Epistolae medicinales in quibus multa recentiorum errata, & antiquorum decreta referantur

101쪽

d'ori inii fieries, fidelius quam elegis Eus Τ latini μέ

nem conuersa.Principi a uero aphori fra iuxtiliam lectiorem,quam ab initio commentationis propodnit Galenus, quod neminent adhuc interpretem uideo asseeut dic iacet In tenuibus uictuue rationibus se, que peccant aegro tes, quo magis istuntur. Hic est aphoris is, qui mea quidem sententia, te est ordinandu3, Cr exponendus. Praecedens apho risimus,diaetas exacte laenues, in diuturnis rbis viper, Cr m acutis non semper,sed in his folion, inqui bus non competunt, ii aces esse de nitruuit. Min usque eu,qssae ad extremum es t tenuissimae, ues, atque difficiles. Praesens quaiam id fiat ratione, Cr quarum comparatione Assaces dicantur, aperi: declarat.Estque,ut paraphrasi quasi totus aphoris comprehendatur , fontentia Hippocratis hgio iiDistae ualde tenues Cr exactae, magis Astaces ima fanis, tum in aegrotis ut pigrimum j ut, qκ priis Heniores, quoniam eos qui tali uictu utuntur, errare aliquo modo contingit: quicquid uero sit, maioris manenti es, tinui dista utenti,quam si paulo pleniore narentur. Haec H,,ut ego puto, Hippocratis ines, qm Iocupletius perpendatur, aphorismi partes diligent examinemus, eFuerba ipsa scius fingularim i mramus. Tenues distas hoc loco audire oportet e , quibus uis aliquantisper innaniatur, non plus t ,

qgam ut non possit ad consistendi usque uigorem iii peresse:quam uidelicet termitatM Galenus in

102쪽

ri pucedentistituit, uinum Nodicum exolutione. Nec tantion uirit quedam exolutio innascitur. Sic enim intellexisse uidetur ipse Gabiim dicens: Ex talium ratione uires reddi inualidus, non morbi comparatione , sed earum uiri , quae in tempore feciniis dierunt viletudinis . Pectatim uero intelligimus octrinem errorem arca a rotantem, contingentem sine

ratione uictvisuιe aeris; sime aflictionem quonpia iranimi, siue exussidenti incuria,uel alia quacuque eriga .im ut etiam aegrotum qui primo purgit, x pletitori qgam medicus imperauit, uiditu utitur, in tenui uictu delinquere dicamus. Constat id tim ex ipso Hipis pocrate, in tenui uictu delinquere impliciter aegrotiistes proponente, Cr paAlo post νniuersaliter er abso lute dicente: Omne quodcunquest, magnum sit,) αgis quam in paulo plenioribu3: Tum ex Galeno afframante eum loqui de omni delicto, omnemqne errorem accedentem aegrotantibus, qui tenui uictu reguntur, inrisu asyrre periculi .Et propterea prima aphoiarisaei lectionem magὶs Iludante,eo s Cr altera circura ple feretur,er gener liorem Deret fententium.Paestet,igitur quid nomine peccati intolligendi .conimictio uero illa ', ideo, nobis signiscat,eos qui tenui uiuog litatur, eo maiorem lasone incurrere, quod dum telassem uictum aguest,aliquo pacto aberrant taciteser inaccessibili illa sua, demirum in modum stlid brevitate nobis Hippocrates influtat, eos noti Udi , iiij ἐ

103쪽

errore aliquo lauolua itur. similis eni locutiori de

diceremus, sub relinosa uiuendi norma constitutim ter peccant, σ propterea miore poena plectendissint. Ut enim nemo fune mentis ex his uerbis interunt religiosos uiros maiorem assolute poenam mereri, sed id duhirat,dura scilicet peccant:ita nec ex Hippo craticis,mugis laedi xgrotantes, nisi quando tenuiuiactu alti alias aberrarunt. Quorum uerό comparat,

ne eos magis sedi dixerit,haud dioicile quis percipi electu uerbis quae sequuntur, ad blinc modum: Omne enis qgodsi,magnumst magis, quam in paulo prinioribus diatis. Palam enim est i Misse Hippocratent imi uictu utentes , si qgando peccauerint ex aequita errore mugis obsedi his, qui paulo plenius reficiator cuius dicti Galentis duplicem reddit causam, quoiat delicet ex trii uictu uis imbecillior sit, quod minus

