Svecia, sive, De Svecorum regis dominiis et opibus. : commentarius politicus

21쪽

arduis rei publicae negotiis consilleret, perpenderetque quid c ipsi Regnoque consultillim uiri foret: Hi sena per ab se lectissima totius regni Sueciae nobilitate eligebantur inter quos Pthm- per in maxima aut horitate fuerunt, qui prae caeteris rei publica onera sustinuerunt , nempe hi tres , Regni Dror et Mars d c Cancellarius. Drot se fere iceregem lis nat, unde etiana in hodiernum usque diem manet Regin. Tappellatio Dro in ingrivilias rotisseti, quem , vocabulo non satis apto, Archida piserum vocant, Olim munus erat, Regem, si qua in re contra leges patriae Regnique constitutiones deliqueret, admonere , emendacionem .lue suaderes, ut ex historiis alii ueunione illa quae ante ducentos triginista annos inter haec borealia rcgna constituta erat, videre licet. Quae quidem durit lima erat provincia , uneos saepiuς in extrema conlecit pericu-la modi vero praesidet Par lamento vel summo judicio regio, quod II

sasque per appellationem illuc devolutas una cum Uice prae ii de caeterisque alle libribus cognosciti iudicat, quo quidem appellare non licet, conceditur tamen in gravibus controversiis revi-

22쪽

red hquedin vocant, a quo appellari potest ad judicem provincialem, quem

La man vocant, ab eo rursum adsupremum illud, de quo locuti sumus,

audicium. Post administrationem, justitiae Proximum Regis munus videtur defensio patriae , ideoque oportet ut semper strenuos habeat milites, non solum fortibus, bonis prognatos, verum etiam summa diligentia S in. dustria exercitatos, insuper Domnis seneris instrumenta bellica semper in Paxato habeat: Quam provinciam Reges Sueciae Richsens Mars vel Regni Marescallo demandare solent, quem, cum fortitudinis beIlicae curam gerat, ab antiquo nomine Maderssi, quod virum fortem vel Martialem sonat, eontracte Mars nominarunt, verisimileque est , ipsum etiam Martem, quem veteres olim ut testatur Virgilius Geticis putabant arvis praesideae, nomen ab eadem traxisse origine. Hujus Marescalli ossicium est, Generalem agere belli Ducem, cum ipsim et

Regi aciei praeesse non placet u colle-

23쪽

DE se RIPTIO. 9gas habet complutes, inter quos praecipuus est ijchsim Titihmester, hoc

est, naunitionum, tormentorum bellicorum, armaturarum, machinarum atque omnino omnium apparatuum, instrumentorum , eorumque artificum opificum praefectus, cui demandatum est procurare, ut omnia istiusmodi fideliter justoque tempore procurentur. Habetin Marescallum Campestrem, S cohortum turmarum que tam equestrium quam pedestrium Tribunos, Primipulosque eorumque suffraganeos , quorum ope milites omni armorum genere exercet, ut ha

biles expeditiq; fiant, a quis a quid sui

sit ossici sciat, cum in aciem progrediundum est. Ad hujus collegii forum pertinent omnes casus, quibus contra constitutiones bellicas vel Castrenses, quas K rLhartic D vocamus, pec

catur.

Quandoquidem autem Regni Sue .ciae ita fert conditio, ut non terrestri solum , verum etiam maritima sive navali defensione egeat , considerarunt, utrumque bellum ab uno Duce commode geri non posse; nostro prae sertim seculo , postquam tormenta bellica mi eorum commodiorem in bello navali usum, naves majores

