장음표시 사용
471쪽
ADPENDIN. 4673J Docemur praeterea , partem agri s fixi pertinaciter carboni bilis, uti carbonibus aliis inhaerere, partemque pinguis cum terra jungere. Aer hicce fixus exigit ignem liberum, continuatum, ut prorsum deconponatur, fixasque unice partes, terram scilicet, cum salibus fixis, relinquat. 4b Patet inde, terram bilis esse calcaream ;5b Parum nonnisi salis aikalini sui in bile adesse; 6b Omnibus nunc dictis principiis bilis nonnihil
salis muriatici esse admistum. Per tentamen vigesimum quintum calore , quo nomnisi aqua humidaque evaporantur, non deconponitur, aut expellitur, aer fixus; nam, si humida illa denuo admisceantur, corpus redit, bili analogum. Circa bilem putridam, hujusque deconpositionem per destillationem , tentamen vigesimum sextum docet:
I) bilem in putredinem valde proclivem esse, cicatore leni in hanc degenerare; ab expulo per putrefectionem parte agris fixi,
reliquam bilem sapore aeriorem fieri, ut acredine lini guam adoriatur ;3) quum bilis praemissa putrefactione levior reddatur , quam antea fuerat , atque decrementum hoci non ab humore evaporante dependeat; manifestum esse,
i bilem putridam parte aeris sui fixi fuisse privatam. J Quum bilis putrida cum acidis vivide noni effervescat, inde patet, spiritum aikalinum causticum fuisse factum. 5 idem evincit spiritus volatilis inde per destili lationem expulsus , qui , si ex bile prorsum putridat fugetur, cum acidis non ebullit; quod peculiaris dos tali alium Causticorum est.
6 Bilis putrida , mediante destillatione spiritu, per putrefactioaem laxato , privata, tumque calci vivae C e a au'
472쪽
admista , atque denuo destillationi subjecta , spiritum volatilem, uti ex tentamine vigesimo sexto patet, tamen adhuc largitur : sic & bilis putrida destillatione ad siccitatem usque torta , dein aestui majori conmisia, Praeter Partes oleosas , sal quoque volatile dimittit: quo evincitur , putrefactione praemissa bilis non omne vinculis liberatum fuisse sal volatile, hinc non omnem Hectum aerem fiXum.
Ex praemissis tentaminibus A indeque deductis sequellis discimus, bilem conponi principiis sequentibus: ab aqua; 2) oleo aethereo , ac empyreumatico ;3b aere fixo; 4) sale volatili urinoso; 5) exigua dosi salis aikalini fixi: 6) terra calcarea; 7 pauco sale muriatico.
Circa utiIitatem, quam bilis in oeconomia animali praestet, Auctores non consenserunt. Nonnulli pro liquore earn habuerunt inutili, quin noxio, a quo morbi gravissimi possent oriri. Alii denuo nimium illam de- Praedicarunt, atque dotes eidem adtribuerunt , queis non instructa est, Iubrico fundamento niXa S. Ex utraque parte processerunt nimium. Qui bi-Jem pro corpore adsumserunt inutili ac noxio, sequentibus refelluntur: ab Si natura liquorem hunc ceu inutile, aut Om nino noxium, siuidum secrevisset, exitui ejusdem intestinum
473쪽
tinum potius rectum, aliudve crassorum destinasset, quam intestinum illud, in quo chylus conficitur, qui utique destrueretur , si noxius ac inutilis latex bilis foret. Una cum chylo sanguinem subiret, cuti re ipsa pars
quaedam eidem admiscetur), succos omnes corporis inficeret, hominemque necaret.
et) In tetero , dum bilis per ductum huic fini
proprium in dodecadactylon non evacuari, & cum chymo misceri potest, videmus , a) adpetitum esse prostratum a lb) H dyspepsia, simul tum praesente, nasci fia-
O magna virium prostratione laborare aegros; d) obstructiones adesse alvi; e) nasci demum ex in inflaretus vasorum, tabem , hydropem, C. s. p.; observatos suisse hydropicos, em ttentes eX- crementa alba, cum superincumbente his oleo quum, uti videtur, oleum hoc vinculum nullum inveniebat,
quo iungeretur humidis: g vulnera cystidis folleae fuisse Iethalia.
