Orationes III Theophilus Hogersius

42쪽

THEOPHILI HO GERS H

FORTITER DEFENDENDAE Uum nuper ex hoc loco cum vobis agerem , Auditores, Deo opi max gratias agebam , quod respublica nostra prae aliis regnis & civitatibus in maximo otio & tranquillitate incredibile quantum vigeret atque oreret. Nunc eadem proh dolor tavissimo calamitosissimoque cum finitimis divinoque ante de humano foedere consectatis bello involuta, cum multis aerumnis .adversantis sertunae injuriis conflictatur. quique tum maris imperium non, ut alii Verborum actatione, sed multitudine navium xclasi ummagnitudine revera tenebamus, e maritimis quidem bellis inVicti habebamur, nunc navali Praelio

43쪽

pra ii victi , sugati Sc Oceano tirpissime extui bati simus : hi tum mercaturam quaestuoiilianas negotiationes per universum orbem latius, quam ulli unquam mortales,CXercebamus , nunc marium uti penitus privati, in portubus nostris, ut imbellia animantia in suis latibulis, inclusi, vix a put exserere, aut navem proximo littori petendo deducere audemus: qui iuri circum

fluentes omnibus copiis, Vivitiis utriusque orbis cumulari in summa rerum abundantia vivebamus nunc ori piratica, rapinis populationibus , domi tributi stipendii; intolerabilibus exhausti in maxima inopia&omnium rerum penuria vitam agimus oui

denique potentissimo olim Hispaniarum regi

cum Cccidente trahenti pene Orientem dc Septentrionem totum serme seculum victricibus armis restitimus, nunc infirmi Episcopi raptibus & latrociniis inulti patemus Scilicci nihil perenne aut constans in rerum natura in suit, erit nec ulla unquam nati, nulla civitas ab orbe condito Ytitit, qua non innumeris mutationibus & rerum sursum deorsum euntium vicissitudinibus obnoxia suerit. Percurrite omnes gentes omnesque populos, constilite annales omni a temporum cuncta conversionum plena pacis in

bella, bellorum in pacem trainquillitatis in

44쪽

quillum statum reperietis. Quid mirum igitur, sit patria nostra his murae de fata legibus haud magi aliis populis soluta quum nuper placidissima pace frueretur, nunc turbat horribili tumultu tremit 3 Sed ut illo tempore gratissmi illius otii diuturnitatem stipplicibus votis exposcebam , ita n c,

quoniam Deo aliter visum, vos ad rem pro salute dignitate patriae strenue gerendam. adhortari constitui. Sicut enim fortunati sexoptanda pax, quae in suo statu illorum fortunam conservat; ita bello afficiis Maerumno sis addendus animus est, ut res inclinatas erigant gloriam patriae collapsam restituant. Quo autem promptius 3 majori studio ad patriam hanc consilio marinis tegendam pergatis, subsistite parumper, quaenam illa sit quam desensitan itis, mecum considerate. Non enim ignobilem aut barbaram tellurem, non civitatem sub aliena dominatione gementem vestrae tutelae commendamus; sed rempublicam liberam, sed rempublicam quae aliis liberis civitatibus tantum antistat, quan

tum hae regnis, populis gravi tyrannide

pressis nec facile ullam gentem aut nationem invenietis, in quam tot tantaque bona collata sint, res tot mirae coierint. Sive

jam illa intueri libeat, quae sola Christianos inspicere

45쪽

inspiceres aestimare fas est quippe tria Ohis solis aeterna salus pendet, reliqua omnia fluxa sunt Sc caduci religionem puto divinas caeremonias: quibus quaeso in terri, illa sanctior colitur, Deo oratior xdignior docetur, clarior xpurior explicatur Virgo haec nullo humano cultu aut meretricio suco violata, nullis calamistris inusta, in nativa se sua pulchritudine nobis ostendit, totamque quanta de qualis est videndam praebet. Haec omnes homines ad sacra sila admittit, nullos arcet aut profano clamat , nisi qui

flagitii. vita perdita ratione se ipsi indignos

esiecerunt. Haec rectam nobis semitam compendium ad coelorum penetralia veluti digito commonstrat nonanilibus nos fabulis ludit, non Panico terrore mentes percellit, non superba stolida virtutum suarum opinione animos inflat sed circumcisis quae vel inutilia, vel impedimento damnoque sunt, sola tradit vera salutis nostrae mysteria explosisque vanis terriculamentis, coelum recte initiatis, Tartarum ternas poenas impiis destinat mystas autem suos Mepo-ptas, nihil Deo imputare seipsos omnesque sitas virtutes ex vero, id est nihili aestimare, unicoque numini quaecunque in se bona habeant adscribere jubet. Non haec animos

hominum impio, indigno. jugo subdere

conatur,

46쪽

conatur, quique non per omnia secum sentiunt ut improbosin divinae majestatis reo terro persequendos censet sed unicuique mentis suae quae ut coelestis origini; divina particula aurae, ita nullis tormen

tis suppliciis terrenis subigi potest quam

eripere nequit permittit libertatem. Laudat

aestimat recte sentientes caeteros tolerat patitur. Crux carcer, eculeusis atrocia

poenarum ingenia procul hinc Sola lenitate mansuetudine quae propriae Christianorum tantopere totiesque ab ipse Christo commendata virtutes, unica adversiis impios &haereticos arma illos mollitos sibi subjicere, qua sola fas est violentia , monendo suadendo ad sanam mentem convertere studet. Hanc coelestem virginem altera dignitate quidem minor, sed tamen proxima complectiatur, vera justa Libertas quae non, ut alibi, nudum nomen tyrannidi praetendit, aut in vaga quadam imperitae multitudinis licentia, quae in petulantiamin audaciam erumpere solet, consistit ubi nemo quidem honoris atrio prohibetur, omnibusque civibus ad dignitates imperia aditus patet; non tamen illorum effrenato iraecipiti impetu potius quam consilio respublica promiscue regitur; sed senatus 3 magistratuum auctoritate administratur ita temperata, ut cum

