Symbolorum & emblematum ex re herbaria desumtorum centuria una colecta

31쪽

AD extremum itaque quid ad conficienda symbola inprimis observandum sit, adiiciam, ut tandem eorum gratia maxime, qui hanc liberalem & ingeniosam cognitionem colunt sermulam quandam apponam symbolorum conficiendorum, expeditam illam quidem & facilem juxta Iovii do chrinam,qui non modd notas heroicas Principibus multis excogitavit, sed artem quandam apertam , &compendiariam admodum inchoavit potius quam perfecit. 1.. Symbolorum id proprium & peculiare est, ut gyris quibusdam & maeandris, nempe obscuris sententiarum invo Iucris obtegantur. Si enim tam aperta & popularis esset inventio, nihil doctrinae aut gratiae in iis elle videretur. quod sy mbolis AEgyptiorum, Chaldaeorum, Pythagoreoru, Gra coin, et aliorum jam anth quadam ex parte dem sistratum est.2. Deinde, in eo vel maxime sita est symbolorum ratio, ut cum gravitate brevi tateque quadam pIurimum sententiq contineant: quod observandum notat auctor gravis & ac tus Demetrius Phalereus 3. Id praeterea observatur ut pIurimum, ut symbolum habeat aliquam cum adagio seu parcemia similitudinem. Et quidem saepenume id fit, ut symbolorum & adagiorum eadem natura esle appareat, quanquam in lar se ratione qNadam differant. Quod Plutarchus diligenter observavit in

quibusdam: & praeter eum Appuleius, qui etiam exemplii apponit, ut cum olim diceretur, Ex quocunque ligno Mercurium non fieri, significabant eo, quaevis ingenia minimEad doctrinam capelliendam idonea; neque cujusq; animum ita eile a natura insor malum,ut ingenii cultiun tam commode capere

32쪽

EMBx EMA TIBUR. sd3 capere possit. Quae tamen fortasse magis attinent ad ea ymbola, quae oratione, vivaque voce usurpantur, non ea quae 'erotexistbια 5c α φωνοι συμβο nominantur. Certe inter utraqiae magna potest intercedere similitudo, ut nusquaesse non possit inter res & verba non minima cognatio: aut

si magis placeat, ut igmata, sic symbola sunt alia in verbis, in sententiis alia, quaedam etiam in utroque, imo interdum litteris atque syllabis. Quod pluribus illustrarem, si putarem id studiosos aliquo tandem modo remorari.

EI itaque, qui sy mbolum aliquod vel schema commode

volet estingere , spe standa hiec primum proponuntur, ut justa sit animi & corporis analogia sper animum sententiam uno, altero, vel certh pauCis comprehensium verbis intelligo: nomine corporis, sym bolum ipsum designari placet.) Deinde ne ita tenebricosum sit, &obscurum, ut De- Ilo natatore opus habeat. T ertio ut facile conspici Se dijudicari possit , si sorte aliquid interjectum habeat: ut interdum sunt sidera, stellar, luna, sol, ignis, unda, nubes , sylvae, rupes, speluncae, & alia innumerabilia. Quarto, De qua humana forma, nisi admodu raro, de pingatur. Postremd, adhibeatur interdum anima illa symboli lingua quadam nobili minimeque vulgari, ut id Σῖκώση p ρ γαλμοι, ingeniosaque inventio, quae cogitationem requirat, & eam quidem eruditam, multo plus dignitatis habeat & gravitatiq. Id autem fieri ab eruditis, vel iis qui a liberali de polita literarum cognitione aversu ira animum non habeant, Graece

aut Latine commode solet: aut denique sit magis placeat,ex- D ter a

33쪽

Da sv M is set tera quadam lingua, idque sententia brevi, arguta, gravi. vel adagio,ut etiam hemistichio, integro versu nonnunqua. qui vel recens natus, vel aliunde petitus sit, dummodδ argutiarum aliquid & salis contineat. De symbolis, schematis,& stemmatum ratione jam satis: nunc tandem de Emblemate quaedam commentemur.

