장음표시 사용
71쪽
LIBER QUINTV s. Dugebat ac dux incertus an satis sidus multiplicabantimetu. Si custodes seseIlissent, quasit seras bestias ipsos posse deprehendi. Ex unius captiui uel Gde, uel animo pendere®is salutem&suam.Tandem uencre in iugua dextera iter ad ipsum Ariobarzanem erat hic Philotam & Cenon cuAmynta 8c Polyperconte expeditam habentes manum praemisit mos nitos,ut quia eques pediti erat mixtus,& si pinguissimiim esset solum, 8c pabuli fertile, sens in procederent.Duces eriat itineris de captiuis dasti. Ipse cum armigeris Sc ala,quam Agema appellant,ardua semita sed longius a stationibus hostium remota multa cum uexatione processit medius erat dies, Sc satigatis necessaria quies, quippe tantundem ilia neris supererat, quantu emensi erant, sed minus praecipitis ato ardui. Ita resectis cibo somnoq; militibus, secunda uigilia surgit,& caetera quidem haud aegre praetemt.Caeterum qua se iugum montium paulastim ad planiora dimittit, ingens uorago concuctu cavata torrentium iter ruperat. Ad haec arborum rami alius alio implicata 5c coeuntes.ut perpetuam obiecerant sepem. Desperatio igituringens adeo,ut uix Iaschrymis abstinerent,incestoat,praecipue obscuritas terrori erat. Nam etiam si qua sidera intem itebant,continentistonde tedis arbores conspicere prohibebant. Ne aurium quidein usus supererat sylvas quati ente uento,qui concutientibus ramis maiorem si pro flatu sonum reddebat.Tandem expectata lux omnia,quae terribiliora nox secerasinu
nuit, circumiri breui spatio poterat eluvies, Sc sibi quis* dux itineris
coeperat fieri. Euadunt ergo in editu uerticem, ex quo hostium statio ne conspecta, minaue armati a tergo se ostendunt, nihil tale metuenti bus,quorum pauci,qui congredi ausi erant, cita sunt. Itaq; hinc morisentium gemitus hinc ad suos recurrentium miserabilis facies integros quom antea si discrimen experirent, in fugam auertit. Fremitu dcinde in castra quis Craterus praeerat,illato, ad occupandas angustias in s bus pridie hssitara similes educitur.Simul Philotas cum Polyperconte Amyntam& Ceno diuersum iter ingredi iussus, alium terrorem intus hi Barbaris. Ergo undi in Macedonum armis fulgentibus ancipiti m Io oppressi, memorabile tamen praelium edunt ut opinor ignauiam quoq; necessitas acuit,& faepe desiperatio sipes causa est. Nudi complexistebant armatos, Sc ingenti corpora molesecum ad terram detrahen tes ipsorum telis plerosq; sodiebant. Ariobarzanes tamen.xl. se e quitibus R. v.peditum stipatus per mediam aciem Macedonum cum multo suorum at hostiu sanguine erupit. Persepolim urbem caput regionis occupare festinans.Sed a custodibus urbis exclusus consecustis strenue hostibus cu omnibus fugae comitibus renouato prictio cocidit.Craterus quo raptim agmine acto superuenit.Rex eodem loco
quo hostium copias sedcrahcastra comunit. Quansi enim undi* su
72쪽
LIBER QUINTVs oragati hosteς uictoriam concesserant tamen praealtae prircipitcsq; fossa
pluribus locis obiectar abruperant iter, sensimq; & caute progrediens du erat, iam non hostium sed locoru seaude suspecta. Procedendi ei literae redduntur a Tyridate custode regiae pecuniae, indicantes eos, qui in urbe essent, audito eius aduentu diripere uelle thesauros, properasret occupare thesauros dimissias. Expeditu iter esse, quamsi Araxes a mnis interfluat. Nulla uirtutem regis istius magis, si celeritatem laudauerim,restetis enim pedestribus copiis, tota nocte cu equitibus itine his tanto spatio fatigatis ad Araxem prima luce pumit. Uici erant in propinquo, quibus direptis ac dirutis pontem ex materia eorum sub/ditis saxis