Qui autem bilem ceu liquidum considerant, corpori summopere necessarium , advertant. laticem hune omnino esse noxium, si ut bilis sangu ni maneat inmistus; non , ut balsamicum corpus, prout HELMON-τius volebat, sanguinem reliquosque humores a putredine tueri, sed potius eosdem secum in putredinem ducere posse, quum ipsa substantia sit, corruptioni plurimum obnoxia. Cogitent hi, bilem ex sanguine non secretam in eo degenerare in humorem noxium, atque acrimonia su a corpori incommoda varia, morbos mortemque ipsam adferre posse. Reor hinc, si bilis. hepatis fabrica secreta, solΠ- per mediante chylo in sanguinem reducatur , idem
474쪽
esse , ac si nunquam e sanguine fuisset secreta : tenerabit inde certe tamen sitim , adpetitum Prostratum, amaritiem oris, symptomataqu2 febrilia; quae phaenomena omnia bili retoniae soli adtribui queunt, si admis-t m eam solummodo sanguini consideremus , uti in iet
Quodsi jam quis diceret, bilcm cum chymo in
sanguinem non, transjre, sed tamdiu unice cum succo gastrico, aut Concoctis alimentis, manere mistam , do nec unio partium illarum oleos arum , mucilaginosarum ,
aquosarum perfecta & chylus genuinus productus fue- rit; quod si praeterea adsumere vestemus , solum dein chylum per vasa capillaria absorberi, & sanguini addu- ci, hilem autem, ceu substanti m spissiorem debere re-
manere; dicerei, quin & adfirmare, jure possemus, re cedente eX miscella quadam vinculo, ipsum quoque corporum Connubium denuo soIvi. Verissimum interim est, misceri bilem cum robiis . pleosis, resinosis, oracii ginosis & aquosis hasce omnes Verti posse ab illa in liquidum homogeneum, in lae, inprimis dum motus peristallicus intestinorum simul quo- que Concurrit. Haec etiam communis Physiologor ulnsententia est circa utilitatem bilis is oeconomia ani, mali. Attament quos, cum aliis cibis, acida, quantum aceti, quantum vini &c. homo corpori ingerit; quibus, uti tentamina docuerunt, bilis coagulatur; tum autem apta non amplius est , corporibus pinguibus cum aquosis Uniendis, atque in liquidum homogeneum Ieducendi S. Hoc itaque in easu nullam plane bilis exsereret utilitatem, sique foret necessaria , acida summe noXia corpori humano evaderent. Si chylus constare debet
iacte, ac si lac hocce bilis intexuentu ex pinguibus α
475쪽
aquosis partibus praeparandum est; cibi acidi, sive,
qui 1 rmentationem acidam mox subeunt, consumtionem Corporis utique producere debebunt, si aut frequenter nimis aut nimia simul ingerantur copia. In eo autem Casu, ubi bilis coagulari nequit, dum iisnape nullum illi admiscetur acidum, ubi , ceu liquor homogeneus chylo manet mista, vero imiliter, uti reor, una cum alimentis sanguinem stibibit ; quod vero, ob antedictam rationem feri non debet, nec revera sit: manifeste enim cernimus, bilem , aut saltem partem illius rosinosam, Pinguem, cum excrementis corpore eliminari, illa tingere, in massam quasi firmam coadunare, ii Sdem pinguia subpeditare, ut aqua non ex facili adeo solvantur, causam demum partim esse foetoris magni, Quem EXCrementa spargunt. Vix etiam aliter fieri poterit, quam ut bilis coaguletur , quum Omnes, quos ingerimus , cibi in aces-
celatiam tendant, ac reipsa in acorem abeant.
