장음표시 사용
311쪽
o ἡa....is minarentur simul ac laudarentur. At vero ciues Middelburgensi,
p ' Mi/- uti conuenerant, populationem redemere trecentis sorenum mil-- libu, Oia tigio persolutis: quem tamen ex vamalitiis aduenarum mercibus confecisse forenum decies centena millia compertum est . Sed cladem hanc mari acceptam, terra melior Hispanus statim reddidit Moetis ij, DUXERAT c Germania septem millia peditum, quatuor equ1- tum Ludovicus Nasiavius Principis Crangii frater, una cum Henii co fratrum minimo, & Christophoro Bauaro palatini Septemviristio: tentatoque nequidquam Mois transitu, constiterat in Gel dria, specie quidem Germaniam repetendi, re autem vera Ne mago intentus, eaque in urbe Orangium e Bomeliana insula excepturus . Sequebatur illum ex altera Mois ripa Hispanus exercitus, ductore Sanctio Auila, veterano milite ex Albani disciplina . Qui op sum ..tirier portunum ratus , anteaquam ab Orangio males, qui expectabatur, adueniret, aggredi Nassauianos ad Mochemum pagum, 1nter Va- Mhalim ac Mosam tumultuario aggere communitos, deportatis transsumen repente copijs instructisque, bellum pariter ac stragem in-- tulit. Quae sane strages, Regijs ob iram ex stiperiori clade conce- η - ς-- - ptam praeter modum serocibus, tanta duarum spatio horarum ivit, ut exercitus propemodum omnis partim caesis, partim captis hostibus deletus sit: tresque ipsi effercitus Duces Ludovicus Nassauius, eiusque frater Henricus, & Christophorus Palatinus, seu pugnantes interfecti, atque equis obtriti, seu paludibus hausti, neque enim unquam reperti) miserum in modum una perierint. Inuenio qui
N., ikὰ--; scribant, Ludovicum , quum aliquandiu inter cadauera iacuisset, F i narrat , ὀ caesorum aceruo elasti proreptasie ad Mosam usque, ibique a ru- asti eis illac praedabundis repertum vulnera lauantem , nec agnatum
barbare interemptum spoliatumque . Virum sane pugnacis animi, militarisque facungit: sed turbidum violentumque,ac Crangio fratri ut amore geminum,ita prudentia longe alium ac diuersum,quique inconsulte ferox, impetu magis quam consilio arma circumserens, sortunam plerunque aduersam merito suo ea pertus sit. Signia, tormentis, castris, omnique praeda, paucissimis ex suis desideratis,
abunde potiti sunt Hispani. Porro victoris decus tanta uti fit in te biis prosperis o mirum quam multi sibi vindicarinti militibus in
'κ stimina nationum contentione Auctores certatim sam praehabenti bus Hispani, Auita Duci primas havss dubie tribuerunt, signis praecaute iuxta ac festinanter illatis, Belgae, Agidio Barlamoni ij Comitis filio, Hiergij Domino ; qui cum equitum ala extra ordinem posita, nutantem alietibi aetem opportuna impressione restituerit: itali, Ioanni Baptistae Maiehioni a Monte; qui lanceario-
315쪽
rum equitum, quibus praeerat, agmine in plures parvasque turmas pressenti selertia distributo, atque a latere tapius incurrens, longe superiorem numero hostilem equitatum astu superauerit. Ego,isicut in campestri certamine locum esta complurium virtuti non dubito; ita magnam laudis in eo partem meruisse Montium facile mihi persuadeo, quippe donatum hoc nomine a Philippo Rege, annuo Teditu quingentorum aurCorum. Quamquam Inique agitur cum militibus, dum omnia transseruntur ad Duces. Perinde ac si lous , M. oculis tribuenda se pugnae laus, quod primi designauerint in hoste nisue auara. vulneri locum : praeliaribus vero decretorvisque victoriae manidus nihil debeatur. Exploratum habeo, Petrum Antonium Perottum Sentinatem , virum non minus a familia, quam a se nobilem, contulisse persane multum ad eam victoriam Idque Hispanorum peditum Tribunum Francistum Valdesium, S patentibus & priuatis ad Regem litteris testatum reperio, egregie hominem collaudando, quod ante omnes Mochensem pugnam fortiter auxia ac laticiter m-choauerit. Ducebat hic eo die Camilli a Monte, qui alibi curabat, tam-