strenue induxit. Iam cp haud procul urbe erant, cu miserabi te agmen inter pauca fortunae exempla memorandu regi occurrit.Casptiui erant Grsci ad quatuor millia sere, quos Periae uario suppliciorumodo affecerant.Alios pedibus, quosdam manibus auribusq; ampli tatis inustiis barbararum literatu notis in longum sui ludibriu reserauauerant,& cum se quoq; alienae ditionis esse cernerent, uolentes regi occurrere non prohibuerant.Inustata simulacra non holes uidebant, nec quicu in illis prster uocem poterat agnosci. Plures igit lachrymas comouere, quam prosederant ipsi, quippe in ta multiplici uaria in sor tuna singulorum intuentibus similes quidem, sed tamen dispares poesnas, quis maxime miserabilis esset liquere no poterat. Ut uero Iouem illi tandem Grecis ultorem aperuisse oculos conclamauere, omnes pari supplicio affecti sibi uidebant. Rex abstersis, quas pia derat lachry
mis, bonum habere animuiubet, trisuros urbes suas coniuges'; & ca/stra inde duo ab urbe stadia c5munit.Graeci excesserat uallo,deliberaturi quid potissimum a rege peterent, cunq; alqs sedes in Asia rogare, alqs reuerti domos placeret. Eutemon Cymeus ita locutus ad eos fert. Hi, qui modo ad opem petendam ex tenebris &carcere procedere erubui natis, ut nunc simplicitas nostra est,supplicia, quoire nos pudeat magis an poeniteat incertum est.Ostentare Graeciae uelut laetum spectaculum cupimus . Atil optime miserias serunt, qui abscondunt, nec ulla
est tam familiaris inscclicibus patria, quam solitudo & status prioris obliuio Nam qui multu in suorum misericordia ponunt, ignorant uceleriter lachrymae inarescant.Nemo sideliter ditiosiquem fastidit, na& calamitas querula est Sc superba siclicitas. Ita suam qui sin fortuna in consito habet,cum de aliena deliberat, & nisi mutuo essemus mises ri oliin alius at a potuissemus esse fastidio.Quid mirum est sortunatos
semper parem quaerere Obsecro uos, olim uita defunctis quaeramus Iocinin si haec semesia membra obruamus ubi horribiles cicatrices cap let exilium. Ingrati prorsus coniugibus, quas iuuenes duximus,reuertemur.Liberi in flore & aetatis Zc reru agnoscent,&Fratres ergastuli de
73쪽
LIBER QUINTV strimenta,&qta pars nri tot obire terras potest. Pcul Europa in ultima orientis relegati, senes debiles maiore inebroiu parte mutilati, tolerabimus.fq armatos & uictores fatigauertit Coniuges demur, quas captis sors & necellitas unicu Colatium applicuit,paruo scp liberos trahimus nobiscum an relinquimus Cu his uenientes nemo agnoscere uolet.Relinqmus ergo extemplo psentium pignora,cu incertum sit,an uisuri simus ea,q petimus Inter hos latendu est,' nos inlisos nosse coeperiit.' Haec Eutemon. costa Theatus Athenientis orsus est dicere. Neminemptu habitu corpis suos cstimatiuuutio uitia hostis no natura calamitosos. Dignu esse omi malo,' erubesceret fortune, tristem ein de mors talitate serre lententiam,& desperare misericordia quia ipse alteri denegaturus sit, leos quod ipsin ianua usi optare sera osterre patria coniuges.liberos, & qincsd holes uel uita aestimat, uel morte redimiit, quin illi ex hoc carcere eruperent,altu domi esse coeli haustis,alium lucis aspectu mores,sacra,linguae comercium etia a Barbaris expeti, q ingentia
ipsi omissuri sunt sua sponte,no ob aliud ta calamitosi, si qd illis cares
re coacti essent se certe reditusu ad Penates et in patria tantocp beneficio regis usure, si quos contubernii liberoluo, quos seruitus coegisset agnoscere amor detineret,res in trent,quibus mi patria charius est. Pauci huius sententie suere.Caeteros cosuetudo natura potentior uicit.CG senserunt petendu esse a rege, ut aliqua ipsis attribueret sede.Centu ad hoc eleesti sunt, qs Alexander ratus qd ipse pstare cogitabat, petituros iumenta,inquit,assignari, i uos ueherent,& singulis uestru mille denas
