Georgii Ludovici Boehmeri ... Observationes iuris canonici

161쪽

APPENDIX DOCUMENTORUM Nesamenta ad pias causas, et es

ricorum eorumque executionemi strantium.

CONRADi, Episcopi Verdensis, Ducis

Brunsui c. et Luneb. priuilegium de testamentis Luneburgi praesertim ad pios usus sine praescitu Senatus non conden dis, de iisdem fideliter exequendis, item de erigendis et dotandis nouis capellis et' altaribus. de a. I 297. CONRADus, Dei gratia Verdensis Ecclesie

Episcopus. Omnibus hoc scriptum visuris, seu audituris salutem in Domino fructuosiam. Quia fama denunciante ad nostram peruenit audientiam, quod plerique executores testamento rum Ciuitatis Luneborg in complendis ultimis voluntatibus decedentium sint desides et remis. si, et quod dampnabilius est, ea que per testatores legata sunt ad pios usus, suis applicate usi-hus n*n verentur. Proinde matura deliberatione prehabita duximus statuendum, ut nullus de cetero positus in egritudine ultima, Ciuis Lu-

162쪽

APPEN DIXneburgensis, Utriusque sexus, seum condat test euium, veι testamentarios eligat, nisi hoc descitu, consensu et consilio consulum faciat Ciuitatis memorate, nec aliquid de rebus, in μοι us legatis, ordinet seu ordinari faciat, preter consensium et consilium consulum praefatorum.

Nos enim. quicquid per sepe fatos Consules in

executionibus resfamentorum secundum Cavon cas sanctiones rite et rationabiliter ordinatum fuerit, gratum habebimus et acceptum, et sa-

ciemus auctore domino inuiolabiliter obseruari. Preterea prescriptis consulibus, dotandi Capellas et altaria in Ciuitate Luneborg et ipsis con petentes reditus assignandi, et sibi ius patrona tus et suis successoribus Capellarum dotatarum seu altarium dotatorum retinendi, saluo nostro et subditorum nostrorum iure liberam in hiis scriptis concedimus potestatem; dummodo alta rium et capellarum dotatio talis nulli videatur preiudicium generare. In quorum omnium te stimonium presens scriptum nostri sigilli munimi ne fecimus roborari. Datum Luneborch Ando

Domini M. CC LXXXXVIIo Dominica Iubilate.

AD ELOGI Episcopi Hildensem ensis con

situtio super aduocaciis obediencia rum et testamentis Canonicorum scontra sacientes. do a. I79. '

163쪽

Do CVΜENTORV Μω. 13 3To nomine sancte et indiuidue Trinitatis A DE LOGus, diuina misericordia Hildensemensis Ecclese Episcopus. Sicut magne virtutis apud Deum esse constat, ecclesias edificare, edificatas possessionibus ditare; ita non minoris meriti esse dinoscitur, dilatas perpetua pace, stabilique iure confirmare, quia tunc proderit

bonum opus incepisse, cum eidem ultima mamnus persectionis cognoscitur non deesse. Nouerit ergo omnium fidelium Christi tam presentium, quam futurorum prouida discretio, quod dilecti in Christo fratres nos i , Hildenesheymensis Ecclesiae Canonici, quorum utilitati et quieti, quoad possumus, studere tenemur, in-

Pudentem : Advocatorum suorum importunitatem sollicitudini nostre sepissime suggesserunt, . eosque homines suos depredari sine respectu ipia sericordie, et angariis et parangariis importabi- liter grauare, conquesti sunt, cum tamen piis simorum Imperatorum digna Deo diligentia eos ob id tantum Ecclesiarum bonis preesse constituerit, ut desensionis eorum auxilio ab ingerentibus se molestiarum grauaminibus secluderentur. Huius iniurie lacrymosam querimoniam ad tribunal siummi iudicis perlatam esse non dubitamus, sed et nos super ea affectu pietatis fraterne nobis insita. sepe inismius, supra id, quod credi potest, permoti sumus. Cum ergct Pro Pter minuundas Advocatorum intolerabiles e actiones antecesibres nostri, beate memorie Epi-

164쪽

scopi, dictis fratribus nostiis solita benignitate,

id gratie contulissent, ut, ad hona Obedientiarum suarum tuenda, Advocatum, qui sibi videretur ydoneus, eligerent, qui tamen, non nisi vocatus, ad subortas causas determinandas venire deberet; nos, diuine retributionis intuitu, eorum desideriis annuentes, amplioris muneris gratiam eis conferimus, et Advocatos, et omne ius eorum, a dictis obedientiarum bonis, et hominibus precidimus; arbitrio obedientiarum relinquentes, quatinus causas, si que oriuntur, vel per se, vel per amicos siros, rationabiliter determinare satagant. Praeterea

