장음표시 사용
321쪽
I sτη dum , quum ligones, atque huiusmodi ferramenta descerent; ter-Mr, M - ram pugionibus foderent, ac loricis galeisque comportarent. Quod
ρ '' ipsi, i fideisse olim accepimus simili necessitate in eodem Belgio j vij. Ne tutos hyberna Quinti Ciceronis obsidentes, gladijsque squod
.. . . alia deessent) molientes humum, ac sagulis edit aurientes. verum maiore in horas periculo excrescentium praeter modum aquarum , Atinia, quas in plenilunio, continuato longius aestu, sanie praesertim cau ' . . . vi
PT to, congerebat mare; Hispani obsessi verius quam obsidentes, re- sentitio valdeiij metu sero utique damnantis omissam potiunda
urbis opportunitatem, intempesta nocte, depressi, in proximas fossas maioribus tormentis, obsidionem quarto post mense deseruere. Nee fuga ipsa sine clade suit: insequente illos hoste harpagonibus n/as . hiari. armato, idest perticis serro adunco praefixis, aut uncis per oblongos funes immissis, quibus grauiter Hispanos sauciabant,ac multos eorum captos in naues attrahebant. In quo mirum, quod de Petro Ciacconio BCrgiae subcenturione commemorant. In hunc, quod paulo ab aliis diuersus accurrerat ad defendendum pontem , inuectus hostium lembus, immissisque quatuor harpagonibus, hominem mor9ieus arripuit, traiectumque uncis, atque adeo mortuum uti videbatur, attraxit. At ille nauigio impositus, ubi eos videt si ex septemve eranto expiscandis alijs intentos, a tergo exurgens, elat que, quae sorte ante pedes erat, securi, quanta maxima potest vi namque arrepta tantum veste tractus fuerat, corpore integer pro pemodum erato unum, alterum, tertium prosternit: reliqui an opinato redivivi hominis sutore perculsi in aquas desiliunt, Ciacconius nauigio potitur, utque erat onustum frumento, laboranti ciuitati destinato, ad socios qualecumque victis selatium deducit ossIDIONIs insertunium nouo tumultu auxere Hispani malites, spo Tm Η spe videlicet stustrati Lugdunensis praedae, stipendiorum loeo desti wρ M. Incenditque seditionem tumor, quas Valdesius eius expeditionis ductor, accepta a Lugdunensibus pecunia, paratam vabis Cp --. pugnationem distulisset. Quod quamquam a Valdesj moribus abhorrebat aduersus auaritiam incorrupti: nec congruebat Batauorum ad eam diem simplicitati; cre3itum tamen, aut potius compositum ab iis, qui eetera ignari,improsperum rei exitum imputari nolebant sibi: & occasionem repetendi tamquam a pecunioso Duce stipendia conquirebant. Certe exarsit illico seditionis flamma,comprehenditque militum serme quatuor millia Qui capto constrictoque Valdesio, Electoque in eius locum sabstituto, quamuis acceptae pecuniae rumor illico euanuisset, signis tamen Traiinum ad moliri Rhenum versis, aggressique urbem, non ante quam ipsius Valdes opera repraesentarentur a Requesenio stipendia, sedati sunt. Sed - η .
322쪽
Hispani amissum iterata seditione, δe Lugdunensi fuga decus,haud is Is
post multo redemere, expugnatis ad iselam, & in Geldriae finibus, ductore Hiergio eius Prouinciae Prauecto , Bura, Monsortio, Aquia O..... veteribur, atque Schonhouia: uti paulo ante in Hollandia, duce itellio, inter suuios Vahalim & Leccam , Lerodamo, vicinisque Mna. ab Lerodamo, Aspera, de Huchelio,&contra Gorcomium, VuOrco--srmio, aliisque circa oppidis arcibusque, magno utique incremento μηπ- Regiarum partium: quas eodem tempore commodum auxerat Annibal Comes Altempsius, legionem quatuor millium peditum trahens e Germania, Requesenti iussu, qui compertae hominis fidei, bellicaeque virtuti plurimum tribuebat. Erat hic Pontificis Pij Quar- I 'ti serore genitus: imbutusque iam tum nouennis puer ab avunculo Meleniani Marchione militaribus praeceptis, primam aetatem Au MM Ua. striacis armis authorauerat: ac multa sub Carolo ac Ferdinando I '
Caesaribus, multa sub Philippo Rege stipendia fecerat in Germania, Italia, Belgio, atque in Africa . Acciditque aduentus eius inde quoque gratior Reques enio, quod caesum illum in itinere, prossi-gatamque, quam ducebat, legionem fama vulgauerat: nec tota ex vano. Namque, dum ipse legionem, paucis suorum comitatus antecedit militibus serme sexcentis, exhs qui a Mochensi clade
profugerant, in Belgij limine circumuentus, ac duobus vulneribus saucius, medios tamen per hostes viam fibi strenue climicans patefecit . Ergo Requeianius hisce copijs ad Brabantiae praesidium opportune relictis, quando pacis negotium Bredae agitatum ab Regiis Crangianisque legatis, adnitente, Caesaris nomine, Guntero Com.