xiii dari iussi Cu redieritis in Graeciam pstabo,ne as statum situ,si haec
calamitas absit,uestro credat esse meliore. Illi obortis lachrymis terra intuebant,nec aut erigere uultus,aut loqui audebant.Tande rege tristitiae causam exigente lautem onsimilia iis, i in consilio dixerat responodit. Atm ille non sortunae sotu eorum,sed etia poenitentis misertus,terana millia denariu singulis dari iussit.Oenae uestes adiects sunt, Marmeta cu pecoribus ac si uincto data, ut coli seriq3 attributus 's ager pose set.Postero die cduocatos duces copiatu docet nulla infestiorem urbe graecis esse,quarFiam ueterii Persidis regu . Hinc illaimensa agmina infusia hinc Dariu prius, deinde Xerxem Europs impiu intulisse bellu. Excidio illius parentandu esse maioribus.lamq; Barbari deserto oppido, qua querim metus agebat,diffugerant cu Rex Phalange nil cunctatus inducit. Multas urbes resertas opulentia regia partim pugnara
partim in side acceperat.Sed urbis huius diuitis uicere plerita, in hac totius Persilis opes cogesserant Barbari, a Diu argentum P cumulatu est ratVestis ingens modus supellex n5 ad usum modo sed ad ostentati. ne luxus conarata,itaq; inter ipso sui stores ferro dimicabat in hoste erat, qui pilosiore occupauerat pnaeda, Zc cum Oia, qtas recipiebant, ca/
74쪽
pere no possent, nam res no occupabant, sed aestimabant. Lacerabat regias uestes ad se qui sep parte trahentes. Dolabris pilosis artis uasa cedebant,nihil ne intactu erat,nec int*ru serebat.Abrupta simulacroria membra,ut quiso auellerat, trahebat,necp auaritia solu,sed etia crudelitas in capta urbe grassata est.Auro argentoq; onusti uilia captiuoru corpora trucidabat,pasIiinw obui j csdebant, quos antea prectu sui miserabiles secerat. Multi ergo hostili manus uoluntaria morte occus pauerunt,ptiosissima uestiti induti e muris semetipsos cu coniugibus ac liberis in I ceps iactantes.Quidam ignes, id paulo post facturiis hostis uidebat, subiecer. it pedibus, ut custiis uiui cremarent. Tandem suis rex corpibus & cultu foeminam abstinere iussit. Ingens pecuniae capti auae modus tradit prope ut fide excedat.Caetcru aut de at is q* dubitamus,aut credimus in huius urbis Gaza fuisse. c.8 xx.millia talent adci uehenda nach ad usus belli secu portare decreuerat iumeta S camelos a suis 8c Babylone cotrahi iussit. Accessere ad hanc pecuniae sum ma captis Persagadis. vi.millia talentoR1.Cyrus Persagadu urbem pud 'diderat. qua Alexandro psectus eius Globaris tradidit.Rex arce Persepolis .ir .millib' Macedonu preii dio relictis Nicartide tueri iubet. Ty ridatiq*, qui Gaza tradidera seruatus est honos, quem apud Dariu habuerat, magna* exercitus parte,& impedimetis ibi relictis Parmonione, Craterum in psecit. Ipse cu mille equitibus peditum in expedita manu interiorem ersidis regione sub ipsum vergilia rus, dias pet asimultis imbribus &rpe intolerabili tinestate uexatus, cedere ta men, intenderat,pseuerauit.Uciatu erat ad iter perpetuis obsitu niuisbus quas frigoris Dis gelu astrinxerat, locorum squalor Sc solitudines
