장음표시 사용
291쪽
uibus oram Hollandiae, Frisiaeque infestam haberent. Illi Hispano- , --rum odio, ac praedarum cupidine, quarum quintam Orangio pat- 'tem pendebant, quantum ab Amisiae fluminis ostio ad fretum viaque Britannicum patet, piraticis excurrebant nauigijs: habebantque, si quando aut ab occursi plurium , aut a tempestate declinandum erat, in Britanniae portubus plerunque perfugium . Qua dς- 'τ-22 Inum statione ceu communes hostes prohibiti Reginae iussu ab Duce Albano rogatae, dum Cantabricam inuadunt navim atque diripiunt, aduersa ventorum vi in Vornam Hollatidiae insulam deseruntur . Ibi pro mercatoribus habiti tempestate illud eiectis, discri- iam sentimine in audaciam verso, Britam insulae portum adoriuntur, &, priusquam oppidani bellum aduehi non merces intelligerent; in sperabili successu , nemine obsistente eapiunt Dominico palmarum die : ac Lumatio praeeunte, stactis Diuum imaginibus, nullaque
omissa in res sacras, sacrumque ordinem irreuerentia , portum ita Communiunt, ut accurrentem Albani iussu. cum aliquot signis, Bossuuium Comitem , Hollandiae Praesectum, non modo strenue - η- : repulerint, sed etiam nonnullas eius naues ab alijs sorte seiunctas 1 ιιαμ.
ductore Gulielmo Treslongo, insigni consdentia, in hostium cor spectu succenderint. Ad captae insulae famam,tamquam ad signum
prouincijs elatum; mirum profecto, quanta per Belgium xςponto titit - - οὐ mutatio consecuta sit. Quippe ciuitatum complures Foederatis vltro νω-mviralis et fauere,non nullae etiam Dilaitare: atrae anter utrosque mediae nec Albanis in ptihi. noe ah Rege descere: paucissimae obsequij memores pro Hispanis arma libenter induere L Namque Dor3racum , primaria m: ramis Hollandiae urbs,confugienti ad eam Bosiuuio, ingressumque militi p otibus suis petenti,sparso callide rumore, aduentare Hispanos decimum nummum exacturos, portis hostiliter occlusis, pernegauit. Flissin-ga, Zelandiae portus, & Oceani claustra, ipso Resiurgentis Domi- om die, Parocho inter sacrificandum, cui forte erat ab Hispanis alienus ad libertatem populam,qui Sacro intererat,adhortante ; Hispanum praesidium eiecit,eo furentium tumultu,ut Tribunum Aluarum Pa chum Albani propinquum siuspendio necauerint, imperata eiusmodi mortis ignominia a Treslongo, ulciscente svi ipse aiebat)Ioannis statris necem capite damnati ante quatuor annos a Gubernatore Albano: eandemque vrgentibus idcirco haereticis, ne videli
cet veniae locum tanto facinori ab iusta Gubernatoris ira Fli iungant sperarent. Nec multo post Enchus a Frisiae obiecta, qui unus supere- orat e praecipuis Hollandiae portubus, ab Duce Albano defecit. Enchusam secuta sunt Horna, Alcmaria, Edamum, aliaque Borealis se .is,h MaBatauiae oppida . ad Austrum vero Gouda , Veteres aquae, Lugdunum, Goricomium, ac praeter Amstelodamum, & Schonouiam
292쪽
Hispanis sda , omnis ferme Nollandia, ac magna gelandiae pars . se 1 Albanum deseruere: excusso usque adeo viri metu, atque in ludum paene consumpto, ut ioculatibus eum libellis ultro lacesserent: &capta statim Brita, Albani efiigiem grandibus irridendam conspiciliis , quae ei a tergo Lumaeius imponebat, passim expingetent. Nempe ut, quoniam Bralla a Belgis conspicilia vocantur, idemque apud eos facete dicitur, naso ocularia vitra suspendere, ae ori frenos thiicere; infrenatam iam esse Albani sdrociam eo deridiculo comismostrarent: ignari.quanta sibi ab Disce inanium videlicet contemptore, malorum ilias immineret. Et quamuis ex ijs, quas memoraui, ciuitatibus, initio nutauerint ala qua , certae quem fugereri, incertae cui se dederent; tamen partim diffsae suorum magnitudine scelerum aduersus Sacra, Sacerdotesque: partim nouum tributa Onus obfirmatis iam animis haud unquam passi rae, ad Orangij transiere partes, in eiusque tamquam Regii Praesidis verba, Lumaeio curante , iurarunt: ab eo praesidiarios milites, naues, arma: ab eouoc rum praesectos, ac leges i ab eo reditus ex sacri ordinis