장음표시 사용
51쪽
naturae hostis efficitur, donec apsum supera uerit, atque uias adinvenerit, per quas ipsum e T. pulsioni tradat; Unde semper natura nostra intedit nocuum,uel superfluum expellere quocunq; modo potest,at facilius si in pauca quantitate eis. At licet de intentu naturae hoc excrementi genus omnibus generare satagat ad perpetuandum
humanam naturam , tamen non aeque omnibus
hoc usu uenit: Quinimo in assuetis ad uenereum usium, & in i)s, qui otio degunt, & crapulose, &immodeste uiuunt,ac licentiose; Secus autem ijs, qui ieiunia frequentant, disciplinas exercent, ac honorum colloquijs, & orationibus uocalibus , atque mentalibus exercentur. Inde gratia Dei,&meritis Sanctorum animo, & corpore caste uiuunt; & sic etiam si olim malus praecesserat habitus: bona dein de opera, & gratia Dei, nec aliter in corpore, & in anima nisi perfecta salus subsequitur: quod ieiunia possint hortodosa Nostra Sancta Ecclesia in praefatio quatragesimali canit
corporali ieiunio uitia comprimis, mentem eleuas, uirtutem largius, & praemia r unde nostrae Religioni hoc negotium non obstat, nec uenenusteri in uiris timoratis cum temperatis, & sanctis
moribus fieri potest quin si aliqua portio seminis gignitur per diuersas corporis partes expellitur
Per meatuS urinarios, per poros, per aureS, per oculos,per canalea excrementorum,Per futuras,
52쪽
per nocturnas pollutioneS, per Prascunque partes natura Congruas iuuenire posuerit. Et si Galenus in s. de locis affectis adducit exemplum de noxa seminis, de hystericis mulieribus, & viduis hoc sub audireticet, quia intemperate , & Iicentiose vixerant,olim,& adhuc umebant absq; bonis Religionis moribus, & sic Religioni non obstant medicinales superius positiones de semine
Causae vero externae innumerae esse possunt, Cum per Corruptionem ,& prauam qualitatem naturam propriam amiser , Ut Cibus Corruptus actu, vel potentia, Vel morsus alicuius virulentae bestiae, sicut narrat Galenus in s. de locis assect. de quoda seruo Imperatoris, qui deputatus erallad viperarum venationem, dum fuit Commorsus in digito a vipera, & statim auriginosus,siue latericus euasit a pari in commorso a cane rabido, nec non etiam ab austo alicuius veneni, vel ab Aere uniuersali corrupto inspirato, vel particulari nempe alicuius carceris, & caeteris id genus. Potest quoque causa esse aquarum communis
sus prauae qualitatis inquinatarum, sicut apud Nolam contigit temporibus nostris, & alijs Regionibus finitimis,& in particulari vidimus,&obseruauimus quendam virum, qui dum extra Neapolim esset. Iuxta Patriae Flumen cum siti-ret,quandam stagnantem aquam dum bibisset,in qua
53쪽
qua busenum, & serpentum copia degebat, statim in febrem incidit, & Auriginosus factus coepit nauseabundus bilem euomere per quatuor dies continuos, & quicquid sumebat in vitellinabilem vertebatur. Vnde nullo modoPotuit, ne medicamen, nec venae sectionem sufferre, & sic quarta die extinctus est. Ualde etiam communis usus aquarum non solum in Epidemialibus morbis, sed etiam in quibusdam terris potest naturaliter agere, & diuersas operationes in naturis humanis producere tantae potentiae est, ut apud
quoddam Calabriae oppidum iuxta Terras principis Bis niani nomine Pulicastrellum, quod est, :a quibusdam Montibus circundatum, & torren te perquam rapido vallatum,dum gentes incolae quada cruda, vel in cococta aqua inibi scaturien- , te Utuntur magna ex parte in gula botiu habent. Quinimo per quamplurimi adsunt, qui Nanisormem naturam gerunt, monstruosam si quidem capite magno,collo difformi, exilem vocem habent, Vix loquuntur, ac a Belluis parum distant, nam rationis usu ViX Vtutur, quod enim ab Aere, ac aquis, quibus Vtuntur,vsu Venire fatetur,hinc bene Hippocrates de Aere, Aqua, & locis dicebat. Dum ad incognitam urbem deuenies . situm inspicias,ubi collocatur,quibus ventis perflatur,ac quibus Aquis utatur . Et sic hominum mores, ac naturam facile dignosces .Possunt ergo uti ex-
54쪽
etemae,& potentissimae causae naturaliter, & pre- ter naturam homines, ac hominum temperiem Aer, & Aqua mutare quomodolibet se habeant. Sed magis uniuersalis est Aer,quam Aqua,& per spieue videmus in Aquis Thermarum, Puteolorum, & totius orbis terrarum.
