장음표시 사용
51쪽
Lill ER QUARTUS. tempus,quo pacem non dare solu, sed etia occupare deberes. Respice
quantu post te reliqueris,intuere quantum petas. Periculosum est prs graueimperiti,dissicileest continere, quod capereno possis. Uides ne ut nauigia,quae modu excedunt,regi nequcantet nestio an Darius ideo tam multa amiserit,quia nimiae opes magnae iacturs locu faciunt. Facilius est quaeda uincere, u tueri.in hercule expeditius manus nostrs rapiunt u continent Ipsa mors uxoris Darq te admonere potest, minus iam misericordiae tuae licere u licuit. Alexander legatis excedere tabersnaculo iussis, quid placeret, ad consilium reseri. Diu nemo,quid sentis
re ausus est dicere,incerta regis uoluntate.Tande Parmenio, ante suasissem ait,ut captiuos apud Damascum redimentibus redderes,inget
tem pecunia potuisse redigi ex iis,qui multi uineti uiroru sortium occuPauerant manus.Et nunc magnopere censerem, ut una anum, R duas
puellas itinerum agminum impedimenta triginta talentis auri per mutes.Opimum regnum occupare se posse conditione non bello, nec
quem l alium inter utrum N Euphratem possedisse terras ingenti spacio interualloq; desertas.Macedoniam quo* respiceret potius, quam Bactra & Indos intueret.Ingrata oratio regi fuit. Itam ut finem dicens
di sedit.Et ego iquit si pecuniam u gloria mallem,si Parmenio essem.
Nunc Alexander de paupertate securus sum,& me non mercatorem memini esse sed regem. Nihil quidem habeo uenale,sed fortunam inutici non uendo.Captivos,si placet reddi honestius dono dabimus,upretio remittemus. Introducitis deinde legatis, ad hunc modu responsdit.Nuntiate Dario gratianractionem; apud hostem superuacaneam esse,& me, quae secerim,clementer&liberaliter non amicitiae eius tribuisse,sed naturae mesinec aduersus calamitates,sed aduersus hostiu uires contendere. Bellii cum captiuis & foeminis gerere non soleo. Armatus sit oportet, quem oderim. Quod si saltem pacem bona fide peteret, doliberarem forsitan an darem. Uem enimuero cu modo milites meos lis teris ad proditione,modo amicos ad anitiem me. a pecunia solicitet,ad internitionem mihi persequendus est,no ut iustus hostis,sed ut percus sor ueneficus.Coditiones uero pacis,quas sertis,si accepero,uictorem eii faciunt. quae postEuphratem sensiliberaliter donat. Ubi igit me affamini nempe obliti estis,na ultra Euphratem sum. Summu ergo dotis, qua promittit,terminii castra mea transeunt. Hinc me depellite, ut sciauestrii esse, qd ceditis. Eadem libertate dat mihi filia suam, nempe qua scio alicui seruoiu suorum nuptura. ultum uero mihi pstat, si me Mazem gene' proponit. Ite nuntia te regi uestro,&q amisit, & quae adhuc habet,pmia esse belli.Hoc regente utriusin terminos regni id queq; habitu', id proximae lucis assignatura fortuna est. Et me in Asia non uenisse, ut abalus acciperem, sed ut aliis darem.Si secundus & no par mi
52쪽
lii uellet haberi facere sorsitan,qus petit.Caeterv nec mundus duobusssolibus potest regi,nec duo summa regna saluo statu terram potest ha/bere. Proinde aut deditione hodie,aut in crastinum bellu paret nec alisam sibi, u expertus est, polliceat sortuna. gati respondent, cu bellis in in animo sit,iacere eu sunt liciter, id spe pacis no se ustrarent ipsos pe/terea primu dimittant ad regem,eu quoq3 bellu parare debere. Dimissi nuntiant adesse certamen. ille quide confestim Mazeu cum tribus millibus equitu ad itinera qus hos is petiturus erat, occupanda piarist. A