centu praereptos accepere. tanta confluentium ex Gallia, Britanniaque, multitudine, praedarum spes ut quatuor intra menses, Flusngano an portu steterit instructa centum quinquaginta nauigiorum clauas, ausa Hispanarum partium oppida, ac naues frequenter inuaaere . cum quibus & prospero tunc successu saepe pugnasse, di deinde intra decennium squo tempore aliquoi tea Deliatum est mari; Hollando, semel Victos, victores fuisse semper,Hispani aps striptores affir ,., uia. mant. Vt prosectis hs iam tum prolusisse v ictomjs vadeantur, quibus i.isi hac tempestate , nimis quantum maritima Hollandi potentia per
Oceanum excreuit. Atque in hunc denique modum noua haec exti iit ab aquis Respublica, parente ambita De,obstetrice haeres,terrore ceu tonitru ante tempus emas a. sane quum de hac postrema rebellionis occasione quereretur, scribens ad Margaritam Parmensem M 1is Ducem Namurcensis Episcopus, ad extremum conficit, Hoc decimae vigesimaeque pretio emptas esse Orangio maritimas prouin clas, novumque principatum . Verum haec adec multiplex, ac repentina ciuitatum desectio, etsi Albanum, auditis ah s super alias cladibus, magnopere commouit: namque in Zutphania, Transi- H. . . setania , Geldria, Frisiaque non minores interea procesius habe- stiis, bat amnis Crangi j Gulielmus Comes Bergensis, vitibus oppisisque partim vi captis, partim sponte, aut metu deditis. Tamen, ut
Hispanus intenta erat in Gallos cura, timebatque Belgio te pesta- ctem a terra non a mari, nihil aeque hominem perculit, ac nuncius de Montibus, princape Hannomae urbe, a Ludovico Nasiavio ope , , . . Gallorum captis . Vetebatur enim, ne belli principium id esset, a, .m ,
293쪽
i e a quod Carolus Galliae ReY, Ludovici Nassas ij, Gasparisque Coli
tisi suasu, illaturus vulgo ferebatur Etenim Carolus pace cum Hugonotis vicumque composita, eorumque primoribus in gratiam aulamque reuocatis, a Colinio illorum duce persuaderi sibi passus dicebatur, ut pro Nassaviis arma sabmitteret in Belgium . Iamque Iegebatut per Galliam miles: Coliniusque, quoniam dux expeditio- αῖ-- l. . nis destinatus erat a Rege, fibrem haereticae nobilitatis pari uos euocauerat, specie Nauartaeas nuptias honoriscentius concelebrandi
re vera autem vires accessu Nobilium consi maturus. aegre e rum δείδε timum
nonnullis, & quidem callidioribus . in potestatem Regis sese committentibus, mirantibusque, Colanium, qui paucis ante annis Re gis nomine inuitatus in aulam praecaute responderat, In Gallia non esse Comites Eoontios; nunc tanta confidentia se socioruinque praecipuos Regia in urbe, Caroli arbitratu, concluderet Ipse tamen quod iam videret, occupatis a Callo iMontibus, laesam cum Hispano pacem, ictumque ea gratia foedus cum Angliae Regina; belli nequaquam dubius auxilia quanta poterat a Germaniae principibus contrahebat, Belgarum Nobilium fidem pertentabat, ipsumque dich. νι a. castrorum in Belgico exercitu Praefectum per certum homi em ag h. - .is,. . gressus, primos ei in Gallica militia honores fructusque pollicitus i. ra . est, si ad partes Caroli Regis iam iam potituri Belgio matute transi ret. Quumque semel reiectus non desisteret ammosus non minus fdei emptor alienae, quam venditor suae ; an dignatus acceptis eo- dem ititertiuncio litteris Vitellius, atque in ignem, ut erant obli gnatae . illo prae lente coniectis , facetiere ab se protinus hominem
iussit, & factuni iesponsi loco ad Colinium referre. MoNirus a Vitellio Dux Albanus , simulque ab Hispano oo di, apud Carolum oratore certior factus, quid in horas Parises moli rentur haeretici, quamquam initio hostem Carolum non ci dide. r. - rat, quippe conicius ti aliqui scripsere in quid aduerssis haeretaeo
agitarit animo Rex; tameta audita Montium iactur, , non vltrahi ' Regi sidendum ratus . ne glacta maritimi belli cura, Federicum filium , & Chia pinium Vitellium, cum parte copiarum obsidendis Mo is mi Montibus praemittit: ipse cum reliquo itatina exercitu secuturUS . -, M Venientem Fiacti cum egressae Montibus selectae aliquot Gallorum cohortes subitaria excepere pugna, ne castris locum careret Hl a- h, M. -
