Monumenta epigraphica Pompeiana ad fidem archetyporum expressa

11쪽

Universam pompeianarum inscriptionum collectionem ut ipsa non amplius deesset, per novem sere annos etsi temporum flagitiis inimicorumque iniuria vexatus , non sine industria ac labore eongessi, donee Patroni mei Munificentissimi amore ac benevolentia adquieseens, eam demum typothetis mihi tradere licuit. Monumentorum igitur epigraphicorum, adhue Pompei repertorum, Omnia quae extant hoc Volumine eontinentur, quod tres in partes dispescitur. Habet in prima oscas inscriptiones ex kntibus genuinis descriptas atque brevissimis explicationibus instruetas, quas iam multi edidere, et Operae pretium erit haud praeterire silenti celeberrimos viros vellinium Gminsendium, Lepsium, amicissimumque meum ommwnium, quibus maxima ex parte titulorum explanati absoluta est. Sed quia in re tam dimetii et obseura quidlibet adnotandum , resutandum , Vel recensendum datum

semper cuique suit, libris Otam exploratis , titulisque adiretis qui nuper inventi sunt, lapidum lectionibus emendatis, et qua potui diligentia rationibus paleographicis originali magnitudine servatis, hanc novam editionem paravi, quae si me non fallit animus, nec inutilis nec

contemnenda erit.

12쪽

Parte altera continentur graecae inscriptiones in tertia latinae, quatuor sectionibus distinctae, idest tituli lapidei tituli parietibus depicti, extemporales sive Otii consumendi gratia tenuioribus characteribus tectori exarati, qui maximi momenti sunt, quia pompeianarum rerum privatarum, sermonis populariter adhibiti, et communis prolationis permulta patefaciunt. Harum vero numerus

quamquam Hamiltonio Martinio S inburnio et unteri innotesceret, et Christoph. Theoph. de uri in libro

anno 1792 Νοrimbergae edit eas evulgaverit, attamen usque ad Ords orthum et Mammantium, qui multas illarum publici iuris secerunt, nem collegerat, ne dum tempus erat a parietibus expresserat, ita ut nonnullae aut intemperie ac Vetustate evanidae, aut parietibus simuleollapsae haud amplius legi possunt. Proximioribus tandem temporibus doctissimi viri Mellinius, Minervinius

et Garruccius eas, quae luculenter Pompei inveniebantur, Semarunt, typisque mandantes non exiguam litteris utilitatem attulerunt. Amplectitur secti quarta inscriptiones quae leguntur operibus tessellatis, tegulis, Mis, lucernis, signaculis aereis, omnibusque domesticis instrumentis, quibus multas ineditas, praecipuis paleο- graphiae signis conlaetas, adieci et suo ex loco fideliter

exscripsi. Hic ero memorare iuvat acta diurna pompeianarum estοssionum multum utilitate antecellere et praestantia libro omnes quotquot extant, nam illa omnes sere continent titulos insculpis vel pictos , quae cum anno 1850 in lucem proferre instituissem, nunc schedarum quae Supersunt Raph Amiconis, qui plus triginta annos illarum estassionum curam habuit, editionem inchoavi. Haec dum scribebam, opere absoluto, allatus est mihi

13쪽

PRAEFATIO VII

lo pompeiano quem tabula prima delineavi, leguntur quae hic extra Ordinem adiungam, ne arguar levitatis culpa es inm n pag. 55-57). Multa nova sunt in lapide quae animadvertenda existimantur verbum si uitiis habet i praepositum v ο-cali, ut de aliis vocibus dictum est in inm i, pag. 87, atque ex Me id ilis, quae tertiae declinationis nominativus pluralis est, coniicitur hunc casum, ut in latinae umbrica lingua solet, simplici vocis productione deductum s adiuncto Accusativus singularis seminini generis dicitur e kak pro ham-k, et Verbum tertiae personae pluralis, praeteriti temporis, agnoscitur te rem nat-tens, ut uupsens et prusatiens, cuius Ormae numeri singularis sunt prusat te et up sed Sed hic nonnullae dissicultates occurrunt circa formationem praeteriti primae coniugationis, nam si in amanasse et aikda- sed, quae ad hoc tempus pertinent, s conspicitur cum radice cognatum, non ita cernitur inprusat ted prusatiens, te rem natiens, nec in tribarahattins et triba-rahat tus et , quibus duplexi, quod autem deest in psed, up Sens, russed, temporis formam designare videtur; attamen nihil de hoe dicere fas est, quod plane cum ratione exemplorum conveniat. Duobus t scribitur punt tram, quod Verbum portam denotasse, magis ex loco effossionis, quam etymi caussa intelligitur. Item nota digna visa sunt te rem natust pro te rem natu-est, ct pereliquod longitudinali mensurae, veluti umbrica perha Tabularum Eu-gubinarum, tribuitur Ad ablativum casum, quamquam dfinali careat, verbum iussu reserendum censetur, atque inter accusativos verba via pum patiana, halla, Via iu-Vita, et has Viass, quibus obis procedit, ut est ais in verborum desinentiis, confirmantur; nec origo adiectividekkviarim, in qua forma accusativus singulari agnο- seitur, ab alio nomine quam a substantiu de hvia repetenda est, et verba medihel pum patiane is modificari

