De hæmorrhagiis dissertatio inauguralis quam in antiquissimo C. R. Archigymnasio Patavino ad lauream medicam rite assequendam publicæ disquisitioni submittit Antonius Nicoletti Venetus Valvasonensis

21쪽

εorum maiorum activitas, aut absolute aut relative nimia, principalem sibi vindicat partem. Sed ut m lius cuncta confirmentur, Umptomatum adpar tum quo passiva sic dicta haemorrhagia struitur, atque medendi rationem respicere opportet. Nullus dubitat symptomata disterre atque graviora esse; nihilominus neque sanguinis adfluxum neque Stimulum excludunt; indirectam non raro debilitatem, virium oppressionem dissimulantur nunquam Vero pro nulla organismi, saltem locali reactione deponunt quam sortem et energicam ab individuora bili cachetico a minima nocenti potentia vulnerando

expectare, foret absurdum. Relate remedia, omnessere auctores, Brunone non excepto ConSentiunt,

in thera pia passiva haemorrhagiae facienda, aut

nullum activum pharmacum, aut orporis quietem, diactam tenuem, frigoris, adstrigentium, acidorum, subacidorum adplicationem commendandam esse, et e contra stimulantia mera vel proscribenda,

vel gravioribus tantum in casibus experimenti adin-εtar, atque ad symptoma aliquod periculosum sublevandum usurpari posse. Sic Acorbutus, qui a non nullis veluti generalis haemorrhagia a debilitate sub- Oriente retinetur, acidis solventibus ac diaeta prae- primis vegetabili curatur, neque sanguinis emis Siones interdum recusat sic haemoptygis quaecumque inihlebotomia praecipuum agnoscit remedium, sic enterorrhagia et ipsa melaena, morbus ante reliquos in speciem asthenicus, nullam aliam expetit medelam quam antiphlogisticam a tonica non Stimulant deinde exceptam, et ubi, de morbo nigro

22쪽

iam Tisso experientia edoctus animadvertebat, secundum Praesumptionem debilitati fatoniae, scctrum, Stomachica et Sanguinem Commopentiar media adhibebantur, augebatur calamitatum series et cruρtio cruenta accelerabatur; etenim,

sequitur Tissot, cardiaca quaeris, virituosa, idque genus alia non morbum sed aegrum jugula sent. Quibus addere fas est, remedia plurima stimulanti pollere virtute quondam credita, aevom stro oppositis aut saltem diversis insigniri propri latibus demonstratum esse atque stimulorum4 lummodo eorum usum in cruentis profluviis intemdum praestare, quae in nervos primitus agentia, et sensibilitatem divergunt et sanguinis revulsionem conciliant, quae utique et pro phlogos prodesse experientia testatur. Quamobrem quum et causae et adventus modus, et medendi methodus essentialem activum inter et passivum profluvium disserentiam non ponant, et ipsa phoenomena ratione tantum subjecti aut circumstantiarum discrepantia, neque emper Constent, neque subsequam reactionem excludant, quinimo non infrequenter cum illis activae debito a gloris confundantur, haemorrhagias uno activo, charactere semper instrui, sed modo ab universa organismi reactione et passione, modo tantum topica praenuntiari ac consociari autumandum nobis est. Haemorrhagiarum diagnosis communiter plana et facilis, a sanguinis non raro internis in corporis cavis seu naturalibus seu morbosis collectione obfuscatur. Tunc ad dubium omne absolvendum,

23쪽

IS praeter causas disponente et occasionales atque

peculiarem aegri diathesim, Symplomatum quibus cruenta profluvia stipari solent non solum, sed e rum quoque a fluidi alicujus cumulatione inde emanantium existimatio aequa edico Summoper est necessaria Horum Pariter momentorum perscrutatio attenta, una cum effusioni modo diuturnitate

atque liquid evacuat characteribus non parum etiam conserunt pro fluxus sonte detegendo, qui in eo casu interdum latet, quum anguis, antequam ocorpore egrediatur, longum laciet iter, plura organa

invadens. Tandem a praegressi Praeprimis circumstantiis, individui totius cognitione phoenomenorum omnium relatione nec non acturae et ther piae forsan institutae effectibus patebit, an hae moris rhagia salutaris aut morbosa, diopathica et substantiva vel vero symptomatica et secundaria, vicaria Ete reputari debeat. Prognosis ab organorum fluxum exhibentium diversitate, a jacturae copia et modo a difficultate in ejus sontem agendi ac supprimendi, a diversis individui conditionibus, nec non a momentis excitan tibus generatim elicitur In specie vero, acuta hae morrhagia prognosim meliorem permittit et plerumque critica et salutaris conspicitur chronica econtra debito largior et longius protracta, propter non exiguas turbas quae in animali oeconomia tum quoad sensiferam tum quoad organicam vitam inde suscitantur, periculo plena imo et mortalis evadere Potest. Tandem constitutionales, item periodicae factae, dummodo nec recidivas frequentiores nimis