o uti consueuerunt. Non ab re autem prudens senexplenioribus distis dieitionem istam,paulum adleut, nequis uidelicet simpliciter dixisse putare posset grauiora feri quaecunque occurrunt tenui uictu agentis M, quini si qui inuis pleniore uterentur. Quam aditactiunculum etiam in calce aphorism ead in rone n roticuitan ea raotin parte quae ad sanos attinet, nil modo loque si utitur, quo τι aegro subus usus fuerat,

dicens pyter hoc Cr sanis istaces, reliqua. Q no euidentilio declarat, subdens quoniam cata difficilius frunt. Quam quidem comparationem dubi

mn est dii id reprendum, ad quod a prior, qlix M

104쪽

ierosos attinebat, Arebatur, hoe est ad uictim paulo

semoron siquidem earidem affirre in utrisque uidetatur ration . Quam istis uerbis expressit: Omne enim est,magnum sit a gis,quam in pauim pleniorur . Quae uerba ut prioris dicti rationem reddat, in

posterioris sint causa. Liquet enim quod no absolute aserit, tenuiorem uicti In acem in fanis Pre, sed

ideo si acem, quia eo utentes pectare contingit, eas peccata minus perserre possint ob utria, ut diximus,mbecisti lare,dissuetudineq , quam si paulo plenius refcerentur. Vbi id aduertendum, s non simplicitermes hic Gmnauit, sed ualde senues costitutus Cr exo stis. Et mea quidem sententia uerbum, con titutus, fae enim couertimus id quod Graeci dicunt,certu, Crhebre lege quadam perpetua firmatus, significare uia det π.Demsi in aphorismi calce cocludit Hippocrates ii quod erat propositu , drs imma totius at orismi, ita uidelicet ratione diaetae era te tenues sint magadix parte paulo plenioribus magis In aces: dices proopter hoc eas que Iallaces, v d uidelicet, qua errata continoiit,ea difficiliuου frunmr, corpore iam ex te αnui uictu Acto imbecilliore. Addidit aute, ut plurimu,qssonii magia ex parte error eis interuenit,ut quead iam reliquis in rebus, ita in aegrotitium regimine frigere errata uix ualemus. Haec igitur est, ut ego

si idem puto,uphoris sententia,cx qua uidere licet, qνod vini seria recetiores aberrauerit, quodq; nihil

hic dixerit Hippocrates,quod eius dictis risecado se

105쪽

sro de dista deuto morbo, fit comaria ordote retilli totu impronis uerteres,ex propositione conclusi mn, ex conclusione propositionem id t. Sipum Hippocrates,quia aegrotantes peccant, ideo eos liti: ipsi uero econtrario, ὁ quod utitur,peccare rotos concludunt. Sed er ei particula,quam potant cor clusionem,uduerbium, magis, ponunt,q sii Hira erates dixisset: In tenuibuw distis magis pectant aevolantes. Quod Hippocrates non ei parti, sed alteri uni modo apposuerat dicens tenuibus uictus ratio nibus peccant aegrotantes,ideo magis D tur. In ramine quoque peccati no mima peccant, totas ipsas m es uictu3 rationes peccata esse putantes: cim Ili pocrates no propterea i ienstibus distis peccare aegro

iates dixerit,quod ipse per sese peccata sint,sed qνγruam hi qui tali uti tur uictu, atque erroribus inlaetatur, ideo posse sedi affirmat. Sed forte peccatum hoc

neoterius igitosceremuw,mo ὁ bi constirent, nec ecadem uocem in apboris no codem uarijs modis exponorent. Veiam ubi de fanis agituro ccata distas de iidcntes , seu in quantitatae diminuivi interpretantur. Non minim quoque puniitta dici suetis ab Hippocrati tenues,crassa ue,ad umiri semiapuratione,utis dicantur trimes,quae tenuiores sunt,quiuis ipsa re ira ut scilicet ferturi ad consistendi uigorem polin atq; ecoreari)crasse,quae ni plus,quam uis per tripossit, crassiores. Non enim hiost, qu sis isti putari, ad uires comparatio. Alioquin inconstantisint res