14쪽

se revkid maden assirmatur, quae autem ablativi casus putantur, praeter syllabam en quae in voce maden

praepositionis encliticae locum habet Lapis igitur ita latine explicatur: ... Suttius M. f. N. Pontis .... f. a diles, hane viam terminaverunt ante portum stabianam. Via terminata est pertieis . . . . Iura viam pompeianam

terminaverunt pertieis ' in ante etiam ' Iouis militati. Has vias et viam i iam et derialem mediaeis pompeiani in .... deerunt, iussu aediles probaverunt.

dem tempore publici iuris laetum est in n. 55

tisit arct. nap V sr commentarium et Minervini de horologi solario, euius titulum protuli in ab V, . . Quas auctor de singulis verbis adnotationes non minus dociequam ingeni e conscripsit, conser in lam in pag. 56-59,

et de horologii inventione, quod aeneo gnomone instructum verbis auonimi auctoris Compendii Mehitecturae illustratur es. VITRuV., Om. III pag. xxxiii Marini), lege in pag. 34-55 eiusdem libri, quem nunquam satis potero laudare. Ex pompeianis inscriptionibus illud aeneum fragmentum reieci, quod Avellini inuit areh. v. lam. IV tab. I n. 7 tom vi, pag. R et Mommsenio μι- malo te pag. 484, si x n. 27 editum, inter titulos amnitie reputandum censui. Ex his praecipue inscriptionibus miliges, conVentum Pompeianorum nomen reipublicae tulisse,

vere ita pum patianai, et meddices tuticos habuisse, qui, ut in aliis meis civitatibus, belli alternatim imperium, et domi summam rerum tenebant, qui tamen a med dis degetas is ara gelu multas, quem lapide notan legimus M MN, Unter Diale te pag. 478, ab viri n. 16), diversi sunt. Quaestores autem, quibus publicam pecuniam conquirendi populique iussu accipiendi vel expendendi erat saeuitas, ineriptionibus his etiam nominantur, et ex populi tribus unius decreto si talia sunt nomina vocibus humbenni eis et tri)mpara hineis adumbrata aedifiei facienda aut perficienda curare videntur. Prο-

15쪽

dierunt etiam ab ipsis titulis nomina aedilium, et appellationes viarum atque aedificiorum publicorum, ut forum versarin dictum, asstata idest porticus prope theatrum, tri ibus in qua tribus publicis negotiis perpendendis conveniebat, porta Stabiana, punitrum stasianam, via pum patiana, Via iuvia, devium meddicis pompeiani, dekkviarim medihel pum patianeis, turris duodecima, turri xii cella Iovis Melliinii, kaila iuvet smeelikii eis innotuerunt quoque ultus deae Florae, si uusat, sub cuius tutela domus sui quaestoris Mai Purii, o nomina dominorum figlinarum servorumque eorum, et permulta bonorum Virorum dignorumque reipublicae,

qui ad quatuorviratum iuri dicundo designabantur. Haec sunt quae singillatim hisce titulis leguntur, in

quibus repraesentandis studui eorum rationem et naturam legentibus veluti ante oculos ponere, ut ipsa ectypa quasi inspicere valerent. Seripsi Neapoli die xxx m. Decembris mccc V.