lexander corpori uxoris eius iustis psolutis, omni grauiore comita' tu intra eadem munimenta cu modico psidio relicto ad hostem coten' dit. Duo cornua diuiserat erant peditu, in utruncp latus equite circula dato,impedimenta sequebant agmen prsmissum.Deinde cocitis equitibus Menida iubet explorare, ubi Dari' esset. At illecu Mazeus haud pcul consedisset no ausus ultra procedere, nihil aliud u fremitu homi
nit,hinnitum equoR: audisse nuntiat. Hazeus q consipectis procul exploratoribus in castra se recipi aduentus hostili nuntians. Igit Darius,qui in patentibus campis decernere optabat, armari milite iubet,asciem disponit. In leuo cornu Bactriani ibant equites mille admodu, Dachae uero totide,& Arachos a Sueuiq; qtuor millia explebant.Hos centu saltati currus sequebant. Proximus quadrigis erat Bestiis. cu. citimillibus equitum, item Bactrianis. as age .rj. millibus agmen eius claudebant, pedites plurimu his gentium non mixtas,sed sue quisq3 nationis iunxerat copias .Persas deinde cumarsis, Sogdiani sim Ariobarzanes & Oriobates ducebant. Illi partibus copiarii iummae Orsines perat a.Pii. Persis oriundus. Ad Cyrii quo P nobilissimis regem orietine sui reserens .Hos allegentes nesoc astatis quide notae sequebanta ostquas quinquaginta quadrigas Bradates magno Caspianoru agmine antecedebat. Indi ceterim rubri maris accolae nota ueri',u auxilia post currus crant.Claudebat hoc agmen ali js salcatis curribus quinquaginta,quis peregrinu militem adiunxerat.Huc Armenii,quos minores uocant Armenios Babylonii,utros*Belliis& qui montes Qtiosseolarincolunt, sequebant .Post hos ibant Gortuae gentes quide Euboice Modos quonda secuti, sed ia degeneres et patrii moris ignari-Applicuerat his Phrygas&Cathaonas Marthorum deindegens incolentiu terras, auas nunc Parthi Scythia profecti tenent, claudebat agmen. Hec sini
ricornu acies fuit dexteria tenebat natio maioris Armeniae. Cadusirim Cappadoces,&Syrii & medi, his quom salcati currus erant quin
quaginta summa totius exercitus equites. xlv. millia pedestris acies .cc.
millia expleuerat. Hoc modo instructi decem stadia procedunt, ius sique subsistere armati hostem expectaban Alexandri exercitum pavor, cuius causa non suberat, inuast, quippe lymphati trepidare cc
53쪽
LiBER QUARTUS.perunt,omni u pectora occulto metu percurrente. Coeli fulgor tempo - ρη rexstitio ardenti similis internitens ignis praebuit speciem,flammas ex Darii castris splendere uelut illatas temere psidi is credebant.Quod si perculsis Mazeus qui prssidebat itineri superuenisset ingens clades
accipi potuit. ille segnis in eo,que occupauerat, tumulo sedet colentus non lacessi.Alexander cognito pavore exercitus signit ut consisterent dari,ipsos arma deponere,ac leuare corpora iubet,admonens nulla sithiti causam esse timoris,hostem procul stare.Tandem copotes sui pasriter arma & anios recepere,nec quicu ex ptasentibus tutius uisum estu eodem loco castra munire. Postero die Mazeus f cu delectis equitii in edito coli siex quo Macedonii prospiciebant castra consederat,sive metu siue quia speculari modo iussus erat ad Darium res it. Macedones eu ipsum collem, que deseruerat occupauerunt, na & tutior planistieerat.& inde acies hostiir,qus in campo explicabat conspici poterat. Sed caligo, qua circa humidi effuderet montes uniuersam quiderei saciem abstulit.Carteisr agminum discrimina atinordinem prohibuit a spici.M ultitudo inundauerat campos, fremitu tot milli uetiam procul stantiu aures impleuerat. Flui utari animo rex,& modo surimodo Parmenionis consiliu sera aestimatione perpendere, quippe eo uentii crat,unde recipi exercitus nisi uictor aut sine clade non posset. Mouesbat etiam eii multitudo hostiures dita paucitatis suae gentis.Sed interdu reputabat quantas res hac gente gessisset, quantolin populos su/disset.Ita