Dissertatio juridica De variis potestatibus Romani et Germanici imperii, tum specularium tum ecclesiasticorum magistratuum. Quam A.D.T.O.M. praeside ... dn. Henrico Hahnem ... Publicè examinandam proponit Jacobus, Andreas, Crusius Hannover. a. & r. a

2쪽

A D T. M.

THESIS L

Potestas in genere dici potest agendi aut non agenda

ral. c. II. Ora. Estque ex potissimis principiis dum anarum actionum nam line potentia nihil potest in actum deduci, ut sine voluntate nihil potest perfici. I id. c. a3. de mu es pares.judic. de . L multum inureis in sine C.squis

niam interdum id quod pollum, nolo, aliquando id quod volo non possum. Fontes eius duo sunt, natura de M i enim agit, facultatem agendi habet vel natura vellegis permissu, sive illa lex sit gentium, sive civilis. IL Inde Potestas alia naturalis est, alia civilis alia in personam alia in res, circa profana quaeda libera, quaedam restricta: alia privata. alia publica,circa sacra Ansis. 3. Posit. I. illa triplex potestas mariti in uxorem, patris in liberos, domini in servosvi res suas, Aristoteίδ. Ethic. i.

III. Publica quoque seu politica potestas alia ab. soluta Hibera existit, alia inferior, restricta, seu determinata est, insole s. ooiic. s. Haecque juxta optimos fines civilis societatis , vel in indigentia , meo quod deest Reipublicae supplendo, circa commercia Occupatur, vel in tranqujllitate, pacein bello scivanda, vel a dent.

3쪽

denique ut iuste quoque in RepublIc vlvatur omnes:

namque quibus facultas circa huiusmodi res data, tabere potestatem determinatam indubium est. Quae vero nonnunquam venit nomine Magistratus L. I. D. -dquuq ejar. s. D. ad L. Iul M s. cum honore, interdum absque illo, ex objecto plerunque aut gradu excellentiori,

vel remissiori denominari solet I. ass. D. ad municipia quan

doque simpliciter dicitur Potestas i. LI. L. D. Pνuque jur junct. l. o. g. s. D. de TuteLLI g. 1 D. de psal IV. Hinc verbum potestatis in persona magistratus designat imperium, inquit nobilissimus I Ctus Paulus

is l. ais D de V. S. adde I. I. ad L. Iuci est Greddam ad dict. Lars. D. de V. S. Sane si de summo principe accipitur, saepissime pro universa principis ditione ponHur, ut in L.. cum rario . D. deton damsator quin imo non raro ipsa mutestas appellatione potestatis venit. Ita Aristoteles majestatem quandoque per potestatem desinit 3. Pon .

T πολιτο σοι, ait, η ς πλεως - νγχοῦ κόνος. h. e. Majestas est in civitate ubique summa potestas. Idem cap. 7. Πολί--γρια cla,1ς πολιως ιυ ον. h. e. Majestas est civitatis summae

potestas. Quod si adheliquos magistratus vocem potestatis reseramus, nullum dubium, quin sumatur pro publica. magistratus coercendi, decernendi, jubendique facultate. Quin ipse ICtus Vlpianus in L p. de jurudita Merum imperium desinit , habere gladi potestatem ad animadvertendum in facinorosos homines, quod etiam pol testas appellaturi V. ipsa etiam Iurisdictio non rectius ,quam perpotestatem finiri potest, sive eam tam late capias ut sub se. comprehendat imperium merum, mixtum, Si iurisdicti' onem in specie sic dictam, de nonnullis definitur jurisdicundie de re qualibetidecidendidi exequendi potestas,

4쪽

a. Disu g. ib. AN. e. sive accipio strictius pro iacultate jus dicendi de causis cis ilibus Is ga.D. de jurisdict. Nam quod magni nominis lCti, iacitum Pararu C. de jurisdict. Obrech -rra de lari dict. ccp. I. um sqq. Mar. Hias Stephas de jurisdict. lib. I. cap. a. adium. 3a Scipio Genti- Δου lib. I. de Drudict. cap. I. genus urisdictionis ipsam notiaonem constituant,decisionem vel executionem, id a vero, longius abesse censemus quemadmodum tutela rectius definitur vis ac potestas tuendi,quam per uitionem .s. I.Io, sit de Turetis L I. D. eod. Tobia Paurmeservi a Tochm dosor; ict. θί. I. cap. Io num. s. Frustra autem geri r bim pugnat Obrecht. d. cap. r. num. Ip. quasi potestatis cabulum soli imperio mero congruat, non jurisdictioni nam

idem vocabulum jurisdictioni simplicid speciali appli.

