장음표시 사용
251쪽
Quorum s palato seruire cura mihi seret: in promptu erat Mauro- i s 6 8
rum tumultus, tamquam excitatus hoc ipse tempore fuisset a Carolo, sollicitato ob eam causam Selimo Turcarum Imperatore per Miehesum Itidaeum ex Hispania profugum , ut olim narrare me Ais , res memini. Mouerem ad haec suspicionem adiutae a Carolo coniuratorum factionis in Belgio reamque oceasonem interpretarer fuisse arreptam ab haereticis, in Hispaniam destinandi multa libellorum millia ex Caluinianis Catechismis Hispanice conscriptis: de quibus admonitum a Gubernatrice Margarii a Philippum Regem supra in Uεε memoraui: & Lugduni,Toloiaque repertas e se aliquot allorum areas, seripsit ad eundem Regem Paus Quintus. Nec omitterem ha- ... M Lbellae philippi coniugis mortem, paucis inde meni;bus post Caroli obitum secutam: quas nimia familiaritas inter eos snam Carolo designata uxor antea fuerat Ilabella o virique fatum accersierit. De-nicue agitatum a Carolo de parentis nece,sue ob regni cupidinem, siue ob Regis odium, docerem ex ipso, qui tunc adeo percrebuit, , ....u vulgi rumore, ut in Belgio Ouidianum illud ad hanc rem usur-- -- patum sciam, authore, ut aiunt, Op ς rQ; a i M. s LlVs ante Die M patrios Inq, Irit In annos: quo de Caroli facinus, & mortis eius annum , litteris numerorum MPI viii loco positis exprimerent. sed haec, uti arcana atque inacessa, facile iis ego scriptoribus reliquerim , qui per eiusmodi oraculorum interpretationes, acuti diuinique famam aucupantur. Mihi, super id quod incomperta sunt, etiam veris distimilia videntur. Namque, ut
omittam illud de Caroli amoribus, ad quos distrahendos, si qui fuissent, non utique distulisset Rex silii nuptias cum Germana ;s moliri aliquid aduersus Patrem Carolo insedisset in mente, prosecto aut ipse quotidie per se, suaque manu conscere potuisset, iuuenis videlicet firmatusque animo contra imparatum , ac senem raut si tumultu excitato, adscitaque aliorum opera decreuisset uti,
multorum haud dubie manibus eguisiet. cadente igitur Carolo, non stetisient, opinor, reliqui: quum tamen Principis mortem nullius exitium consecutum sit. Quin Rex ipse ad minuendam eae si ij tum custodra , tum morte inuidiam, qua tunc laborauit apud multos, praesertim apud Mariam Augustam Caroli amitam . quae sitam labentissime desponderat tot regnorum heredi: nonne tam seuerae animaduersionis causam in scelerata siti eotis-lia retulisset ξ Et tamen ad eandem imperatricem scribens, negat ' , . . . ' filium ullius sceleris compertum, sed ob ipsus, certe ob regnis hserite bonum custodiri debui sie. Et paucia post siij etis odiam diebus, misso ad Archiepiscopum Rosianum Ponti seis Nuncium , Con- DMaacilii Castellani Praeside, sitio Re2 nomine illum edocuit, Noui- ,- ' talis
252쪽
is 68 tatis eius causam non esse aliam, sui Nuncius ipse ad Cardinalem Alexandrinum scribit, Praesidis verba reserens) quam quod Religionis populorumque conseruationem sanguini suo praehabere voluerit : coactumque propterea se . filium sibi unicum ea ratione propemodum sacrificare ; ne , quibus assuebat a Deo, beneris sari ficiis nimis quam ingrate responderet Immo addi Rex postea iussit in litteris ad Principes, ac Regna ; Rumorem alicunde increscentem , Carolum filium agitasse aliquid in Regis caput, ex '' vano ae salso esse: Sed suerit hoe duobus Carolis, avo, & nepoti ' ' . proprium: alterum in deponendo, in amittendo alterum imperio, Caνοι seripiorum ingenia fatigasse . Ergo externo, domesticoque rigo ,ι--, θ' ' re pariter exteriati Nobiles, populusque Belgarum , vi quisque cul'pae propior, sugam late capessere, pauci sperare veniam, plures vim e. ... a. . , ac vindictam cogitare. parumque abfuit, quin Albanus ipse ad Monasterium Vallis viridis,religionis causa proficiscens, servetii per sduas insidiis, caperetur a Risorio Nohotio : mox in ipso monasterio
a Carloio Risorii fratre , monachi vestem quasi ob Albani metum
AT VERO Princeps Orangius hostem iam professus, aditis Germaniae Principibus, ac partim religionis, partim propinquitatis gratia ad arma concitatis, praeter Belgas.& Gallos; ita rem composue s 'rat, ut tripartito prouincias inuaderent. Ex Iuliacensi agro transmitterent Mosam Noholijsratres, Duius, Villersitus , aliique, Du- frani.