Uset ipsa tinuis sistus iratio: neque meditatus es

106쪽

dsignare, id cliis relation crassior,tenuiorsus alia dicer vir cuius contrarit m Cr Galenus in praeescedentis aphorisnue positione, eν reliqui medici misistrint,ptisanae su ram,vel ptisanam ipsam,tenuem uissim statuentes,atq; hi meditullo totius aegrotantii vitiis collocantes, cuilia comparatione reliqui uiditis uel crassi,uel tenuissimi uocarentur. Sed ille Missis telamis diutur,qui in unere uictimni praecedenti aphorismo a Galeno definitorum, ex nomen Cr disicitionem tenuis scribit,quod ab omnimoda media incipiens ad ptisamsuusque protenditur. Aiunt praeterea nilὶ reliqua paria sint,apbor mim uerum non se,no an uertentes piritatem hac atq; aequalitatem ab Hippoα crate prorsus tolli,ut qui plenioribuε adit inodo hanc

determirationem modo hanc per quas voces,paulum Cr parum signis adur .Tentibus uero hoc est, ualde: ita ut coiisparasse uideati , ualde teis nuta pro crassioribus,non aeqi e tenues,quod isti mi te ilicit,non aeque crinis. Sed haec leuiuscula, illud uero gramin, e quod multos in perniciem adegit,quod uidelicet ex apbori nis eliciunt einper incuraudi potitis esse ad crassiore,qui in uis requiratui bis ra, nostem,quam ad tenuiorem.Et rubi a modo recedetiem,crassius semper,n quam leavius esse uel aegro ratos,uessanos residendos. Unde natum est iligd comata ne medicorum atque idiotarum adagium: Longe praeos e morbum,quam imbedilitatem Grarum. χη ad do

107쪽

ratione ipse alienum esse offenderimus, imae an

istitutiones diluenitis,quae ad id suadendum a recenistioribussunt excogitatae. Hippo.libro secundo de rautione uictus morborum acutorum, postquam per hiis non satis ferieni ostendit,quantum in uiditis ratione debite metienda uinum habeat consuetudo , utraqlle cons geludinem robur quoque modum morbi, natarum. dixerat contem id a,ita scripsiit ad uerba: Nidtὸ autem minus uersus adiectioncin eundum est: detrassio enim omnino stupilis plerunque confert, ibi per futurus aegrotans, donec morbi flatus concoquas gr. mae Hippocratis uerba expositurus Galenus,sic scripsit: cim cognosceret certam re dij quantitatem qieclara quadam egere artificiassi,non esse autem clitus uis artisiciose consecrambed eius tantum uir qui ominia quae ad artein attinent, G perdidiciliet, σ in

moria teneret,essetq laboris amator, eT in operibri artis attritul,quales pauci admodum experiuntur ed,

quae in praesenti sermone dicti sunt,mpritὀ procris est, qu)d uidelicet ubi pectandum, Cr i deornte meliusuraireaedendum sit,omnino laudabilius sire, d id ad quantitat minus est potius, quam ad id quod plinest,inclinare. Id enim quod plus est, oblationes interadm momendabiles futud uero quod est mnus, fac, li corrigitrer,nulentibus nobis, uis labi uideatur, ρ

rum dare nutrimenti.Eius aut qd antea is uentre cos

ςo Linest, biperfluitatem auferre cr aliis disticiis p clite mlto nugis is acutis morbis. Itim

108쪽

mtes eodem libro,nec multo post praeseripimsententiam inquit: Deterius quidem est,si ei qui obborem morbiq/ acutiem imbedris est, potis quis afferat,multamue sorbitionem agi db m,putum eam imibreistitutem ob usfortui cotingere uacuitatem. Sed Crindecens est eum qui ob uasorum uacuitisum imbecillis est,non agnosa re,rationes uetis opprimere. A Jertenm Gr hoc pericvlsim quoidam atq; peratum longe

quide minus quam alteram, sed quod ma s subiugat

ictioni. Vbi enim alius uel medicus,vel idiota superis seniens,aridentias cognoscens, CT ad Uitandiam, potandumque dederit,quae prior ille prohibuerat, aperte debitur auxilia attulisse,cton magno alterius dedecore, putilibus hominibus seuperuenientem medica,ueluumortuus diasse. Quam sententiam enarrans Guleaenus,ait Plerans aegrotantes,ob dolores absque pulsu i t,animos defici ut, ac mιsto motu mucri possis Simile Cr ob morbi assimcn contingit. Nonnulli non