cu spes metum uinceret periculosius bellu disterre ratus,ne desperatio suis cresceret, dissimulato eo mercenariu equitem ex Pesnia poedere iubetIpse phalangem sicut antea dicta est in duo cornua extenderat. Utrum cornu equites testebant. Ia nitidior lux discussa caligine aciem hostiuostenderat.Et Macedones siue alacritate, siue tedio expectationis ingentem pugnantiu mores didere clamorem. Red ditus Sc a Persis, nemora ualle'; circuiectas terribili sono impleuerat Nec ia contineri Macedones poterant, quin curse quo ad hoste costenderent. Melius adhuc ratus in eodem tumulo castra munire, valluiaci iussit.Strenue o psecto, in tabernaculu, ex si tota acies hostiursubfix c piciebat successis.1u uero uniuersa suturi discriminis facies in o culis erat armis insignibus equi uirio splendebat,& oia intentiore cusra praeparari.Apud hostem sollicitudo praetorii agmina sua interequis
tantium ostendebatur,ac pleracpinania sicut fremitus hominu, equorum hinnitus,armorum internitentium fulgor solicitam expectatione mentem turbauerant. Igitur siue dubius animi siue ut suos experiret, consilium ad albet,quid optimii factu esset exquirens.Parmenio peristissimus inter duces artiti belli furto non pilio opus esse censebat, intespesta nocte opprimi posse hostes discordes moribus, linguis, ad haec
54쪽
somno&improuiso periculo territos, quado in no sturna trepidati ne coituros At interdiu primu terribiles occursuras iacies scytharum
Ea strianoru*,hirta illis ora,&intonsas comas esse. Praeterea eximia Malloiu magnitudinem corpore uanis N inanibus nutilem magis a iustis formidinis causis moueri, deinde tanta multitudinem circusundi
paucioribus posse.No in Ciliciae angust is & inuins callibus, sed in aspia & Iata planitie dimicandu fore.Omnes serme Parmenioni assistiebant. Polypercon haud dubie in eo conlio positam uictoria arbitrabat, quem intuens rex na Parmenionem nup acrius a uellet increpitu rursus castigare non sustinebat latrunculoru inquit, & sum ista sostertia est, qua pcipitis mihi, quippe illore uotum unicu eli fallere.meae uero gloriae sema aut absentia Darit,aut angustias locotae, aut furtu noctis obstaren5 patiar pala luce aggredi certu est.Malo me fortune poeniteat, a uictoris pudeat. Ad haec illud io accedit uigilias agere Barbaros,&in armis stare,ut ne decipi quide possint,compertu habeo. Ita ad praeliu uos parate.Sic incitatos ad corpora curanda dimisit. Dare illud, qd Parmenio suaserat, hostem faetutu esse conie stans, frenatos equos itare magna exercitus partem in armis esse, ac uigilias intenstiore cura seruari iusserat. Ergo ignibus eius castra fulgebant. Ipse cuducibus. Ppinquisi agmina in armis stantiu circuibat Solem &mar Ignis steritem sacrum & sternum inuocas ignem, ut illis digna ueteregloria mas 'Mioreo monumentis sortitudinem inspirarent, & psellio si qua dii linae 'opis auguria humana mente cospici possent deos itare secu, illos nust Macedonii animis subita inciis sisse formidine, adhuc lymphatos sematio arma iacientes. Expetere psido Persarii imperii deos debitas euecordibus poenas, nec ipsum ducem saniorem else,quippe ritu seratin Prsda modo,quam expeteret intuente in periaitiem, quae aut prsda potita esset,incurrere.Silis apud Macedones licitudo erat,noc tem uelut in ea certamine edito metu egerui. Alexander n5 alias magis territus, ad uota dic pces Aristandrii uocari iubet. Ille in candida uel te inibinis uerbenas manu pr serens capite uelato praeibat, preces regis Ioue Mineruam haustoria propitianter. Tuc quidem sacrificio riten petrato,reliquum nodiis acquieturus in tabernaculum redint. Sed nec somnum