장음표시 사용
261쪽
is 8 tus esset Albanus, ingenti Belgarum plausu ad nationis suae decus' in i. serentium victoriam ex Duce Hisipano. Qua quamquam aut Uana , aut minora , vulgus tamen commiserationi pabula undecum que congerebat. Neque ego alienum a vero crediderim, in hac reorum causa congelium plus inuidiae in Albanum , quam ipte ..... . A. commeruerit . Quin etiam viros sane quam graues assirmasse legi,
et T. post allatam ab Hispania capitis sententiam, scripsisse Regi Albanum , in eius patratione supplich tardiorem essiet quotidie se, ob ea quae inde secutura praeuidebat: Regemque iratum Egmontio partim ob fidem, quam is in Hispania dederat, non seruatam, partim M. ob Margaritae Gubernatricis iteratas de illo querimonias ad Regem, se accedente spinosae Cardinalis, qui pleraque tunc moderabatur , impulsus increpasse Albani moram, remque protinus confici, Vt pridem mandauerat, imperasse . dii talis e tamen Albanum tamdiu supplicium, dum Crangio Brabantiam inuadenti obviam ire coactus est. Haec autem quamquam non perinde apud omnes fidem habitura , ego tamen a plurium in Albanum odio deterreri nequaquam debui, quin, uti acceperam , memorarem . Sicuti neque populari fauore in Egmontium praeterire habeo, quod video ei a non- Aassis isti a nullis crimini datum : nempe accepta illum pecunia dissimulas e in ri ... . ,. prouinciis tuis aliqua, quae homo militaris, nec magnopere expen- εών - .dens, quo traherent huiusmodi momenta Religionis, obsutura solido sacrarum rerum statui numquam etiistimauerit. Hanc tamen culpam , cuius ego vestigium nusquam viderim inter accusationis capita, in quibus nihil utique per incuriam, aut clementiam printermissum est; facile mihi pei suadeo, nullam fuisse. Vinum quo res fuerit, in Fgmontium , atque:Hornanum, Gandauo Brumhas ... a. tertio Nonas Iunii aduectos, ab Albano Duodecimuiralis concal j etro: et supremo, delegata sibi peculiari ab Rege ficultate, quam in Torqua- . .
tos equites exerceret, capitis sententia Regis nomine lata est: missusque Martinus Rithouius I prensis Anta fles, ultimae necessitatis nuncius adiutorque. Et fg montius quidem , eis snem metitis suis flonge imparem doluit, ingemuitque s composito tamen animo, uti fortem virum decuit, solum de uxore filiisque sollicitus, hane Philippo Regi epistolam etiarauit: cuius ego exemplar Gallim itiis,
ca scriptum lingua sie enim ille seripsito ad Margaritam a Christophoro Assotiuillio missum hic latine reddo. DOMINE , quando: . ipum est tibi, addicenaum esse morti humilem fidumquὸ fili stita stimiae fumulum, qui non adio inquam intenAt anamum ac mares, quam in obsequium tua : pro quo, mii superiora testantur, nec labori ahqtiando , nec fortunti peperci meis, immo malle perictilis ob /ci mittim ipsum:
262쪽
rari amplitudiat tuae /vel minimum posset; non ram litori me cum imorte centies eo Atiassem. Propterea non auόsto , quin et,Ii explorate
eo notieris ea, qua Uc sunt gesa, prahe intellieturas sis, qua,ta mecum iniuriasse actum, iam tibi de me persuasere id, quod ne euitatierim quid . cuius rei testem appello Deum , precorque, et i huic ahimis ante
siti iam his, hiate sistori reddat, si quia omisi ex ijs, quae Fregi, prouineis, uὸ Lbera me credidi . Ora itaque re, Domine , nitit mitra oriaturus , t pro mercede laborum ociorumque meorum , commiseratio te capiat aliqua eoniugis meae, atque indecim liberarum, famulorumque, quos utis aliquot amicis commenΔtos relinqvis . Id mera fucturum te, prottia innista clementia, mihi certo perstitares, mortem seliturus,
