectis aetate perfectas quoq; esse meritamen aliquando, uti vires in pili rima distranantur, adeo ut Non aeqne omnes perficere queat. Id praecipue iuuenibus accidit, quam minimum pueris. Haec eadem causa est, Cur bruta nonnunquam maiora memoriae indicia praese feranti qualia in canibus pri-cipue sed Seiumentis omnibus Iolidissimo quoque asello vi suntur: nihil enim his curae est neque voluptate alia detinentur, ab ea quae a cibo, aut Venere proficiscitur.CUI LCur mulierem barbatam execramur,viros vero imberbes An quia monstro sum omnino est, mulierem referre virum, aut vi-
614쪽
rum mulierem: An potius, quia ea coiectura mulierem audentiorem Viribusque valere iudicamus quippe in qua calor adeo gli eat, ut Vsque ad extremas partes fundi possit humoremque perdomare, atque Xurere confessu in enim est ob frigiditatem innatam. mulieres glabrescere Nain calor hirta fiut corpora,ni humor, qui pro materia esst, deiiciat. Porro audacia si malitiae iungatur, cauenda ei Est enim autore Aristotele mulier arae aes te in uxi si remare ipso: S omnino uoenbr oi AE a. Caeterum mares ali caloris defecta
glabrescunt, quos modis omnibus foeminis similes videas quales eunuchi, vel qui natura his assimilantur Alij rursus ob siccitatem. quales ad inodum bilios, aut melancholici existunt Morosum igitur antinum, atque in ciuilem ea de in onstrant Si quidem temperaturas eas ubi excesserint, vitia omnia insequi coniueuere.
I X IN LCur mulieres quas Graeci ae et rure erer, nos viragines dicimus, parcius per menses natura evpurgari solent An quia plurimum caloris obtinent, pro sexus ratione, quo sano cnutrimentum fue licius concoquere valent, , enarum X cremen-ra per halitum digerere: L et VIII. In omni animantum genere matres impensius prolem dii gerevisuntur. In plurimis nanque mas foeminae iungitur, quousque ad coitum concitari ipsam censerit neque praeterea rem familiarem, vel in intinum curat quasi non prolis sed voluptatis ut axat ratione inierit societatem. Quo fit ut non ulli mares a primo statim conceptu coniugia soluant, atque in ciuiliter cum foeminis agant. Sic gallinacei sic pauones sic quadrupedes cicures, ii scium pars noexigua Nonnulli vero ostici quippiam initio praestant, ut incubationem .sed id quoque admodum neglige ter, ac per id temporis tantummodo, quo Deminam cibum capere urget necessitas: si qui dein cibus foris quaerit Alidus est. Porro partu fere omnes vagi sunt, Screm familiarem penitus negligunt quini nonunquam natos persequUntur, arcentque At foemina diu prolem agnoscit, ac modis omnibus tuetur. Videtur itaque parentum in natos charitate in sari Iutis gratia naturam instituisse . sed matris praecipue, quod id maxini natis expediret. Cum enim animalium, haec quidem strii in abortu sibi victum quaeritent haec vero parentu in opis indigeant: Pursus horum quaeda in lacte initio alantur, quaedam foris partis: apertum est, omnia haec aut necessario foeminae opera egere, aut
melioris gratia. Necessario quidem in his, quae lacte aluntur in re-
615쪽
liquis vero gratia melioris. Nam cluia voraciores , venerisque plus appetes, vagari mare in oportuit foeminam vero aut prori is omne aut plurimum ali tetrae onus suscipere. Si enim lacte victitandum est, solam matrem socius desiderat: in foris quae relictus cibus, neu uel rogredi nuper nati valeant, e mas socium paulisper praebet, quo in iram sufficere queat. Sin progredi valeant statim, cibu in sibi quaeritare quod imbecilla adhuc, multis incommodis obnoxia sunt materies ducem exhibet, quoad adolescentia robus a fiant. LX v, Quidam cum de salute penitus desperassent, eregia facta edi dere fortunaque commutata hostis aliquando superarunt: quocirca in prouerbio dicitur, Una salus victis, nullam sperare salutem. Qxiaeret igitur quispia, qua ratione id fieri queat, clim despera tio potius timore audageat viresque tollat: si quidem spes audaciam,vire Sque auget. Caeterum eorum, qui de vita desperant, non una conditio esse videtur. Qui nanque animo tolerandis malis, contemnendisque periculis fortiore silerint, tantiim abest, ut instante ruina torpescat, quin potius in rabie