VI. Etenim potestas jus dicendi de causis civilibus: iure magistratus, in specie dicitur Iurisdictio Romanis A. liaque ipsis est legis di specialis concessionis,l. o. g. a. Due

Tulec potestatem modice coercendi vocant Mixtum imperium L penula inprii ne vis far ei qui in osse unem mmissus eris, potestatem animadvertendi in facinerosos di. cunt imperium Merum L. g. D. dejurisdict. Atque hascet tres potestatum species a se invicem distinctas esse ex apertissima l. s. D. de juriarict abunde probatur. Quarcum ita sint, mirari satis non possumus, quid in mententi venerit eximio alioquini Cto Scipioni extiti rata de juris

lib. n. cap. a.' iis ne, quod mixtum imperium idem esse a cum

5쪽

etio specialis, ab operio omni, tam mero quam mixt 'in L . .a D de Tutel in specie amixto is linis j . r. D tificio ejus circ. diversis exemplis utraque species declaretur is i. cir . de iurisdict. praeterea jurisdictio imperio mixtis inesse dicatur in lannosita. D ejurti dict. eidem coli aereret, D Gostic. 6- cui maηd eis artiali I. E. non Leem est cum eo, cui inest, vel cohaeret sicut pactum bonae fidei contractui in continenti adjectum eidem inest, dcta Men ab eo separaturini. .g. s. I ripae Idem denique apparet ex diversis actibus mixti imperi j, iurisdictionis. Vii. Sane antiquissimis temporibus isthaec distri minatio non fuit in usu, sed distinctae illae potestatum species civili uri orati debent. Conjunctim enim initio penes eum, qui suffragiis populi, ob speciatam virtutem Mindu striam imperandi, ad Rempublicam electus erat, reside, te tum cognoscendiis diiudicandi facultatem , tum

quoque jus puniendi facinerosos voluerunt , quem non privatum sed publicum hominem , gerentem personam civitatis aut regni animatam te Sem vocarunt. Vide inis. . Poti . I . IIx. Laudata etiam pytestates maxime conspicuae extiterunt non modo in Romanorum imperio, sed&in Hae braeorum aeque ac Graecorum. Ex illis namque fuit Synedrium illud Judaeorum, ad quod devolvebantur causa: omnes,etiam ecclesiasticar&criminales quarum nomine quide non merum imperiti aut jus gladii nominatum, sed sceptium occidendi vivificandi competebat tam per viam simplicis querelae,quam appe Ilationis. Vide Carorum

Sigomum de Eepuli Habr. l. fro. nccnOIudicium septem civitatum, ite decutionsi, βουλεύων Apud Athenienses causarum cri in inalium, praecipue majorum Areopagus erat.

6쪽

I b Atheniens pag. s.ctap. civilium Prytaneus . ακοα id est sexcentorum judicum ite Heliasticum judicium, da quo G miis in descript Reipubi Arben pag. O .d celeoberrimum apud Thermopylas Amphyct Unum, quod iudicium supremum gentis Graecae tribunal,ad judicandas id definiendas lites publicas appellat Idem Emmimiuiti praoncit AmphicJonici. Hisce judicijs omnis competit Riκακοφα ma quae Romanis fuit per partes divisa, in juris. dictionem stilicet, merum mixtum imperium. Adeoq=potestates istae publicae quoad substantiam apud omnes fere una ct eaedem fuerunt, variatae autem quoad speciem

di modum.

IX. Nos hisce ita praemissis, ab urbe condita Roma ni postea Germanici imperii varias potestates deduce. re opera pretium existimavimus, politica quoque&hi storia fundamenta in auxilium vocaturi. Nemini igitur obscurum esse poterit, in ipsa Reipublica Romanae infan.

tia summa penes Reges potestate fuisse. Qu*ru primus Romulus inlibitu suit, imperavit,uti Tinritus DAnnalloquitur.