Suarietem burgio sororis Crangij marito, penitus evanuerat; curas omnes in expeditionem maritimam, quam dudum moliebatur animo , festinan ter intendit. ETEN1M quum Requesenius animaduerteret, hostibus a continenti magnam partem exclusis, Zelandiae insulas perfugio esse ;bellum Scaldiam usque deportare statuit: non quidem per apertum liberumque mare, tantum enim haud erat nauium, quibus se cum hostili classe committeret) sed per interiecta insulis freta, quae pedibu , alicubi transmitti posse inaudierat. Etenim Zelandi a sumi nibus Sealdi & Mosa in insulas secti, aquis non alte stagnantibus al-luuntur : 5e Oceanus, qui confuso cum amnibus nomine illas intersuit, in recessu usque adeo alicubi subsidit, ut ipsa interdum culmina pagorum , quos aliquando terris ademit obruitque , miserabili aspectu aperiat: atque adeo nauibus per ea quidem loca viam interdicat. Igitur terrestri militia sanctio Auilae, maritima Christophoro Mondragonio commissa, Vitellio castrorum Praesecto uniuersam expeditionem moderante; Requesenius horum maximo
323쪽
i or Θ xime consilio, & Goesianae traiectionis exemplo animatus, mi- -- lites qui praeirent, Si iter praeeuntibus designauit. Milites quatuor millia fuere : iter Bergas indictum, inde Tolam, ex hac an M .s.
insulas Philippolandiam , inde Duuelandiam , postremo Scal
diam , Zelandiae & expeditionis caput. Et quoniam notὲtia Praem landa locorum erat, quae nauibus, quaeque pedibus tuto adimremur; datum negotium Ioanni Arandae, signisero ingentis animi, ut per homines fidos ac gnaros exploraret vada; Raphaeli autem Barberino, equiti strenuo selertique, ut maris stagnorum-Que mensius altitudinem , apta locis nauigia compararet, deporta retque. Et Aranda quidem edoctus a nautis ac p1sicatoribus, lub- aquis eminentias & colles esse, in quorum iugo praealta illa,quaequς inacessa videbantur, maria, pedum vestigio transimitti possent: eX- ploratum iter Reque senio abunde retulit, eumque ad expedItionem Iecure capessendam confrmauit. At Barberinus non modo ad tranf- uehendos milites actuarias fabricauit naues, S lembos planioribus carinis, & pontones, & trabibus intextas rates, singula aestimatis antea aestuatijs accommodata: sed etiam , correpto perlevi fetari cula per eos dies Praesecto castrorum Vitellio, eius iussu aliquot su- ν-..H- ibitarias munitiones de castella in aditu Zelandiae, a9 capita & flexus
Euriporum excitauit: dc itinera, cibariorumque inuectiones an castra comm ijt :& complura, quae Vitellisi muneris erant, tanta opportunitate confecit, ut ei Vitellius simul facienda praescriberet, eis- .r
simul gratias pro factis ageret: ac re dem bene gesta , amico scribens haud inficiatus sit, multa sibi in ea expeditione laudi data, quae profectis Barberini ingenio industriaeque deberentur. Rebus in hunc
modum impigre curatis, milites Antuerp1OOauentes secundia mι,., is
Scaldi sumine, Bergas ad Zomamondem Totam insulam BD-bantiae proximam, ex hac alijs nauigijs impositi in Philippo landiam desertam insulam transiere. Hinc vero in Duuelandiam homo sis, iastili praesidio validam alia scilicet tranandi ratio Ineunda iuri. Da --. stat haec insula quae ante annos quadraginta mari hausta non multo phst , exclusio, gentis industria, trucI elemento, coli : εὐpta est in freto quatuor millium pastuum a Philippolandia. Hoc fretum , quoniam aestu remittente, nauigia non viaque serret, tρος adeo in aecessum hostium classi Bret; pedibus transinittendum era , . ea quidem parte, qua vadum k peritis monstraretur. Nam licet alicubi vestigia intra undas apparerent altioris soli, ea tamen semit perpetua non erat, sed inobseruatales lacunae, caecique subterla iv tium riuorum occursus passim intercedem serebantur . Huic Orgo -- - -
traiectioni certatim obtulere sese ex omn1 exercitu m1lites, Ostenta- titis.