17쪽

as ei lis urim ei dis multis rex vital

Exia Pompei prope poriam Stabianam, invenius anno I 83 id decimo die mensis augusti in Miderunt in primis clarissimi viri Garruccius Intorno a una steria. Osea rec. sem in Pompei Nap. 18si, agg. 18 usu arch. v. v. gr. 1852, pag. si

3 Eodem anno Guillelmus Boisius architectus, qui olim ipsis effossionibus instabat, dis it mensis septembris, de porta Stabiana eum Regali Academia Herculanensi ita loeuius si ui aliquid do oon

structione et monumenii mensuram o

retur.

Somandosi sopis una poria della eiu vicinanis i teaiei, e volt ira Stabia em cera, in una lastra di travertino planiata in terra ineonis ad eam porta, alla distana di palmi as e compara una iseritione osca, eho ad unanimo parare deidoui ae demiet chalchanno inter uata, diebiam esse quolla apponis la poeta di Stabia uuasto Mavo ei puo somministrare iiiii eorti amomenti per determinare molli pari olari dolia postum di questa antimetita poleho stabilis ciliandio eo qualoscendeva alte sponde det mare, e poto di-

18쪽

XII MONUMENTA EPIGRAPHICA POMPEI A

latandosi ehiarire uidubbio, ehe sinora hatenuto sospes il iudietio diuuiiiiii antiquarii, se ei Pompei lasse cinis di murad quel lato eho vieinava col mare. Eo p tuto ancho mediante questo cavo calc

lare, eho il livello della irada che passa solio questa porta, Umitopost a quello della via eliment ramella porta diareolano

iuno dei punii pili eulminanti di questa eiithydi olim id palmi. Eo puste potuin

stabilire u paragono ea questa porta cheora si scava, eae altro due che gi si sono initoramentas perte, paragonee mi hadato questo risultamento La porta dia

colano h larga palmi 164 - , quella di Nola palmi iste , questa di Stabiasa miri eio pili stratis diis palmos τει di quella diareolano, o pili larga dipalmi νε- di quella d Nola uuanto

alle alterae, quella di Ereolano non avendo traceia delia imposta detrarco checla co- priva non uo stabili paragone quella di Nola essendo mi alta palmi is em, o

questa di Stabia palmi is AF si trova dictem n patino tu alta di quella di Nola: insomma questa porta che si dissotterra, sebbeno dii poeo pili siretis di quella di Ercolano, trovasi pili larga e pili alta diquella di Nola, paragono chora qualistea como una deli porto prinoipali di questa antica citia. Eo chiaramento potuin edere como i muri, cho cingono la citui verso questa porta di Stabia, siano doppii, unoesierno versorii pomerio delia citis, ε lyalimanterno verso lamitis istorea cho quesudoppi muri matengono vn terrapieno, agger, eho hara di loro raeinluso, appanto me eo iglia Vitruvio lib. I, eap. 3l, a cio questo muraglie potassem in tempo diamedio resistero atrurio degit aristi e delia altro maectine di guerra euesto astyor, o terrapionora largo alla dritis doli' uomoeho enim in queata porta 1 palmi e - edalia sinistra 3 palmi Α, ed i quatuo muri eheuo sostengono hanno Dari: s a palmidi lamberga, di modo tamquesti haluardisono larghi lino olim glia palmi, lyaltro olim i is palmi, larghera pili eho sun-eiente aliassaggio di duo omini armatichea incontrino di fronte, como insegnato stesso Vitruvio. Si h pure alla eritis del-l'uomo che entra in questa porta scavatala scala che saliva at baluardi, di larghegra

palmi 8 A eomposta dia Matini o di unpiano inclinato, e delia medesima costru-gione dello mura I muri di cinis di questacitis non hanno generiamenta queato tor- rapieno, cho solo implegavas sors dat Pompeiani in quei luoghi cho erano pili accessibili alia ossam degli assedianti euesti muri sono di antichimimae trutione, -- miglianis aquolladiisn' epoca molto viein alis eostrualoni pelasgichoecielopes.li modo eon cui son struiti detis ista mon dat Greci 4ITauv. , lib. , cap. 8ὶ heomposto dialo di pietre reuangolari so-vrapposieiuna saeraltra, exuguali runa atralira di alterra, che si sostengon perta loro mole seneta bisomo di aluis di eε- mento euesta sile di pietro sono ei nostri murialis tutis eguaimento circa a palmi, eclo pili grandi hanno a in palmi diiungheam sopra eire, palmi di spesseria. Simili di qualit, o matruetione a quella delis quali son compostici muri vieinani colla porta diareolano sono latii di que tra- vertino, che diem pietra di Sarno Ba tutis eloiuo congeituraret, queste muraglie a parte realiae trutioni primitive di questa citis, exesae metaneo dat templo d eleo e dei bidentalo eho stanno ne portim Pteatri, eiM diare osca dolia mira Pompei. In eonserma di questa e gettura larisoritione mea che si ha-vata est'-golo asinistra detringresso di questa eliis,mostra chiaracia re gliana deli'et diquesti due monumenti Laioria, he sivedo inrassata in questi muri,idi una eo-

