De Cathedra seu primatu singulari S. Petri in ecclesia catholica apostolica et romana libri duo Isaaci Haberti..

91쪽

go Deprimam Petrisingulari. G.I. ARATOR subdiaconus R. E.

Primus Apostolico, parua depuppe vocatur Agmine Tereus eris . cuius qua gesser.

hamum

Ad Clavem Tran a manus: eri tradidit

agnos . μπι passus aluauit oues,lsuque per orbemoc auru Paeone Gregem quo munera

Surgit. Rursus

Ferrea quid manumsi cedunt ostia Petro cum Deus athere acustodem deputat aulae

Ecclesique si faciens superare OCVMEN Infernum superare iubet P

Quod si comparationem cum paulo exigas, -qua gloria rerum Contulit, qui Tetro TAN V erat ordo

aut fundamentis manet Architectus millis.

UENANTIvs FORTvNAT Episcopus Pictaviensis eosdem Apostolos interscconferen Petro Clauem & celsiorem gradum concedit. carmine in eorum reliquias Nannetenses. Caelim

92쪽

lorumporta, lati duo lumina mundi, Ore tonatFaulus, fulgurat arce Petrus. Inter Apostolicas radianti luce corono

Doctior hic monitis, CELSIOR ILLE GRADU.

Et lib. 1x. ad Chilpericum Regem. Excellit cum claue Petrus , cum dogmate Paulus, Adduci posset Tetetetes Poeta Graecus Chi' rbi

aliique permulti latinorum : sed 'recentiores εο portunato, qui saeculo sexto floruit, subqcere, nec otij nec consilij nostri est. Ad maioraproperamus. Ex hoc multiplici Scriptorum Orthodo-XOrum genere, perpetua sibique , ut di veritati constans doctrina Ecclesiae colligitur, de Petri CATHEDRA si NGVLARI , ut vocat S. Cyprianus: De uno Petro Ecclesi post Christum Capite : de Pauli secundo post Petrum loco, ordine,consessu,dignitate,Potestate.

93쪽

fri De fingulari Petri primam. Lib. I.

EX NULLIs SCRIPTORIBUS NISI

I Ieteria is hauriri potuisse sentennam illam de Pauli cum Petro paritate, in Caaebedra Er Primam Ecdesiae Catholicae ostilica σ Romana.

C quid enim aliud sentire ac pronuntiare .possiimus , post integram illam ac lucu--ntam Scriptorum Ecclesiasticorum de singulari Petri Cathedra, eiusque supra Paulum eminenti Gradu & Potestate consensionem3Vnde temerariam illam ac caecam sententiam haurire potuit Eranista, nisi ex turbidis & coenosis Haereticae colluuiei cisternis pridem dissipatis Quis unquam Orthodoxus asseruit Paulum fuisse Caput Ecclesiae Uniuersalis3Pamlum fuisse primum Ecclesiae Catholicae &R A is, ta manae EpiIcopum Z Paulum dignitate & pote fragm. edii. state fuisse Petro ,h Molorum hoc est Principum 4 --- -viloquitur Alcimus Auitus, in omniqbus parem, aequalem 3 Nemo dixit Orthodo xus. Haeretici vero & Schismatici non semel id de omnibus Apostolis, nec tantum de Paulo

dixerunt.

Marsilius Patauinus, Vulalesiis, Hussius,M M ' Luthenis Caluinus, Bucerus, Illyricus B e

94쪽

Idem de Paulo, bareticorum est. Cap. XIII. 83tius, Beeta , Iunius di alij, omnes Apostolos, quasi sortes diuinae ab iis penderent, pares fe

cerunt: atque inter caetera argumenta xa qui

bus Paulum Petro gradu non ssisse videri posset, certatim obtruserunt. At nominatim illam Pauli cum Petro aequalitatem nulli pluribus verbis, nulli acriori studio & contentione firmare conati sunt, quam Ioannes Ralnoldus Anglus,& M. Antonius de Dominis,E Archiepilcopus S palatensis: ex quo praesertim,Era- nillam omnia sua Epicheremata mutuatum es se, eaque Gallicani solum idiomatis venustate fucauisse ut intelligatur ; annosam illam Vulpem e fouea sua libet educere: cuius postea ri

ehus comprimemus.

II. M. ANTONIvs DE DOMiNIs , in opere de Republica Ecclesiastica. t Huic Paulinae re prehensioni subnecto etiam : Tum quod idem Paulus cum insigniores Apostolos nominat , Petrum aliis postponat: ut ubi primo loco ponit Iacobum, post illum Cepham& deinde Ioannem: de quibus tribus & non de Petro solo dicit, qui videbantur Columnae es se. Iacobo igitur & Ioanni Petrum exaequat. Tum quod Iacobus, Cephas & Ioannes dextras dederint Societatis ipsi Paulo & Barnabae: ut hi in gentes, ipsi vero in circumcisionem ferrent Euangelium. Istae dextrae Societatis, Petri

Mi re

- . .