ob haec uiribus laboraue,sed ob i forum quomodoliabet hoc fat, tucuationem, ue ob manife)tim sensibimexcretionem sue ob caecum dissolutionem,sive ob diis agoniam. Exigunt igitur hi quidem,ut abus quam

celerrime exhibeatur Econtrario uerό alij,qui dolore vel morbi acutis promuntur,uasliatione 1 Is interriem eunt quam repletione.Et si quis eis nutrimentum

dederit,maximum mulum operabitur . Illos uero qlli

ob ud Orion uacuitatem dcbiles sunt, si tenui oppresent uid siti ocebit quidcm,sed sion que ut uehementer

109쪽

omani nil Πὸec sint quae ab Hippocrate er Ga

no interprete de hac mirria eo Iom scribistur, equit sale quiuis intergere potest, Cr quantum neotelrici a ueritate, ut borm more cotiIt,aberrarit: er

inulla fit inter Hippocratis dicti uessi bicio repugnitiae. Quis certe si affuisset, Galenum alioqui Ocijdus,m non esuesset. Quein constit in nubio libris lucorum eici mentionem habuisse inta tenuem uicturit, in aphorismis approbas ,ut ubi etiam uiribus iij idamus,ptisanae succo,qisi est ictus exacte tenuis, ν tendinm praeceperit. QSem etiam beatus Avicenna Lbro quarto, licet pro sim ptisanae aqua ordei eo loco sicuti cr alibi 'equenter in minito codice lepitur. Sed cr ratio ipsa conuincit, fisum esse ex perniuos

hoc resentiorum dogma. At enim experimento constit, per tenuiorem,quam Πιs r girut cibum, uires in s doliqui tui perstitim subleuari,ita ratio monstrat a cras

fore,ut quem nec conquo quere ualeant,nec dijinbgere, obrui potius q releuari Vbi enim cibus plus praeter naturam ingreditur,hoc morbum acit,uit idem Ηιρα pocrates. Naturam autem eo loco nouulli autiqui expostores,quos Cr approbat Gulanus,pote uiam intellis grbam qua animalia gubernuntur. Plus i Itur cibi, quam narurali potentiis conueniat, inges bini,cιm 4σnis morbum facere possit, multo magis aegros of ldet.morbum enim avnebit Cr uires,si ex morbi uincamnilia mini ita luerint. Amplita tibi si labit α

110쪽

iri or grinatione: quoniam si a viguo calore non ruinoetur, obtundet potiai qκam releuabit. Perpera isturaiunt neoteri crastioron quam uis exinite, , periculo nugis tutare, quam tenuiorem. Non rugis quoque mendacio ciret id, quod absolute noui tali proni duiu, praestire crassi, quam tenuis aetatin reficere.Rctis enim crassior robur auget: tenuae is inlusit.Raro autern acvidit, ut robur magis reddenae

iis in diuturnis,nedim is acutis morbis sit: quoniam huc feri nequit, nis morbus uinatur, ad iniuue auriiruntum plerunque euenit qκod Cr supra dicebais mis)κt robur quoque illi aliam. quo fit ut contrarius

4fectis seqvitur, Cr quo nugis per pinguiorem escas ires astyare cote limus,eo magis costam scant.Tacet i Furneoterici,nec perrant Hippocratem quod e Thessalus Ariebat in numero eorsi reponere, qui egrotos replebant. Cum, Galeno teste,Erasistrateorsi potius sit laudanda sententia,qui illi Ame cruciarergrotantes asserebit: licet em media ii cesserit uia, uiseri en mgis potest tenuiorem quam oporteret uist imperans,quam aegro res implens: siati primo libro de uictu morborum acutorum Galanus te titur.

Nec difficile fuerit ex his quae diximus, quas isti ii ρ opi dogmatis inertionem afrunt, diluere ratio fm.Licet eui a tenui uictra depereant spiritus,talor diffolirat wr,nonppterea sequitur Hr esse deteriore: quid Miori ex p4rte taci medico proinratur,lit c