tione quadam martialis animi, atque e X periculo gloriam accer-
324쪽
tis ista . sentes: selecti tamen primurij firme Centuriones, ac veterani qui- 1 ue sque, praesertim ij, uti assolet, qui edi peditionem impensus probauere , Isidorus inquam Pacechus, Hieronymus Serosquequius, hic Bergarum , ille Goesij Gubernator: Osorius Vlloa vetus peditum s. . ., .m ductor, Barberinus, Aranda, Guiralius, atque ali j omnino mille η μ septingenti, & quinquaginta, Hispani plerique, Belgae non pauci, Italique, reliqui Germani, spraeter fossores fabrosque serme du- 2 ,, centos) magnae omnes animae, vitamque gloriae posthabentes. Nec ora ius e m minus interea explorato Requesen ij consilio Princeps Orangius,' ' i' '' etioeato ad se Boisbito Zelatidiae pia secto, cohortes cum eo aliquas ψω, partim Duuelandiam , partim Tirictaeam. quae loca bello petebano, αἰ a, tur, propere immisit. Quin Scirca Duuelandiam, qua parte procul ab angus ijs steti praealtum est mare, iussit nauigia complura
eousque accedere, quoad possent traiicientes Regios tormentis aco,,uis .is missilibus inuadere. Denique S illud excogitauit, qua ratione in qui irum; ipse aestuario repetiti num veluti castellum tranantibus opponeret. Namque aliquot onerarias naues militibus ae telis instructas, increscente mari, ad ea imputat vada, per quae Regijs transitum foremιν o otiuari pra uidebat, eo consilio, ut mari abscedente, ad eminentias terrar ' in ' & tamquam ad syrtes impactae certam interea transmittentibus in serrent &ab eo lignorum obiectu moram, α ab armatis illic militibus cladem . Misce tamen delecti milites aut ignoratis, aut pomis ti, in is, lius deliberato iam animo contemptis, quoniam appetere nuncia-β o batur hora subsidentis freti, exuti almis, ac cetero vestitu, contenti η si ealeeis, ae femoralibu, , binas aut e collo, aut e summis hastilibus, ne aquis im madescerent, suspendere manticas, nitrato alteram puluere, alteram nautico pane, caseoque resertam e gestantes praeo. - . ter gladium , multi hassam, nonnulli oblongas secures, plerique Atibaria
selopum , alij ligonem, bipaliumve. Hoc ornatu, deducente reli- 'i' hesdieitu , ad locum accessere, pleni palam quidem vocibus adhortantium , clam vero miserantium deuotam morti legionem. Fia μαι-- , O profecto in mortem ibant, quibus &praesens ab immiti elemento stru M ' hieulum erat. &, si mare pepercisset, eapositi supererant hostium telis, quorum per mediam classem nullC alio, quam corporum vallo munitis penetrandum erat :& utroque demum discrimine per functis , vltima restabat cum insulae praesidiarijs e tuto riparum atque aggerum expectantibus, iniqua plane dimicatio; quam nisi subito conficerent, intumescente interea mari, in hostis sedentis ri- Ruisa aiam C. dentisque conspectu absorberentur . Vt haec sane transmissio non π.....is' modo committi cum celebri olim Caesarianorum militum traie- ip νε -- chione queat: quum illi ex aqua capite solo extantes , eo impetu Mi sau.