inuic fatigatu militem terrebant, tu manatin reru terminos se uidere credentem.Oia uasta, ato sine ullo humani cultus uestigio attoniti intueban 8c anteu lux q* 8c coetu ipsos descerent,reuerti iubebat. Rex castigare territos septiedit. Caetere ipse equo desilint, pedesep p niue & c5 creta glaciem ingredi coepit.Erubuerunt non ses primu amici, deinde copia iv duces ad ultimii milites. Primus rex dolabro glacie perfrin/ gens iter sibi secit. Exemptu regis caeteri imitati sunt.Tandeopemoduinulas sylvas emae, humani cultus rara uestigia Sc passim creantes pes coire greges repperere,&incole, a sparsis tugurius habitabat, O se eallibus inuris septos esse credidissent, utcospexere hostiu agmen, intersesctis, s sugientes sequi no poterant, deuios moles Nobsitos nivibus petiue t. lnden colloquia captiuoIe paulatim seritate mitistata tra dides reser i nec in deditos grauius consultui Vastatis deinde aetris Persi i . . dis uici copluribus redactis in potestate uentu est in Mardore en te bellicosissimam,& multii a caeteris Persis cultu uiis abhorrente. Specus in motibus sedilit,in quos se ac coiuges Sc liberos condiat, pecorv
75쪽
aut serari carne uescunt.Nec se minis quide pro naturs habitu molliora ingenia sunt.Comae P minent hyrtae, uestis sup genua est,sunda uinsciunt seonte,hoc Zc ornamentu capitis Se telu est, ted hanc q sentemide sortunae impetus domuit. Ita* trigesimo die, postea a Peri epoli Psectus erat,eo de rediit.Dona deinde amicis csteri scp. P cuiusΦ merito deditSpemodum ola q in ea urbe coeperat, distributa.Caetem ingens tia animi bona, illa indolem, qua oes reges antecessit, illa in subeundispiculis constantia, in rebus moliendis eniciendiso uelocitate, in dedisAi k13 ἡ ris fide,in captiuis clementia,in uoluptatibus P missis q*Rusitatis te,
istriuies perantia,haud tolerabili uini cupiditate foedauit.Hoste et smulo regniscedauit reparante tu maxime bellu tatast subactis,qs uicera notauo imperium aspirantibus, de die inibat couiuia, quibus se inae intererat, non quis
de quas uiolari nefas esset,quippe pellices licetius u decebat O armasto uiuere assuetae.Ex his una Thais N ipsa temulcta maxima apud oes Graecore initurum gratia assi at si regia Persam iussisset incendi, expectare hoc eos, qre urbes Barbari delessent. Ebrio scorto de tanta reserente sententia unus N alter &ips mero onerati assentiunt. Rex cicnsuit auidior, a patietior.Quin igit ulciscimur Graecia,& urbi faces subdimus Ucs incaluerant mero ita P surgunt temulenti ad incendenda urbe,cui armati pepercerant. Primus rex igne regiae iniecit, tu conuius& ministri pellices Q. Multa cedro sdificata erat regia, q celeriter igne
cepto late sedit incendiuQuod ubi exercitus, qui haud ocul ab urabe tendebat cospexit, sortuitu ratus ad opem serenda cocurrit. Sed ut ad uestibulii regiae uentu est,uident rege ipsum adhuc aggerente faces. Omis, ii, qua portauerant aqua,igni arida materiam incendiu iacere coeperiit. Hunc exitu habuit regia totius Orientis, unde tot gentes ante iura petebat.Patria tot regu, unicus quonda Graeciae terror, molita.X. milliu nauium classem et exercitus, bus Europa inundata est c5
tabulato mari molibus psossis mdtibus, in clae, specus fretu imissam trudus est. Ac ne longa quide aetate, i excidiu eius secuta est,resurrexit Alias m in urbes habuere Macedonu reges, quas nuc habent Parthi. Huius uesti'
u rion inueniret,nisi Araxes amnis ostenderet.Haud ocul moenibus truxerat,inde urbem fuisse.xx.stadins distante crediit magis u sci ut ac colae. Pudebat Macedones ta claram urbem a comessabundo rege deleta esse. Ita res in seriuuersa est,et impetrata ei ut sibi, ut crederent illo potissimu modo fuisse delendam. Ipsum ut primu grauatam ebrietate
mente quies reddidit poenituis Iecostat& dixisse maiores poenas Persas Graecis daturos fuisse, si ipsum in solio regiam Xerxis respicere coacti essent. Postero die Lycio itineris,q Perside intrauerat, duci.xo. talenta dono dedit.Hinc in regione edis transii jt, ubi supplementu nouoru militu e Cilicia occurrit.Pedituerant quinq; millia equites mille
