Opera quae supersunt omnia;

201쪽

IN L. CATILINAM. aps

a servo intersectis, more occisa, incensa domo, supplicium de servo non quam

a certassimum sumpseratu utrum is clemens, ac misericors, an inhumanas inau et erudelissimus esse videatur mihi vero Importunita ac serreus, qui non dolor aeci uelam noeentis, suum dolorem crucia

tiruique lemi erit sie nos in lais hominibus, qui nos,qui coniuges, qui liberos nostros trucidare voluerunt: qui singulas unlus. cujusque nostri4m domos, et hoc universum reipublicae domicilium delere conati sunt qui id egerunt, ut sentem Allobrogum in vestigiis hujus urbis, atque in cinis e deflagrati imperii collocarent si

vehementissim fiterimus, misericordes habebimur si remissiores esse voluerimus, summae nobis crudelitatis in patriae civiumque peraicie sima subeunda est nisi vero cuipiam L. Caesar, vir sor, tissimus,et amantissimus reipublieae,crudelior nudiustertius visus est, cum sororis suae, foeminae electissimae, virum praesentem, et audientem, vita privandum esse dixit: cum avum jussu consulis interfectum, filiumque eFicis Tm, legatum a patre missuri, in Men et R

202쪽

Catum esse dixit quoriam, quod simile Dictum quod initum delendae reipublicae consilium largitionis voluntas tum in republica versata est, et partium quaedam contentio atque illo tempore hujus avus Lentuli, arissimus vir, armatus Gracolaum est persecutus ille etiam grave tum vulnus accepit, ne quid de summa dignitate rei publicae minueretur. hie ad evertenda sundamenta reipublicae Gallos areessivit servitia conetrauit a

203쪽

vos statueritis hodierno die, transigerida omnia et provisa, et parata, et con stituta sunt, Patres conscripti, cum mea summa cura atque diligentia, turn multo etiam maiore populi Romani ad summum imperium retinendum, et ad communes fortunas conservandas volunta te. Omnes adsunt omnium ordinum homines, Omnium denique aetatum plenum est serum, plena templa circa O-rum, plani omnes aditus hujus loci ac templi causa enim est post urbem conditam haec inventa sola, In qua Onanes sentirent unum atque idem, praeter eos, qui cum sibi viderent esse pereundum, cum Omnibus potius, quam soli perire voluerunt hosce ego homines Xcipio, et secerno libenter neque enim in m. proborum civium, sed in acerbissimorum hosti iam numero habendos puto caeteri vero, dii immortales inua frequentia, quo studio, qua virtute ad communem dignitatena salutemque consentiti nil quid ego hic equites Romanos commemorem tqui vobis ita summam ordinis consiliique concedunt, ut vobiseum de in Am

204쪽

annorum dissensione ad hujus ordinis cietatem concordiamque revocatos, hodiernus dies vobiscum, atque haec causa conjungit quam conjunetionem si in consulatu confirmatam meo, perpetuam in republica tenuerim ius confirmo vobis, nullum posthac malum civit ac domesticum ad ullam reipublicae partem esse venturum pari studio defendendae reipublicae convenisse video tribunos ae rarios, sortissimos viros scribas item u-

205쪽

IN L. CATILINAE M. I99

ego huiusce ordirus homines commento rem, quos privatae fortunae, quos communis respublico, quos denique libertas ea, quae dulcissim est, ad silutem patriae desendendam excitavit i servus est nemo, qui modo tolerabili conditione sit servitiuis, qui non audaciam civium per. horrescat: qui non haec si ire cupiat qui

non tantum, quantum studet, et quantum potest, conserat ad commimem salutem voluntatis quare si qum vestrum

serie commovet hoc, quod auditum est, lenimem quendam Lentuli conciariare circum lasernas pretio sperantem sollicitari posse animos egentium atque imperitorum: est id quidem coeptum atque tentatum, sed nulli sunt inventi tam aut sertuna misi, aut volumater raditi,'ui.

sion ipsemissum sellae, atque operis, et quisiuisquotidianilouum mi noncu, hile, ac lactulum suum; qui itemque nonc sum: --otiosum vitae suae, silvum

esse velint multo vero maxima pars m-gum, qui in taberrus sunt: in o vero id enim potius est dicendum genus hoc u- iniversum amantissimum est inri: ex xxv omne eorum instrumeninin Q ae

206쪽

ra ac quaestiis, frequentia civium sustinetur, alitur otio quorum si quaestus, occlusis tabernis, minui solet, quid tandem incensis futurum est quae cum ita sint, Patres conscripti, vobis populi Romani praesidia non desunt vos ne populo Romano deesse videamini, providete. Habetis consulem ex plurimis spericulis,et insidiis,atque exmedia morte, non ad vitam suam, sed ad salutem

vestram reservatum omnes ordines ad

208쪽

Iutras me tamen meorum saetor a minaque consiliorum nunquam, Patres co

scripti, poenitebit. etenim mors, quata illi mihi fortasse miri itantur, Omnibus est parata vitae tantam laudem, quanta vos me vestris decretis honestastis, nemo est assecutus caeteris enim semper bene gestae, mihi uni conservatae reipublicae gratulationem decrevistis sit Scipio clarus, ille, cuius consilio atque virtute Annibal in As iram redire, atque ex Italia decedere coactus est e metur alter eri inia laude Aseicanus,qui duas urbes huic imperio infestissimas, Carthaginem, Numantiamque delavit habeatur vir egre gius, L. Paulus, ille, cujus currum reX potentissimus quondam et nobilissimus, Perses honestavit sit in aeterna gloria Marius, qui bis Italiam Obsidione et me tu servitutis liberavit inteporistiam invnibus Pomperus, in ne gesta : atm

que viri es usium, quibus se mari

regionibus ac remit is montinent .

prosecto inter honun laudes aliqviloea nostrae gloriam nisi serie majus est pat sicere nobis provincisa umeri q-

209쪽

IN L. CATILINAM. Oginus, quam curate, ut citam illi, qui absunt, laabeant, quo vietores revertyntur. quanquam est uno loco conditio melior ternae victoriae, quam donIesticae :quod laostes alienigenae aut oppressi, serviunt, aut recepti, bcpeficio se obligatos putant: qui autem e numero civium dementia aliqua depravati hostes patriae semel esse coeperurit, eos, cum a pernicie reipublicae repuleris, nec Vi cin rcere, nec beneficio placare possis quare milia cum perditis civibus aeternum bellum sisceptum esse video quod ego vestro,

210쪽

pho, caeterisque laudis insignibus, qui

sunt a me, propter urbis vestraeque salttis custodiam, repudiata, pro clientelii hospitiisque provincialibus, quae tameurba s opibus non minore labore tu Or, quam comparo pro his igitur omnhus rebus, et pro meis in vos singularbus studiis, proque hac, quam conspicitis, ad conservandam rempublicam dilgentia,nihil aliud a vobis,nis hujus tenporis, totiusque mei consulatus memoram postulo : quae dum erit vestris meretibus infixa, firmissimo me muro septiales se arbitrabor quod si meam spem vi