:i Clim enim de A ere,& Aqua diximus, quoniain Mundo sunt, & Mundi partes vii Elementa, ct ut talia corruptionem, vel putredinem suscipere possunt in se ipsis, Vel ab alijs causis,ut diximus, forte ab aliquo loco prauam qualitatem eis
Communicantem proXimo, Vel longinquo, quod idem euenire solet etiam ex causa,& qualitate occulta aliquarum constellationum, cum astra elementa immediate alterare possint motu,& lumine Configurathao. . -
Aerssiquidem in se ipso corrumpi, Vel putrefieri contingit, dum anni tempora decentes, ac naturales non sortiantur constitutiones, & qualitates,utpote si ad siccius, humidius, frigidiusve, ac calidius mutationem suscipiunt. Inde Corruptiones . Nam cum Aer sit Elementum vitae necessarium, quo omnes uiuentes utuntur, est profecto, Sterit omnium qualitatum susceptiuum. Et tanto magis si ab humida constitutione crassior, quam par sit euadat, perquam facit p putredini, ac corruptioni erit obnoxius, acputredine,& corruptionem pro tempore retinere valet ma
55쪽
gis quam si tenuior fuerit, qui pro sita tenuitate facilius penetrat, faciliusque agit,ae prauam qualitatem susceptam remittit, & ad benignius mutatur, quam crassior Aer, & male ventilatus, &cauus. Quippe quidum malam qualitatem retinet homines diutina calamitate laedere potest, &tanto magis ob ministrantes constellationes , de quibus inserius habebitur sermo. Sed quia tam putredo,quam corruptio s modum excesserint, vulgares morbos, uel pestilentiam causare possent, rationi ergo consentaneum erit, de peste ta- quam de validiori morbo consentientibus Astris in hominem minitante proxime aliquid pertractare. Et Primo.
PEstis ergo est quidam perniciosias assectus in
corde causatus a quodam uapore in Aere Concreatus vitalispiritui, ac humoribus in partibus naturalibus, & spiritualibus inimicus, quidiun cordis corpus praeoccnpauerit, dicete Galeno 3 .de prςsagationibus ex pulsibus cap. 3 .qua medicinam excogites Et licet Galenus de putredine loquatursubaudire licet etiam de corru-
Ptione, quae uel sundatur in spiritibus, ues in humoribus, uel in solidis cordis. Quare trifariami oritur febris, vel diaria, uel putris, uel ethica, M. si tot
56쪽
si fotcunque pestilentialis est mobus. Vertim si
non erit a potentissima causa ad extraneam mor bus naturam mutatus, non facto contagio, Vulgaris dicetur morbus, non pestis, licet perniciosus sit, sicut in praeterito Anno 16oo accidit ubi licet tanta hominu successit pernicies, Tandem abfuit contagium, sed tamen semipestis morbus habitus fuit. Fit enim pestis prae Aeris crassicie,&mistura, siue praua qualitate in homines cum putredine humorum ad putrescendum paratorum . & ita se habent homines in eo degentes sicuti pisces in turbidis coenosis,ac fetidis stagnatibus Aciuis . Verum quandoq; si Aer mala qualitate norit affectus, hominibus tantum perniciosus erit,& Caetera viventia salubriter degere solent pro signorum diuersitate in Zodiaco, ubi fuit Eclypsis Cometa,vel superiorum constellatio.Vnde notat Suesianus in Commentario Apotelasmatum Ptolomei fuisse per ipsum obseruatum, non multis ante Annis. Cum Saturni,Martisque coniunctio in Tauro horrendissima frigori excitasset, obseruauit magnam bobus calamitatem attulisse Ex qua inquam ouis tollerando
frigora est imbeccillior. In boues tamen pestis illa desaeuit propter signum coeleste ad quod terrestris bos refertur. Quae coniunctio si fuisset in Ariete,nimirum in oves grassata esset. Et addidit obseruare non semel defectus Solis, & Lunae in
57쪽
signis humanis horrendissimas hominibus mitates excitasse Hismet temporibus obseruassa ait desectionem,in ipsa nauis imagine,& non mulistb post secuta fuit magna nautarum iactura, siue
naufragium. ἰ t. i si Rursus autem de peste generaliter . di fur a superioribus constellationibus ortum habet tan. quam a potentissimis caussis, tripliciter magna
dici potest, vel quia dili perseuerat, scut fuit illa
Mediolani sub anno I si . quae in Campania sub anno Ios 3. praesertim, licet per totamhItaliam per biennium, & plus durauit. Vel quia admo. dum est exitialis, quamuis non longo a tempore duret, similis illi, qui sub anno Is Σ quae in ea deminet Ciuitat tu Venetijs breuiter interfecit, quamuis nec diu perseuerauit, & tandem pleros que occidit, vel nec plerosque occidit,sed plurimi euaserunt. V eluit sub anno Is 13. In quo aprparuit sudor ille Anglicus etiam Mediolant,nam plures inuasit , qaam interficerentur, & tandem pro peste habitus fuit morbus ille, nam quem. inuadebat infra spatium et . horarum, Vesplerosque ad spatium sex horarum interfuiebat, licet aliqui euaderent... De Peste siquidem per multos authores tramctantes vidimus antiquissimox, quam Deus a n obis auferat. Sed quia ab initici nostra intentio de peste agere non fuit, nisi causas indagare nostra
58쪽
rum calamitatum Circa Vulgares morbos , qui in .Praeerito anno Icoo.Vulgabantur,pr sertim per Campantium , ac totum Regnum Neapalis, de Mucius causis inferius Pertractabimus, ac proinde obseruationes antiquorum etia enarrabimus.