19쪽

AD FIDEM ARCHETYPORUM EXPRESSA . XIII

PHai. 1832, pag. eo , qui aliquam litterarum varietatem in alienis apographis recognovit in Sed postquam diligenter lapidem

conivii, sic mihi visum est legere, ut superius Orthographiam ei sonos praebui in .Pauca de interpretatione dicenda, quia nonnulla ex aliis inscriptionibus explicantur. Nomina magistratuum primus versus continet in qui in secundo ei postremo dicuntur id ilia, et hoc vero monemus quod non alia pluralis nominativi exempla eiu

eon emento, eda un'opera non anteriore

alia vittoria dissilia, o sorso mehe eostruita domat terremoto, eho aveva tanto danneygiato questa est dolia Campania is anni prima dolia sua totale diatruismo I muridi queata porta eram rivestiti, eomo quelli dolis porta dissipeolano, di uno sinem hia eo lavorato humo ea'areo delia sua volta si h teorato in rotismi eouinato nota stradasotismata euesta strata h larga palmi ismis, odia una singolarit, eheua distinguod tu de altro vis di Pompei, a questa si di avors it mareiapitae tam solo lato, cies da Mello e at alia dritis doli'uomoe ontra Per questa porta nella itur. Ilmares lede o margi largo olim LI palmi, anemo parte rotabile, astrieata dilava ne modo modesimo di tutis te attravi pompeiane, his inmiglianeta di quelle prolandamento soleato da transito dat ear-ri, da largo olim Lia palmis uuare eonsor quod dixi de situ et sepulereto eiusdem portas Stabianae in Giornati destia ridi

pianae: s. 3 in ria est syllaba PUN, quia non solum B pro 'aspicitur, sed etiam deest unetum in osmi, et in Nesitiora manet unica lineola; va. 4 verbum Mul NAM punctum habet; s.emisit in sin, quod uuarant negavit; s. I quadratarii in riae lineola prope L in vocem ΕΕ Ll-gligi Se punctum iuxta Bllxx ab auctore adseribitur.3 Vs. I initiato Garrumius putavit Avel P pag. 2-4 , sed emendavit u et u tua, uinius, aut inaιi Interpretatus est in ιι pag. 8a a quod retinuit in μαι. g. xvI, uti reeis primus ante alios se ratui ruinius pag. 4 , contra quem e ranis, qui valde inoortam hanc litteram existimavit, A restituit pag. 3ὶ postremam autem Garrumi u pag. IJ, uinor-

vini in pag. 4 , o uuarenta P pag. τὶ

dixere. Itomos. 1 in littera prima quamquam X omnes vidissent, eum diu multumque investigassem, nihil ereti reperi undam vela dici possit; verumtamen eum ex vestigiis seripturae X selieiter eoncinnatum mihi videretur, illud exhibui ut primis oditoribus apparuit. Desinit in litteram evanidam s. 6, quam Gare eius Lipag. 32 et uinorvinius V seripsere pag. 2 sed hoc non vidit uuarenta pag. as , qui ve hum L quod apud Luciliam invenit

pag. 34s Lionyoseum putavit seeitque, sed restituendum actitror ex lineola obliquaqua superest, et angustioris loci caussa.