24쪽

osserant, neque immodica copia peccent, omnem circumspectionem et cautelam postulantis cito supprimantur plurima enim mala, tam acuta quam chronica, ab habitualium fluxuum et praesertim

cruentorum SuppreSSione Subsequa nemo est qui ignoret.

In therapia cujusvis haemorrhagiae acienda, ante omnia convertatur attentio an salutaris vel stricte morbosus sit fluxus habendus Haemorrhagia salutaris, quousque talis manet, non cohibeatur,

sibi potius commissa haud turbetur, quin imo eam juxta circumstantias per solus emollientes, calidos, hirudinum vel cucurbitularum ipsi parti emu violaboranti aut vicinae adplicationem sollicitare, atque interdum prioribus insufficientibus, per phlebotomiam supplere juvat Haemorrhagia autem stricte morbosa, talis nempe quae copia excedente, fluxu impetuoso, duratione longa vel loci dignitate

nocere minatur aut noxia jam evasit, omnem o- dici curam exposcit, ut sine mora cohibeatur Causis itaque, si fieri licet, fluxum excitantibus quam citissime amotis, principalem therapiae partem

congruum aegri regimen explet. Commendantur se quentia animus sit pacatus, tranquillus, corporis quies ac situs, diversus quidem pro diverso a morrhagiae loco, sed in genere potius erectus compressionis omnis externae libero sanguinis circulo obstantis remotio, integumenta et ipsa lectuli stragula levia; aer aegrum ambiens purus, temperatura moderate frigida calefacientium omnium atque stimulorum tum generalium tum localium abs entia.

25쪽

Sic statuto aegri regimine, quod unicum non raro sufficit, ea adhibeatitur remedia individui conditi nibus morbique vi adaequata, quae aut absolutam aut relativam sanguiferi systematis irritabilitatem ac mobilitatem exaltatam deprimere valent, in quorum Sum pro circumstantiarum individualium et specialium complexu, atque haemorrhagiae duratione et modo magis minusve insistatur oportet. Inter praestantissima phlebotomia recensetur, largo quidem vulnere nou vero ad Syncopem usque, quemadmodum aliqui voluerunt organo, quoad fieri potest haemorrhagico proxime, plerumquc ex brachio alterutro instituta; quippe rapida sanguinis eductio vim cordis et vasorum majorum actionem tutius ac promptius non solum coercet, sed et ple- thoram citissime aufert, et aliam sanguinis directionem conciliat. De phlebotomiae utilitate, ipsis hirudinibus aut cucurbitulisiscarificatis ob promptiorem ejus emcaciam ideo praeserendae, omnessere practici εimul conveniunt, quum a phlebotomia plerumque haemorrhagiae cujusvis tracta meuincipiant, a qua abstinentur solummodo, ubi aegri status et vires jam nimis labefactatae ulteriores a-Ctura recusant. Quae autem sanguinis sit e vena mittendi copia, in genere a topicae congestionis, symptomatumque Concomitantium intensitate a que ab individua aegri constitutione aptius definitur. - Praeter 8anguinis massae imminutionem ac

derivationem phlebotomiae ope plurimi quoque lutcrest, Scopo pariter revulsivo ac derivativo, irritationes in partibus sympathicis aut antagonisticis,

26쪽

ufiatque suppletoria Secretiones, per alvum et urinas quammaxime excitare, in universum simul org nismum antiphlogistica methodo agendo. Tali itaquo pacto commendantur interne praeter diaetam tenuem evitatis simul cibis et potubus calidis, phasem ac subfrigida, refrigerantia, ipsudque rigus per glaciem adhibitum propterea quod ejus virtus adplicationis loco minime circumscribitur, verum et remotioribus in partibus sympathicam quasi vas rum restrictionem determinat aqua pura succis diversis acidula reddita; decocta mucilaginosa, aciada, nitrata Lemulsa amygdalina nitro aut cremore tartari scatentia; eccoproticorum aliorum et enematum porrectio cum quibus non raro narcotica, aqua auro- cerasi hyosciamus, aconitus, digitalis peroptime uniuntur. Nonnulli vomitoria et sudori- sera etiam praedicant, ab iis tamen prudens erit in genere abstineri, quum pro eorum usu nondum satis experientia testaverit, atque speciales potius itidicationes requirantur. Tandem rebus male incedentibus et fluxu diu nimis continuante, sortiora adstringentia in subsidium vocari quoque possunt, quemadmodum acida mineralia diluta, alumen, decocta corticum Salicis, quercus, xyPPO castant, Punicae granatum , et nominatim rata-nlita, cujus extractum audibus extollitur. Nihil minus circa adstringentia, iam Hos an atque