76쪽
LIBER QUINTVs XX lUtrisq; Plato Atheniensis perat his copiis auctus, Dariust sequi statuit illela Ecbatana puenerat caput Mediae. Urbe hanc nuc tenent Parythi,ea sitiua agetibus; sedes est.Adire deinde Bacstra decreuerat,sed ue bus in Aeritus ne celeritate Alexandri occuparet, consiliu iter mutauit.Abes silvis rat ab eo Alexander ita dia. M. d. sed i a nullum interuallu aduersus celeritate eius fatis longu uidebat . Ita in praelio magis u fugae se pparabant xxx. millia peditu tequebant,in quibus Graecoiu erant.tiq. millia fidelister erga regem ad ultimii inuicta, scinditoru q* Sc sagittariolin maniis
thienour. Besssius perat Bactrianae urbis regionis in pse stus. Cu hoc a gmine Darius patitudeclinauit uia militari, iussis pcedere Lixis impodimentoru custodibus. Concilio deinde aduocato, si me cu ignauis in D 'in mquit & pluris qualecun uita morte honesta aestimantibus fortuna iuxisset tacere potius, a stultra uerba consumere sed maiore qua uellem, documento Sc uirtute uestram, & fide expertus magis etia connitido beo,ut dignus talibus amicis sim, qua dubitare an ueliri similes adhuc stis. Ex tot millibus, i sub imperio Beriit meo bis me uidiu, bis sumente a secuti estis. Fides uestra et cos antia ut rege me esse creda facit. Proditores Sc transbgae in urbibus meis regnant, no Hercule a tanto ho/nore digni habeant,sed ut prsmi is eoiu uestris sollicitent animi. ea tamen fortunam qua uictoris maluistis sequi, dignissimi qbus,si ego nopossim, dri pro me gratia reserant,& me Hercule reserent. Nulla eritia surda posteritas nulla ta ingrata fama,cj non in coetu uos debitis laudibus serat. Itam etia si consiliu fuge a qua multu abhorret animus, itassem,uestra in uirtute fretus obuia istem hosti. Quousin em in regno exulabo,& o fines imperi , mei fugia externu & aduenam rege cum liceat experto belli fortuna aut repare, si amisi, aut honesta morte defungi nisi sorte satius est expediare uictoris arbitriu, 8c mazei & Mithienis exemplo precariu accipere regnu nationis uitius,ut ia malit ille gloriae
sus, qua ire obsequi Nec dii iluerit,ut hoc decus mei capitis aut demore mihi quisu aut condonare possit ne hoc impertu niuus amittaIdem erit regni naci, qui Sc spiritus finis.Si hic animus, si haec lex nulli non
parta libertas est.nemo e uobis sisti diu Macedonum, nemo uultu susperbu ferre coget.Sua culo dextera aut ultione tot malore pariet. aut
finem. Equidem qua uersabilis sortuna sit, documentu ipse sum.Nec is merito mitiores uices eius expe sto. Sed si iusta ae pia bella d 3 auersantur sortibus in uiris licebit honeste mori. Per ego uos decora maiorii,s totius orientis regna m memorabili laude tenueriit, per illos uiros,
abus stipendiu Macedonia quonda tulit a tot natatu classes in Grscia missas,p tot trophea regii oro et obtestor ut nobilitate ura gentis dignos spiritus capiatis, ut eade constantia animoN, qua plerita toler,
77쪽
LIBER QVINTVsstis, experiamini, quicquid deinde sors tulerit. Me certe in ppetuit aut
uictoria egregia nobilitabit aut pugna.Haec dicete Dariopsentis periculi species Oim simul corda alos horrore Psirinxerat, nec aut consi liu suppetebat, aut uox,cu Artabazus uetustissimus amicore,quem hospite futile Philippi saepe diximus,nos uero inquit,'ptiosissima uestem induti armiso quanto maximo cultu possumus, adorirati rege in acie
serimur, ea quide mente, ut uictoria speremus,morte non recusemus.
