장음표시 사용
2쪽
Quod Imp. JUSTINIANI auspicΠS prodiit, ita quoque vera iustitiae in s rent Ibus negotiis Gercendae rylla 't:x nullo alio iure selidrus hauriri p6test, quam ex -- Cuius quippe autoritatem,q avorum nostrorum temporibus Imperium tenuere S in Geramania valere voluerunt; faIvis tamen luribus Germanicarum nationum propriiS, tam constitutis, quam eo nitituet AH CONRING. ne Ori Gur. Go ηι. eq. φῖ. Huius auliS prolixitas licet nonnullis molesta visa factit, incertitudinis, quam certitudinis est argumentum; lene sa-2 plurium singulatium colurozrsiarum decisionibus astecta-
3쪽
runt eius compositores; quorum Vota si in nonnullis evenistus destituit, idem a posteris ut ait ARrsT. in με organi)optasse praesumendi siunt. Quapropter si vastum hoc Iudici riae prudentiae corpus nonnisi prolixa industria finibus ingenii concludi potest, cogitetur, ardua munia, quale inprimis est j
dicandi munus, magna virtutiae, per quam rite fiant, egere. -- f. II
Hoc ipsum iudicandi munus quam grave iam olim detrectandumque fuerit, probat Cic. in Praetura Urban. Hoc flis D inquit ad judices . t vitis vidum' quod Putatis onus es σνra 'incommodatum, judicare; intelligerae debetis, pri ιm in-reresse, utrum id onus vosmetipsi refeceritu, an quod probare popu- ιο Romano fidem vestram'Religionem non Iotueritis, ideo vobis
judicandi potestat erepta': hodie sane muneris hujus onus si non gravius, certe nee levius vel ex eo dicendum erit, quod nunc ob majorem Legum ac praefati iuris Romani interpretationum multitudinem, plures ac maiores quam Vlim Opinionum fluctuationes existatu, ex quibus sese difficulter tam causarum Patroni, quam iudicandi munere fungentes extricare possint. Equiciem nemo vel mediocriter in iure versatus non videt, quantum sit apud iuris interpretes nostro hociculo opinionunt pelagus, quod indies magis magisque in nobilissimam, eamque ad conservandam Rerumpubi. salirtem maxime necessariam iuris artem ita exundat, ut, licet Imp. IVsTINIANVs scriptum relictuerit : Iuris Civiti sieientiameerram prout est atque sinitam ese, vix quicquam hodie in ea professione certius apparrat, qu m in hac mihil esse ce Iti: Et quanquam in t nto variariam opinionum oceano; perpetuo veluti conflictu non pauci hac' nostra aetate maoni nominis JCti, receptiores non absque insigni applausu sententias colleserint, atque in unum quasi corpus congesserint, quorum tomi varii in lucem prodiere, attamen si quis eas le-sendo percurrat, haud raro, quod hic pro communi asseum rat, alius contrariam, Velut inuis communem asserere non dubitat. Sed cur tam variet sane notum est illud viri AN rdictum: naturalem quandam inube bom bur ad dissentiendiam facia
4쪽
facilitatem: & eam quidem JCtis peculiarem esse, vel exuviNTIMANO disci Potest, cum Lis. orat. Inst. a. cap. ipsis diverias inter se opiniones tueri concessum esse, scribat. u. kid quoque in comperto est, de quo inus ING. rn sua Epimad HEN RIC. Arehi-Disco'- Bramens iam conquestus est, non paucos & hodie L. C Professores in Academiis aucupandae famae magis, quam veritatis indagandae gratia non modo praeteritorum temporum constanti persuasione receptas sen recitias infringere atqudi impugnare, sed Pandectarum etiam& constitutionum scripta invertere, di contorquere, C 'rumpere, verborum aucupia Miabarum tendiculas, i iterarum decipulas comminisci, nihil denique non inceptare: A lue hinc ista apud communium opinionum collectores di-ia, velut ex diametro inter se pugnantia, exortassiunt: Hac est communis opinio, contraria est magis commuriis) quae pluri
bus hodie in ore sunt,' ut vetus i a & a multis iam faeculilde perplexitate & dissicultate eius iuris, quo utimur. usurpa' ea conquestio, hac nostra praesertim aetate ingeminari possit; quae ut ut vera sit, minime tamen justam esse arbitramur, quidquid enim ejus est, non tam iuris vitio, quam hominum eulpa accidit; nam ius ipsum semper idem est, /pud omnes sibi ubique simile, tum etiam, cum maxime videtur esse aliud quam rem mirabiliter conciliant personae, loca tempora, &n quae eiusmodi incidunt circumstantiae aliae; quas cum aesti mare non sit, nisi viri prudentissimi, & artis Reipubi gube nandae peritissimi, mirum non est, in jure dicundo a pleri que impinsi incautius: hie namque labor, hoc opus est.