transiere Thamesim, ut hostes vim legionum equitumqUe non su
325쪽
stinentes , ripas desererent,ac se fugae mandarent: sed tanto horum virtus, Caesarianorum fortitudini praehabenda videtur, quanto Hispani pauciores, nec ullo equitum comitatu nixi, nec liberum amnem , sed insessum hostibus Oceanum aggrediebantur : quanto , si forte aduersa contingeret pugna, minori spe ibant recedendi per irremeabilem nisi te mis viam : atque adeo quanto certius, quum a fronte hostis, a tergo hoste truculentius urgeret male; si non illico vincerent, vincebantur. Et iam magnanima legio, subsidente ma-- ii,sub mediam noctem, iter ingreditur. Ducebat primum agmun a s , .is vim., animi magnitudine par agmini suo , Ioannes Osorius Vlloa: viti- να .mum Gabriel Peralta Marchionis Falcesj frater, ingenio ac manu imum P promptus. illud mille ae ducentis, hoc quingentis militibus constar ,. .-bat; fossores, cum stlopetariorum centuria, medii inter agmen jam . utrumque claudebantur. Et quoniam monstrati sub aquis suerant a d ......ia, vadorum scitis, inter valles voraginesque , colles aliqui ac tumuli,
quorum dorso plures pariter ins stere haud poterant; idcirco bini tertitue pro debant, ineredibili audacia per aquam pectorς xςn ...s ... . .
enitentes. Stabat in littore Reque enius, iuYtaque Sacerdos propi- 'tium vadentibus Numen, ac piaesentem opem a cauestis militiae satis a Principe, cuius diem noY illa excipiebat, indesinenter implorans. ερηορρος εμ . Nec frustra. Coecam enim intempestamque noctem accensae per aera trabes, rutilantesque tractim faces , quaeque alia ostenta constagrantis caeli, praeter omnium opinionem repente collustrarunt. Quin etiam visa simul samma instar coronae in Requesenium inclinantis, attraxit avide ad sese militum oculos talium ignaros, speque non dubii successus erexit. Qua opportunitate Osorius arre- 1 εω suae ......pta, conuersus ad suos, Ecquid mititis, commilitones, exire manipulatim nobisium in e editionem militiam Oti, eo elare nobiseum arma, praemonstrare in losem iam , signare minaciter indiltiam, e Equidem Λωtequam Me de enatrem , reputata animo periculi magnitu-d ne . Deum anxius adoraui , popos que fateor θ hon ram intactoriam , quam honestismo non inultam martem. Nunc mero plenus iamrma, vota ipse mea eorrigo , extendoque : nec qui uam imperuium nobis , aut
inseverabile iam duco. Magniam sit licit, quoὰ auimus , Socij, quodque mix eredi poterit, homines istaere potuisse : intrasse p/disus mare, firmis etiam natiuise in tim nec alia qtiam eorporam remigio ad hostium insulas importasse salum . iat non iam temerarium in Multumque iudicabimus, si non se qui ue ae mires suas aestimet, nee prasens at incresente mari aut aesistente perieulum metiatur; sed erectis in eaelum Oealis ,κtimeret auxiliares inae copias,ac molitantia selli set alis Ana : Aut insensitis Glis ignes, quos in hostem eiaculatos marini suctus haud exti Pant. Vicimus, Geidi, dum non cris minus intereis, quam κο ira mia
326쪽
mictoriam ferimus,ca iamqtie micioria. Enam uero alacres ad ea mi lites, quibus eadem persuaso caelesti, auxit a j mentes inuaserat, insolito aspectu , ac prope inuitamento Superum animati, dum, caelo saces praeferente, sequi tuto licebat Viarum duces; Duuelandiam
Versus , quam maXima celeritate, ne mare excrescerer, properabant.