95쪽

s De singulari Petri Primatis. Libi L

R. de Do- sumnium imperium non admittunt. Tum de

φ, iniim quum Paulus dicat nihil minus fui ab iis a. oriri, s i sol 'pra mosim G postoli. ὶ Quae verba ti madiimum faciunt Primatui magno Petri prae

ιι iudiciundi. 're Nunc vero ex com Paratione Petri cum Pau- .c lo , videmus an in solo Petro Patres agnoue- et rint positum Ecclesiae Principatum. At sane si M. Petro dicitur, Pasce oves meas: Vnde ei Eccle- siae totius cura commissa intelligatur : Paulus ipsemet fatetur se premi cura dc sollicitudine 'or omnium Ecclesiarum. Praestat tamen in his comparationibus Patres audire: Irenaeus. Ip-' h si quin Dei Petrus erat Apostolus cRius M. Paulus. Vbi Petrum reducit ad paritatem cum ιι Paulo : disputat enim contra illos qui solum Paulum dicebat ex Apostolis veritatem cogno ei uisse. Non tamen cum praefert Paulo. Auctorciis M. Ar Constitutionum Apostolicarum Apostolos 7 c- - omnes inducit, Petrum non Principis,supremi-' que supra ipsos Monarchae, sed Coapostoli

' duntaxat nomine insignientes : Aiunt enim:

Ananias & Saphira Petri Coapostoli nostri sen- tentia, morte sunt affectr. Similiter & Gelasius' modo adductus, Paulum vocat Coapostolum ' Petrii & in Collecta Ecclcsiae eodem modo Pe-' tram & Coapostolum eius Paulum. Et Colle mi. . gam Petri iacit Paulum Augustinus, & aeque , Principes Apostolorum vocantur non semel a

96쪽

Idem de Paulo, haereticorum est. Cap. XIII. 8s Ioanhe Papa vita. & Nicolao i. Nam & Augustinus de paulo loquens ait: Verum etiam in ipso quoque Euangelio, ubi & tanti Apostolatus meruit Principatum &c. Monarchia tamen Petri non deberet ferre ut paulus etiam Apostolorum.vocetur Princeps, & dicatur gerere Apostolatus principatum. Rursus Augustinus de Paulo sic: Paulus Apostolus quamuis ex perse cutore factus sit praedicator , abundantiorem gratiam consecutus est in omni labore Apostolico quam caeteri Apostoli. J Et tamen par filisset, Petrum , si totius erat princeps Ecclesiae , abundantiore supra omnes gratia donari. Origenes Paulum vocat fundatorem Ecclesiarum post Christunt praecipuum. Nazia enuS Vero Petrum & Paulum ait Verbi & sapientiae gube nationis gratiam a Christo percipere meruisse: α numerans eos qui populis praefuerunt, in Testamento nouo ponit primum Ioannem B, ptistam: proxime vero duodecim Apostolos. Cyrillus Hierosolymit. Errorem autem, inquit, Simonis Magi latius se proferentem coargue runt duo boni viri huc perlati, petrus & Paulus Ecclesiae praefecti. Ambrosius verdetsi Paulum non faciat in gratia Petro superiorem , ut facit Augustinus, eum nihilominus parem facit. Vna

enim, inquit, gratia fulgebat in his quos spiri

tus Unus elegerat: nec Paulus inferior Petro,

quamuisille Ecclesiae fundamentum, & hic sa-L iij

Idem in Ps

cccccc

97쪽

a 6 DE singulari Petri Primum. Lib. I. A. de Do- piens Architectus, sciens vestigia credentium fundare populorum': nec Paulus indignus' Apostolorum collegio, cum primo quoque fa υ cile conferendus, S nulli secundus. Nam qui ' se imparem nescit, facit aequalem. J Quid clara rius 3 neque mihi hic quisquam aequalitatem in alio, & non in auctoritate regiminis ponat,exi-xi libus adhibitis de more distinctiunculis. Si enim

N Ambrosius agnoscebat Petri summum Prima- 'tum, cur nos decipit: dc hic Paulum ei prorsus ' exaequans, non monet aequalem quidem Petro Paulum fuisse in alio, non tamen in auctorita- ' te regiminis. Dum tamen Ambrosius & caeteri D primi patres lapissime aequalitatem hanc pora nunt inter alios Apostolos cum Petro, & nun- quam distinguunt in Petro hanc ipsius sum- mam auctoritatem a reliquis rebus, in quibus D toties ponunt paritatem: planum est eos veram ) dc perfectam intellexisse in substantialibus Apostolatus aequalitatem. Unde&rursus Ambrosius : Beati Petrus & Paulus, inquit, eminent inter Universos Apostolos, & peculiari quadam praerogatiua praecellunt. Verum inter ipsos quis cui praeponatur, incertum est. Puto enim illos aequales este meritis qui aequales sunts Lb. ρλ.L passione. J Leo etiam sic loquitur de Petro de Natat, P ct Paulo: Quos gratia Dei in tantum apicem, inter omnia Ecclesiae membra prouexit, ut eos in