poesia ecapere, nec quietem pati poterat modo e iugo montis aciem in dexte in bonari in Persarum cornu dimittere agitabat, modo recta fronte concurrere hosti, interdum haesitare an potius in letium torqueret agmen, tarisdem grauatum animi anxietate corpus altior somnus oppressit. Iam qiue luce orta duces ad accipienda imperia conuenerant insolito cir ca praetorium silentio attoniti, quippe alias accersire ipsos interdum morantes castigare assueuerat,tunc ne ultimo quidem rerum discri/mine excitatum esse mirabantur, & non somno quiescere, sed pas
55쪽
uore marcere credebant,no tamen quisu e custodibus corporis intra re tabernaculii audebat. N iam tempus instabat, nec miles iniussu dus
his aut arma capere poterat,aut in ordines ire.Diu Parmenio cuneti tus,cibu ut caperent,ipser nuntiatalamin exire necesseera unc demula trat tabernaculu, sipiui note compellatum cu uoce non posset, citu excitatut .multa lux,inquit est. Inariusta aciem hostis admouit,
us miles adhuc inermis expectat imperiit. Ubi est uigor ille animi tui. nempe excitare uigiles soles.Ad haec Alexander credis ne me prius Asmnu capere potuit te, u exonerarem animis solicitudine, quae quietem morabat . signumq; pugnae tuba dari iussit, & cu in eadem admiratio ne Parmenio persevcraret, quod securus se innu coepisset, minime, insquisimitu est .Ego enim cu Darius terras urere uicos excider alimerata corrumpere potens mei non eram.Nunc uero quid metuam, cu ascie decernere paret Hercule uotu meum impleui ted huius quo cossit a ratio postea reddet.Uos ite ad copias, quibus 'sep pest,ego ia ad
ro, & quid seri uelim,exponam. Raro admodu admonitu amicon cumetus discriminis aderat, uti solebat Tunc quoiu munimento corpo/ris sumpto processit ad milites. Haud alias tam alacrem uiderant ressem & uultu eius interrito certam sipem uicitoris augurabantur,at ille prorupto uallo exire copias iubet, aciem P disponit. In dextero coranu Iocati sunt equites, quos agmina appellant. Praeerat hic Csytus,cui iunxit Philotae turmas, caeteroso prae ei os equitum lateri eius applicuit.Ultiina Meleagri ala staba qua Phalanx sequebat. Post Phalamnem Argyraspides erant. His Nicanor Parmenionis filius praeerat, in iubsidiis c u manu sua Cenos, post eu Horestes Lyncesta . Post illos Polypercon dux peregrini militis,huius agminis Amyntas princeps erat.Philagus Balacros regebat in secietatem nuper ascitos, haec dexteri cornu iacies cra In leuo Craterus Peloponnensu equites habebat
Acheomo & Locrensu & malleonenta turmis sibi ad ilicstis hos thes
.is. sali eates claudebant.Philippo duce peditu acies esitatu tegebat rons leui cornu hscerat.Sed ne circuiri posset a multitudine ultimu agmen valida manu cinxerat. Cornua q* Ωbsid 3ssrmauit no recta seonte. sed a latere positis, uis hostis cir uenire acie tentasset, parata pugnae foret.Hic Agriani eran*qbus Attalus perat adiutas sagittar as cretensibus ultimos ordines auertit a seonte, ut totam aciem orbe muniretiu rici hic erant adiuncto milite mercede conducto. Thracas quoq3 si mul obiecerat leuiter armatos, adeoq; aciem uersatilem posivit, ut qui L Ultimi stabant,ne circuirent, uerti tamen&frontem circvagi possent. Itam non primat si latera, non latera munitiora suere a terga. His ita ordinatis oraecipit ut si falcatos currus cia seemitu Barbari emitterent. ipsi laxatis ordinibus impetu occurrentium silentio exciperent, haud
56쪽