Et Pomponius noster. Iniri noua odsin, ait, constar rege νωουσ/esare habuisse l. a. D. de ori jur Romulus hic, dum per tyrannidem imperium occuparet,in serviliter senarum civesque tractaret, nec non in consulto populo quidvis non patraret, imperium ii tam perdidit, primori bus cum ad exercitum recensendum concionem in ca in-po ad Capreae paludem luaberet, interfectus est, cujus corpus inminutissimas partes dissectum, verior statuit hysto

7쪽

ώ. a. Valer. Motab.s e.I. non probanda itaque allorum opinio, qui eum a Marte patre nimbo ablaria incumi ιυisbb. I. Plurarcho in Romao, Sabelgico ob. I. cap. r. statuunt. Asiquid ad haec Varro P qui teste Porphi r in Horatium sepulcrum Romuli post rostra fuisse affirmat. X. Caussa obitus Regis hujus modo relata est, quam etiam Dion . mocarnos. d. lib. a. tira Rom. agnoscit, cujus verba ex versione Gelenii haec sunt. Cujus facino, ris, caullam afferunt quod praeter consuetum inconsulto a civitate dimisisset acceptos a Vejentibus obsides, quodque non amplius pari comitate dignaretur veteres cives

adscripticios, sed illosmajore haberet in pretio, posteriores vero despiceret, invisa erat de crudelitas ejus inde. linquentium supplicijs. XI. Numa Pompilius interfecto Romulo regno potitus, quamvis teste jalicarnass. diu imperium recusasset, urbem novam conditam vi Marmis, ut Livius ait, jure legibusque ac moribus de integro paravit. Hunc virum, inquit, Halicarnassi negant Romani uuam expeditionem fecisse, sed pietati a justitia vacantem, in pace totum imperi tempus transegisse, ac civitatem optimis institutis ornasse inicipse est, qui duos menses anno Romuleo addidit, testibus Plurarcho in Numa Pompim,Cais

ratio Solino cap. 3. Polyhistoris, Macrobio tarnal ob. I. cap. Aurelio Caunodoro Patricio quondam Romano in Chronico suo,

veteribus Teaise a Licinitu Macer, tu me recentioribus CL Iosephus ea e lib. a. de emendat rempsr. p. ra. Aseri cus Gentilis Lib. de diversis remor. peEa . p. at Bodinus aliique statim ab initio a Romulo, quod annus duodecim menses haberet, constitutum asserant, quos refutavit vir

8쪽

α stiae eruditionis Disaysta erat iis lib. ring XIl. Numam defunctum secutus est Tullus Hostilius, quem absolutam potestatem in Republica Romana obtinuille patet ex condemnatione Horatii, quae tamen valde imminuta per provocationem ad populum cuidam videri post ei. Cum enim provocatio non nisi ad masorem fiat, sequi videtur omnino populum Rege superiorem fuisse. Quin Litavi lib. I. Decaris .i p. expresse redit absolutum Horatium fuisse, non Regri sed a populo Romano, nec id diffitetur Hul arnas lib. s. An ιqu. Romanaris cuius verba notabilia haec sunt ripa Romanvi um pri mum viralis adic potestatem antra . comprobavi patris soleariam juvenemque ab mi a caedis crimixe. Idem ex Ciceronis operibus de Republica& Pontificialibus libris annotat Seneca lib. p. M. v. Caeterum ut ut subtiliter

ista disputari possent id tamen constat, tum ex Livio, tum Halicarnasi non nisi regis consensu populum capita

lis judicii participem factum suisse. Non igitur propria

authoritate, sed delegante Rege vices suas Horatium populus absolvit. XIII. Interim linoccasione oblata ferox Populux Romanus Regum potestatem coarctare ac jura majestaris se trahere laboravit Ancum enim Martium , qui Tullo successit, consentiente demum populo Latinis bel lum indixisse testatur Livius lib. I. Dei ad I His ibi EeLera consensu seri solum. Mansit tamen tam eidem quam successori Servio Tullio reliqua ego apoisin sal va&illaesa. XIV. De Servio Tullio HalicarnalIensis tradit, eum privatas causa judicibus ad id tonstitutis delegasse, criminum tamen publicorum cognitionem sbi resese vasta