quam exeipio libent me, certis hoc mes sinὸ multis satisfictum iri. Eruxu is, quinta Iunij, duabin a m/Ha n/cte horis, anno mill -ο quinientesm. agesimo octaus . Maiestatis tua sitimiuimus, sideli usque, atque obsequis ismis sua tus, ac famulus mori pariatus, Lamoratius montivi. Epistola Regi transmittem da, Iprensi Episcopo tradi . . .. LMA 'a vita que noxis apud eum consessione expiatis, noctis reliquum rara κιῶ. Ἀναι placando diuino Numini, simandoque animo, 'prens procurata ' te . transegit. idemque praestitit, eodem Antistite, alijsque adiuuantibus, Hornanus . Mane, ipso peruigilio Pentecostes, conspectum est in foro, Iuliani Romeri legione obleso, ferale pegma pullo instratum panno , ac duobus puluinis ante argenteam Christi patientis e giem. Quo perductus sub meridiem Fg montius, comitan-'' libri 1piensi, ae Romero, post aliquot pias, preces, exutus per se damascen toga, abiectoque pileo, ac paulum cum Ipnens collocutus, in genua procidit venerabundus ante Crucem, nocturnoque capitis tegumento ad oculos producto; a carnifice, qui sub pegmate latuerat, quemque olim famulum eius a pedabus suisse se tunt, obtruncatus est. Secutus deinde Hor nanus eadem constan-
,: I tia ictum carni scis excepit. utriusque capita geminis praesxa pilis serieis duas horas spectaculo fuere. Corpora statim auecta in vicina templa , ac postridie cum capitibus ad suarum quaeque iurisdictionum oppida translata, atque honorisce condita. Funestum fg monti j snem namque hic in omnium amoribus erat) doluere Bel gae odio maiore, quam luctu . Fuere, qui linteola, contempto periculo , Egmoniij cruore consperserint, seruauerintque, seu monumentum amoris, seu vindictae irritamentum. Alii plumbeum locu -
... Ita. ...i tum eXOsculati, ultionem minitari nullo gelatorum res prctu aus 'M mi sunt . luee tisuere, qui acria illa Belgarum studia, execrariCnem --que Albani nominis animaduertentes, assirmarent, ea caede stabili Θρνι νώπη tas tunc primum esse foederatorum partes : praesagirentque breui Belgium omne tumultibus, contra quam Albanus existimauerat, inuoluen-
263쪽
iue 58 inuoluendum . Crevitque de ea praefigitione inde quoque ferino, quod statim post patratam necem , in agro Lovamensi sanguinem pluisse nunciatum est: FACIII multitudine ad ea credenda , quibus odiorum suorum causa habera diuinitus rata vadeatur. st sane ab aliquibus haud dubitatum est, quin eousultius egisset Albanus , si clam punito Egmontio, non eam scenam ac pompam ingratae ni mium populo tragoediae conquisisset. Etenim1MAIE admouentur oculi speetando illius iupplicio, cuius causam commiseratio melaorem facere videatur . Ad homo in terrorem, quo tunc opus eYistimauit, intentus, inuidiam odiumque sui facile posthabuit. Fertur Gallicus legatus, qui spectaculo oceoltus interfuit, seripssse ad I.; in Carolum Regem , Vidi se se in Bruae sto fra secti m tam merticem , cu in virtute his Gallia con remserit: clades significatis illatas Gallieae Nobilitati ad sanctum Quintinum , & Grauelingam quarum praor magna exparte, posterior quanta erat, montio debe batur . Decessit an nos matus quadraginta sex, relictis ex Sabina Ba uarica, quam Spirae praesente Carolo Quinto imperatore duxerat, feminis octo, maribus tribus t quorum primus patris virtutes , lacundus non nisi odium in Hispanos relictum sibi putauit a patre,e1 tertio Regi fido soboles tantummodo superfuit. Fratrem habuit, C v. Carolum Catirem secutus in Assi eam. Obiit in Italia: sororem , ex qua nupta Comiti Vada montio nata est Francisea Henrici Tertii Galliae Regis vetur. Nobilitas familiae peruetusta: potentia olim maior, quum Geldriam figmont ij Duces obtinebant. Centi cognomentum ab Egmontio, oppido in extrema Batauia ad littus occidentale, ex quo Comitis appellationem semper usurpauit La- moralius, quamuis Gauerae ad Scaldis ripam sitae, non procul Gandauo Princeps esset. A Carolo Quinto creatus aurei Velleris equesta Philippo Rege nobilictimis prouincijs Flandriae, atque Artesiae prae cs est . Vir plane dignus , qui ob heroicas animi corporisque virtutes lon alium sortiretur vitae snem. Quamquam illa ipsa moratis inselicitas ut commisi ratione creseunt omnia)non parum ampli scauit virtut in opinionem, & fhis in paternorum bonorum postessionem a Philippo Rege reu eatis,fiaudi non fuit. At vero philippus Comes IHoitianus .&ipse aurei Velleris eques, quatuor annis natu maior figmontio decet 1it: Montinio fiat re capitis quoque damnato ob eandem cautim in Hispania, quo eum cum Bergens Marchione legauerat Gubernatrix. Neque Hornatio minor, quam Egmontio nobilitas erat ex Gallica Mornorastiorum gente; cui se parem utique praestitit, rebus ad Sanctum Quintinum strenue gestis, praefectutisque tum Belgici maris, tum priri orianorum militum magnisce administratis: quum militiae rudimenta posuisset sub Carolo