PLa R i qu E fiant non satis acuti, qui Emblema cum symbolo, cum AEnigmate, cum sententia, cu Adagio temere& imperite confundat. Fatemur Emblematis quidem vim in symbolo sitam esset sed differunt, inquam, ut Homo & animat: alterum enim hic maximis generalius accipi, specialius Vero alterum norunt omnes qui aliquid judicii habeant. Emblema aenigma non est, quanquam interdum cum aeniagmate aliquam similitudinem habeat: Ratio enim quae indam est apertior in Emblemate, propter notas quae apertae 8c perspicuae sunt: Ainigma vero in vectis ambiguum est & obscurum, ut etiam viros alioqui solertes, & iligeniosos interdum longa mora teneat. At symbolorum &Emblematum de quibus maxime hic agimus , ratio debet esse clarior & apertior: ut quemadmo um ab iis imperiti arcentur, sic docti homines aliquid habeant in quo ingenium exerceant. Neque Emblema est γνωμη seu sententia. quanquam sepe Emblemata sententias in se contineant: nisi fortasse qua ratione Emblema imitur pro epigrammate seu explicatione Emblematis. Γν Η enim verbis exprimitur: &nisi fallor, aliter II uli esse minimὸ potest, nisi P eo usurpetur, quod ενθυμημα diceremus. Emblema enim iapenumero est ἀφωνοp . nec semper necesse est in Emblemate elle adjectum epigramma. Denique, ut lino

34쪽

EMBLO RT VS. I verso sententia,& Emblema videntur mihi differre ut veraba dcres, seu signa quaedam rerum, & res signatae. Denique non est adagium vel parcemia: Quia Emblema est aliquid ingeniose ab ingeniosis excogitatum, ut ita dicam: adagium vero sermo sit in ore Omnium versans. In quo ad eris tendum an ii acute viderint, & non potius aberrarint, qui quascunque sententias, adagia, similia, apophthegmata, hi storias ad Emblemata posse revocari censuerunt, quasi ex re quavis Emblema cudi & confici deberet. Superest itaq; Emblematis nomε explicemus, si prius Aluciati verba ex commentario in tit. De Ter. & verborum significat. apposuerimus. Verba significant, inquit, res significantur, tametsi &res quandoque significent, ur Hieroglyphica apud orum & Chaeremonem, cujus argumenti & nos carmine libellum composuimus, cui titulus est Emblemata. Haec ille

DICATUR, ET MUOMODO ID NO

Pini TVR Emblema, quicquid i a terseritur ornatus

causa, non modd parietibias & pavimentis, sed & re- iis permultis, ut vasis, pateris, vestibus: cujusmodi sunt claviculi, aut imagines aureae vel argenteae, uniones S gemmae, caeteraque generis ejusdem. Id enim nominis dea ductum esse constat etταρα ου sibi A cra aut ζαμυελῆ ,, quod est inserere, interponere, vel injicere. Antiquitus eianim lapillis quibusdam quadratis & minute sectis politisq;. in quibus eicones quaedam intertextae ellent, aedes magnatum & Principum regiae ut plurimum ornabatur, ut collige. D 1 re est

35쪽

Da sv Mno LII ET E Mn L EMATI B V . re est ex Pausania, Plutarcho, Appuleio, Philostrato, & aliis plerisque: cujus etiam rei usum aliquem videmus in quibusdam templis , tum aedibus publicis & privatis, ut nostra haec aetas antiquitatis aemula pridem elle coepit. Itaque lac sol ooel Agluc Emblemata vocantur carmina, quibus imagines, agalmata, pegmata, & id genus alia scit E ad inventa, v rie & erudite explicantur. Sed & oratio variis verborum rerumque pigmentis & lenociniis Rhetoricae artis elaborata, Emblematis reserta dici figurate potest. Notum enim