Assensu excepere caeteri hanc uoce .Sed Nabarzanes, qui in eode cosilio erat O Besso inauditi antea facinoris societate inita rege seu a milites,qbus ambo perant,coprehedere Sc uincire decreuerat, ea mente,ut si Alexader ipsos uisectat' seret,iradito rege uiuo,iniret gratia uictoris,
magni .pse sto coepisse Dariu aestimari. Sin aut eu effugere potuissent, intersectio Dario remit sibi occuparent, bellu renouaret.Hoc parriscidiu cu diu uolutassent, Nabarzanes aditu nefariae spei pparans .Scio me in ut sententia esse dicitum prima specie haud quac j auri, tuis gra/ta.Sed medici q*grauiores morbos asperis remedηs curat &Ru Ders nator, ubi naufragiu timet, laetura quicadseruari po redimit.Ego in no ut damnu quidem facias suadeo, sed ut te ac rennu tuum salubri rone coserues.Dins aduersis bellu inimus, & ptinax fortuna Persas urges
re no desinit.Nouis initiis & hoibus opus est. Auspiciu N imperiit alutrade interim, qui tadiu rex appellet, donec Asia decedat hostis. stoedeinde regnu tibi reddaKhoc aut breui latuie ratio Omittit. Bactra instadia sunt. Indi&Sagae in tua plate, tot populi, tot exercit',iotestu peditum millia ad renouadu bellu uires paratas habet, ut maior belli moles suasit,' exhausta sit. QMid ruimus beluaru ritu in pernicie non ne cessaria: Fortita uirore est magis morte contemnere, si odisse vita. Smpe tedio laboris ad uilitate sui compellunt ignaui. At nihil uirtus inex/pertu omittit. itaq; ultimu oim mors est, ad qua non pigre ire satis est. Proinde si Bactra, id tutissimu receptaculu est petimus,prssectu regi/onis eius Bessum rege istis gratia statuamus. Copositis rebus iustores m tibi fiducia restituet imperiit. Haud mire est Dariu non nunc temperasse animo,quanu tam impiae uoci quantu nefas subesset, latebat. Ita pessimu inquit mancipiu reperisti optatu tibi tempGq.qparricidiuaperires, isto Acinace intersecturus uidebat,nispere Bessus Bacti anim deprecareiar tristiu specie Caetere si pseuera requiei uri circustetissent.Nabarzanes interim elapsus mox & Hessias secutus copias, quit,' Ita erant a caetero exercitu secedere iubent secretii inituri consitu. Artaazus conueniente psenti serturis sententia orsus, mitigare Dariu tempore identidcadmonens coepit.Ferret aequo animo qualiucun* suo ru uel stultitia uel errorem. Instare in Alexandru grauem, etia si omnes
psto essent. Quid latui si psecuti fuga ipsius alienent a reger Ea re past
78쪽
niis eode in loco substitit Sed attonitus moestitia limul & desperatio ine tabernaculo se inclusiit.Ergo in castris, quae nullius regebant impo
riouaru animorum morus erant,nec in comune ut antea consulebat.
Dux Graecoru militum Patronarma capere suos iube .paratosepelle ad exequendii imperium.Persae secesserant. BelIus cuti actrianis erat,
tetabat* Persas abducere Bactra,& intacts rellionis opulentia simul
mu manentibus instarent,pericula ostentans. Persaru oim eadem seresuit uox neas esse deseri regem. Inter haec Artabazus omibus imperastor is sungebat ossi s. Ille Persaru tabernacula circuire, hortari, mo/nere nunc singulos, nuc uniuersos, no ante destitit, qua fatis constaret imperata facturos. idem aege a Dario impetrauit,ut cibu caperet, ani mussi regis aduerteret. At Bessus & Nabarzanes, olim agitatu scelus exequi statuut, regni cupiditate accensi. Dario aut incolumi tantas o.