versi, ulcisci quoquo modo se gestiunt. Statim itaq; tiiror in furore vertitur, furore vero vires miru in inodum augere, antea dictum est. Sunt ouo pudor urgeat, ne scilicet inglorij dc inulti cadant: itaque ex pudore ira atq audacia. Qui vero socordiae, Se ignauiae dediti, pusilloque animo, quo magis ex spe decidere, eo torpidiores frigidioresque evadunt. X, I. Cur senex semper querulus, Scante acti temporis lauda tor An quod ad in irationi vulgo esse studet, quo imbecillis illa, unde cora aetas in qua non leuis quoque de inentiae libitio est, decori reputetur, neque conteiriptu sit, quasi nullius usus I. Cur si consuetis gaudere naturam sapienter dictum est, volet tum tamen est, nouis subinde nos delectari Solemus profecto praesentia spe melioris fastidire, noua semper inquirere, primo t. illo occursu lapide amplexari vertim hic quo qilectanta est humana leuit a S)quam primum' diu masse manubre utque ad consueta iubetissimo relabimur. Insueta eniin, ouo minus delectare queant, etiam ostendere solent. Rect igitur dictum est, Consuetis gaudere naturam: nec minus veru in est, quod iactariis
Iet Noua semper expeti quando in his qui adhuc absunt, plus votaleptatis sperare est, inuenire nequaquam,
616쪽
va II. Cur furari viros , adulterari vero mulieres adeo dehonestet, ut ad posteros quoque dedecoris nota perueniat Atqui sunt alia long grauiora crimina: ut homicidia excidia Vrbius periuria: quae tamen dedecori nemo ducit. An Vitiae praecl-Pud turpia iudicant, quae quod admodum praeternaturae inclinationem sunt, excusari nullo pacto nequeunt Igitur auaritiam inuene in sene vero libidinem apprim oderimus no alia sano ratio ne, quom quod a sui natura long absunt Foeinim itaque timidita, tem ac proinde auaritiam nemo vitio vertiti quod sexus proprietatem insequatur. Cum vero per naturam minus in Venerem concia
entur. quidem pudicitiam suans prostituat, sola animi despectione atque sordici id videntur committere. Nemo iterum in mare salacitate dc adulteria adeo notet hoc urinquam quain vitium attamen a maris natura alienum non est. At tu, raris enauia&pusillanimitas suadet. Quae cuin non ex sem,non aetate proueniat, perpetua naturae ipsius comes esse celitur. Quam san indole in maxim execramur, atq; oderimus. Qua vero ratione maiorum decora posteros nobilitare solent, quod inus virtutum quasi seminaria quaedain superesse credimus: eas me Sc dedecora poster haereditant. LXIX. Cur fieri dixeris,ut cum in brutis foeminae prae maribus sero mutae videanturigarriunt enim mares, canunt, Vociferantur, homni, notaminis sunt vocatiores in homine contra mulier viro loquataeior solentque mulieres prouerbio loquacitati taxari.
Loquacitas vocalitasque omnis alias natur 'inpetu prouenit, tutabus scilicet multus circa praecordia gliscit calor quo sane hilaritas&promptitudo, 3c omnino mobilitas paritur. Cum itaque mares calidiores sint,nil intrum si ad voces edendas promptiores quoque fuerint praecipud cum ad venere cocitantur, nam calore tunc telndoris plus habundant. Idcirco castrata ilico ob inutescunt, quasi refrigerata torpescant. Hanc sane differetiam praecipu in auibus ob. seruamus,quod hoc genus animatium caeteris vocalius esse videatur: quod iuculentissime Lucretius cecinit, cum inquit:
Aeriae primum lucres te diva tuum ueSignificant initum percisse corda tua
in homine vero, si quidem tenellos, neque adhuc ration: s repagulis coercitos consideres, masculos itidem iste ininis vocatiores este
617쪽
dente aetate viri, quoniam diutius pesitat, Volciuntque animo consultius quoque, ac serius verba exprimunt, quae antea ne lite con ceperunt. Quod si ingenio leues fuerinti quod vitium fere bilitas eribitur nullis inulierculis loquacitate secundi erunt: quae res, Vtpote praeter virilitatem, odiola omnibus existit. Igitur mulier desererit illa garrulitate nihil demit ob insta ingeni leuitatem: mul Genimo varia temper animo versat, celerrii neque deliberat, quare plurima quo Que ad manus habet, quae loquatur. Caeterum scutimo dic tarda eloquutio venustate in affert, comendari solet: Ita quae inoduin excedit, ruditatis nota esse videtur. X. . Cur pueri S mulieres ad la minas promptissimi sunt proxim Ahos decrepiti minime o innium viri ita ut illacrymari ea aetate indignum videatur Lac rinae pluribus de causis oriri ei dentur. In his eniti qui aut