Burserius admonuere, cautus it eorum Sus, atque a mitioribus ad sortiora procedatur; neque ipsis fides Dimia habenda aut debito longius insi-otendum, quippe palliative plerumque agunt, et

27쪽

27 tantum praestant si de partium relaxatione se

Inter externa remedia, cum quibus valdopere directa therapia coadjuvatur, numerantur peditu- via, maniluvia tepida, vesicantia, rubefacientia ad extremitates, rigus parti haemorrhagia laboranti eidem aut proximae impositum, balneum Smuch ri, Saturnina, rigidae aluminis, gummi-kino, vitriolim artis vel Zinci solutiones gallarum infusa acidum sulfuri cum dilutum; vasorum fines mechanice obturantia, uti linteum carptum torundae, agaricus chirurgorum, spongia subtilis praeparata etc. per apte directam compressionem adjuta Cucumbitae siccae et scarificatae, hirudines locis quidquam remotis admotae. Haec cura localis et praesertim topica frigoris et adstringentium adplicatio non prius generatim valet, quam erethismi statu per antiphlogisticam therapiam universalem sublato et irritatione omni dissipata, neque sola sussicit, nisi motus intrinsecus et nimius humorum ad omgano adpulsus fracti antea suerint vel simul Da

gantur, et non raro, tractamine universali tardato

aut plane omisso, noxia per temporis dispendium

resultat. Rai mann Sedat haemorrhagia, ut recidiva praevertatur, salutiferum tractamen contra eam institutum, pro circumstantiis breviori aut longiori adhuc tempore Continuare plerumque opus est, atque specialius agere in primariam affectionem, si subest, quae profluvio ansam praebuit. Quoniam autem et,

merita morbi causalia, nec non aegrorum ConStit

28쪽

a8tiones atque relatione externae organorum quao sanguinem fuderunt dignitas atquc jacturae essectus communiter discrina inant, singulus videt, hisce omnibus medicum respicer atque remedia adcommodare debere. In genere tamen, quia ut plurimum haemorrilogiis phlogistica conditio magis minusve manifesta copulatur, antiphlogisticorum utilitas ct praesertim ervosam sensibilitatem, vasorum motus atque Sanguini Crasim moderantium, Satis patet.

Therapia, chronici prosilivit iisdem undamentis ac illaciam exposita innititur; attamen cum aegri εtatus ob am perpessas acturas debilitatus sorti x antiphlogistica prohibeat, largae nimis et generosae artificiales sanguinis eductiones non instituantur, at potius cum revellentibus et derivativis atque adstringentibus quippe partium relaxatio plerumque subjacet , morbus tractetur Ingruente autem periculoso aliquo D inplomate, etenim in talibus profluviis symptomaticae therapiae frequentior datur occasio, non adhibeantur remedia absoluto stimulantia, quae noxia serius cyus evadunt, sed vel pharmaca nulla vel blanda tantum admi

nistrentur.

In vicariarum haemorrhagiarum tractamine, medicus omni studio agat, ut fluxus loco ejus primitivo restituatur, per topicas hirudinum, cucurbitularum,1btuum emollientium etc. adplicationes aliaque in turna remedia, quae specifico sere modo in organon primatium sangui fluxum habitualiter porrigens actio-uem exscunt. Quod si steri nequit et partis adsectae

29쪽

Ω9 dignitas talis sit, ut facile eius lanctiones turbentur, praestat summopere artificiales secretiones, alio sum humorum adfluxum derivare, atque haemo rhagiam ipsam cum sanguinis ductionibus tempestive institutis praevertere. Hisce principiis haemorrhagiae cujusvis propri laxis innititur. Demum quod reconvalescentiam attinet, etiam haec tractam in directo adcommodetur fas est, et eam promovere iuvat per diaetam sic dictam Hippocratis, per cautissimum stimulorum atque valde nutrientium usum, atque per tale vitae regimen quod et morigerum sit et momenta omnia ne voSum et Sanguis erum systema nimis adficientia

evitet.