264쪽
Imperatore, cui ob Hornam Cauarei iuris oppigum in Geldria su- , 368biectus erat: ducebatque inde Comitis titulum, quamuis aliorum in regiis prouincijs oppidorum arciumque potiretur Deseri profecto haud modice potuisset huius viri mors, si1 non Fgmontius omnium lacrymas consumpsisset. sapaen/Tro Ris 1N hunc modum peractis, toto impetu in Frisiam mouere
statuit Albanus, praemisso cum parte copiarum Chia pinio Vitellio
mihelis G .. castrorum praefecto; qui Groningam ingressus, eam urbem, contra
g in Ludovicum Nasauium obsidentem , strenue defendit. Tum ipse , iustis exequiarum, moesta militum pompa, olutis Comiti Arem bergio; Bruxellis, exeunte Iunio, contendit Antuerpiam : relictoque ibi Gabriele serbellonio cum octo Germanorum centuriis adureis urbisque prauidium, substitit Bustoduci, expectato Cresso- rimabis
. nerio cum septemdecim curulibus tormentis. Inde prosectus suberio.=. initium Iulij , traiectoque apud Grauiam Mosa, Arenacum Gel- ρ- driae, dein Dauentriam Transsilaniae peruenit . ubi paulum reti- G. , nuit exercitum, certior ab exploratoribus suturus, an pontes aliquot sustinendis tormentorum oneribus pates solent. Et illi non longius ruti is Dis multo prouecti, tympanorum strepitu procul exaudito , mos &ρ 'usi uexillis quatuor inspectis, illico ad Albanum redeunt, aduentare hostem, inque proximo esse reserentes. Isi etsi aegre adducebatur ut crederet: quia tamen a speculatoribus diueris, uti assolet, nationis id asseuerabatur, propere Tribunos , presectosque admonet
pugnae, aciem instruit, simul alios, qui propius observent hostium numerum ac vires, immittit. Quibus inde digressis in conspectum
R. am ν - veniunt vexilla quatuor praelata totidem curribus velo ac fronde in-i in quibus noua nupta, magno agrestium circumludentium comitatu, in vicinum pagum, belli secura vehebatur . Enimuerore ad exercitum relata, non magis deridiculo suit exploratorum incuria, quam ludo ea rusticorum inter arma simplicitas: versoque
pioinde in hilaritatem repentino illo pugnar apparatu, praeteriens ante aciem sponsa , festo seloporum plausis consalutata est. Mansit DAE m que facti memoria in V uallonica militia, ut procursatores explora- ', 'ia '' iore,que si reditum ad suos paulo meticulosius festinauerint, Num
sponsam viderint, militari ioco interrogentur. Sed Albanus damnata ea mora, moraeque authoribus acriter increpitis, Groningam intrauit Idibus Iuliis, paulo ante meridiem. eaque ipsa hora, vi erat in equo , exploratum hostium castra, quae tribus Greninga millibus passuum aberant, ipse paucis comitatus recta conten3it. Reuersus, ac relicto ad urbis praesidium Brutis uicensi Duce, sequenti diem . . ..M. nam celeritate opus erato in hostem vadit. Frant ei peditum mil-rum At.' μ' ita ferme duodecim , tria equitum , veterani milites plerique, cen-
265쪽