equitum centuriam. Pugnabatque in fronte Nasiaviani exercitus, agmen quingentorum equitum : quorum serme trecenti ex eo erant Raatrum genere, quos a pluribus breuabusque siclo petis, atque aliis ferreis telis, Ferreolos vocant. In hos educturus lo. Baptista a Monte, quas partitus erat, turmas; iubet Perottum cum una ex1Isante alios in hostilem equitatum incumbere. Ille e sua centura a turmam viginti quinque lancearijs constantem tanto impetu opportunitateque impulit in aduersi1 agminis latus, ut loco motis in frontestio petarijs. t qua sepe de causa maximae factae sunt inclinationes praevorum sexaginta ex eis ab reliquo agmine abstraxerit. abstractosque facilius aggressius, noua pretessertim auctus accurrente turma uicet illi & militum numero , α pilarum procella niterentur actor dines se recipere, interclus, tamen hastis reditu, omnes ad unum contrucidauerit. Quae res dissoluto turbatoque praeter modum agmine, primus haud dubie ad victoliam gradus fuit , Namque ab aliarum subinde turmarum incursu magis magisque distractas equitibus , ac fugam circumspectantibus, dum auxilio aduolat selecto cum agmine Ludovicus Nallauius, interceptus ipse a Bernardano MendoZa, atque ab Antonio Olivera, qui agmina coniunxerant ;non modo trepidationem suorum non repressit, sed eorumdem l ga inuolutus, inuadentium hostium siuccumbere impressioni Coa- - - ..ctus est. Sunt qui scribant, in ea primam pugna vasium, ut soli equites lanceis armati sciopetarios equites prostigauerint. Ego tamen praelio ad Renteium castrum in Actesia commisso, annas ante Mochensem cladem serme viginti, Caesarianos Rames eodem armorum
316쪽
morum genere pugnantes, ab hastatis Gallorum equitibus supera- i 3 4
Τενδιι farinas. tos obseruare me memini. At vero Perottu S in eo quoque primas
tulit inter suos, quod fracta in hostem lancea, educturus gladium, quum sensisset deesse manubrium pilis hostilibus excussum, vaci num Raitrem serociter amplexus, ferrum e manu abstulit, eoque suis armis interempto, strenue, qua maior ingruebat vis hostium , pugnabat; quum traiectus pila per renes, nec pugna ideo relicta donec ambigue certabatur, absoluta vero, exanimis reductus in castra, ac paene comploratus est Conualuit tamen haud multo post, eo maiori sociorum plausu, quo pluribus eum laudibus prope funerauerant. Quam ille in exercitu famam usque adeo cumulauit rebues sub Alerandro Farneso sortiter dein gestis, ut quod ingens ipse virium atque animi foret) militari cognomento, Italiae Paladi-nus appellaretur . ,emrto , L TAM prosperae victoriae fructum atrox Hispanorum seditio pla ma BiDa,. u 114 perdidit Multis stipendia multa debebantur , plerisque annC- rura, , a/is. is, a. ia Ium trium. Ea sanctius Auila liberaliter ante certamen pollicittis.
si ili,consecto disserebat, vacuus ipse tam grandi aere, & natura per
se uetus. Enimuero miles & a victoria, & a causa ferocror, quam promptus ante subierat pugnae aleam, tam deinde mercedum pa I ctiones implacabilis expo1cebat. Ergo in centuriones insurgere, miscere manipulos, Auilae accurrenti increpantique, minaciter ob-s GitUMM strepete : Vbi promissorum fidem p mbi meis curam non.modo commota militum non procurantis , sed etiam eorum p/stulata fastigi iis 8 Alppofecto militarem otidientiam a Trilunis, a Zticibus magnifice pria,
euri,mioque. Illoriam arbitris .andum isauersus ignea torm rerum oria: exeipienta constanter muti a mortesque Mon alio iκtodum pretio, nisi
mi ultorum se sies, suorum aggestu corportim quodas Ario Masilmilitum anima mitius haleri. e n licere Diaei a militius mitiam in horas exposcere,non licere autem militibus . Dura alimenta mitia in menses efflagitare Θ Ecquia gentis artificiam ope diumque iustitis repetere L-lorum suorum pretia , quam se, qui non qualemcumque operiam Αἰ-Femque , sanguinem ac miram aliena Lminiationi iacent' Haec quoianiam versis in Ducem armis obiectabantur, impar gliscenti multi- s -- tu litii Auila, quum nullies pollicitationibus semel decepti placaren- α. . A. tur FlisPm, pedem inde trepidus auerterat. Tunc collatis inter sedis, capitibus tria serme veteranorum millia nouum sibi Ducem Electum vocant) ex fiditiosorum more ereant: nouam ordinant ipsi Remp. ac partiti inter se belli munia instructo agmine Antuerpiam Misisti. sp, petunt, melioribus nequidquam obsistentibus i quin etiam spretis, με qu quos re audita, cum certa stipendiorum spe obuiam miserat Requelanius.