quomodo Igitur iudicandum, & quid prae caeteris in hoc
munere attendendum sit Z videamusr ig. III. - In diiudicando ac decernendo causas & controversias sorenses, cauta statum eumprimis attendendum esse, nemo in dubium vocat: per caulae statum intelligitur id, in quo causa seu controversia existit, dc totius negotii cardo vertiatur; estque vel juriis vel facti, prout quaestio in iudicium de ducitur. Exemplum, ubi in jure Status causae consistit, evisis 3 dens
5쪽
dens proponit L. ad probat. M. C. de Probat. Facti Exemplum habet L. 3ο. . de te sum tuto Quadu in iure Status cauta consistat, secundam Leges S receptas consuetudines judex iudicare tenetur, jabente ita Imperata in pr. Inst. de Ummauiu ubi, illud, inquit, inprimu observare debet judex, no, alilar is et,
quam legibus. aut constitutionibus, aut morsus proditum est. , cui Concordat NovcI. 8a. s. penula. ubi idem Imperator , omnis,
inquiu ex sive Magistratum Prat, me aliter judicet, Leges ob servato,etfecundum bar proferro sintd-is . Uod idem etiam ita O..C. J. 'rt. r. tu. 33. Iudici & Messoribus Camerae praestritum legitur, ne ex propria nudoque arbitrio, & prjva' ta lua conlatentia, sed ex Legibus, constitutionibus publicis.& probatis consuetudinibus ius dicant. Omnium ergo, quotquot huic muneri praesunt, officium requirit, ut jus a Sum mo Imperante i salutem Reipubli constitutum, ranquam filum Ariadnaevin semper sequantur, non ab eo recedinr, ne suo arbittatu celebri no a Legum Sententia aliςnse, aliquid, decernant, prout Ausus Tl Nus a GRATIA No iutan. 3. do. excitatus graviter pronunciat: Iudicare Dices secundi vi Leges, non de Legibus oportere. Hinc quanti traditiones & opiriniones interpretum sine habendae, non dissicile erit iudWaee di sane singulorum JGtorum Responsa vim iuris non hodie, ut olim juxta I. Res sa IV. de J. N. G. s C. hinexe, nec in
iudicando attendenda esse, facile concedunt omnes: Posteaquam enim JUSTIN iura in ordinem redegit, & exi stilis,
quas ipse pra cripsit, sanctionibus, ius dici voluit, aliter se
res habere coepit, di quam autea autoritatem dCtorum, si n-tentiae obtiuuexunt 3 hac avsTINIANI sanctione ipsis adempta suit, ut videre est in constitutione Digestis praemisi a.
6쪽
ctior nobis videtur definitio, quam refert ΜΛRQVARD. FRE. BER. m tract. 1 da fam, cap. ti t. in. II. ubi post LANCHLo-πvM & Salamonium, communem opinionem definit; quos fit de jure non aperto ab omnibus veI plerisque approbata sententia, ct bene dicit: de jure non aperto. Siquidem de his, quae Legibus certo int definita, nec quid dubii habent, dici non potestὰ uirCa haeci enim Doctorum Autoritas & adstipulatio plane est supervacua,& perperam ad ea asserenda Communis, citatur opinior dicit: ab omnibus vel plerisque & hoc non inepte; minime enim necesse est, ut sit communis omnia,um. docentium & scribentium vox & approbatio, sed filiai ficit, plerisque ita placere, utcunque aliis displiceat; quinam. vero & quot in constituendam communein opinionem re . Mirantur, non istis convenit inter interpretes et numerum, septenarium ad h nc constituendam sufficere, si pro allog in sententia , 7. DD. citetur Autoritas, modo inter illos .sit:
a ARTOLus vel alius eximiae Autoritatis, docet AN T. MAR. Eo RAT. in L tract..is commvn. Opis. ω. I. t. λ. u. II. quam sententiam quoque sequitur MARQVARD. PREHER. tu tract. δε fama. Cap. ult. m. M. eo, quodiuirebus quibusque imaximi
momenti di praeiudicii ' testium numerus pro Honeo habitus Herit. Quid vero, si .apud unum di eundem diversae r periantur Opiniones, quarum alteram in Consiliis, alteraminJ Eturis tenuit, utra praeferri & in constituenda communi opinione attendi debebit i Sunt, qui putant, consilia Lecturis praeferenda esse, quos refert NEVIZΛΗ. m. s. n.ab.,m nuptia Sunt contra alii, qui existimant, maiorem Lecturisci tractatibus fidem habendam esse, uti sentiunt et As. Ub. I.