sternutantes, aut sole in inconiventibus oculis inspicientes ac V, mitur, expressione quadam fieri dixeris, cuin caput noxium quippiam tetans propellere,una excrementitia butiriditate exprimit. Qui vero effuse dent, aut vehementer tussiunt, eo quod spiritu in contineant, lacryinantur inde enim effervescit sanguis, caputque inflammatur quare excre inerata funduntur, ac defluuiat. Cur vero incerentibus lacrymae oboriuntur, non satis apertum est. An tunc demum illachrymamur, cuin quos inisericordia prosequi inura filigi videmus prisertim si ijs inalis propulsandis neutiquam satis esse possumus Silani in aut ira subrepat, aut auxili spe aliqua, tantu abest ut lacn mas fundant, ut potius ulcisci quaerant, vel de praesidio consultent. Caeterum cium auxili pariterete consili inopes sumus, cernimusque nobis charissimos dolere, statim lac in obori untur: ea sata ratione, quod animus noster consentiat, atque via ,sili statur. Itaque cerebrum intelligentiae sedes, una patitur, nec dissimilem efficit motione in quam mali quippiam propellere tentaret, expri initque una lacrymas. Nam quod animus nosteri magi natione mali saepe consentiat, ita ut illius et affectus quaedam ceu imago in ipso generetur,multa sane monstrant laeti enim nos quo que exhilarant, moesti moerentes reddunt. Nec minus in corpore in otio quaedain inde saepe apparet Si quando enim acerba aut aci. da mandentem inspeximus, proritatur saliua, atque omnino quid sinite lingua patitur. Sic ubi oscitantem inspeximus, aut meiente in utriusque desiderium non raro irrepit, quanquam per naturam ea excretione corpus mini in egeat. Cur vero pueri, mulieres, Se
omnino viribus imbecilli praecipue illac ment, animi mollicies in
618쪽
ausa esse videtur, ob quam statim concidunt,&desperant, eaque veluti nota, moerorem,&misericordiam praeses erunt. Porro viros
lacn mae dedecent: simisereri quoque si Stoicis credimus. Neque enim antinum despondere facile debent, qui viribus, ostio pol lent. At si ineuitabile malum urgeat, in lacrymas fortis non funditur, neque dolori cedit vertim obluctatur adeo ut angoris eius notae nulla ex parte in corpore elucescant Sic de Aenea Virgilius: Spem ultus utit,premit altum corde dolorem. Cur si lacrymae dolore animi excidui, multos tamen videas prae
Iaetitia lacrymari Anti inter citeros mollissi imo ani o censendi sunt: siquidem pret. teriti tantii modo moeroris silacrymarum recordatione sui misericordia commouetur, atque illacrymat voluut enim illico animo quandiu anxerint sese exoptatae rei desiderio, quantumq; fuderint
Cur velox augmetum nota est vitae breuioris: Sic enim Aristo. li placet, qui cum de cerui vita fabulosas quasdain narrationes re
saeus esii To Ioeo ormas Idem experientia quoctu compertum: Arabores enim quae celerri in adolescunt, ut per sica, Vt prirnu S, Vt cerasus, cito quoque intereunt Alpinu S, abiesque,&anno savimus,
multa virum ut ait ille durando secula vincunt, An quia humidum innatum dilutum Sc omnino aquosum sortita sunt quod enim eiusmodi est, sicut breui extenditur, ita celerrimodi filatur, atque arescit. Contra quae oleosum aut resinosum huinta dum obtinent quod lentore suo sero extenditur, non nisi longo tam poris spaci arescit. Ita enim in externis fieri videmus: Aqueanamque corpora celerrim igne consumuntur at resina, aut pix, aut oleum diu perdurant, nec facit absumi queunt. LXXI ID. Cur in sculini foetus celerius in utero perficiuntur cum ab orto foeminae citius Madolescant, Sc ad aetatis vigorem permeniant An quia semen, ex quo foemina concipitur, humido quidem pre eo ex quo mas gignitur, abundat, sed calore vincitur: itaque pusillus ille calor conceptionis initio humoris multitudine fero opprimi. tur, neque concoquere 3 perdomare materiam potes a qua foetus conformatur. At ubi postinodum adoleverit foetus, sensim emergit,ae viget: itaque extendere dc augmentum facere satis valet Celetarius pro '