dubius sine noxa transcursuros,si nemo se opponeret.Sin aut sineste mitti immisissent, eos ipsi clamore terrerent, pauidosis equos telis ustrini sustoderent.Qui cornibus priverant extendere ea tuis,ita ut nec circumuenirentur,si arctius starent, nec tamen ultimam acieiri exinas te aliis nirentp. Impedimenta cucaptitus, inter quos mater liberio Darii cus rem1todiebantu haud procul ab acie in edito colle tonstituit modico presidio relicto, Leutini cornu sicut alias Parmenioni tuendum datum Ipse in dextro stabat. Nondum ad teli iactum peruenerant, cum Bion quidam trans Iuga, quanto maximo cursu potuerat, ad regem puenit, Duntians muricesi serreos iri terra defodissse Dariu quia hostem eqiu, a muri crates emisi tesse credebat, notatumq; certo signo locinuiseatis ita σri a suis possiet, asseruari trans Iuga iussis duces conuocat, tapositoin P '
quod nuntiatu erat,monet ut regionem monstrixtam declinent, equis temo periculu edoceant. eterum hoc tandem exercitus exaudirenopolci at, usum alimum intercipiente se itu duorum agminu. Sed in
conspectu omniu duces & proximum quemq; interequitans alloquebatur.Emensis tot terras in spem uictoriar,de qua dimicandum seret, hoc unum superesse discrimen.Granicum hic amnem ilicia o momtes,&Syriana,Aegyptumo praeeuntibus raptas ingentia spei gloris incitamenta reserebat, reprehensost exsuga Persas pugnaturos, quia sugere non possent, tertium diem iam metu exangues armis suis ones β' ratos in eodem uestigio haerere, nullum desperationis illorum maiust indicium esse, quam quod urbes, quod agros suos urerent, quicquid non corrupissent , hostium esse consessi. Nomina ucro uana gentium lenotarum ne extimescerent,neo em ad belli discrimen pertinere, qui
ab his Scytharum, qui ue Cadusii appellciat.ob id ipsum, quod ignoti
essent,ignobiles esse,nunquam Ignorari uiros sortes.At imbelles ex latebris suis erutos nihil prster nomina afferre.Macedones uirtute assecutos ne quis toto orbe locus esset qui tales uiros ignoraret,intueremtur Barbarorinconditum agmen, alium nihil praeter iaculunt habe re altu senda saxa librare,paucis iusta arma esse, ita illinc plures stas rQhinc plures dimicaturos,nec postulare se ut sortiter capesserent prstium ni ipse pleris sortitudinis sui siet exemplum se ante prima spiradimicaturum spondere pro se quot cicatrices totidem corporis c ora re ipsos unuPene se prsds comunis exorte in illis colendis ornandisinusurpare uictoris pmia haec se sortibus uiris dicere.Si qui dissimiles eorum ess hilla fuisse dictur peruenisse eo, unde sugere non possent trat terrarum spacia emenss,tot amnibus montibu sep post term obiectis.iter in patriam &Pcreates manu este faciendii. Sic duces,sic proximi militu instructi sunt.Darius in leuo cornu crat,magno agmi, ne suorum deleritis equitum peditumq; stipatus,contempta atq; pat
57쪽
citatem hostis uanam aciem esse extentis cornibus ratus. Cortemnimcut curru eminebat,dextera leua ad circunstantium agmina oculos manus. circunferens.Terraru inquit, quas Oceanus hinc alluit, illine
laudit,Hellespontus,paulo ante domini iam non de gloria,sed de salute,& id saluti prinonitis,de libertate pugnandu est,hic dies tinpertu qnultu amplius uidit aetas aut comtuchaut sniet, apud Granicum minima uirium parte cum hoste certauimus.In Cilicia uictos Syria poterat excipere.magna munimenta regni Tigris at Euphrates erant. Uens
inest eo,unde pulsis ne sum quidem locus cst. Omnia tam diutino bello exhausta post tergum lunt.NJ incolas suos urbes,non cultores hasbent terrae. Coniuges quo & liberi sequuntur hanc aciem parata hostibus praeda, nisi pro charissimis pignoribus corpora opponimus. Quod mearum suit partium exercitum, quem pene imensa planicies
Din caperet, comparaui equos, arma distribui, c5meatus,ne tantae multitudini deessent,prouidi, locum in quo acies explicari posset, elegi.