ribus aliis, & hanc sententiam veluti veriorem ab Assesiorubus Camerae Imp. non semel approbatam fuisse, relarisING. b. observ. do. n. 3. Hisce itaque pro majori intellectu, praemissis, qudiamus rationes aliquot & argumenta eorum, qui statuunt, quod Judex in iudicando communem seribe . tium opinionem non minus, ac Leges ipsias attendere, & s cundum eam jus dicere zzueatur. . . . i
7쪽
receptum esse, inquiunt, ut in ferendis sententiis communis D D. opinio attendatur, & secundum eam sententia CO cipiatur. quod practicorum theorema in Recest. Imp. de an. rs o. g. verbalben 7d. item in Re R. deput. da ain. Ibos. S. Diemen aber II. Comprobatum esse. ado) a primaeva comis opinionum Origine. non novum esse, aiunt, inventum, ut in iudicando DD. Autoritates colligantur, cum idem iam olim veteres JCti, ex quorum scriptis digesta compilata sunt, ire more habuerint. Quam ad rem adducunt textum in Lao. f. da jure dor. ubi PAvLus in comprobationem sententiae suae Autoritates JULIANI, ARISTONIS, NE RATII, & POMONII citat, indeque conclusionem facit. ME a necessario. Ne cessitatem rerum hoc plane exigere, ut, cum de iure n stro non omnes Casius comprehendente saepius in tanta optinionum Contrarietate ambigi continsat, communis opinio in iudicando attendatur, maxime si aliter veritas haberi non
possit. μοὶ ab impersectione Legum; de qua eum i psimet
veteres JCti ut a IANVs in M'. io. Diseq. f. ua M.& uLPI AN . m I y. rod patrestentur, & iura ratione, quae Le ii desiunt, supplere iubeant, iustiorem supplenui rationem ari non posse putant, quam si id, quod communiter omniabus vel plerisque aequum visum fuerit, pro iure & Lege recipiatur. pQ i a verssimili. Dum inquiunt, verisimile esse, veritatem a pluribus lono certius inveniri, quam a. paucioribus ; facibur quippe invenitur, quod a pluribus quaeritur. ait, Papa INNOCENT. in C. 'ula dist. ao. & iuxta Ariastol. acrius eii multorum quam unius vel alterius cujuspiam de quaque re iudicium. nec de nihilo esse creditur, quod ore vulgi iactatur, & merito multitudinis idem sentientis credulitas spectatur, ita, ut hic locum habeat illud Planudis. Iudicium populi nunquam eontempserit unus. Id quod & i D. H IERON YMPS monet, uti resertur in cap. s. X. de constit. ubir ne innitaris, inquit, pruintia tua se. Unde Sto ita runt, sequendum esse id, quod a plurimis comprobatur, non
8쪽
quod uni sorte verius videatur. 7mo pro sententiae suae
fundamento asserunt, quod com. opiniones non temere oriantur, sed certis nitantur rationibus, ubi autem est ratio,ihi non est quaerenda lex per text. in c. consuetudo s. parro dist. . haec & ejusmodi plura sunt, quae pro eom. Opinionum a toritate ab earum basiatoribus afferri solent.
Verum ea omnia cum Cinteris, 'uae in contrarium asstrui positae, argumentis, nos non impediunt, quo minus, inplectamur eorum siententiam, qui ex iure certo ius inceristum, non attenta COm. DD. Opinione, aestimant. prout enim Theologi contentiones suas ad Verbum Dei examinandas,& secundum illud decidendas praecipiunt, missis Glossatorum interpreta mentis, ita & apud JCtos non ex DD. opinioni. - bus, sed ex certis legibus dubiae iuris quaestrones decidenda sunt, nobisque sine lege loqui est erubescendum : Quinimo,& illud inficiari nemo potest, com. Opinionem stepenum eo deprehendi falsam S erroneam, ita ut illi non sempeetuto confidendum, recteque ab Imp. a VSTIN. L a. n σου. c arxet. Dr. enucl. scriptum sit, non ex multitudine
Autorum, quod melius S aequius, iudicandum esset Cunt possit unius forsitan & deterioris sicntentia multos & maia lores aliqua ire parte superare. Quod ut Juris compilatores in componendis Digestis ad hos enim allegata constitutio emissa & directa fuit) facere. iubentur, ita di judici, eius ΑΩ sessoribus, & qui alias iuri dicundo praesunt, eandem iudican. di & de iure respondendi normam S regulam praescriptamine censebimus; maXimτ cum judex datus, de quo hic no his sermo est, ) non habeat liberam iudicandi facultatem, sed potestas ejus legibus sit adstricta , uti inter alias, quibus
ea potestas limitatae fuit, leges ac consti tutiones, constat ex Uiae. Diμ δε-Judis. s c. I. 4. oi 1 I. L. is. ad mua , Icip. Secus in compilatoribus iuris nostri obtinuit, quippe quibus libera eligendi & pro iure ponendi potestas data fuit, ut patet ex d. L ἔ- g. 6. Perfinia . Veritatem hujus nostraestatentiae ulterius evincit ipse finis, propter quem veterum