24쪽

inventae sua t. Quare inter regni Scinatores tertium initatis locum decreverunt Architatast, quem ad ex terorum imitationem 'ch dmirat vocamus. Cujus ossicium est, ut Classis Regiae dux sit, habeatque curam totius praelii navalis, ut naves idoneae fideliter aedificentur , diligenter parentur , necessariisque bellicis machinis initruantur , peritique navium Capitanei, naucleri, gubernatores, atque omnis rei nauticae idonei praefecti, opifice dc ministri eligantur, sustententur& co serventur, portuum' que munimenta oportunis locis aedificentur scopulique perniciosa notentur. Is collegas habet Viceadmiralium, particulariumque Classium Admiralios, Capitaneoc pertinentque ad ejus forum omnes causis quibus adversus Constitutiones Clasticas sive Nauticas delinquitur. nia vero ad bonam Reipublicae conititutionem non sit scit solum v. stitiam inter privato administrare, patriamque ab exterorum incursibus defenderes; verum etiam fimam opere necessarium S utile sit, ut diligens quoqiae habeatur ratio, quomodo reipublic. e corpus , quod ex pluribus diversisque membris constat, aequabili

25쪽

eiter cohaereat , ac tam ab interna quam externa contagione incorriI-ptum sustentetur&conservetur Putarunt igitur tum me necessarium , ut inter Regia Senatores unus deligeretur , qui prae caeteris polipticis disciplinis bene imbutus, vario gravissimarum rerum sit 3 experientia edoctus ejus res stngularem in securam reciperet qui, si, ut par est, caeteros experientia, judicio de meritis antecesserit, quamvis non ordine aestimatione tamen S dignitate, semper apud Reges, inter Regni Senatores, supremo loco habitus fuerat. Ille enim cum Rege caeterorum consilia Veliberationes seorsim perpendit, ac consultationum delectum dilligenti adhibita rerum trutina, cum Rege instituit. Eum ab illo tempore quo unae vel Gothicae istera una cum ejus officii lcdignitatis appellatione interciderunt, ad Latinorum imitationem , quorum literae in priorum locum substitutae

sunt, Cancellarium vocamus, a canincellando , vel a cancellis quibus cancellariae olim circumcinctae erant. -jus, ut superius commemoratum cinis primis munus est, curam habere, non solum ut reipubliciae membra, Status vide

26쪽

videlicet, e quibus totum ejus systema consistit, aequabili libramine concinis

nata counita, harmonice ad perennem durationem coagmententur, sustententur & conserventur verum

etiam praevidereis prospicere quaenam nostrae reipublicae conditio cconstitutio sit ad vicinas , quasque ab

illis vel commoditates, vel detrimenta capere possit, oportunisque vel mediis sese osserentes commoditates a ceptare, vel necessariis remediis imminentia detrimenta tempestive praevenire Mavertere. Proinde ad illum pertinent omnes consultationesi deliberationes cum Regni Senatoribus, Consiliariis Cancellariae, vel Statibus Regni omnia comitia conventus, tractatus cum Regni Statibus , omnia privilegia, omnesque a Rege concessae Iudiciorum revisiones, earum definitivae sententiae, omnes constitutiois nes, Statutain ordinantiae Gubernatorum provincialium, Castellanorum

dc ossicialium plenipotentiae , instructiones, informationes juramentari assecurationes. Insuper omnes controversiae, tractationes cum vicinis

Regibus, Principibus, rebusque publi- eis: Bella Induciaeac pacificationes, Legatorum a Commissariorum in-

27쪽

rumque propositiones. Hujus collegae sunt Vicecancellarius 6 consiliarii Cancellarices sirifraganei Archiviis flos, Secretarii Regii Cancellariae ac

Archivi scribae. Post emo ne omnia supradicta corruerent, necessarium eistat, ut nervi rerum gerendarum , pecuniae acquire niuei redituum conisi nituendorum rationem non negligerent. Quintum ergo inter primarios Regni senatores, honoris gradum decreverunt thesaurario cui incumbit, ut reditus justo tempore importen- tur bene serventur,ac ex aequo distris uantur, rationesque tam acceptorum

quam expensorum juste reddantur. Isi collegas habet Consiliarios Camerae, vel Archicamerarios , Praefectos pro vinciarum, Quaestorem 3 Camera- rios. Ad hujus forum pertinent omis nes caussae fisci, delictaque quae in ra'.

tionibus acceptorum d expensorum committuntur. Praeter hos quinque summos Senatores, constituti sunt

i alii Regni Senatores tonsiliarii qui ut eo majore cura de diligentia patriae necessitatem perpendant , semper a praecipuis antiquissimisque nobilitatis Suecanae familiis eliguntur. Nobi