Ehore Hoch stratatio . Francisco Cocqueuillio, qui aliquot signa ex Us nitima Gallia ad exules Belgas adiunxerat, Aetlesia attributa est: .. ,. . Frisia Ludovico, atque Adulpho piincipis Orangit fratribui cum .., Iusto Scouuemburgio commissa. Ipse post haec principia , valido cum exercitu secuturus, Brabantiam rerum caput sibi delegit: magna multorum spe, breui Alsanum, Hispanosque e Belgio eiectum iri. Sed Hoch stratani copiae a Sanctio Auila trans Mosam reiectae primum , commissoque dein praelio caesae, Villertio, ac Duio captis. i....4. Os Cocqueuit iij exercitus, in quem A lbam rogatu Cossaeum equitum Tribunum immiserat Carolus Galliae Rex; intra oppidum Sanisti Valeri j compulsus expugnatusque , ac Duces Lutetiam traducti, gladioque percussi 4 Sic & ab Rege Carolo reddita est Albano Duci ea ,ο
gratia, ob Arembergium cum auxiliaribus copias missum in Galliam : & conceptum Baiona foedus utrinque religiose habebatur Longe tamen alitet in Frisia coepta res est. Intrauerat eam prouin , , ciam Ludovicus Nasauius, cum Adulpho fratre, alijsque Ducabus: ais, .uer a v/m ac Dammo oppido, vicisque aliquot occupatis, consederat prope si se num Dullarium: quem olim sinum memorabili clade, tribus ac tri ginta pagi, simul haustis,effecerat mare. Huc, ne progrederetur,oc
253쪽
euridiat Frisae Praesectus Arembergius cum sardoa Hispanaq; Con- i 358
salui Bracamoniij legione, suoque cum agmine Germanorum: quibus addiderat aliquot vexilla Hannoniae, atque Artesiae nobilitatis, reducta per id tempus ex Gallia. Et primae quidem velitationes seliciter obuenerant: animatique in primis Hispani ad Dammi conspectum, sex quo ante annos triginta Geldrum eiecerat in sagni relata victoria Caesarianus exercitus) oppidum pari sortitudine recupe- ' ψ rant, fugatis Nassavianis. Quos postera die assecutus Arembergius,exeteitum continuit prope Vulnschotum, & Hilligeriarum coen bium 1 gnarus latere inibi coecos passim hiatus, leui solo soras Ob- Auctos, intus aquis restagnantibus fallaces. Ideoque quoniam de loco, & equitatu erat inferior, leuibus praeliis contentus, oblatam a Ludovico Nassauio uniuersi exercitus pugnam segulo disserebat, dum Comitis Megani copiae, cum Martinenglii equitatu,quae Gr
ningae substiterant, aduenirent. Sed ob eam moram quum Arem bergius tamquam cum Nassauio tacite colluderet, palam carperetur ab Hispanis pugnae cupidis; impar inuidiae Dux, testatus omnia in discrimen ea festinatione dati, salutem rumori posthabuit. Eductoque milite, aut verius militem secutus, paludibus quantum licuit euitatis, sed insidiis a Ludovico sub imo colle dispositis tantundem admotus, aciem instruit, pugnam capessit: ac certus aliquo documento redarguere obtrectatorum voces,conspicatus Adul--ia .
phum Nassauium strenue redintegrantem ex aduerso praelium, his iquanta vi potest, in eum vadit. Et quamquam pila exceptus, inde pa M., itamen ferocior, selopeio primum, stricto dein serto, Adulphu miratjeit, simul ipse insessis ab Adulpho vulneribus petitus, frenoua- .