619쪽
ri is profecto qua in in mare quoniam humidum ipsius plus aque qnaturae prae se ferat inde enim uniuersim augmenti celeritatem ieri licebamus. Si od vero huini dum ex quo foemina cocipitur, tenui . Mi sit 3 aquosus, o inodo naturae spectatores in semine obserua. xunt, sed se inde obcit cir quod tota vita maribus humidiores cii in sint, citius quoque arescunt senectus en ii siccatio quaedam esse videtur. LXXVIII. Curione aquae phialain, quae ad solem conuertatur, multa exstruntur: quae vero candore egregi uin habent, nihil laeduntur Duod exustio radiorum coalitum fiet caua nimirum specula satis monstrant nisi enim qua parte radi concidunt uniuersi quod igne inconcipere debet adiri oueas minime ilicenditur. Siquid igitur inses incidentes luminis radios cogit ac congregat. id proculdubio exuri necesse fuerit: quod vero fundit disgregatque, ut qu. Litan .superficie sunt praesertim si laeuore participent, Aut egregie candicant, ea an de causa vim solis non admittunt. X X V. Cur sulfuricco calore liquestat, humido nequaquam Non sulfur modo sed Se alia quam plurima eius naturae videntur,ut sicco duntaxat calore fundantur. Rursus alia Sca sicco,&ab humido Quae igitur prioris generis sunt, ut sulfur, aetalla omnia, comune aliquam naturam nacta sunt, ob qua in ab humido exurente non liquentur, qua in sane scrutari oportet. Sunt igitur non ulla solidiore concretione pro dueta, in quibus nimirum, fusile humidum plurima terrestri portione obruitur, ac detinetur. Atque haec noni sia sicco funduntur, eo quod acrior vis eius sit, qua validius, peniti. Usq, in prirnat,3 segreget. At quae posterioris, ut cera kresina omnis molli concretione coalesciunt, minu Sque terra obtinent, molemque laxiore in ita ut a debiliore calido fundi possint. Cur vero in utroque genere, alia celerius, alia serius liquescant, ex humidarportionis ouantitate euenire putandum, una&molis desitudine. Etenim fusio, latentis humoris euocatio est. LX X V L. Cur cera facillim oleo confunditur, non vino, non aqua An ii odi miles in ili facili admiscetur cera igitur, A quaecunqueo in ii atqtie aere humido abundant, ut resint, e plantarum succi qui tacit rionem concipiunt, cognata oleo sunt, ideo Sestatim una coalescunt. At ouae natura dispari oleo eonfundi nequeut quale papaueris succus, chypocistidis, qui tamen vino aut aqua fa-
620쪽
cillime permiscentur. Cur cadauera eorum, qui absorpti aquis periere, primu quidem ima petunt, mox tertio vel quarto die in summa sensim attolli in
An tu attollitur primum, cum putredinem senti ut quo sit,ut hyeme serius hoc accidat Putredo vero ea ratione corpora leuiora fa-
ira calorem adiunetum habeat: qui quidem dum corpora
dissoluit, fluatuoso spiritu cauitates omnes cadaueris repleta Vnde&aquae lubsidere nequit. Lxx V VII. Cur grues dum Volant, pyramidem semper describere vi suntur an quia graues cum sint, immes tamen aeris spatia praeteruolant quo igitur minus defatigentii r sese in omnem volandi facilitate incomponunt,protenduntque crura in aversa: neque enim Ut caeterae aues, ea contrahere, ob longitudinem possunt collumque exerunt, figuram demum eam toto agmine depingunt, qua veluti cuneo quodam obiectum aerem facit dividant. L xj I x . Cur edulia quaedam dulci sapore cum sint, si praesumatur,vinum gustu insuaue reddiant quaeda contra adauget suavitatem so ro potores, non alia sane de causa, mellis aut saccari condimenta amens arcent. An quia, quae exactam illam dulcedinem obtinent, tum laxare linguae ineatus, tu in adeo alto descedere queunt, ut diu is imbuta in sua, nil exacto sentire queat, videanturque omnia ea de causa amaror:&insuauitate participares Dulcia vero, qua vinoso quodam succo abundant atoue una adstrictionis plus minusue secum feriat, neque alte descendunt ut meatus oppleant, quin potius si quid ita inosum putridumue linguae inhaesit, detergent, eamque ita praeparant, ut exactissime postmodum gustet. Hanc dotem cinn mi illa ex
pomis obtineant, omni iam tamen suavitatem, qui nunquain Pro
meritis aestimantur Pepon longe exuperat. Lx m. Cur oriente sole stellae omnes delitescunt, quanquam prope oe-