317쪽
i χτ4 quesinius . Quorum uni e Societate Iesu delecto, is erat Petrus Tri- stosti, Hispanus, vir apprime facundus, ac militi acceptus o quum
anesie in eam sententiam , ins Diteque declamaret; paucis respondisse feruntur Num/raret ante pecuniam, mox contioni attento habi- se,. ista se furum. Satis iam duram esse everborum meuniam postulare se, quorum Φρ ριμην.
sunguis pro Rege fusus si in altera lanci, in alt/ra uentum ab Rege de situm phnderatiar inutile illam praegrauissurum. Inde hominem plura additurum tympanorum strepitu interpellantes, infestis signis An tuerpiam Hispanis, qui in arce erant, haud grauate admittentibus J in gregiuntur: partitique sibi eY militati designatione opulentiorum domos, Requesenio, qui eorum postulatu minisque vrbe iam emiserat Vuallonum praesidium, superbe denunciant, Nili ab eo stipendia illico soluantur , si sibi suo arbitratu soluturos. Eorum mox Quumque promisa in certum diem adhuc differrentur, nouo iuro - , ....
re,quasi ludificarentur, impulsi, ante curiam, ubi Flectus agebat, ar- . Misitim reati conueniunt: ibi subitariam attollunt Aram, peractoque in ea Sacrificio, omnes iureiurando se obstringunt, Flecto sese obtemperaturos , nec quieturos ante, quam stipendia ad assem usque numerarentur . Id vero ita non tumultuose in eo tumultu, sed rite atque
ordine peragunt, nihil ut per seditionem fac re viderentur. Vsque adeo vel armatus furor ordinandus est, frustra ne surat. Quin etiam eri uni inibi patibulum: edicuntque Electi nomine, Eo supplicio af- ὸ fis . . sciendum, quisquis in posterum rapinae, aut furti cCmpertus esset. idque seuere adeo seruatum a milite, duobus illico suspendio mulctatis, ut nullum exinde erimen huiusmodi Antuerpiae auditum sit Et valuit ea modestiae species, & praeteritorum moderatio, Vt par- sti .isdiata tim Antuerpiani, imperata sibi certa pecuniae summa, partim ex Regis arario Requesenius, argento etiam ac supellectili sua oppigneratar additis praeterea stipendii loco a mercatoribus nam pecunia satis adhue non erat) pannis sericis, laneisque ; militem post quadragesimum ac septimum diem abunde placaverint. In quo 1llud utique memoratu clignum non omiserim, praesertim maha traditum ab ijs, quorum opera peractum est. Persoluerat militabus sti Pendia Reque sinius, quum afl eo; grandi pecunia ditatos accellere, uti mos est, pauperum complures, & praecipue emendicantium ordinum Religiosi. stipem in tempore corrogaturi. Et militum pler1que in magna tunc quidem nam morum affluentia, quippe trium annotum stipendiis, aliqui etiam quatuor aucti erant) Uue pro Innata oenti pietate in Religiosas familias, siaue quod OMNis oborta repente copia vilior habetur ; liberales adeo erga supplices fuere, vesela Franciscanorum familia quatuor storenum millibus donata sit. LVerum ubi animaduertere milites, inter Religiosos propemodum
318쪽
omnes ope aspersos aliqua, e societate Iesu adesse neminem di tui 1 4 4 tamen ordini, ob assiduos in castris labores, atque impensa in aegro tos milites ministeria, plus se quam ceteris debere fatebantur ;Ahristi; an misere aliquem ex suis, qui Patres animaret, ne in ea publiea largi- tione solos sese immunes paterentur . Sed Patres actis homini gra- tijs , quum paulum tergiversati, denique negassent, quidquam se accepturos ab ijs, antequam male ablata dominis redderentur; illi iti -ο, .., is nihil inde offensi aut retardati, duobus e suorum numero designa
arum domum tis, haud exiguam nummorum summam coegerunt, miseruntque
''' ia societati, domum: haud ignari, pRApsENTEM pecuniam non perinde repudiari, atque promissam . Enimuero admirationi Patribus suit ea militum constantia, quos superiori potius responso su gentis opinabantur. Et quando omelis certabatur, partes suas