to Bruti ac Tarquinij Atlantis exemplo) consesso prius equo, eXani- zis L. mis concidit, Adulphoque non procul expirante,commoritur. Reliquus Arembergii exercitus dum locorum ignarus in insidias sese
inguit, a Nassavianis circumuentus, ac magnam partem aut ca
sus, aut saucius, intempestiuae sortitudinis poenas dedit. Et quam quam sos ibi cecidit Hispanae legionis, septem eius Signiferis,quinque Centurionibus interemptis: ac praeterea sex Groningensibus rosementis,quibus nomen a primis Musices elementis indiderant ac multo aere ad stipendia militum amissis; unius Ioannis Arembergij, quam reliquorum omnium, iactura maior fuit. Erat is familia Lignia, Barbansonii Dominus ante appellatus, quam in Comitis Arembergij nomen ex dote germanae uxoris immigraret belli,si quisquam alius,sdeique praeclarus : eoque donatus aurei Velleris torque a Carolo Imperatore, atque a Philippo filio Frisiae, Transsetaniaeque prouin cijs impositus, ac postremum a Maesi miliano Caesare inter impetij Principes adlectus. Ducis tamen eonstantiam, quam ille semper in
257쪽
468 bello tenuerat, in supremo hoc certamine, conuiciorum impatiens A amisit. Quaeque causa paucis ante hanc pugnam mensibus Momorantium Galliae Comes tabi Em , virum summis parem, ramo dedit:
scilicet ne videretur, uti aiebant, assini Condaro , cognatisque C O-liniis parcere eadem Arembergium periculi certum , ne huel dubius haberetur, animosius quam prudentius tu certamen ac mortem miraxit. Scio id a non nemine aliter enarrari,atque infelicio exitum .i., .s
pugnae Arembergio tribui: qui siue contemptu hostium ex ptidia-na velitatione concepto, siue cupidine gloriae , quam cum Megano communicatam nollet ; satum sibi,atque exercitui properauerat: sicuti & vulgo scriptum esse, mortem eius non manu Adulphi Comitis , sed gregarii militis contigisse. Sed ego pro sentes pugnae autho- res secutus sum . illos autem facile falsos arguerim, qui stribunt, . . , paucis interiectis diebus, dum Nassaviani victores a Groningenti δε ηι tempo-
obsidione submouentur, selopo ictum obijsse comitem Meganum. qui tamen annos ab hac pugna fere quatuor, Albani iussu , Frisam gubernauit, Arembergii estincti loco legiturque Caroli Brimaei Comitis Megani nomen in votivo monumento, quod ipse Frisiam moderante positum est Leouardiae, post enormem illam anni septuagesimi primi supra sesquimillesimum aquarum eluvionem: ac nCnan.isra. ante sequentem annum ab ea exundatione, sexto Idus Ian. Suollae, J'' Frisiorum annalibus consignatum reperio, Carolus Brimaeus Oc-
vias i., cubuit, vir belli satie sciens, & consiliorum opportunitate Guberta ' nutrici Margaritae apprime carus.
HAEc porro Arembergiana clades non magis extulit Orangit, ystynicia ac Foederatorum animos, quam stimulauit Albanum Ducem , vitistitiaret ipse in Frisiam cum exercitu , Ludovici conatum , ante qua cum Crangio consociaret copias, impediturus. sed veritus, ne
per absentiam suam tumultus cieretur aliquis, captiuorum Nobilium musa, eo se meta liberare statuis e ira prassertim accensus ob Arembergij cladem, irritatusque praeterea, qu d inaudasset, a Ludovico Hispanos quamplurimos suspendio necatos ob dolorem ex Atalphi nece . Et quamuis amicorum nonnulli, quibus haud pe' foli, , auri e probabatur Albani consilium , persuadere homini adniterenia amici. tur; Frustra timeri Belgarum tumultum, a quibus ipse haberet securitatis obsises, dum captiuos haberet. Neque enim magis vetendum , ne Belgae, studio in reos Dynastis. vi attentarent illorum libertatem : quam sperandum ob eandem beneuolentiam nihil eos moturos, ne populari culpa priuatam Procerum causam praegrauarent. His tamen Albanus facile contemptis, quippe a diuturna re- os. Ium experientia suspicax, ct suopte ingenio ab aliorum consiliis, s Vlim presertim offerientur, auersus, ac sidus plane retrogradum;
258쪽
i ps, Calendis Iuniis, undeviginti ex Nobilibus coniuratis, Duode- i 3 68
cimuirali iudicio, perduella onis damnatos, Bruxellis in soro are- 1.1ώκ. nario,capite plecti iubet. Octo ex his catholice religioseque, reliqui undecim, ut erant haeresim complexi pertinaciter obiere : eoque illorum cadauera humo contecta, horum vero praeterquatuor pti-
maiies nobilitatis o stipitibus alligata superamaeis capitibus, per