pes sperare non poterant, quippein illis gen tibus r*um eximia maiestas est,ad nomen qm Barbari conueniunt,& pristinae ueneratio fortunae sequit aduersam. in stabat impios aios regio,cui perant armis uiris in & spatio locorii nulli earum gentiu secunda. Tertia partem Asiae tenet multitudo iunioIV,exercitus, is amiserat Darius aequabat. itaq; noulii modo sed etia Alexandruspernebant. Inde uires imperii repetiti ii ii regionis potiri cotigisset. Diu oibus cogitatis placuit a milites Bactrianos ad ome obsequiu destiriatos regem coprehendere, mitti nultu ad Alexandrum,s indicaret uiuum asseruari eu.Si id, id timebant. Oditione aspernatus esset, occisuri Dariu, S Bactra cu suarum gentiu manu petituri.Caetere propalam coprehendi Darius non poterat, tot Persiarii millibus laturis opem regi, Graecoire q*sides timebat. Ita quod n5 poterant ui,fraude assequi tentant. Poenitentia secessionis h.
mulare decreuerant.&excusare apud rmem costernationem sua. Intorim; qui Persas solicitaret mittunt,hinc spe hinc metu militares antos uersiant ruinae rere illos subdere capita in perniciem trahi, cum Bactra pateat exceptura eos donis & opulentia quanta animis conciperen5
possint.Haec agitantibus Artabazus stipuenit siue regis uissu siue a sponte assirmans miti a tu esse Darium, & eunde illis amicitiae tradupatere apud regem.Illi lachrymantes nuc purgare se nunc Artabazu orare,ut causam ipsore tueret preces pserret. Sic peracta nocte sub Iucis ortu & Nabarzanes cu Bactrianis militibus in uestibulo plom oderat titulu solennis ossicii occulto sceleri praeserens. Darius signo adeundii dato curru pristino more constendit.Nabarzanes ceteri patricidae Ocumbentes humi que paulo post in uinculis habituri erant sustinuere ueneraridachrymas etia pcmitentiae indices profuderusiadeo
humanis ingeniis parata simulatio est. Preces deinde suppliciter al
79쪽
motae.Darium natura simplicem di mitem non credere modo quae assi abant, sed etia flere coegerunt. Ac ne tu quide cogitati steteris p ι nituit, cu intueremur qualem & regem & uiru sallerent. Ille quidem sociarias periculi, quod initabat,Alexandri manus, qua stolas timebat,ese fugere properabat. Patron aut Graecorum dux, praecepit suis, ut arma quae in sarcinis antea serebant,induerent, ad omne imperium seu pa/rati,& intenti. Ipse curru regis sequebat Occasioni iminens alloquendieii. quippe Belli facinus praesenserat.Sed Bessus id ipsum metuens,cussios uerius, quam comes a curru non recedebat Oiu ergo Patron curielatus ac sispius sermone reuocatus inter fidem timorem haesitans regem intuebat, qui ut tandem aduertit oculos Bubacem Spadonem inter proximos curru sequentem p cunctari iubet, nunquid ipse uelit diacere Patron uero se,sed remotis arbitris tos uelle cu eo respondit. Ius.sDR:.ppius accedere suae interprete na ha Dd rudis Graecae linguae Dorius erat Rex inquit ex quinquaginta millibus GraecoRr supersumus pauci, omnes fortunae tuae comites,&in hoc tuo statu ride,qui florente te imus, quascuo sedes elegeris,pro patria & domesticis rebus pυtituri. Secunds aduersi res tuae copulavere nos tecu. Per hanc fide inuicta oro Robtestor in nris castris tibi tabernaculustatue, nos corpoaris tui culto des esse patiaris. Amisimus Greciam nulla Bactra sunt nobis spes omnis in te utina di in caeteris esset. Plura dici non attinet,Custodia corporis tui externus Sc alienigena non deposcerem, si crederῆ alium posse praestare. Bessus, quans erat rasci sermonis ignarus, tamestimulante conscientia indiciu prosecto Patrone detulis te credebat,&interpretis graeci relato sermone exempta dubitatio eli.Darius autem quantum ex uultu concipi potera haud sane territus, percunctari Pastrona causam consilia quod a Terret, coepit. Ille non ultra di Terendum ratus Belsus inquit ἰς Nabarzanes