tera in uestra potestate sunt,audete modo uincere,fimam infirmissismum aduersus sortes uiros telu contemnite. Temeritas est, si adluic puirtute timuistis, quae ubi primum impetum effudit uelut quaeda am malia amis A aculeo torpet.Hi uero campi deprehendere paucitatem, quam Ciliciae montes assconderantVidetis ordines raros, ornua extenta,mediam aciem uanam exhaustam.Na ultimi, quos Iocauit a uerasos, terga iam praebent, obteri mehercule equorum ungulis possitnt, etiam si nil propter salcatos currus emisero, & bello uicerimus, si uincismus praelio. Nam ne illis quidem ad fugam locus est.Hinc Euphrates, illine Tigris prohibet inclusos,& que antea pro illis erarit,in contrariuronuersa sunt.Nostrum mobile N expeditu agmen est illud prsda graue.Implicatos ergo spoliris nostris trucidabimus,ead cp res & causaui storiae erit & fructius. Quod si quem e vobis nomen RenUS mouet,cogitet Macedonum illinc arma esse non corpora .multu enim sanguinis inuicem hausimus, & semp grauior in paucitate iamra est. Nam Ale/xander quantuscuno ignavis N timidis uideri potest, unu animal est, R si quid mihi creditis, temerarium & uecors adhuc nostro pauore clsua uirtutescclicius.Nihil aut potest esse diuturnum,cui non subest ra/tio.Licet secticitas asipirare uideatur, tamen adultirmam temeritati no sufficit Preterea breues & mutabiles uices rerum sunt, & fortuna nuri simpliciter indulget.Forstan ita dri sata ordinaure qui Persarum imperiu, quod secundo cursu per.cc.xxx. annos ad summum sastigium Crant,magno motu concuterent magis si amigerent.admonerment nos fragilitatis humanae, cuius nimia in prosperis rebus oblinio est. modo graecis ultro bellum inserebamus, nunc in sedibus nostris pro pulsamus illatumdactamur inuicem uarietate fortuns. Videlicet impe
58쪽
rium, quod mutuo asse Timus,una genς non capitiCaeterum etiam si spes non subcilet,necessitas tamen stimulare deberet, ad extrema poesum turn est. atrem meam,duas filias, Occhum in spem huius impori j genitit,illos principes illam sobolem regiae stirpis,duces uestros res
gum instar vinctos habet. Nisi quod in uobis est, ipse ego maiore par
te captiuus sum. Eripite uiscera mea ex uinculis, restituite mihi pignosra, pro quibus ipse mori non recuso. Parentem, liberos na coniugem in illo carcere amis credite nunc omnes extendere ad uos manus, inas plorare patrios deos,opem uestram, misericordiam, fidem exposcere; ut seruitute,ut compedibus,ut precario uidiu ipsos liberetis.Ancreditis aequo animo thsseruire,quom reges es fastidiunt Video admoueri hostili aciem,sed quo propius discrimen accedo,hoc minus his,quae dixi,postum esse cotentus.Precor uos se deos patrios, cternu ignem
qui praesert altaribus, sulgoremo solis intra fines regni mei orientiri Per aeternam memoriam Cyri,qui ademptu medis Lydisin imperium primus in Persidem intulit, uendicate ab ultimo dedecore nomen gentemq; Persam.Ite alacres.&spe pleni, ut u gloriam accepistis a malos ribus uestris, posteris resin quatis. In dextris uestris iam libertatem, os pena,spem suturi temporis geritis Effugit mortem quisquis cotemps risitimidissimu quemq; consequitur. Ipse non patrio more solum, sed
etiam ut conspici possim,curru ucho nec recuso, quo minus imiteminime,sue sortitudinis exemplum,siue ignauiae fuero.Interim Ab an ider ut est demonstratu a transfuga cum insidiarum locu circuiret, &Dario qui leuum cornu tuebat, occurreret, agmen obliquu incedere