agros relicta. Idque secutis quoque diebus seruatum est . Namque postii 3 te, eodem in loco , eodemque supplicio Nobiles quatuor ph; . damnati. Ex quibus Valersus, ae Duius qui nuper in Iuliacens piaelio Duces capti fuerant,etsi pari uterque, hoc est integra religio- viser 3. ne, non pari tamen sensu decessere . Vilersus enim palam testatu, est, se quidem ob benefacta ab Albano damnatum , sed illum non diu vindicta cariturum . Contra vero Duius actis Regi Albanoque pro eo fine gratiis , populum orauit, sibi ut ignoscerent, ac diuinam tunc maxime clementiam precibus conciliarent. Ad haec, Viluordiae,ubi Antonius Stralius Antuerpiae nuper Consul, Casem-hrotius Egmont ij aulicus a secretis, alij que eandem ob causam attinebantur ; consimili per eos dies poena finiere. Praefuitque horum supplieiis pro Albano Ioannes Spellius, celebris ea tempestate pex ι,..., Belgium Quaestor capitalium causarum quem paulo post multorum criminum reum, Albana iussu in furcas actum, magna Belgium gratulatione spectauit. Verum hisce supplicijs proludebatur duo - tum Comitum neci, qui supremum suo etsistimae tragoediae actum, magno hominum terrore, & maiori squod author nollet) indignatione complerent Nouem iam menses in arce Gandauensi custo,diebantur Egmontius, atque Nortianus . Quo tempore apu3 Albanum, Regem , Caesarem, septemviros Augustales, omnes ι bique locorum aurei Velleris Collegas, quibus videlicet inconsultis 3amnari posse neminem eius ordinis asseuerabant) nulla pro reis praetermissa comperio officiorum generae praesertim ab Horcani sorore Maria Momorantia , atque a Sabina Palatina Bauarica Fgmont ij obm. Q.
eoniuge . Et huius quidem libellus per Octauium , & Margaritam Parmae Duces in Hispaniam transmissus, haud facile sine commise- , --.. ratione legi a quoquam potest: dum aut iura Regi commemorat in causis segalium aurei Velleris seruari solita, adnotatis legum capi tibus , promptis exemplis: aut dum eidem reuocat in memoriam labores singulos, quos vir eius annos nondum octodecim natus pro Carolo Imperatore , ipsoque Philippo Rege, in Algetianis, Geldricis, Gallicas expeditionibus, ac bellis, contempta toties morte per tulisset: aut postremo dum clementiam Principis obtestatur, ne velit infelicem matrem cum Vodecim innocentibus liberis , tanta cum iactura, atque dedecore, miserum diuturnumque Per omnes gentes
259쪽
, 68 eYemplum circumferri hutnanae calamitatis. Sed non ideo minus v., risisti' interea quaestionibus insistebat Regius Procurator, ex eo nouem ri ymo μ'. mensium spatio, menses quatuor conficiendae accusationi accipiens
sibi, quinque concedens ad defensionem reis. Haec porro acta si . uti apud me sunt ingenti explicata: volumine, hie ego per otium referrem ; non dubito quin auidis talium in to eo satisficerem . Sed satius sit, indieata quampaucillimis eorum summa, historiae digni. tali, ac lectoris festinationi iuxta consulere. Obiectum est Comitibus Fgmontio atque Hor nano, voluisse illos cum Orangio alijsque Nobilibus, excusso Rege a Belgij dominatu , prouincias inter se Σεμ-φω- partiti. Eo spectasse conatum eijciendi Granuellani Cardinalis, qui
eorum consita introspexisset: nec unquam aut Cucullorum, aut Sagittarum symbolis conspirationem utique indicantibus cessatum , donec Regem coegerint, Cardinalem e Belgio reuocare. Foederis Non modo conscios fuisse, sed etiam ab Fgmontio Casembrotium a secretis intimum, qui ei aperuerat, se nomen scegera dedisse, domo non eiectum, immo ad omnia, uti solebat, adhibitum. Hor- Danum vero, quum misso a Gubernatrice ductori militum Beauorio ad expellendum Tornaco Vilersum aliosque coniuratos, fauere debuiset, uti loci Gubernator; de illo urbe eijciendo cum Magistratu consultasse. Foederatis, consistorialibus, mercatoribusque patronos sese ambos praestitisse, pollicitos ijs operam vitamque
suam . Tenera mundae cum Orangio , Ludovico eius stat re, Comi
te Hochstratano , de paucis aliquot Foederatis , de intercludendo Regi aditu in Belgium agitasse , ac saepe huiusmodi conuentibus interfuisse. Cheu sis templorum populatoribus, a Flandria Egmontii prouincia leonomachiam exortis, non obstitisset Hornanum . eorum aliquos , ac praecipuum inter incendiarios Ferdinandum Martinum violatae Religionis causa non semel custoditum , e To nacei, si carcere abire permisisse . Magistratibus ciuitatum, quarum ipsi Gubernatores essent, opem in sacrorum violatores effagitantubus, eos non tulisse : mandata Gubernatricis aduersus haereticos, contra ipsius Cubernatricis mentem haereticis explicuisse: templa eisdem ad conciones concellisse : aliaque s haec sane perplurima numerabantur) contraria hominibus, qua prouinciarum Praefecti,
senatorum intimi, Velleris aurei sodales, iubditique Hispano Regi forent, admisisse . Cb quae legitime obiecta probataque, iure in .,
Eo montium Hornanumque, sconficiebat Procuratoro ut in Maiestatis reos, pronunciandam esse sententiam, eosque fortunis,& capite plectendes. Ad haec autem Fg montius, atque Hornanus si qui- tidem par erat serme amborum causa o praefati, nolle sibi fraudi este, .as, L.