locauerant die, repertae 'lunt Perstationes militum, Montenses ali- -
ei men sui aliquod praebere hoiti a moenibus procul habito. Quam uis autem in ea velitatione sauciatus a plumbea glande itellius in si mitra tibia,curam haud leuem RegijSincusserit, castra tamen,quo
linc . nosuere Et altero quidem , postquam ea
294쪽
quot mulieres ab urbe digressae, per speciem olera vengendi, Hispanorum agmina & consilia explorantes. quae Federici iussu, deris or. curtatis paulum supra genu vestibus si ilitari huius sextis ignominia apud Hispanos, antiquissimae Ammonitarum consuetudinis r. i. non absimili per castra primum traductae exsbilataeque,dein Mon- ις,.tes cum eo dehonestamento remissae sunt. Nec multo post Espinen-ι iam . H - se coenobium, quod urbi proximum Morienses insederant , bis ab
'' ' Hispanis tentatum, demum eiectis itide aeri pugna praesdiarij , captum est. At non segnior interea Coliniti, liberandae obsessae urbii, - - pedites equitesque in limite conscribebat, praefecto subitae expeditioni Regis, ut aiebat, iussu) Ioanne Angesto Ienlisi Domino, Fiancisci lenti si nuper extincti fratre . 1s, quamquam per expedi
tum nuncium admonitus a Lugouico Nasiavio, ne pugnam iniret,aum τώ.risa antequam venienti Crangio sese adiungeret ; impatiens morae, at-
ρηβα eon itis; eum quo communicaret laudem liberandae urbio: ac militum sedi septemve millia erant) alacritate fretus, cum sederi co nullam impigri partem ducis omittente, ferocius quam cautius vinrituri collatis fgnis apud sanctum Gislenium non procul ab obsessa urbe, magna suorum strage, profligatus est. Quo sane die admiratio- τι--ria.. ni fuit Vitellii audacia. Cui recens a vulnere quum ingredi, aut Consistere non posset, & tamen abesse a pugna non sustineret; obuia fabrum sandapila aestari s. oriatiis, in eaque semistratus aciem xatilia. eum Federico Auce disposuit, insidias struesit, quetque Praefecti castorum sunt, peregit omnia . Tum prim in agmine, inter dimicantium tela conspicuus, voce, manu, praesentia apsa, plurimum profecto valuit ad victoriam . quae tamen illi, recrudescente post vulnere, ac desperata valetudine, tantum non attulit supremum . i. diem. Desiderati dicuntur ex lentisanis mille ac ducenti, quum ex
Hispanis triginta tantummodo cecidissent. Ipse lentisius,ac sedieenti milites, inter quos Nobiles serme sexaginta, in manus Hispanorum deuenere 1 ex iisque partim in vicinas arces abducti, partim su .ia.. spendio necati . Reliquos, qui ex infelici praelio in siluas saltusque profugerant, locorum ignaros rustici paulo ante crudeliter ab eisma. ., . . ,L habiti,pari crudelitate consecere . At sedericus, cuius ab ea pugna sua tiritim virtus inclaruit, reducto victore exercitu in proximum pagum, ad
agendas publice gratias Dium Leocadiae, Toletanae vibis tutelari euius ibi corpus tunc quidem asseruabatur ) diem militari pompa transegit. &, quo rei famam per Hispaniam augeret homo es patratione operis, & ostentatione magnificus, misso Centurione B
badilla, victoriam Regijs armis auspiciisque relatam Philippo Regi
INTEREA Princeps Orangius rebellium prouinciarum spe fama
296쪽
Montium regu erratio AJ utro Gi hemia mors. II L.
298쪽
i ora que auctus, secundam in Albanum expeditionem confidentius ad- Lirini ornauerat. trahensque sex millia equitum , peditum Undecim mil- o.. uisb. 1 4. itidunte Iulio, transmissi Rheno ac Mosa, expugnax quς m i. f., .ia. AEthm in modum Ruremunda ; Brabantiam infestus angreditur s h. . -.ἡ..is Harmoniam,liberando Ludovicosti tri,petitumian via paulum di- .x na, . uertens, Louantum fidam Regi urbem aggreditur, acceptisque leX- Z- uium decim aureorum millibus, a vi abstinet. Mechlinienses reculato pau ,..u....isto ante Hispanorum praesidio, eoque impares sponte se dedunt. eapis.