Pro certo nouimus, quod iam sepedicti fratres nostri in publicis conuentibus, videlicet festis et placitis, ct in cottidiana hospitum receptione

grauibus Onerantur expensis. Ideo consuetiad senes et iura Ecclesie eis firmamus, scilicet, quod nec nos, nec aliquis sirccessorum nostrorum E-

Piscoporum balinum vel Ecclesiam aliquam alii ecclesie, etiam in Episcopatu nostro, sine Consensu et constio Fratrum perpetuo possidendam tradat, ut habundatiori solatio Episcopus eXpensis eorum subuenire valeat. . Item nouimus D cretis sanctorum patrum, et auctoritatibus conciliorum sancitum esse, Episcopum cum con Iio Cleri sui res Eeclesiasticas dispensare debere. Nos tamen, ut ampliori diligFntia res ecclesie nostre conseruari valeant, hoc in ea speciali ap probatione faciendum confirmamus, videlicet,

quod

165쪽

trum, nec negotia magna dis inire, nec benem cia maiora locare, nec redditus mense sue, si forte hecessarium fuerit, pignori obligare, vel nullo modo alienare presumat: siquidem tunc optime res ecclesiastice dispensantur, cum prudentum consilio administrantur. Item quia ex deprauatione monete sepe iam dicti fratres nostri grauia in diminutione prehende sue sustinere poterunt detrimenta; statuimus, ut nunquam in ciuitate nostra denarii vilioris monete fiant, nisi XXIV. solidi marce examinati argenti equi Valeant. Item, quum quidam antecessores nostri sancte memorie Episcopi Bnodalia de Ecele-

sis.vel Capellis, que a manu eorum tenebanturiusque ad hec tempra nostra, usui suo deputassent; nos solita benignitate, quam erga fratres nostros habemus, et semper habere volumus, Archidia ponis, in quorum iurisdictione eccle se ille si te sunt, dono gratie nostre plenarie

Permittimus et perpetuo confirmamus. δε- menta quoque Fratrum nostrorum, que sece- rint, vel que eis ex aliorum testamentis legata fuerint, ex auctoritatibus Decretorum confirmamus, firmiter statuentes, ,t nulla ecclesiastica siue laica persona contraire audeat, si anathematis vinculo noluerit innodari. Vt autem hec nostre constitutionis et donationis auctoritas omni euo inconcussa et inconuulse Permaneat, paginam istam conscribi, et dignitatis no-

166쪽

stre sigillo signari precepimus, auctoritate Dei

omnipotentis et beati Petri et nostra anathemat,2antes omnes contraire temptantes, eisque con sentire presumentes.

Testes huius actionis hii sunt: Presisterio Bertoldus maior Praepositus. Conradus Decanus, Bertoldus, Lambertus, Bre no Magister Scholarum, et Prepositus sancti Petri in Goslaria, Godefridus, Hereborduri Diaconi: Bruno, Erpo, Burchardus Ρrepositus. Iohannes, Harderadus, Thietniarus. in to prepostus sancti Mauricii. Widechindus,Bruno Canior. Berincherus Prepositus sancte Crucis. Thielmarus, Ludollas. Subdiaconi Henricus, Iohannes, Eibertus, - Haribertus νEthelbertus, Ethelhardus Gostariensis Ρrepo situs, Conradus.' Actum anno ab incarnatio. ne Domini Mo C' LXXIX. Indictione XII. V. Kal. Aprilis, Hildene e min Capitulor Regnas te Imperatore Fritherico. Anno regni ei XXVIII. In nomine Domini feliciter, Ame in

Litera Capituli Hilden. de testamentis

Clericorum de a. I 27α

TIENRICus dei gracia Prepositus. D. Deca' canus totumque Hilden. eeclesie Capitu lum uniuersis pquens scriptum inmecturis sal

167쪽

DOCV ΜENTOR 'Μ. tem in dno. Quia iusticia est, reddere uniculisque quod suum est; profecto recte agitur, si vii, euiqueius suum illesum conseruatur. Ideoque pro Conseruando iure nostro in resamentis et vltimis voluntatibus nostris venerabili domino nostro Ortoni Hildense mens Electo attencius duximus supplicandum, ut testamenta seu disposiciones visime voluntatis uniuersorum Clericorum Hilis den. ciuitatis et dyocesis firmas et ratas habe-xet et inuiolabiliter seceret obseruari. Preciabus itaque humilitatis nostre prefatus dominus noster nobiliter inclin tus, in omnes tam Ct ricos, quam Laycos, qui res clericorum dece diden cium manu temeraria et sacrilega de cetero rapiunt, occupant et inuadunt, excommunicacionis tulit sentenciam, nobis precipiendo distinctius, ut eamdem circa nostros subditos observemus. Actum in Capitulo nostro Anno

domini M. CCLXX. in Cena domini.