28쪽

Nobilitas in Comites, Barones, taquites auratos, communemque nobisitatem dividitur. Comites olim Ieridicebantur, singularique ritu ob --

gularia merita a Regibus, quemadmodum &Duces,quos fertogi vocabant, creabantur. Sed neque titulus neque Ducatus vel Comitatus ad haeredes transibat. Et quoniam experientia olim docuit, eos se Regibus cepius opposuisse, aliquot seculis omissi sunt earum dignitatum tituli ; donec Ericus XIV ejusque successbres, ad exemplum

aliorum Regum , eosdem titulos rurium introduxerunt , Comitesque ac Barones haereditarios creare coeperunt. Equites aurati etiam virtutis ergo a Regibu creantur, sed titulus ad posteros non transit, nisi illi, parentum vestigiis insistentes, tales meruerint honores Communis nobiluatis nomine veniunt caeteri nobiles ins

riores , qui nullo peculiari honoris gradu donati sunt, olim Ast sapit dicti, aut quod in bello expeditis armis

essent conspicui, aut scuta insignibus gentilitiis ornata haberent: Ejusdern plane sunt conditionis cum iis quos Germani communiter die om Ades, o ter delman Galle Gentiis hommes, Angli Avier vel quire,aut Gent- timeta

29쪽

D se RIPTIO. I le=1ae 1 appellant. II omnes maximis

dotati lint privilegiis, bonaque habent haereditaria allodi alia, exceptis Comitatibus iaroniis, iisque praediis quae nuper a Regibus acceperunt, quae sunt seu talia. Ex supra dieiis Nobilitatis ordinibus eliguntur Senatores Regni, Archi camerarii,judices terrestres, gubernatores provinciarium,

castellani, id genus supremorum ossiciorum administiatores , quibus maximi deputati sunt reditus. In Suecia tam fibiae nobilium, quam filii in bonis allodialibus succedunt, filio tamen pars cedit dupla, cum filiae tertia tantum inae haereditatis distribuendae ratio a irgero Ier Regni gubernatore ante annos plus munus 3 o introducta perhibetur.

In statu Ecclesiastico sunt Archiepiscopus Vbialiensis; apiscopi, Linc Opensis, carensis, Strengnensis Ἀ- rosiensis, exionensis , Aboensis cI Viburgensis Quibus adnumerantur etiam superintendentes , Calmarien-

sis, Revaliensis, Mariae stadiensis de Go- eburgensis Episcopis rursumi Su- perintendentibus attributi sunt Ca- nonici capitulares his subsunt Prael positi, Pastores Sacellani, qui rem divinam in singulis curant templis.

Episcopi

30쪽

Episcopi olim multas possidebant arces, plurimaque praedia, e quorum re ἡitibus Principum more vivebant. unde insolentiores facti rem saepe facessebant Regibus , eosque aliquando Regno expulerunt. Quare Gustavus primus ne idem sibi suisque posteris accideret, allectis sibi contra Episcopos rebellionem parantes regni prOceribus, eorum consensu arces iraedia Ecclesiastica coronae sive fisco Regis adscripsit taliquibus saltem praediis

relictis, ex quibus 5 parte Decimarum sibi assignata Episcopi caeteraeque Ecclesiasticae personae honestam habent sustentationem. Erant olim praedicti Episcopi in Regni Senatorum numero ususque est Archiepiscopus Vbsaliensis, aliquando etiam Episcopus Lincopensis, Primatis Regni Susciae titulo: Ambiebatur ideoque tum illa dignitas a summae nobilitatis virorum filiis, sed postquam Sueci Re-

formatam amplexi sunt Evangelicam Religionem, sacra tantum curant: quamobrem hodie ad illa munera ad mittuntur etiam Ecclesiae ministio

rum , mercatorum , ruricolarumque

filii. Habent tamen adhuc in omnibus comitiis una cum reliquis Regni statibus sua suffragiari vota.

Status