illud M. Tullii ex Lucilio. Puam lepide lex es compoti ut tesseruia omnes

ste, paωimento atque Emblemate vermiculato.' Verba sunt Lucilii Poetae Comici, apud quem Scaevola exagitabat Albutium, qui nimius esset in ornatu & struetura verborum : in quo non vitabat a Getatum dicendi genus doctis auribus odiosum. Caeterum plerique vel suspicari vel objicere poterunt hic Emblemata improprie χiici,

cum ea carmina videantur potius expositiones este de explicationes Emblematum id est, eorum, symbolorum vel simulachroru, quae ab antiquis petita hic magna parte reptaesentantur δc horum ratio traditur. Sed dicimus adsuncta non temere aliquando sitibjectorum habere rationem metonymico, de sententiam vel

epigramma dici polle, quod EH-blema in se complectatur.

37쪽

' othis ex omni parte variis arsorum μlectissimarum generibus plenuου, atque

s mώltiplici herbarum ac florum diuers

tate consticum, in hoc amoeniss. decore,

o pulcherrimo flatu Am consisere nequit, , bneui omnia decrescut at flaccessunt, ni verne

tempestues radiissecaribu oueatur ac in suo vigor ιbinde reficiatur. eundem modsi nulla humanae cogitationes atque actiones, quantumuis alioqui lectos atque laudabiles appareant, nec viti virtus, doctrina aut scien-riaperse consistere, aut aliquid boni producere potens, nisi diuinitus a Deo unicofonte omnis boni gubernentur,isi frentur, a cillendore diuinagratia adoptatum sinem pes ducantur. I uod ut passim plurima praeclare dicta tam in sacris quamphiosephicis libru abunde probant , ita inpriam spaucisse semctiss. verbis S. Danes, I. cap. historia ae Euangelicae de Christo asserit, ubi inquit, D π Φως si αλκοινοὶ ,οψωτι u-ν α θρώπονερχομενον εις Mo . I. E rat lux illa vera quae illuminat omnem hominem veniente in mundum. idems S. Lacobus in sua Elisola Uendit, cum ait, risio se oo sit, tali ταν me μοι τελειοθ ix Id πα- ρύο est . Omne munus bonum, se omne donum pem

se tam desiendis desipera Patre luminum. tris in cande ensentiam D. Nudanῆenus in oratione desethanasio Episcopo haecscripsit: d uod Solinfensebus, Mintelligentibus est D p vs. illa enim mundum illuminat iis bilem heinuisibilem, se ille quidem visum corporis Elastra hic vero naturas intest Iupraeditas reddit Plendidas.

39쪽

ER Mercurium, ni notumen, mytholos.ce intelligitur usue ingenj, eloquenti ε aedoctrinae. Is gitur irrigare Laurum, amborem Apollini sacram, qua ipsa quoqVepoetae se viri docti ornabantur. Eos gnificare voluit autor, multum referre, quo magistro oduce qui illos remὸ instituant, adolescentes bonarum arti-tim ac literarum studiosi, modooprogressu in istas fundab, les facere vel Aviantur. Iuapropter hocsmbolu sue manis Emblema, i repare voluit Reueren- s ligustris

D. Dominus Alexador Edoardus Fuggems Baro in orch-

um artium bonarum peritus se literat Orm MaecenaUngi larse, quo tempore in Italia juvenustudiorum caussa versi tin o Ticini in Insibria nometi rem ascribi curauit no hil imae Academiae cuidam priuatae, quales multu in locis Italiae, admodum btili ac laudabili instituto, quod υt, num tandem Germani quoque imitari puderent exertia rationes praeclaris ima in crebro υμ haberisolent. diatur etiam Graewmn dictum Vindem sententiae : ius , Mony, Pluuium terra de erat: tauodex Euripide ptum est, ut ex Aristotele apparet lib. I. Eud moirum, , lib. I. Et hic. Nicomach. Itemi ex Athenaeo lib. II. D nos A

40쪽

PROSPICIEN

TE DEO.

nfaueat caelum, bene surculinarbore crescet Si faueat numen, tu quoque magum eris.