9쪽

vasse Cum priores ges, ait, ad se revocarre iudicia omι

ιίBIeparavi hac, Meque eipublicae criminum se feci jud cem , privararum se sonarum qaerelas ad alios relegavi ju. dices, quilus leges a si coniuras seu Dmites a regula praescrinio qua sequerenturi judiciis. Σv. Tarquinio Superbo ultimo Romanoruix Re.gi inter alia crimini datum fuisse tradit Liv in lib. I. Decad. a. quod Regum primus traditum a prioribus morem deo. mnibus senatum consulendi solverit, domesticis consi

liis Rempublicam administraverit, bellum . pacem, laedera, per se ipse, cum quibus voluerit, iniussu populi ac Senatus fecerit. Qualis vero potesta Regi tribuenda, qui populi ac senatus jussu omnia agere tenetur' XVI. Exactis Regibus, pulsoque Tarquinio Super

bo, deletum prorsus ac extirpatum regium nomen fuit, successit vero annuum Conlulum imperium. Primum consulatum Romae L.Junius Brutus L.Tarquinius Coblatinus anno post Romam conditam ut Livius Di usius testantur, cXLI v. tenuerunt. Hos omnia jura majestatis di insignia tenuisse Livim lib. a. s. locupletissimus testis est. Nihil enim diminutum ex regia potestate fuisse affirmat, nisi quod annuum esset consulare imperium P ameres, ait, omnia jura, omota insignia primi Consi, os texuere, id modo caurum eΠ, ne si ambo fasces aberen/, Apricarus rerror videretur. Idem ante Livium Poθί lib. o.annotavit Cox is , ait axuquam ex urbe Legiones δε- eaor, urbanarum reram omnium jus arque imperium habeor. cicero lib. de Legib Regio imperio uo soror irque prae-Modo, iudicando cossulendo, Pratores, adices, Consules V pensor, Mi Nahummam j habeor , ne misi pareoro, Liss Ius

10쪽

salvi pepuli suprema semesa Dionysus idem observati

Transtito, ait, deinde a regiίω ad η-σι - laim perio. inter catera est cla re a juris quoque reddendi manis ad eos

deveniri, ita ut quaeuxque de re or a esse taeter cives conres.

versa, isti de jure resonderent. Ab initio igitur Reipublicae liberae omnimoda potestas Consulibus competiit. Audiamus Pomponium nostr I in La. g. ἔσ.D.deorg. jar. . actu deinde regibin, inquit, cons.les constrari suo duo poes quo summumus ut esse , lege roga umeri. XVII. Haec imperandi forma non diu mansit. Post mortem Bruttenim restrictu imperi u consulare per P. Valerium Publicolam lege Centuriatis Comitiis lata, scilitet, ut civi Romano provocare liceret,& ne quis magi stratus cives Romanum adversus provocationem et berare, aut necare posset Pia archin Public Eo tempore, ut recte Pomponius I Ctus in La. D. de orig.jur observat.

major Ousin populi, quam Consulum fuit, quin Consules, dum provocationem ad populum concedebant, simul eum superiorem esse agnoscebant. Recte igitur Livius lib. . ea lege dissolutum imperium consulare fuisse existimat Plebs enim tum occalionem cepit, patribus se opponendi, jura majestatis iis cripiendi. Hoc tempo, re inter Oligarchiam & Democratiam Respublica vide. batur ambigere, tribunis omnia lura ad populum transferre, patribus vero sibi retinere volentibus, donec in

o Democratiam degeneraret, SCta nisi jussu populi non

valerent.

XIIX. Hujus mutationis autores,tribunos plebis suilla constat, qui quamvis ab initio creati, non juridi cundo, nec causis, querelisque de absentibus cognoscendis, sed intercessionibus faciendis, quibus praesentes fui Distat ut injuria, quae coram fieret, arceretur, ut A. Gelo- NEQ