Sed quae festinatio esse poterat, duobtis propemodum hominum millibus per eas angustias gradientibus , quae quaternis Iaio pate
rent Θ Nec parum auocamenti asserebant apparentes iam ex aduerso mari hostium naues: quae licet piocul, atque adeo incertis ictibus iacularentur, exilientes tamen ab eis audacissimi nautarum per nota sibi vada cum Regiis congrediebantur, nouum insanumque mascentes pugnae genus: dum vitique per undas semiconspicui nunc eminus siclopis per aquas scintillantibus impetebant sese r nunc cominus hastis S contis e vestigio eminentioris soli se certatim proturbabant, resupinabantque in prodii mos hiatus,voraginesque. Sed illa longe grauior ineuitabilisque pernicies a transuersis,& haerentibus vado nauigijsi quorum cum milite selopis atque uncis infestodum alij ex Regijs raptim congrediuntur, alij interim praetereunt; profecto non nisi cum msgna agminum mora, nec sine congredientium clade superari hostiles hosce scopulos, atrocemque tempest tem necesse suit. Quamobrem aestuante atque insurgente iam n to , vltimum peraltae agmen parum viae progressum, aqua collo tenus inundante, reuerti coactum est &,qui medio inerant, fossores, additusque sessoribus Belgarum militum manipulus, dum desperato reditu porro pergunt, primosque assequi connituntur, partim pelago hausti, partim ab iis; qua; dicebam nauibus iter insidentibus, immo ab ipsa hostium classe per auctum iam mare propius facta , adeo secura obnoxiaque caege interempti, ut intersectores ipsos quas commortalis naturae conditione commotos miseratio caperet alicua tam infeliciter ac proiecte morientium. Haudiebanturque increpantium voces : suo miseri tonsenuerent f Gorsum imprisum isse e corpora mulneribus objcerent f Aut quis furor , quaeue
meriti lorare animas Hispano , mi metit aquatici canes peV mnia, im-
- si ius ludos facerent' Sic illi di seriebant,& miserebantur Su
perfuere ex hac media ducentorum & quinquaginta hominum acae, tantummodo novem .. et alijs primo an agmine des deratis, fuere duodecim aut tredecim ) Isidorus pacechus memorabili exitu finiuit. Namque in pectore traiectus pila, dum cadit, ad eumque ac-Currunt, qui circa aderant, milites Centurionem suum humeris sublaturi; collecto uteumque spiritu, Ite, inquit, fommilitones, ite)κeque aum mei mnias, qui iam .aei, cura mos angit,sociorum me bo-
330쪽
rum iter intempestitiis in me os se inferis, late . Esis fortiter audendo
morior Mon indecore , ne .mero infeliciter, mos, iura spero precorque , in
tendoseistis. sic viro forti, desciente vita, tantum abundabat animi, ut etiam moriens alios animaret. Profecto non ego vetera sic
extulerim nostrorum incuriosus, ut hunc Petreio illi Centurioni Caesariano facile posthabeam 1 qui in Gergouietis oppugnatione acceptis vulneribus prostratus, repudiato manipularium suorum auxilio, Frastra eos tonari dixit,opem fr=e illitis mitis, quem iam sanguis ritares De ascerent. Irent potius Λὼ suos, seque inestumes reliquae legioni dum tirent, adiungerεκι. Nam ut similis suetit in utroque Valae contemptus, par cura publicae salutis, eadem in extremo spi ritu voces; Hispanus certe, quam Romanus grandius quid agebat, dum hie ab urbis oppugnatione reiectis effugium commonstrabat, ille cum Oceano luctantibus expugnationem prouinciae suadebat. At vero cum reliquo agmine Osotius nulla iactura perterritus, illu- 2 mmcescente die, Duuelandiam demum tenuit, ibi propere Ordinata, arp.riri eo videlicet animo , quem superata pericula faciebant, aggressione:
quum socios ad victoriam paucis animasset, quid enim dissicile erat persuadere ijs, quibus 8c mori persuasum suerat 3 signum procurrendi in aggerem exemplo dedit: consertaque illico pugna cum hoste admiratione audaciae iam capto, licet is integer, atque ex Val- io, Regi j vero sessi, ac reciprocantibus undis instabiles dimicarent; incredibili tamen sortitudine, quam acuebat ipsa spei desperatio, quippe reditu aquis intercluso, & hostium nauibus obsesso) non reia r ης npulere modo illos ex aggere, fugaruntque ; sed caeso inter primos ipso Carolo Boisotto Zelandiae Praesecto atque inde constematis ad Ducis casum reliquis, tota statim insula potiti sunt. Vsque adeo NvLLvM est telum ad vincendum potentius necessitate vincendi. Id autem ubi prospexit, quae in propinquo excubabat, hostium classis, Scaldim timens, quam sciebat ab hoste tot laboribus peti, in riti, ira, . Leamque insulam ex Duuelandia traiectionem multo breuiorem es se; continuo versiis illuc nauibus, liberum reliquit iter ijs, qui in philippolandia substiterant Ducibus, Auilae, Mondragonio, Peraltae , ceteroque exercitui, ut in Duuelandiam propere adnauigarent . Quo appulsis , ac magna socios tamquam vitae redditos gratulatione complexis, prima in saucios impensa est cura, qui praesertim ex Nobilitate permulti numerabantur . Hi postquam nauigiis & curribus impositi, ex Vitellii praescripto transmitti sunt Amstelodamum e tum vero ad reliquum maris trans natandum , in locum supplementumque sauciorum caesorumque certatim alii , maiore quam unquam alacritate , quia Pitora successerant , obtulere sese. Ac Mondragonio Goesianaeo o trale.