Scio , quidem probe, fermentationem acidam in multis corporibus lente nonnisii, in omnibus autem non cito adeo, uti eam in corpore animali fieri adsumo, procedere dum vero respicimus ad breve illud temporis intervallum viginti utpoto quatuor horarum, intra quod cibi omnes generis, sive cocti fuerint, sive crudi, ad summum usque Phitrefactionis gradum deducuntur; non absurdum adeo ac inpossibile videbitur,
si chymum jam acidum esse adsumam, etsi acidi nulli ρdsumti fuerint cibi. Pso certo adsumt6- Cibos in intestino duodeno iam gradum quemdam sermentationis acidae subire, demonstrato etiam per experimenta, bilem ab acidis omnibus coagulari, jam non Video , quo pacto, bilis ope, ex chymo primum generari possit Iac, nisi id in ventriculo jam factum Derit; aut, nisi chymus idoneus
476쪽
saltem huic mo amorphosi evaserit, ae per motum intestinorum peristallicum perfectior magis fuerit redditus. Partes aquosae bilis, per acida a resinosis secernendae, unionem cum oleis inire amplius nequeunt ; hinc neque pinguia ciborum cum aquosis nectera valent. Di mellis ecquidem a sententia jam adsumta si recessus, praecipue si phaenomena bilis manifesta sensibus respiciamus, quae ceu sapo artificialis exserit. Dim-cilis autem pariter est ejusdem inpugnatio, uti dissicilis
Hactenus Auctoribus accedero velle visus sum, qui bilem pro torpore noxio , aut saltem inutili habuerunt; attamen nimium foret hoc adsertum, ipsiqUe ro- Pugnans experientiae. Sententia mea de scopo ac utilitate bilis sequens est.
Destruero quidem bilis acida nequit adinstar salium aJkalium, sed ea potius mediantibus partibus suis pinguibus dulcificare potest, ac mitigare; uti v. c. ali Ohol
dulciscat, ac innoxia reddit acida Corrosilva. Discimus id ex tentamine decimo sexto , vi cujus acetum acredinem suam, sapore teste, per bilem de- Perdit, jamque una Cum aqua hujus ex dulci - amarum Videtur; retinere tamen acetum partim adhuc dotes
acidi, ex eo adparet, quod tincturam sicci inspissati heliotropii tricocci colore tingat rubro. Liquor talis, qui indolem quidem acidi retinet, etsi tamen dotes illius noxiae acidi per aliud corpus in
tigentur, aptissimus est, ut humores nostros reddat Vegetos. Hac miscella, & indole bilis revera ceu corpus balsamicum in humores humanos agere valet amarum bilis, cum acido vegetabili mistum, egregiam in cor, PUS animale actionem exserere debebit. Pars amara
illius stimulat , simulque roborat, vasa; hinc insciretus
477쪽
eorumdem atque obstructiones solvit, dum interim altera hujus miscellae pars, acidum nempe vegetabile, humorum ad putrefaetionem aptitudinem inpedit, atque enascentem in illis spiritum ali alinum illico destruit Haec enim dos manifese inde patet, quod , misto cum bile aceto, & aquae inde sejunctae, acidum saporem non amplius obferenti, spiritu volatili instillato, nil amplius spiritus hujusce porcipiatur, sed absorptus hic ex integro sit per acidum acetit quo denuo demon stratur, acidum vegetabile por admistam non destrui bilem , atque semper adhuc ceu acidum in corpora al-kalina agere illud posse. Lona id fieri videtur fortuna pro oeconomia animali; alias etenim humores nostri Cito in putredinem ruerent, citoque non minus Vitae inponerent fnem. .
Ast, obponet quis, chylus Iacteus est, hacque sub forma saepius conspici potuit. - Νegari id quidem
nequit; Verumtamen dotem hanc, ex antea adlatis tentaminibus ac expositionibus , a bile indipisci nequit: ratio ejus quaerenda potius in saliva, in succo glandularum innumerarum oesophagi, & ventriculi, & in liqui-ido, quod pancreas chylo subpeditat, & quod, si anai logiam sabricae glandulae pancreatis cum glandulis 1 llivalibus respicias , verosimiliter nonnnisi Iiquor salivae
laccedens , esse poterit. Succi hi omnes , accedente simul motu continuo in-ltestinorum perissaltico & antiperistallico, admisto quoque is orsitan aere sYo, apti sunt, ut partes Ciborum Pin-lgues cum aquosis intimo nectant, ac in Jiquidum redulcant lacteum, homogeneum, dotibus chylo propriis tinstructuni Etsi pars bilis resinosa corpus in chylo foret in- utile, quin & noxium, quum tamen acidorum auxilio
478쪽
