De plantis exoticis libri duo Prosperi Alpini, philosophi medici, in gymnasium Patauino medicamentorum simplicium professoris ordinarij, & horti medici praefecti : opus completum, editum studio, ac opera Alpini Alpini, phylosophi & medici auctoris fi

361쪽

DE PLANTIS EXOTICIS. 3 t

De Campauula 'ramidali mivore. CUL VII. Levantissima planta nascitur in Valle sanctae

Fidata: prope B is Ianu oppidum duobus millia diibus in locis opacis & humidis(quam pla tam ut sciam non vidi ab aliquo suisse descri

ptam, neq. alibi eam vidi nascentem. Ab ra dice tres vel quatuor, vel plures etiam caules astiugut bicubi tales,&etiam ampliores, recti,graciles, rotu

di ex quibus hinc inde ramuli multi ascendunt inferne longi,

superne breues, ita ut seruato aequali ordine in iis ramulis, quasi pyramis cum ramulis floribus . appareat, Unden OS campa ntilam pyramidalem minorem nominauimus ad differentiae Priamidalis vulgatae herbario tu, quod haec campanula longe nostra amplior siit, Ex summitatibus vero ramulorum nor spropendent innumeri, qui paruis campanulis fiunt similes colore aut candido, aut coetu leo dilutiori: Haeque campanu aesunt cum suis paruulis rhodopalis (tanto artificio a natura c laborat e,ut vix artifex peritissimus ita per belle eas faceret deorsu in propendentes, figu ra floru m,qui in vulgaribus rapuncticulis spectantur, sed paulo maiores,colore ut etiam dictum est aut candido aut coeruleo dilutiori, suauiterolentes. Hisc stirps inferne iuxta terram admodum est folios a. Folia vero sipectantur longa, viridia,inferius latiuscula, & in acutum dc sinentia, magnitudine,&figura quasi ad rapunculos accedentia vel ad in tybi lyluestris folium longe tamen breuita S, extrinsece via dique circinata, superne vero in planta IOnge minora ac te Duiora cernuntur singulaq. ad singuli ramuli in caule exortu

habentia. Radix autem istiusce plantae est pergrandis, crassa breuis, nucis iuglandis longae fere magnitudine, & figura licet quaedam sint longiores in acutum desinentes, colore albo flare translucido ad rapunculi itidem radicem maxime inclinates sapor vero insipidus viscidus obseruatus est attamen noausus sum exactius masticatione experiri ne latens quaedam facultas deleteria subesset, Namque suspicati sumus plantananssc venenosam, & sortasse ad Aconitum solio inlybaceo

362쪽

yn lib. y.de ii istor.

3 2 PRO SPARI ALPINI

I neophrasti accedentem at numquam experimentum secimus. Si radix essset esculenta in omnibus ad rapta iaculos inclinare dixissemus cum dc caulibus,& foliis,& floribus & seminibus minutissimis, & radicibus magnam habeant similitudinem:Deaconito(cui facultate venenosa eam plantam simialem esse dubitauimus) Theoprastus ita scripis: Aconitum nascitur jn Creta χacyntho sed plurimum optimumque inheraclea pontica . Constat id folio inlybaceo, radice tum specie, tum colore nuci proxima. Vim illam mortiferam in haeesse, folium, & fructum nihil nocere assirmant, Verum tamecum Theophrastus addiderit, aconitum esse herbam breue frumento similem, propterea haec nostra campanula pyramidalis illud aconitum non erit.Negandum tamen haud est esse pulcherrimam plantam,tum ob innumeras pro floribus campanulas quas profert, odoratissimas coloris argentei, aut coe-rulei dilutioris. Stirps perennis est,& quo annosior,eo radices

habet numerosiores, dc crassiores. Quisque in horto medicia videre poterit.

Ratunculus

363쪽

DE PLANTIS EXOTICIS.

364쪽

De Sapunculo petreo. Cap. LVII AAscitur planta satis elegas prope Bastantam in agro

Maro sticensi vix a Brent a flumine vix tertia pa te milliaris distante in colle lapideo septentrioni exposito,radice rapunculi alba, cimiS Laxorum insilia , ut propterea magno labo i e eruatur vix q. integra, qu ar radix in quam est oblonga, digiti minoris crassitie carnosa, alba, rapti iaculo maxime similis, sapore dulci iubacri unde in acetariis rapta iaculi modo, ut audio) est satis accepta gustui. Ab radice solia complura fert longis suis pediculis gracilibus inhaerentia, hederae soliis carnosis quam proxima, minora tamen,longiora, magisque in acutum desinentia, tenuiora, colore viridi nigrescentia, e soliorum medio duo aut tres surculi graciles,duri,gracillant,longi, recti, rotundi, dodrantales cum paruis soliolis longis,tenuibus, utrinq. viqiSalterna tis cum sivis petiolis in caule positis. In cauliculorum cacumine capitulum paruum, rotundum, aut oblongum extuberat, flosculis compluribus coetuleis in ipsum undiq. congestis, in- odoris, quibus succedunt semina minutissima, rotunda, colore futuescentia papaueris similia: Nos vero ex radice raptaeuli magnitudine, figura,& colore albo,&gustu rapunculum petretam (quod in saxorunx fixuris nascaturi appellauimus nonnisiq. proueniat in locis peti Osis. Nonnulli inter saxi phragas hanc plantam referendam voluerunt ne q. iniuria, cum radices lapides frangere videatur. id vero de viribus istius platae cognitum sit, fateor me non cognouisse. Altera ex pra dicto rapunculo petraeo, stirps etiam prouenit,a priori differens soliis tenuioribus tum floribus forma non rotunda, sed oblo. ga. Folia etenim istius plantae longa visuntur in acutum desinentia,& ad laurina qua lantenus accedentia.

FINIS.