niqua unam vocam eam SEREVENIUM dicit Gare eius pag. 16 quae legirurinos Io, et aequani UBPSENS iungitur a uinorvinio, qui versus intereidit in

quod omne a uuarant laetum est SE-

viderunt punctum quod est in lapido, a quo

videntur. . Inter eorum nomina haee duo aman

20쪽

dem declinationis habentur , nisi meddis ex inscriptione n lana nunc Reg. Mus Minonico adservata uou in Unseruatiara. Dialestis sing. 78 lav. VIII n. is), quae vox etiam nominativus singularis est in lapide herculanensi Mou in o. c. pag. 17s, io x n. 184 ei vitis, ubi pro Graecorum e duplex a adhibitum puto. Lalet accusativus in verbis est ast viam β ei feremna ιι ens, quod verbum indicativi modi, praeierii temporis ei tertiae pedimnae pluralis apparei, haec alia sequuntur, quae sunt locutionis regimen, an punιιram stafianam V Nominaiivus singularis vi initium alterae locutionis designat, idque proba verbum te rem natus passivae formae, cum quo auxiliario iis pari,cipium te rem nasu coniungitur' itaque per litterae, quas s.

lenter pompeiani tituli ostenduntia LLIm , lib. ix, g 40 et similia quod et lapides conis e tom. I, pag. si 224 Buιι areh. lamant,et arro ipse suo tempore usitatum p. tom. I, pag. is, is tom. H, Pag. , monet lib. viii, 66 . 86ὶ Minervinius et uuarenta vertunt pagi RSaltem mihi dubitandum videtur veruma , sed ego SVTTIVS reddidi a similitudine sit necne quod do voco ΕΚΑΚ dissoruit uua- verborum NI SIS, NIUMERIIS, TlURRi, ranis,qui dum eam putavit accusativum sin- quibus eois respondent VMESIVS, NV gularem et hanc vertit, cum latino hie haec MERIVS TVRRlu: nomen alterum P0N hoe αδ estis estis restituit pag. 8J. Nam TIVS legimus, quia inpuncto notatum o quidquid deis is ignotum excogitari pos-

latinum valet soaoTEFEND,R .lingvMosea sit, certum est E in accusativum sinet pag. 23; LEPsius, Inser umbr. et Meae pag. neutrum in lapide Novit Vesulliati uouus ,140; NouusEN, Unιer Dies pag. 2074. . Unιer. Iuri. g. 1τι tab.vui n.5ὶ ei ΕΚΑΚ. Animadvertendum est quod is pro ea simili seminini generis casu ac pium disei- usurpatur etiam in accusativo plurali ter mus ex inscriptionibus pompeianis Miratiae declinationis latinorum, ut ad auris ex ni ei Popidi tot urN v. m. c. pag. 6 l,

Aitio v. 44s, pag. 164 Ribbochin, aedis et ut sano domonstrant Vs quod ΕΚΑΚ innavia pro aedes et naves esto accipimus nititur, et ΕΚASSIAM quae leguntur s. lib. ix, pacata Maller). Imo in is desi- -8. nere vult Priscianas accusativum omnium D uua ratione Minorvinius ad sequentem nominum, quae singulari tam nominativum Mutionem transtularitam P0NTTRAM quam genitivum similam habent lib. vii, STAFIANAM non legimus, sed rectius cum cap. sal, quod vero ἁ-- dicitur, quia praecedentibus convenire videtur, quippe ex ablativo singulari, nominativus pluralis complementum loeutionis est, ut maximo is deducitur. Quare permultis exemplis do apparet ex aliis ANTAEALA IUVER ΚΕΕ eet Varro antiquiores Romanos is et eis no LmuΕlS, quae inserius seripta sunt. minativum multitudinis socisse, ut omnia εὶ Auctore uommsonio Vnter. Diri. g.

im ιinst. Moib v, ida, lib. vii, gra,sael 227 26s nominativum laci primae decli- ei omnes ilib. v. 165, lib. i. 2ὶ purteis nationis risi, ad exemplar VITELIU quodi lib. v grai, Mi simileis lib. ix. 43ὶ, nummissamnitieis bilinguibus ITALIA vul- umboneis lib. v. iid , disparilis ilib.mi, gaium est palEDLAENDEa, in . Numen pag. 67ὶ muris lib. ix. 62ὶ ιemis lib. ix, γε s. tav. ix xl hoe vero haud persuasit ali medioereis lib. v. gral, novandiriis uuamnis, qui alleuius nominativi vium, obilib. vi, gral, auris lib. vi. 83ὶ mutireris similitudinem verborumpervium,trivium,