duxerunt esse,homines praepostere pios condocefacere,ex eorumque mentibus aut errorem , aut contumaciam amice depellere . Itaque
.a alia adit illos e Patribus unus militi perquam gratus,eoque liberiori ora-a errai tione admonet. Eortim liberalitatem non rethi as se, quasi Familia se is Decessitatibus non opportunam: sed COR DI non esse Deo largiti es ex alieno. Ariminissent, quamcitu sese, quamque laute apud Mnture miles ot eupatis eorum domistis Iu tineatierint j quam minaciter ac praelicenter initio seditionis in eisium forfontis inuasi int eo in aliqui. Cur igitur,aum homines are sint, in quos ivltro pecuniam congerant, illos, quisus iure ae tar, iniuriose praetereunt f ώuin potitis in ea partitione curamiae metiatam tali rent ae renuiorum eluiam inὰ gentiam1 fletiantes,
o pense Auitatis gratiam inirent, animaeque ipsisuae ae fumae consulerent. Non frustra haec dicebantur apud milites, qui praeteritorum necessitatem excusare hoc quoque liberalitatis argumento cupiebant. Quare ab illotum primarijs vel religione tactis, vel seditionis ignominiam abolituris, nouo certe exemplo, multa in ciues distribui, nec M.tia .. . .., pauca quae vi abstulerant, coepta sunt reddi: tanta Magistratuum vist Aura a j - admiratione plausuque, ut laudari publice militem, di exponi po-
.is ..., . pulo adhibitam an ea re a Patrihus societatas operam, eorum que
commenJari continentiam pro concione voluerint. At Reque se nius non ideo militibus fidendum ratus, condonatis & obliuione consepultis, quae obuenerant, renibus, eos ad obsidionem Lugdu- x. . nensem, quam superiore Albanus anno incoeperat, Omnes immist: magno sane metu, curisque liberatus, in quas homo plus nimio, νι . .... sibi de suorum obedientia, vana opinione pollicitus, se paliter sc1 is salii. . ciues imprudenter induerae. Nisi forte id consulto permissum fuit,
ad praesentem inopiam Regij ararii subleuandam : uti suspicatos
tunc esse aliquos , scribit ad Margaritam Austriaeam Parmensem et . tui.
Ducem, Episcopus Namurcensis . Ergo Hispani Bruaeliis a Reque senio
319쪽
senio paululum retenti, dum ipse coactis iam prouinciarum Orsinibus , generalem noxarum veniam ab Rege transmissam promulgauit, minore quam Albanus apparatu, sed ampliore liberalitate, fructu tamen ob intempestiuitatem non multo maiore; Lugdunum Batauorum animosius quam selicius rediere, Franeisco Valdeso
o principio quidem Valdesius expugnatis hostium munitioni-
hus, mox aliquot castellis circumpositis,& intercluso undique commeatu, urbi habitatoribus frequenti extremam prope necessitatem indixit. Addidit tamen ad Lugdunenses elementer epistolam, qua gnarum se illorum inopiae ostendens, molles nihilominus gessendae urbis conditiones offerebat. Sed illis contemptim serociterque respondentibus, Alimenta sibi non ὀfutura, vin/c tim bracchiam re- ριδευαι--sareed hoc esuras, dextero ad libertatem iviniam reservato; Valdesius
festinatis per iram accessibus, arctiorique in dies obsidione Lugdu- 'no imminens, usque adeo grauem in urbe tumultum,ciuibus Iame passim expirantibus, excitauit, ut plebs ultimum tolerantiae iam e perta , ni Consules deditionem properarent, patefacturam se hosti portas, palam minaretur. Notum id Valdesio : ideoque nutantem ea discordia ciuitatem impulsurus, aggressonem ab uniuerso exercitu imperat in tertium diem. Interea Hagam, propinquam V Ibem,
itare non omittebat, amore captus illustris eo loco seminari quam , o si , --