'- Idem fatum fuit Ni uellarum, Diesthem ij, Sichemij, Tille montis,
aliorumque oppidorum ad partes metu aut studio transeuntiam. Bruxellae obsequij constantes Orangium repulere . Teneramunda, atque Aldenarda vi captie, direptaeque. Pagi plerique aduersus arma inualidi, oblata pecunia hostilem iniuriam redemerunt. Et profecto miserum, si unquam, hac tempestate Belgium fui x qψ xΠψῆ h.4.. 4.ὰa,. . rhr. a e ercitibus hostium, a mari, a terra pariter appetitum . Quum pro-L.2. . uinciarum maritima Lu manus, Gallis finitima Nassauius, Germa-Gaιιιι nis contermina Bergensis, media vexaret Orangius. Neque tantummodo subigerent urbes, repugnantesque trucidarent, ac domos militari licentia auaritiaque diriperent: sed barbara immanitate, nullius aetati, pudoriue parcerent: in sepulcra,& requietem mor tuorum de uirent: omnes aeque noxios haberent: in Sacra praeser- is et, sari . tim Sacerdotesque sanatiet suterent, eosque nec ullum vitae pre- . - tium erat) quaesitis ad ignominiam cruciatibus mactarent. Quam fui L sacri ordinis carnis cinam a Gheusijs, & a Lumatio Gheusiorum im-Mu si ' manissimo, plerisque in urbibus peractam, fuere qui non minore T. urit . istorum conuicio, quam illorum pra conio, litteris consignarunt.
Et quamquam alicubi Regii milites, si sacrorum iniuriam excipias, sic i' inclementer & ipsi victorijs postmodum usi sunt: quia tamen id a 2;-, ι, Gheus ad Britam est coeptum, direpta etiam contra fidem iureiu- Tratia rando obstrictam, Amorfortia;Hispanorum ferocia quasi ab exem- α I. plo veniam mereri ala quam videri potuit. Certer hoc nomine Oran-ui λ gij militia, eY haereticorum annalium consessione, per Belgium in-- iuri. D. M. s. famis suit: de queri,suscepisse arma crediderant asserendo aduersus Albani dominationem Belgio; nunc vero nullo amicorum hostiumue discrimine insensum omnibus, atque adeo se in plures ac truculentiores incidisse Dominos querebantur. Sed Crangius, spreto interim ciuitatum odio, Hannoniam in conspectum obsessae vr bis venit, medio Augusto mense: reperitque Albani, qui illuc aduolauerat, copiis obsessos opinione grauius laborare: miratus castiorum munitiones non magis obsidendete urbi Validas, quam au . . ..
xiliarium aggressionibus impervias .Pleraque tormenta e colle por- ....' is a in tam Batti montiam impetebant: unde ad laeuam ducto aggere QC m vris saque
299쪽
saque praemunito urbs paene claudebatur , crebris per inter alia ca- is , stellis mutua ope tutis, & interiecta militum statione firmatis. Haec porro munimenta dum Orangius copiis suis e vallo eductis frustra perrumpere conatus, leuibus interea praclijs decertati nam de rei summa non agere certum Albano erat audit, in Hispanorum castris, sub primas tenebras, ingentis latitiae signa hostes edere, sicloporum explosione ter repetita, laeto tympanorum tubarumque cantu, ae toto circum vallo festis ignibus collucente; sollicitusque quid illud esset, clam ab ediploratoribus certior fit, duobus ante diebus , Patisjs patratam ese, Regis Caroli iussu, memorabilem illam Hugonotorum caedem: quam, quod in nuptiis peracta est Henrici Nauarraei Regis, qui postea Galliae Rex fuit o & Marga- f., 1 titae Caroli sororis, ipsa Diui Bartholomaei nocte ; Bartholomaeanas noctes, seu parisienses nuptias appellarunt. Ingens profecto fa-einus , sed meritum coniuratae in Regem factioni supplicium. certe de eo admonitus a Lotharingo Cardinali Romanus Pontifex, egit ori, in D. Ludovici templo, quo ipse instituta supplicatione se contulit, ν ultori Deo grates: edito amplissimae indulgentiae diplomate, ad Regi regnoque caelestis opem Numinis implorandam. At vero consternatus inopinato casu Orangius, deque belli euentu dubius, quando intersectis Colinio, & reliquis haereticorum principibus. nulla ob Rege factioni aduerso sperare posset auxilia; quamprimum
tentandam cum Albano aleam existimauit, antequam rei fama per
manaret ad milites . Sed Albanum militiae prouidum munitis se se