ex ea secernatur ac excrementis remaneat missa, substantia evadit utilis, intestina stimulans ad promoven- dum motum vermicularem, quo illa redduntur lubrica, ut facilius promoveri, & irritantur, ut plane expelli queant excrementa: atque hoc sane secundum sinem, quem sibi omnipotens circa bilem in oeconomia anim2-
li proposuerat, est quod in proverbio dicitur: - Una fidelia duos dealbare parietes. Liquidum tamen hoc utile noxium corpori ant- mali plurimum evadere potest, ac morbos gignere le- thales , dum in putrefactionem abit: vidimus enim an- tea, bilem mulsum esse ad putrefactionem proclivem, atque , si hanc subierit, reddi acerrimam. Hae jam acrimonia nimium intestina stimulantur, sursum deorsumque hypercatharses excitat intestina in- flammantur, febris producitur violenta, & sanguis de- mum ipse ad putredinem aptus redditur. Haec bilis acredo per putrefactionem generata ex eo inprimis dependet, quod sub ea spiritus liberatus fuerit alkalinus causticus. Spiritus hicce causticus ab acidis optime domari valet, atque acredo ejus, hinc & vis noxia, cessat, si misceatur cnm acidis Videmus hic utilitatem magnam, quam acida in febribus biliosis ardentibus ac ipsa exserunt dysentoria; patet simul hinc, cur Aledici experti priores inpri-
mis curaturi, cremorem tartari larga adeo manu prae
Monondum adhuc est, quosdam eorum, qui bilem Chemice examin runt, errasse, autumantes, sub fermentatione illam verti in acidum, quum cernerent, bilem putre- , factioni diutius expositam, cum acidis non amplius ese fervescere. Verumenimvero , spiritus tum volatilis aikalinus , putrefactione liberatus, & sub initium
479쪽
cum acidis luctans , causticus fuit redditus atque in euindeductus statum , ubi dotem alliatinorum salium cum, acidis effervescendi non exserit.
SANGUINI SE JUSDEM SERICHEMICA DISQUISITIO
a CL WEn En pariter insituta. θ
irca chemicam sanguinis ac seri analysin Auctores pariter hinc inde obpositas foverunt sententias &i quidem tum ratione principiorum illius, quorum nonnulla a quibusdam fuerunt negata, tum & rationet ponderis obtentarum substantiarum sibi contradixerunt; quod omnino evitari nequit, quum liquidum hocce non temni tempore, nec in omni individuo, per omnia siti sibi similis: sic v. c. hocce tempore plures aquosaS con- itinere potest partes, quam alio; Vel sanguis hominum lac animalium juniorum fluidior ac tenuior est sanguine 1 iniorum; hinc & Chemicus, sanguinem aquosum experi . lmentis adhibens, ncla Cbtinere poterit tantam copiam salium , olei ac terrae, quam alius, qui sanguine spis
sori hunc in finem usus fuerit.
480쪽
Ego ipse, G. WEBAR ait, in tentaminibus mois plurimam diversitatem ratione proportionis principiorum sanguinis ac seri notavi, dum variiS speciebus sanguinis usus fueram. Deprchendi etiam in hisce humoribus partes, quae ab aliis Chemicis ac Physicis non fuerunt
observatae. Tentamen I. Sanguinem recentissimum humanum destillationi ex retorta vitrea, adposito excipu-Jo , ope caloris ebullientis aquae cinit tot euter hρ) exposuit, donec sanguis pultem referret spissiorem.
Remouit tum eXcipulum, aquam eYpulsam phialae infudit vitreae r diaphana prorsum erat, Odore nonnihil urinoso donata, saporeque levi salso, linguam vix adficiente. Quum itaque sal hoc retortas collum super fit, volatile utiqua debebat esse: habuit illud tum temporis Aucaeon pro sale alleatino voIatili, nullo aci-d5 ligato, hinc prorsum libero. Infudit aquae hujus quid murias salis muriatici.
Nulla tamen inde nata metamorphosis, quum tamen sal volatilo alta linum terram ex muria illico dejiciat, nisi causticum fuerit, quod vero esse non poterat, quurn vel odor praesciatiain hujuscemodi salis volatilis demonstrare potuisset Ratus hinc fuit, in aqua hac speciem salis ammoniaci adesse posse e miscuit itaque uncias ejus V, ginti cum uncia una salis tartari, atque calore lenisse simo unciam ex hac miscella abstraxit. Odor laticis expulsit nunc prorsum volatilis, qualem spiritus salis ammoniaci debilior exhalat. Liquor hic e
1 ) terras acidis solutas praecipitavit; et cum acidis esterbuit; 3) cum acido muriatico praebuit sal ammoniacum;