9쪽
ICtorum scripta in unum sint congesta corpus, ne scilicet ut olim fiebat, per contrarias interpretantium sententias,lius constitutum & in ordinem certum redactum de Ocon' surbetur S incertum fiat, ut videre est in cl. Constitui. Imisi Peratoris, quae est de conceptione Digest. Cum igitur iust nostrum certum & finitum esse debeat, quis est, qui ejus de. pendentiam ab incerta interpretum autoritate asseverare ausit luid, quod soli: Imperatori Legis condendae potestas reservata sit per Lult. g. I. C. do bl. cui consequens est, Com. DD. opinioni necessaliam autoritatem attribuit non posse, uippe cum ita in effectu & re ipsa condendae Legis pote istas ipsis interpretibus communicaretur; quod absurdum
Ad Leges & argumenta, quibus infirmari posse adseris
tum nostrum videtur, nominatim nunc etiam respondemus eti
ae quidem, quod primum i ex stylo S usu sori desumptum,
attinet, quasi ita receptum sit in iudiciis, & ab hac consiuetudine recedi non debeat, per aligata. Negamus suppositum eum tantum ibidem formalia judicii subintelligantur; & posito, a nonnullis judicibus & iudicum Assessoribus communiter stylum huiusmodi fuisse observatum , ei tamen Consequens non foret, ab omnibus dehinc judicibus eundem obis servandum esse, cum abusus sit ille potius quam verus rei usus, qui consuetudinis iurisque vim habeat. pr. g. sine fieriapto is y M G.-C. adumst quod a primaeVa Com. opinionum origine desiumebatur argumentum, veritati historica . non convenit, sed contrarium potius ex veterum JCtorum scriptis patet, non illos numero & Autoritatu adstipulato. rum certasse, cum unius saepe Autoritate contenti fuerint. L..I. vers. cclyus ait. do in b. ured. L. q. de servit. L. b7. ad Tre iuniusque Autoritatem plurium tape suffragiis praetulerint, L. pen. de impe . in rer dot.fact. Quod vero superioruni Autoritatem sentcntiis suis. fulciendis addiderint, non eo id factum, ut pcr plurium sitffragia jus constitueretur,. sed ne lingulares α novae ipsorum viderentur sententiar, & ut ebi
lubentius pro iure reciperentur, si idem di aliis placuisse
10쪽
monstretur. Nec etiam quod erat s 3uumo contrari senis Aentiae sun mentum γ rerum necessitas id exigit, ut Com. opinio in iudicando attendatur; Et si enim nec consilenia Quoec iudicando ea attendatur Opinio,. quam Communem appellUt, non proinde tamen deerit ratio veritatis indagam
Hae, S ambiguitatis, si qua est, tollendae; uti nec posthabita
δε neglecta com . opinione, iuris imperfectio inde existet, Prout: ψ to argumentabantur; sed controversum & ambiis suum tui quod attinet, incertum & dubium ex certo & cla 3ure. est decidendum, si Certa n*mpς sit Regula, incerta vexo exceptio, standum erit regulae occis quantum ad dictam imperieaionem. uLPI ANVS rationem supplendi ea, quae L gi desunt. monstrat nobis in L I3. do LL. Extra illam iuris lapis plendi rationem, aliam sibi interpres sumere non debebit, sed me xacentu tacere duxta Lδ. de public. in rem action. L. q. g. , quia mei. ca . L. ast. S. II. δε petit. Mred. Ad stum Rςspo . Uerisimile quidem Videri, quod, quae a plerisque probantur, veritati magis conveniant, quam quae ab uno vel paucioribus; At, quod verisimile est, necessitatem nutilam importat: quod melius aequius est, scqui iubemur.
non attenta multitudine Autorum L. t. s. sed neque. C. δε tar. jur. ruuci. quod monitum D. HIERONYMI relatum in cap. s. X. de conflix. . deque dest mptum Ordine filo argumenis sum concernit: Respond. quod eo demum Casu contra Opis
Iositi Capituli siententiam ageretur, si quid neglectis Legi
us, & Imperii constitutionibus ex suo arbitrio & privata conscientia ius dicere praestu meret, quod utique non liceret; At vero qui Leg sequitur, neglecitSDD. interpretamentis, nihil omnino contra dictum Capitulum facere censebitur. Nec etiam, prout trab) afferebatur, communes DD. opianiones certis semper nituntur rationibus, sed plures contra Leges & rationes temere dc inconsulto invaluerunt ; Ac licet sorte ratio dari possit, indq tamen non statim pro iure haberi possenn cum ratio jus non faciat, sed Legislatoris A toritas desideretur, uti plenius constabit ex sequentibus, ad quae pro uberi*yi solutione argumenti huius ultimi nos res