castris continentem, atque ex eis urbem tuto verberantem, quum neque inuadere, neque inde pertrahere in aciem posset, veritus ne Gallorum Duces, praecipuum robur exercitus, audita Parisiensi caede, mutato consito dilaberentur; Ludovico fratri signiscat, robus suis ut consulat, satisque cedat . simul ipse Mechliniam exerci tum reducit, non sne clade aliqua, ut in receptu euenire solet, accepta . Namque silecti Hispani pedites ferme ducenti,atque octin genti circiter equites, omnes, quo se per tenebras internoscerent, indusiati, hostium castra noctu repente adorti, trucidatis primis stationariis, vicina contubernia, stragem terroremque circumferentes, inuadunt: ac priusquam ad arma conclamaretur, non paucioribus quadringentis hostium iugulatis, aut igne succensis, nam α ignis in castra stramineis sparsa tuguriolis iniectus est victores abscedunt: maiori haud dubie strage secutura, nisi illud ipsum incendium , quod primo metum incussit, dolum citius detexisset: ea
Causa nonnullis Hispanorum , ut erant albo praesertim integumento conspicui, facilius interemptiq. quorum aliquos seorsim a sociis
ausos in tentorium usque progredi Principis Crangij, ipse a catella, quae
300쪽
i ue a quae eodem lecto cubabat, contentius adlatrante, unguibusque fa- μο--, inciem Heri vellicante despergeractus,accursu militum oppressit. Inde Mi Mnoctis reliquo cum trepidatione & cura traducto, prima luce castra mouit, ac magnis itinerabus, transmisso Rheno, Delphos in Hol
,ά, ,, landiam concessit. Nec multo post Ludovicus, quem potissimum ''' ieulit Colinij eaedes, cui videlicet author ipse fuerat, ut se crederit Regis fidei; urbe non aspernandis conditionibus Albano relictaν uia.
Dilem burgum petiit, primariam sedem Nasauiae Comitatus Po- ais, Hlitus urbe ante mensem obsidionis tertium Albanus, quamuis Arsisti; titi, eodem tempore obsideret Vrbem , ipse ab Orangiano exercitu obsideretur, eAque plus claritudinis adeptus apud hostes utrobique victos; quidquid erat in Flandria, Brabantiaque ab Orangio ca- voes M/-ptum, maiori celeritate, quam clementia recuperat: oppidorum
alijs pecunia mulctatis, alijs populabundo militi permissis. Et qui- ρ μ' dem Meel linia, urbs in primis elegans, atque opulenta, paulo ante Orangio dedita, Regii furorem exercitus, tridui populatione
eesperta est. Sed nec ea calamitas bonis exemplis caruit. Praedam Abia, , , , fere omnem males attulerat Antuerpiam, vilissimoque, ut seri a Dp., is T a solet, venditabat. Quum Sacerdos e Societate Iesu.gratus apprime 'Ut Aniueipiensi populo, conuentis amicis aliquot mercatoribus Occaro. ε'. sionem lucri pulcherrimam,dignamque Christianis negotiatoribus commonstrat ; si ex Mechliniensibus spolijs,quae miles plane prodi ,- - geret, ipsi quantum posient pecunia suti redemi sient, dominis eO- dem pretio reddituri. sic enim & miseris quam minimum sentiendam fortunarum iacturam, quas si mercarentur ante propolae, utique multo carius recuperarentur: & mercatoribus ipsis nihil interim pecuniae deperiturum, quin famae accesiurum apud homines persane multum, apud Deum certe huiusmodi mereaturam ijs suturam longe quaestuosam . Placuit ea negotiatio pijs mercatoribus. Praedatritiae merces magna ex parte & quidem minimo coemptae;
insumpta videlicet in iis viginti circiter florenum millia, quae serme centum millibus aestimarentur : ac dominis eodem pretio redditae, aliquae etiam dominis non apparentibus, inter inopes distributae. Immo ut inest quaedam in subleuandis miseris voluptas ijdem mercatores, collato certatim aere , magnam alimentorum copiam eiusdem Sacerdotis ministerio comparant , oneratamque ijs nauem
Mechliniam egentibus subs3io transmittunt. Quo in nauigio id quod mirandum est magis) a militibus eodem hortatore permo iis, imposita comperio centum amplius pretiosiora vestimenta, praeter aliam supellactilem, quae religiosis proesertim vitis seminisque gratuito redderentur. Sed non ideo Albani nomen , lacerari j. ... ,. - , ,
vulgo desjt ex ea populatione: quamuis ipse vulgatis statim litteris Ll causam