P corpore, cui caput est Chriitus, quasi gemi-

98쪽

Iam L Pauli, Hareiorum est. Cap. XIII. graium constitueret lumen oculorum.J Vbinam A. de Do caput illud Visibile Z si membrum tantummo Τμβ do est Petrus ex aequo cum Paulo, nempe ocu- Vlus in E cclesia, Caput non erit. VExtollitur Petrus quod interdum, a Chry- Vsostomo praesertim, vocetur OS Apostolorum: Amb i. d. extollitur etiam Paulus, qui ab Ambrosio dici- Pen.c. 7.turos Christi. Rursum extollitur Petrus quod dicatur fundamentum Sc stabilimentum Eccle- siae: extollitur etiam Paulus ab Ambrosiis, dum Pauli vocationem Ecclesiae firmitudinem esse . 'dicit. Extollitur Petrus quod Christum plus di- relaxerit quam caeteri decem: extollitur etiam in re hoc Paulus vel ipsum Petrum superasse : de eo Chres. enim ait Chrysostomus, Paulus Christum di lexit adeo ut nemo vehementius. J Extollitur '' Petrus quod fuerit Petra & firmamentum Ec- 'clesiς: extollitur etiam in hoc Paulus ab eodem ' Chrysostomodum dicitur Columna Ecclesiae, ' Petra, ferro, dc adamante firmior. Vocatur Petrus a Chrysostomo Coryphaeus Apostolorum: ad eodem titulo ab eodem insignitur & Paulus.

Petro dicitur Ecclesia commissa: Paulum vero . ait idem Chrysostomus electum a Deo, cui res ub.- orbis, mysteria cumsta, uniuersamque dispen- Ro. sationem concederet. Quid vero ampli sen- tiat de Paulo in comparatione Petri idem

Chrysostomus, audiamus. Quemadmodum igitur, inquit, praeputi; nomine designat gen

99쪽

8 8 De singulari Petri Primatu. Lib. I.

tes, ita & Circumcisionis nomine , Iudaeos: jamque se caeteris honore parem ostendit, nec

V se reliquis illis, sed ipsi summo comparat: d ' clarans quod horum unusquisque parem sorti' ius sit dignitatem. Qiri verum Ecclesiae Princi-V pem deseriptum cupit legere, legat eumdem V Chrysostomum de Paulo variis locis scriben

. λ' laudib. Pauli. Hom. 11. in L. ad Cor. ubi eadem ' munera quae maxime insignia Petro vidimus '' concredita, ex quibus primatum eius eliciebant V Monarchici, Paulum etiam non minori, imo ' sertasse M A1ORI PRIMATu obiisse comme-' morat. Si Petrus circumibat Ecclesias, eas vis V tando: idem Paulum praestitisse ait Chrysosto' mus, & Scriptura docet Act. is. Si retrus di V ctus est gubernator totius Ecclesiae: Paulus V etiam a Chrysostomo dictus est totius orbis gu- bernator. Si Petri nauis dicitur Ecclesia, in hac' ' naui ponit in puppi Paulum Chrysostomus gu-υ bernatorem. Si petro iniunctum est ut fratres confirmaret, confirmabat & Paulus.JHaec Marcus Antonius de Dominis, pro asiserenda Pauli cum Petro aequalitate, in Primatu& regimine Ecclesiae Catholicς : quae libro sequenti discutienda sunt. Quoad Romanam vero Ecclesiam attinet, quatenus Romana est, sequentia ex eiusdem libro 1 v. sic habent.

100쪽

M. ANTONIvs DE DOMINIS. lib. IV. deI m. t.

Rep. Eccles Cap. r. Quamdiu Petrus Antio- cichiae praedicauit, si tamen ibi praedicauit, fuit i. Antiochenus Episcopus : & quamdiu Romae re Euangelizauit, fuit actis Romanus Episcopus. ει

Propterea etiam PAVLVs quamdiu Romae repraedicauit, fuit& ipse EPISCOPUS ROMANvs cenihil minus quam Petrus : quia Uterque erat ecaeque plene Apostolus, & consequenter aeque tiplene Episcopus. Et si uterque Romae residebat: re

dc Romς uteri Martyr effectus est, Vterq; pro- ωcul dubio aeque dicetur cathedra Episcopalem ce Romae habuisse. Paulo post. Si itaque fundatio c.

Romanae Ecclesiae spectetur, eam aut magis, aut non minus Paulo quam Petro deberi amr- timamus: Par enim fuit ut ciuitas, quae erat ca- μ ut Gentium primum institueretur. Et de Pau- cco habemus quam anxius fuerit de Romano - cirum conuersione. Audi. His autem expletis Ast. 1

proposuit Paulus in spiritu, transita Macedo nia& Achaia, ire Hierosolymam,dicens: Quo- nia postquam fuero ibi, oportet me &Romaiy videreJ Cur vero tam sollicitus est de videnda Roma si iam Romae erat Petrus, ut nostri vo- 'lunt Z Et certa illa est reuelatio Christi, constans em , sicut enim testificatus es de me in Hierusalem , sic te oportet Roma testificari,

Quod & praestitit Iudaeis, ac gentibus Romae i. '