Alamitatum Causae, Vel sunt parti-Calares, utpote hominum Geneses vel generales,ut luminarium luminis desectus, eorumq; STnodi, vel Annuae conuersiones, Crinitae stetitae, vel superiorum coniunctiones . Quae quidem Cum nostrarum Calamitatum Costellationes sint,& generales causae, ab ipsis particulares a nobisi excludantur, tum quia nimis curiosae, thm quia minoris certitudinis, ideo de ijs hactenus . Nune de generalibus tantu causis,& effectibus agemus. Generales siquidem Causae etia generales euen itus producunt, qui contingere possunt pluribus hominibus, ut pestis, bellum, & caetera genera- .les plane Causae, ut supra diximus, sunt lumina. rium desectus, crinitae stellae, trabes, tubae, Do- . lia, luminarium Synodus, ac trium superiorum ςpniunctio. Ex quibus 'uatuor generales esse- ctus emergunt. Verum eum generales effectus
. , diuersi generis sint. Ila effectibus 1in. hominibus
59쪽
tatum contingentibus, nempe de peste,Vel aegre. tudinibus vulgaribus tractabimus. Alijs siqui, dem ca lamitatibus omissis , nunc autem quam tum ad nostrum institutum pertinet agm
Consideratione interea dignum est,stellas agere motu in nobis;'& lumine pro quanto varias motu configurationes induc ut cum caeteris stel- lis, &inter se varios situs possident,efficiuntur in: suis peragrationibus intendum triangulae,interdusexangulae, & interdum quatrangulae, quandoq; opposite, interdum coniunctie, modo occiden-
tales, interdum maturinae, aut vesperinς: modo sunt in cardine, nunc Vero Cadcntes. quandoque, ascendunt , nunc ad verticem videntur , iamque: declinant modo ad Contrarium visuntur ; modo ad Septentrionem sunt ascendentes, modo adi Austrum descendentes. Stationarie nunc sunt,ac. mOX retrogradae reperiuntur.Nunc tardae,nunc
veloces, ac subinde vires differentes assumunt. Et sic ob luminum variationes in nos diuersm6. de agunt. In Luna enim apertissima ratione obseruare licet. Nam cum a Sole distat partibus s. Cornicularis efficitur. Cum partibus so. semiplena dimidiata videtur. Cum autem 13s .partibus a Sole differt praetumida obseruatur.Clim vero Dia-ἡ metra plena est, & I 8 o. partibus a Sole differt. Vnde
60쪽
Vnψe mox alij succedunt aspectu Memmeti modo, & de teri vocitantur donec ad congres--sum, uel sy nodum iterum coeant Luna, & S -Sola enim lunae faciem mutat, reliquae vero stel-
ει, minim cum ae se ipsis lumen habeant. Agunt ionim stellae sensibiliter &.insensibiliter agunt,dutab terra oc hiant clam, & occulte insensibistiter, quae opust producunt Mnam terrae crassicies
aradios ad nos 'palam demittit prohibui uiVerum letiam licet sensibit iter agant. etiam insensibiliter Hagere luis prohibet Quia virtuales, & occultas' operatio nes indisserenter , multiplicare possunt - per densum, & rarum ut patet in intentione soni, inqui percipitur etiam ultra pariete'. Operatis-nes liquidem Solis Ec Lunmtum quia magni turdine & luminositate maiores, tum etiam quia '-: tibus propinquiores sunt. Est enim Luna nobis finitima. Sol vero in medio , qui ut ait Cicero. 'Astrorum obtinet principatum, Uti Rex inter Ualias stellas, qua e re cauta generales ita collocari debent, ut primo loco luminarium desectus habeantur. Secundo loco crinitae stellae. Tertio loco fuminarium Synodi. Quarto, & vltimo superiorum coniunctiones, & fortassis crinitiae stellae pollentiores sunt Synodis luminarium. Cum vel simul cum Ecliptibus, vel non multo post' eluceicant, ae debiIiores sunt ipsis Eolipsibus, - ausent enim significata Eclipsium, si cum ijs co-