quia coniugem animo delegerat, sclusitque non post multo) assiduis illam obsequi ju, atque amatorio ambitu, Belgica libertate , sectabatur . Forte in eum diem, qui oppugnationem urbis pracedebat , celebre iam ante conuiuium in te minae gratiam designauerat Hagae Valdesus: intereratque, quum tristiorem illam conspicatus, sciscitatusque anxie causam; respondentem audit, Non posse se non grauiter maerere , obuersante sibi ob oculos Lugduni imagine direptionibus ac caedibus in sequentem diem destinati. Tot enim funera familiarium carorumque, quos publica ruina inuolui necesse erat, an non satis esse, ut sola tunc quidem consideratione metuque, omnem exuerent animo laetitiam 1 & audito deinde successu, insanabile pectori vulnus imprimerent 3 Valdesius, ne coniugij spem incideret, exhilarato illam animo esse iubet, secreto promittens, omissurum so aggrediendi consilium, eiusque amori condonatu rum obstinatae ciuitatis stragem. Quod is tanto liberalius pollicebatur , quanto certior erat,casuram per se se urbem esse sine cuiusquam impulsu, sine inuadentium sanguine texpressura videlicet deditionem fame . atque adeo imputandum gratiae putauit, quod usui Commodoque vertebati. Et sane altero post omissam oppugnationum die, gliscente acrius inter plebem urbanosque milites tumultu,
320쪽
de mittendis ad Valdesium oratoribus agitari caeptum est. Quum a s qpericulo dissidioque Lugdunensium audito a vicinis populis in urbis auxilium intentis, quando iam nulla processerant adhibita liberandae urbi remedia, a desperatione consiliu D capere constituunt. Lugdunensem agrum, adiacentesque Lugdunens campos crebri pa1sim nili euripique variis maeandris ac fleetibus pererrant: urbem
ipse intersecat, ac spatsim alluit Rhenus isela di Mosa, hic ad R terodamum, ille ad Goudam procul quidem excurrunt, sed promptis inde aquarum corriuationibus accedunt. Horum porro sum, num a maiorumque canalium alueos, ne, quam intumescentis iram oceani sentiunt ipsi, in campos effundant. certis aggerum quasi li- . . . neis circumscribit hominum industria. Igitur Hollandi, consilio cum Lugdunensibus, columbarum opera, communicato, perfossis disiectisque,quas annorum plurium labore sumptuque contra maris ais an νι taminum eluviones oppositerant, molibus: Mosa, atque isela, ipsoque Oceano, tamquam subitarijs copiis, in campos immissis; paternos late fundos, ae vicinos pagos aquarum inundatione texere : nempe ut per eas strages non minoris septingentis florenum παι millibus aethimatas: facta nauibus per agros via, obsidentium Hi- λα- spanorum castravi munitiones alluerent: ac Lugdunum quadragi ta milliarium itinere quod sde m excedit omnem) intrepide cumosisti mare. Cibariis ac milite ad nauigarent. Et vero noua illa species maris imter arbusta ac villas repente nati, nauiumque per liluas emergentium multitudo, potuisset vel Hispanorum oculos oblectare, quasi in Romanorum theatris illa spectarent aquarum miracula siluis
succedentium, ac ludicras concurrentium nauigiorum pugnas: nisimul viderent, insolito se demum spectaculo peti, atque auxiliares illas e coniurato elemento copias aduersum se dirigi, atque adeoclos, Ioism importato tot onerarijs nauibus ad obsessos commeatu, spem sibiti. 1..., z. omnem praecludi potiundae urbis. Cuius proficto urbis auesilio, haud sacile dictu est, quam multa per eam Opportunitatem e vici nis undique instulis ac portubus apparuerint instructa militi abombargisqne nauigia, summa omnium conspiratione, pariques . aduersus Romanam Religionem odio : quod multi etiam praeseserie gloriabantur, Lunulis pileo praesxis, attexto cum carmine: ' ea m is, quam Papa placet. Constat non minorem fuisse elusem centum quinquaginta nauigiis, omni bellico instrumento reo nitis:
neque elassarios infra mille ac ducentos, praeter nautarum mini ι - steria , enumeratos. Et tamen non cadebant adhuc animis Hispani: ιών. coactique, superante mari, deserere aliqua humiliore siti castella. a. tim .., tamen pertinaci adeo labore mordicus Obtinebant, ut alicubi ad a. aggerem contra vim aquarum atque hostium utcumque attollendum,