68 turiones praesertim, ordinumque ductores . Nec pauciores pedites Nassauius numerabat, equitatu inserior erat . auditoque Albania fluentu, sex inde passuum miliabus castra mouerat, subitarioque vallo, de aquis circumsepserat. lnsecutus illos Albanus iubet Gaspa-iem Roblaum Billii Dominum, assumptis ex equitatu peditatuque mille ac dueentis siclopetariis Hispanis atque V uallonibus, basiariam aggredi castra, non tam spe tunc quidem eorum potiundi, quam ut exploraret vires hostium, eosque moraretur, dum Cressionerius tormenta promoueret. Sed tantus siclopetariorum ardor, vel potius tanta hostium ignauia, siue dissensio maxime Germanorum fuit, ut desertis ex utraque parte munitionibus in fugam se ultro coniecerint. rei qui incensis, quae poterant, castris, subtraxere se pugnae . Ex quibus haud pauci, dum nullo ordine, nullo Ducum respectu diffugiunt, aut soliis, ac paludibus cum equis hausti, aut ab Insequentabus. abiectis turpiter armis, proculcati sunt. Caesi ex hostibus paulo supra trecentos, ex Regijs non nisa nouem: maiori haud dubie strage futura, nisi suos Albanus signo reuocallat, veritus ne obscuro iam caelo in caecas fallentesque ubique sessas, inextricabili errore, se se milite, induerent Sed quinto post die coma pensavit Ftenim iussis Caesare mutiato Marchionis Piscariae fratre, di Curtio Comite Martinenglio cum aliquot turmis fugitiuos non
deserere, ipse cum exercitu, una ante mediam nostrem hora, Gro-ringam rediit: statimque euoluta nondum nocte, Dux inquies , &occasionum haud segnis, copias educit, ac duodecimo Kal. Augusti hostem assequitur. s sTITERAT Nassauius in aditu priliae Orientalis . ad Gemin- s. gam pagum , inter sinum Dialiartum, ae sumen Amisiam . Habebat a tergo Emdam, partium amicam urbem, excepturus inde commeatum per Amasiam, atque Crangium fratrem e Germania venientem : circum, paludes crebrae, & confusa aquis itinera absterre hant subiturum hostem : solum a sonte inter subiectos instabilesque, coeno campos, cali a unus contra suuii tumores late firmatus emi nebat,atque excurrebat in castra pagumque, isque tormentis decem oppositis inaccessus. Sic ille castris locum delegerat, munieratque Sed TlMOR 1 nulla munimenta satis sunt . Timorem auxerat iterata Germanorum seditio paulo ante priorem cladem coepta . Quum enim aliquot illorum cohortes, quia stipendia non soluebantur, Nassavij Praetorium circumstetissent, exprobrantes, quod eorum aliqui cogerentur fame emori, pane biduum non gustato, ideoque transfugium minarentur; promissis a Iusto Schouuem burgio in se- η - quentem diem viritim ducenis placchis, repressa utcumque seditio est: quod tamen stipendium, ingruente stabitaria, uti narraui
266쪽
.... . . e mus ab Duce Albano pugna, persolui non potuit. Idcireo mile, is spespud Gemingam a fuga consistens promissa repetebat , instauratao k; iso ἡ . . serocius seditione. Quae Albano ex captiuis cognita, atque in exer- eitum de industria evulgata, adeo militum animos erexit, ut Centuriones ferme omnes, magno nationum certamine, sibi ediposcerent inuadendum ipsum tormentorum suggestum, idest periculi auiti iam, uia ah .. ac belli summam. Ex quibus Lopesi Figueroat cohors, quae in eampos deseenὰerat ad Albani sinistram per suminis aggerem ducentis tho τι lasa. exercitum, iussa demum est id attentate . Habebat haec cohors plerosque militum armatos eo praegrandium tuborum genere, quos furcillis operose librandos, ab Duce primum Albano translatos bis . , Λ.. suise ad usum campestris militiae supra memorauimus. Hi ergo, ii . 6.ιών λ', i. . dum Albanus quas a fronte aggressurus hostem, obiectis contra eius tormenta vimineis corbibus se se communit, ac leuibus aliquot
praelisis interim proludit; strati prius humi, fusisque ad Deum precibus, s Figuerca insigni erga Dei Matrem fiducia verba praeeunte )
per coenum ac paludes eniti, e latere in accliuem tumulum aggeremque tormentorum insiliunt, paucis ab ea parte aditum initio propugnantibus, quasi per sese tutum mox aliorum accursu, post atrocem dimicationem, tormenti; a Dique potiti, viam, quae una aggrediendis castris erat opportuna, ceteris aperuere. Qua parte immissae Albani legiones non modo castris exutum extra munimenta