si ipsi , qui legitimum ordinis aurei Velleris iudicem tantummodo
260쪽
Regem haberent cum eiusdem collegi j sodalibus; re3derent alii; rationem sui; ita seorsim respondere, ut pleraque ab se facta pernegarent: multa interpretarentur: at qua non abnuerent, sed iure patrata eonfirmarent. Agitatum a se demutando Principe, constanter insciati sunt: Hornanus etiam querimonias super eo addidit, veluti offensus. De intercludendo Hispanis aditu is Belgium, non ne uit Egmontius in Teneiam undano congressu dictum aliquid sitisse a Ludovico Nasis amo. di 1sentientibus tamen ceteris:
ideoque de colloquio, in quo des nittim nil suetit,non habuisse,quid
gubernatricem admoneret. Cum ice iee itis Nobilibus quatenus egerint, mplicarunt. Nempe coniuratis, iconomachis haereticis a se aliqua permisia, sed nece1litate ae bono Religionis: quam in Flandria quidem non pauciores sexaginta hominum mill bus, qui conciones φ. mali adibant, absque dubio extinxissent, nasi eis aliquid indultumesiet, quo templa eatholicis erepta restituerent, uti factum est. Nec minore necessitate Grnaci, atque in Tornaceso condonatum seisie aliquid superanti per ea loca ha reticorum multitudini. In Cardinalem iure se commotos, uti prouinciatum regimini perniciosum. Casembrotium in familia retentum ob partes contra sacrilegos ab eo susteptas. Beauorio non eguisse Tornacum satis tunc quidem compositum, ideoque de illo flandris praesertim rogantibus tribuendo consultatum. Sic per alia acculationis capita in amque omnia vel cursim delibare ins Datum foret, siquidem unius Hornani causa sevaginta capitum erat) eo, quo obiecta fuerant,ordine , sigillatim partiteque aps percurrerunt. In quibus quantum crimina eluerint purgauerintque, mihi certo definire promptum
Ah iaia. Iti non est. Scio equidem nonnulla ex ijs a Margstita Gubernatri est
. . I, , . . virique obiecta apud Regem et immo consilium illud partiendi Re gias prouincias video etiam Osnaburgi Epastopo an Vestphalia ,. M. si boluisse, significatumque, ab eo Margaritae per Cobellium eius eonsiliarium: idque aiebat, se multo ante a Comite suarum burgens , Orangit Principis amni, atque a Georgio Hollio Tribuno Germano subcenam exhilaratis audiuisse, quum Daniae quoque Regem in ea partitione nominarent. Quod & Margarita compositis ad Regem litteris non omisit, uti nos in anno sexagesimo sexto
memorauimus. Populus tamen siue ex odio in Albanum , sue in Egruontium amore iudicium serens, reum absoluebat, culpamque . zis . G. U. Cmnem transferebat in Albanum inuidiae retinentem aduersus Eg- in a montium, veterem belli aemulum . offensumque super haec memo ictum. Iabant, quod olim alea ludenti multa aureorum millia victor Eg- montius abstulisset: ac postea in publica laetitia , dum uterque ex plodendo ad fgnum siclopo ex prouocatione contenderent, superaia