iubα.Darius quocp eodem suu obvertit, Besso admonitomimas lagetes equites in leuu Alexandri cornu invehi iuberet.Ipse ante se falcatos currus habebat, quos signo dato uniuersos in hostem effudit. Ruebae laxatis habenis auristae, quo plures nondum satis prouiso impetu obstererent.Alios ergonastae multu supra temones eminentes, alios ab ustroch latere dimissae salces laceravere.Nec sensim Macedones cedebat sed effuse turbauerant fuga ordines Mazeus quo perculsis metu iri eussit mille quitibus ad diripienda hostis impedimenta circuirehi ius sis,ratus captiuos quoqLq sit nul asseruabant,rupturos uincula,cu sitis os appropinquantes uidissent. Non sesellerat Parmenione, qui intesuo cornu erat.Propere itur Polydamanta mittit ad regem, qui N periculum ostenderet,& quid sieri iuberet conssileret. Ille audito Polydamante ab nuntia,inquit,Parmenioni,s acie uicerimus,non nostra solum nos recuperaturos,sed omnia quae hostiustitit,occupaturos.Proinde non est, quod quicu uirili subducatex acie.Sed ut me N Philippo
patre dianum est, contempto sarcinarum damno sortiter dimicet.Interim Barbari impedimenta turbauerant, caesisq; plerisq; custodum cas
59쪽
LIBER QUARTVs ptiui uinculis ruptis quicquid ob uium erat, quo armari possent,rapi iunt,& aggregati suorum equitibus Macedonas ancipiti circuitentos malo inuadunt,laetio circa Sysigambim uicisse Dariu, ingenti csde pstratos hostes, ad ultimum etiam impedimentis exutos esse nuntiant,
quippe eandem fortunam ubio esse credebant, & uictores Persas ad
praeda discurrisse.Sysigambis hortantibus captiuis ut animu a moerore allevaret,in eodem,quo antea fuit,perseuerauit,non uox ulla excidit ei,non oris color uultusve mutatus est,sed sedit imobilis, credo pcocep g v gaudio uerita fortunam irritare,adeo ut quid mallet intuentibus ea sue ς ' rit incertu . Inter haec Amyntas praesectus equitum Alexandri cu paucis turmis opem impedimentis laturus aduenerat, Sc incertum suo ne consilio an regis imperio sed non sustinuit Caucasiorum Scytharu' impetum, quippe uix tentato certamine effugit ad renem, amisi brum impedimentoru testis magis uuindex.lam consiliu Alexandri uicerat
A dolor,bc ne cura recuperandi sua militem a praelio auerteret,non imo fisso ι rito uerebat.Ita P Areten ducem hastatore,quos Sarissophoros uocaphori bant aduersus Scythas mittit. Inter haec currus, qui circa prima signa turbauerant aciem, in Phalangem inuecti erant Macedones cosirmastis animis in medium agmen accipiunt.Uallo similis acies erat, iunxorant hastas,& ab utro latere temere incurrentiu ilia sustodiebant circuire deinde currus,& propugnatores praecipitare ceperisti. Ingens ruinaequom aurigariamo aciem compleuerat. Hi territi regi non polorant . qui crebra iactatione ceruicum non iugum modo excusserant, sed etia currus euerterant, uulnerati interfectos trahebant, nec cosistes
reterriti nec progredi debiles poterant. Paucs tamen evasere quadris gs in ultima aciem,rjs,quibus inciderunt,miserabili morte cosumptis, quippe amputata uirore membra humi iacebat, & quia calidis adhue uulneribus aberat dolor trunci quo & debiles arma no omittebant donec multo sanguine effuso exanimati procumberent. Interim Are , tes Scytham qui impedimenta diripiebat duce occiso grauius territis instabat. Superuenere deinde missi a Dario Baeti iani pugnae uere resortuna.Multi ergo Macedonum primo impetu obtriti sunt,plures ad Alexandrii refugerunt.Tum Periae clamore sublato, qualem uicto/res solent edere, serociter in hostem quas tibi P profligatu incurrunt.