vallumque pepulere hostem, sed inde palantem vagumque, qua tum ad Amisiam patebat infra supraque campus, continenti sex horarum internecione deleverunt. Etenim uti scribit ad Marga 1itam Austriacam Hubertus a Valle, qui pratio intersuito numquam maiori aut ignauia, aut contumacia pugnatum est: si pugna tamen illa, & non verius strages fuit. Plerique Germanorum abiecti, ad pedes armis quasi se dederent, eo promptius trucidati: multos absumpsere paludes, in quas se alter alterum in suga trudebant: plures serrum, cui terga dabant, velut obnoxia virgis mancipia :plurimos vero sumen Amisia, quo se praecipites immittebant, licet sint nandi rudes, atque armis graues, eoque statim plerique absorpti, paucis exceptis, qui dum aquis assueti tranant, a selope arijs in ripa, tamquam anates, per ludibrium fgebantur. Ferunt, visa ab ijs, qui sinum Duliartum sorte nauigabant, pileorum aquis innatantium multitudine, nam mare, quod certis increscit, ac Aecrescit horis, in recessu aquam fluminis, simulque cadauerum exuuias secum attraxerat) intellectum esse , magnam enimuero pugnam stragemque proximis in eampis fuisse commissam i atque ex pileO- tum sorma longe ab alijs diuersa, qua Germanae cohCites ac turmae si ,
pro galeis utebantur, iudicatum , penes Hispanum stetisse victo
270쪽
,es 8 riam. Quo sectum, ut nuncius rei bene gesta: Groningam propere immissus ab Albano, repererit praeter omnem opinion m ac fidem,
ciuitatem rumoris iam plenam, Cladisque ac victoriae non ignaram, nempe eX mercatorum nautarumque narratione praemomtam . Sic T Li olim confligente cum Sabinis Romano exercitu Anienis ad ripas,
vis a Romae in Tiberi, in quem deuoluitur Anio , cognitaque fluii intia Sabinorum arma victoriae Saudiam nuncijs p ripuerς - CV Μ.--., .. . sorum numerus ab ijs, qui inteIsuere, varie proditus. Propius vero habitum, edi hostibus non pauciores sex millibus: ex regijs non plua τώμην. res septuaginta Aesideratos. Quamquam duodecim millia passuum: I. e. oppletus eadaueribus hominum equorumque campus immensam s. q. ti oculis caedem late subijciebat. Nec parum praefla suit: viginti ho- s, stium signa, decem maiora tormenta, sexque illa musca Aremberris gio nuper ablata, ingens Nasiavij, Hoc listratani, S: Schouuem bur gij supellex, impedimenta demum omnia in manus Hispanorum
deuenere. Hochstratanus pridie quam pugnaretur, a castris aeger
abierat. schouuemburgius sub pugnae principia cladi se subduxit. De Nasiauio incertus primum rumor emanauit, relatis ad Albanum armis ac vestibus, quas illo ipso induerat die i dein rescitum est alio ravestitu procul ab hostium conspectu suuium tranasse, intellectumque vestes consulto reliquisse, ut pro mortuo habitus quaeri des-neret. Plane renovari visa est, in hac Frisiana prouincia, Caesaris i. Germanici olim victoria ex Arminio ad Visurgim , alterum Frisiaramnem: adeo cum barbaris ad Romanorum satietatem ludumque cassis, cum strage tranantium:Visurgim , cum Arminij non agniti fuga, cum pratio totidem horarum ad noctem progucto, cum campo 'totidem millia passuum cadaueribus strato: haec, quam dixi adsumen Amisiam, pugna consensit. Nec dispar utrobique victoriar ara Ioa monumentum ad posteros erectum a Ducibus eY hostium spoliis.
nisi quod in Trophaei dedicatione modeste omissam ab Romano ' memoriam sui, Hispanus liberaliter adiecit: ideoque Germanici appellationem in titulo fama substituit, Albani nomen inuidia cito deleuit. Scio hanc victoriam miraculi loco aliquibus habitam, &pontificis pii Quinti precibus, qui Albanum & litteris & pecunia in L. st
Cheusios animauerat, attributam . Certe Christophorus Assonuit-lius, qui Albanum intimus consiliarius comitabatur, rem uti eratar. Iur. gesta perscribens, assimat: Consideranti sibi delectum a Nassauio locum, ex una parte adeo & situ & ingenio munitum, ut longe
maiorem, quam Albani exercitum contemnere tuto posiet: ex altera tam repente, tam sacile a paucis expugnatum , merito hanc victoriam miraculi similem videri. Et Albanus, ipsa quae pugnam excepit nocte, nihil prius habuit, quam ut victoriae nuncium mitteret