Litera oΥΥoNIs episcopi Hilden. ducis

Brunsiticensis de ilire executorum testamenti Canonicorum circa fructus anni gratiae.

c TTo dei gracia Hildensemensis episcopus uniuersis, quibus presens scriptum videreontigeris. νςl audire, salutem nomino. Prue .

I s dens

168쪽

I38 a s P 8 N D r x dens deereuit antiquitas, ut, que ab hominibus geruntur, ne simul cum lapsu temporis a m moria hominum elabantur, scriptis autenticincommendentur. Hinc est, quod, cum dilecti in Christo prepositus, deeanus et eapitulum ecclesie nostre nobis humiliter supplicarunt, quatenus redditus beneficiorum seu prelaturais Tum, que vel quas de manu nostra tenent, ipsis decedentibus uno anno post mortem integraliter cedant ad defunctorum debita persoluenda τ' quod si defuncti debitorum onere grauati non fuerint, dicti redditus vel quicquid ultra sol

cionem debitorum excreuerit, pro ipsorum memoria peragenda per testatores in usus capit Ii conuertantur. Nos eorum piis supplicationi-hus inclinati, ipsorum desiderio duximus liberaliter annuendum. Ita tamen, quod si aliquis ex ipsis in die beati Deoia mori contigerit, is stanetentarii ipsius fruinis nostrorum benefici

rum vel prelaturarum primo anno ex consuetudine percipient approbata pariter et prestripta. Secundo eciam anno iidem resatores predicta percipient integraliter ex hac nostra liberali concessione secundum formam superius annotatam. Si aurem, quod absit , aliquem ipsis intestatum deeMeye contigerit, predicta omnia, cum bonis desuncti, mobilibus et immobilibus, excepta curia fua, per decanum ex capitulum pro ipfius memoria peragenda in usus' capituli conmertentur. Illi autem, quibus -- neficia

169쪽

DOCvΜΕNTORVM. I 39neseia vel prelature collata vel eollate fuerint, . Iurisdiccionem suam exercebunt et beneficiorum collacionem liberam optinebunt. Ad huius nostre concessionis euidenciam, presens

scriptum inde confectum sigillo nostro fecimus communiri. Actum in Capitulo nostro Mildenis semensi anno domini Millesimo CC0 LXXVIIII. in commemoracione beati Pauli: Pontificatus nostri anno quinto decimo.

. V. Vltima voluntas HERMANNI, sua le

gantis Hospitali S. Iohannis in Hildensem.

Πgo HERΜANNUS habeo C. marcas in deci-' - ma Rottingher de quibus hanc facio ordianarionem , ut quinquaginta Marce cedant hos pitali pauperum, et quidquid inde poterit haberi per manum decani et magistrum hospitalis colligatur, et si forte post incendium vel aliud inlaetiunium necessaria fuerit reparatio iam di cti hospitalis, vel si alia legitima exegerit ne si stas, accipiantur expense de fructibus L. mar. Carum, et quamdiu possit aliquid inde colligi, fideliter et cum studio ad predicte domus reparacionem colligatur. Quodsi reparacio edificiorum non fuerit necessaria, quitquid de bonis supra dictis L. marcis comparatis prouenerit, ite-

170쪽

rum diligenter colligatur ad alia bona compa, randa. Alias vero L. marcas trado ad emenda.

. . . . .

eionem prehende fratrum sancti Iohannis. Tr

do preterea sancto Iohanni XX. marcas, .ut de eis bona comparentur, que decanus custodi eiusdem ecclesie et aliis duobus canonicis circa locum magis curiosis committet, Vt pet eorum diligenciam operam de bonis inde emptis XII. solidi annuatim ad sarta tecta ecclesie vel dormiatorii seorsim reposita reseruentur. Et si forsan reparacione non indiguerint, tunc semp-XIL, solidi singulis annis, prout dictum est, collia gentur p et inde secundum quod melius visum fuerit eis, quibus commissum fuerat, Ordin bitur; redditus vero resdui de predicta pecunia, comparati diuidentur in tres partes, qua rum clue ponentur ad ecclesie luminaria, tercia vero cedet ad Uus cotidis. Volo eciam ut medietatem mee suppellectilis et omnium remm mearum tam in argento quam in aliis habeant pauperes hospitales ad commoda necessaria, et res ille fidei magistii hospitalis commi tentur. Aliam vero medietatem meis testator hus committo, ut inde faciant, quod mee commodum si fatuin Libri vero, calices, ampulle, indumenta consecrata specialiter eccissiepertinebunt. Rogo eciam, ut orationes prome fiant, quamdiu vivo et post mortem meam memoriam mei instituant faciendam, ut scilicet ad summam missam vel ad aliam aliquam corui ρ lectam