Alexander territos castigare adhortari, prael tu, quod iam clanauerat, solus a ccendere,cosirmatismiande animis ire in hostem iubet.Rarior acies erat in dextero cornu Petiam nanq3 inde Baestriani decesserant ad opprimenda impedimenta .Ita* Alexander laxatos ordines in uaodit,& multa caede hostium inuehitur. At qui in leuo cornu erat Persae, spe posse eum includi, astmen suum a tergo dimicantis opponuntun gens* periculum in medio haerens adisset,ne equites Agriani calca s
60쪽
XXV LIBER QUARTV shus subditis susos regi Barbaros adorti essent,auerso p csdendo in se
conuerti coegillent. t urbata erat utracp acies. Alexancler a fronte& a tergo laoliena laabebat,qui averso ei instabat,& ab Agrianis militibus premebantur,&Bacstriani impedimentis hostiudireptis reuerit ordis Des suos recuperare non poterant, plura Mabrupta a caeteris agmina, ubicunq; altu alii sors miscuerat dimicabat,duo reges Iuctis prope Mgminibus prsitu accelidebant.Plures Periar cadeban*par ferme utrincy numerus uulnerabatur Curru Darius,Alexanderequo uehebatur, utruno regem delecti tuebantur sui immemores, quippe amisso rege nec uolebant saluitae,nec poterant.Nam ante oculos sui quiso regis mortem occumbere ducebant egregium. maximu tamen periculu adibat qui maxime tuebatur, quippe tibi quiso caesi regis expetebat d,
s. Cartem siue ludibrium oculoru sue uera species fuit, qui circa rogem Alexandrum erant,uidisse se credi&runt paululu super caput rogis placide uolantem aquilam,nec sonitu armoru,nec gemitu moriennii territam,diuin circa equum Alexandri pendenti magis, i uolanti similis apparuit. certe uates Aristander alba ueste indutus,& dextera prsserens laure i militibus in pugnam intentis auem monstrauit, haud dubiu uitatoriar auspicium. Ingens ergo alacritas ac fiducia paulo anteterritos accendit ad pugnam. Uti postea d auriga Darii, qui ante ipsum sedens equos regebasiliam trastixus eli Nec aut Preis; ut Macedones dubitare, quin ipse rex esset occisus, Lugubri ergo ululatu Rincondito clamore miluo totam sere aciem adhuc squo macte pu/gnantiu turbauere. ognati Darim N armigeri leuumq; tuentes cornu instigam effusum destituerant curru, quem a dextera parte stipati in AE ., mediu agmen receperunt. Dicitur Acinace stricto Darius dubitasse. stladi Man fugae dedecus honesta morte uitaret. Sed eminens curru nonduo RV mnem storii aciem prstio excedentem destituere erubescebat, dum inter spem Sc desperationchaestat sensim Perss cedebant,& laxaverantor G. Alexander mutato equo, quippe plures fatigauerat, resistentis
aduersa ora sodiebat fugientiu terga. Iamq3 non pugna,sed caedes .Cum Darius quoq; currum suum in fugam uertit,haerebat in ter
gis suetientiu uictor,& prospectum oculore nubes pulueris, quae ad coelum serebat abstulerat.Ergo haud secus u in tenebris errabant ad sonitu notae uocis ut signum subinde coeuntes. Exaudiebant tantum stre pitus habenarii quibus equi curru trahentes identidem uerberabant, haec sola fugientis uestigia excepta sunt. At in leuo macedonu cornu' quod Parmenio sicut ante dictu est tuebat longe alia fortuna utriusq; partis res gerebatur. aTeus cum omni suorum equitatu uehementer inuectus urgebat Macedonum alas. Iairim abundans multitudisne aciem circuuini ceperat,cum Parmenio equites nuntiare iubet ne