insidiantur tibi in ultimo discrimine& fortunae tuae N ui .Hic dies aut parricidis,aut tibi suturus ultis natas. Et Patron quidem egregiam conseruati regis gloriam tulerat, taludant uidelicet. quibus sorte ac temere humana negotia uolui agi persuasum est.Equidem aeterna constitutione crediderim nexuin caussarum latentium,&multo ante destinatarum suum quem P ordinem immutabili lege percurrere Darius certe respondit, qua nil sibi graeco rum militona fides nota sit. nunquam tamen a popularibus suis reces serum, difficilius sibi esse damnare, quam decini, qDicquid .rs tulis set, inter mos perpeti malle, quam transsiugam sera.Sero se perire, si saluum eme sui milites nollent. Patron desinerata fallite regis ad eos, quisbus prserat red 3 omnia pro si de experiri paratus. At Bessius occidendi protinus regis impetum coceperat. Sed veritus ne gratiam Alexa nacti,ni uiuum eum tradidisset,inire non posset,dilato in proximam nos
80쪽
Lintst Qui Nτυs XXXV stem sceleris consilio agere gratias incipit, quod petat di hominis inmdias iam Alexandri opes spectantis prudenter cauteq; uitasset, donueum hosti laturum suille regis caput,nec mirari hominem mercede coducitum omnia habere uenalia, sine pignore,sine Iare, terrarum orbis exulem, ancipitem hostem, ad nutum licentium circumferri. Argueristi deinde se,deosque patrios telles fidei suae inuocan ii Darius uultu visentiebat, haud dubius quin uera deserrent a m is,sed eo rerum uentum era ut tam periculosum esset non credere suis, quam decipi.xxx. millia erant quorum inclinata in scelus leuitas timebatur quatuor millia Patron habebat, quibus si credidisset salutem suam, damnata pospularium fide, parricidio excusationem iudebat ossierri. ItaP praeoptabat imerito quam iure uiolari.Besso tamen insidiarum consilium pur. ganti respondit, Alexandri sibi non minus iustitiam, quam uirtutem esse perspectam. Falli eos, qui proditionis ab eo praemium expectent. Uiolatae fidei neminem acriorem sere uindicem ultoremq3.Iamo nox appetebat cum Perse more solito armis positis ad necessiria ex pro ximo uico serenda discurrim t. At Bactriani ut imperatum erat a Bessso armati liabant. Inter haec Darius Artabazum acciri iubet,exposistiscit quae P atron detulerat,haud dubitare Artabazus,quin transeun/dum esset in castra Graecorum.Persas quocp periculo uulgato secutu/ros. Deliinatus sorti suae,& iam nullius salubris costia patiens unicam in illa fortuna opem Artabazum ultimum illum uisurus ampleistitur.
Pe usu sin mutuis lachrymis inhaerentem sibi avelli iubet, capite de
inde uelato,ne inter gemitus digredientem uelut a rogo intueretur, in humum pronum corpus abiecit.Tum uero custodie eius assueti, quos regis falutem uel pericialis uitae tueri oportebat dilapsi sunt cum armatis, quos iam aduentare credebant, haud rati se futuros pares. Ingens ergo in tabernaculo solitudo erat, paucisSpadonibus, quia quo dis scederent, non habebant, circunstantibus regem.Atilleremotis arbistris, diu aliud consiliu animo uolutabat.Iano solitudinem,quam paulo ante pro solatio petiuerat, perosus Bubacem uocari iubet, quem instuens, ite linquit consulite uobis, ad ultimii resti uestro ut decebat fiderit,ibita.Ego hic legem sati mei expedio.Fortitan mireris quod uitam non finia alieno scelere qua meo mori malo.Post hanc uoce Spado gemitu non modo tabernaculum,sed etiam castra compleuit.Irrus
pere dcinde alia lacera ti uestibus lugubri R Barbaro ululatu regem
deplorare coeperui. Persae ad illos clamore perlato attoniti metu nee arma capere, ne in Baebianos inciderent, nec quiescere audebant, ne impie deserereregem uiderentur.Varius ac dissonus clamor sile duce
ac sine imperio totis castris referebatur. Besso& Nabarzani nuncis auerant sui regem a semetipso interemptum es . Planetiis eos de