47쪽

THao PHIL Hoc ARSI Iunicuique civi sua libertas constet, soli tamen

illi, qui ex his digni existimati xleoitimo majorum more lecti int, populi majestatem

praeserant atque tueantur. Qua ordinatione temperamento quid justius, utilius, pulchrius excogitari potest ut aut caecos esse aut obliqui oculis bona nostra intueri necesse sit, qui hanc civitatis formam aliis omnibus non longe anteponant illos autem cives qui istam immutatam velint, non legitimos ejus liberos, scd nothos atque spurios credam, instarque monstrosorum partuum in Laestrito num aut Phalaridis regna deportandos censeam. Quid loquar alias ejus commoditatesvi quasi praerogativasa foecunditatem soli lac d mel mananti. hospitalitatem maris sor- tuum numerum de praestantiam ξ e quibus in omnes orbis plagas vela dimittit, mercesque undique convectas ac apportatas cunis his iterum terris distribuit S impertitur, atque ita infinitas opes Parta que per omnes Divitias populos magnique impendia mundi in suun gremium congerit , Orbis terrarum horreum simul Maerarium quid pie

latcm, candorem , comitatem, inanitie

tudinem , clementiam, gratitudincni, benevolentiam , delitatem aliasque proprias

nativasque gemis omnibusque ulis ap

48쪽

praesens aevum nobilillimis scriptorum etiam hostilium monumentis praedicatas decantatas' quid ingenium artium variarum, quo

reliquis facit nationibus palinam praeripit Sive enim pacis sive belli opera spe, nemus' haec terra sitit parens typographiae, qua in lucem prodeunte terras illuminante discussae sunt illa plusquam Cimmeriae iterati

orbis tenebrae sicut exoriente Sole omnia

speci ra umbra figari, sedibus superis relictis inferas repetere dicunt, ita hac in Batavis emergente caput suum orbi ostendente, barbaries, clitae tot saeculis mundo

gravis imperitaverat, solio suo depulsas in aeternum exilium relegata est. Haec tot illui res viro , divinarum atque humanarum rerum peritos , omnibus disciplinis in structos ut de aliis innumeris taceam, illa duo iterarum sydera Erasinum iro- tium produxit haec navigationi facilita tem , commoditatem , securitatem isti litatem admirabilem infiniti inventis peperit conciliavit haec varia belli instrumenta ante orbi ignota fabricata si bellorum ara tem disciplinam cujus vix nomen im I bra in terris sepererat instauravit de prope

49쪽

modum condidit totque alias res invenit quotidie invenit, ut vix in toto orbe quicquam Libtiliter excogitatum, affabre factum, prudenter cum fructu adhibitum reperiatur, quod non sit Batavum. De quibus omnibus4 ro materia dicere vellem tempus me& vires deficerent. Cum igitur natura qualiscunque patriae, vel ignobilissimae, cum aspero aut pestisero coelo, sterili solo, importuoso littore summoque rerum, etiam ad vitam tuendam necessariarunt, desectu colluctantis amorem barbarorum etiam animis ingeneraverit illique secundum a Deo locum tribuerit, solamque pietatem erga maximum mundi creatorem dc optimum ac benignissimum humani generis tutorem pietati in patriam praetulerit, amorem autem in parentes, qui nos genuerunt dii,sanguine aluerunt, illi postposuerit quo nos animo erga nostram affect i esse debemus 3 quae praeter quam quod hanc a matre recentes primam

attigimus illius aera primum hausimus, eum hujus temperatione, affectionibus juxtaquas, ut inquit M. Tulliuς, pueri orientes animantur atque sermantur,eorumque in genia, mores, animus V corpus finguntur)ejus quoque caritatem imbibimus in illa parentibus, uxoribus, liberis, aliisque necesssitudinibus .affinitatibus, quas eadem no

50쪽

S. Ibi tulit dedit, devincti sumus terrae illius 'qua muneribus fruimur praeter haec inquam , quae cum aliorum natali solo com- munia habetis vel sola illius amori conci- ando susscerent, tot tantisque beneficiis prae reliquis, qua mundus patet, populis,los auxit atque cumulavit. Quis illi, qua tanta bona accepit quotidie summa cum voluptate percipit, omnia sua quae maxi-

mam partem ipsi accepta ferre debet reddere: ine modo opes patrimonium, sed quici quid vel animi vel corporis virium in se ha- bet , ipsam denique vitam, sit necesse sit, hi inpendere dubitabit Sique pro facultatibus

nolui d exigua saepe bonorum parte hae

discrimen adire non recusamus, an pro illa, cujus beneficio non modo divitias, verum' - etiam religionem, libertatem, dignitatem, de quicquid vitam beatam reddere potest, te nemus, sanguinem effundere non sustinebi

linus Praesertim si animadvertamus, omnia haec patriae ornamenta non tam ortunae

quam virtutis majorum esse munera quii vitae ortunarum suarum dispendio illa de manibus validi si morum turannorum extor serunt, virtute Mindustria sua mirum in mo-i dum auxerunt , nobisque optima maximai r tradiderunt. An situ quisquam nostri mi Dra abjecti animi sit ut socordia Milesidia