장음표시 사용
51쪽
CATILINAE TOfalsos commodare, idem, fortunas, pericula uita ha bere. Post,ubi eoru famam atque pudorem attriuerat , misiora alia sperabat si muga pernnd: in praesens xmnus suppetebat,nibilo minus insontes, sicuti sontes circunenire jugulare,scilicet ne per oti si torpescerent munus aut animas, gratuito potuΗ malus,atq; crudelG erat. His ausicis,Aciis s oensisus Catilina nini,quod aes alienum per omnes terras imvns erat,
et quod pleriq; Ullani militer Iarnus suo usi, rapi
narum et uictoriae ueteris memores,ciuile .beliu exoptabant, opprimenda Reip consillium cepit. In Ire Iia νουιllus exercitus erat , C n Pompeius m extremis terris bellu urebat ipsi consῖ latum petendi magnastes Senatus nihil sane intems,tutae, tra quillaec' res oes Sed ea prorsius opportuna Catilinae uidebis-tur. IItur circiser mlendas Iunias L . Caesare,et. G.
FiPlo consiulibus primosin os appellare, hortari
alios,alios tentare,opes suis , pararem Remp magna praemia coniurationis docere, V bi satis explorare sunt quae uoluit,in wnwm omnes cunuomst , bus maximis necessitudo π plurimum audaciae inerat, eo omnes couenere senatorii ordinis P .Lerulus Sura P. Antronius.L. Cassius Longnus, C. Cethevs P et seruius vllae Servii filii. L V argute A nmus- M. Porcius Lectat. L. Besha Curius Praetem rea ex Equestri ordine. M. Fulvius nobilior. L. Stutilius P. Gabimus Capito. C Cornelius. A d hoc multi ex colonis municipiis domi nobiles erant . Praeterea cumplures paulo occultius consilii huiusce poticipes nobiles, quos mans dominationis stes hora
52쪽
CATILINAE 13 non dum frequenus armati conuenerant, a res oensilium diremit. Postra Piso in citeriorem His=aniam quaestpr pro praetore inissus est,adnitere Crasso,quod
eum innumini cum Cn.Pompeio crinouerat. Neq; tremen Senatus prouincia inuitus dederat, quippe foeda hominem a Rep procul esse uolebat ,simi
quia boni ovmplures praesidi in eo putabant. Etiam tum potentia C n.Pompeii for dolosa erat.Sed is Pise in pronisci; ab equitibus Histanis,quos ι exercitu ductibat rer faciens,occisus est.Sunt qui ire dicunt imperia eius inlusis,superba, crudelia barba ros nequiuise pati,alii autem equires illos Gn. Pompeii uereres.sidos s clienaes uolimrete eius Pisone aggressos,nunquam Hiramos praestrea tute facinus Ie- pesed imperia seua multa antaea perpessos Nos egre in medio relinquemus . De superiori colurationastis est dictum. A tilina ubi eos,quos pautianae memoraui e conuenise uidet,tumetsi multu cu singulis sepe evrat,mmen in rem ore creάens umiuersos appellare cubortari, in abditum partem aedium secedit,atq; ibi omnibus arbitris procul amotis, oranonem huiuscemodi habuit. Nisi uirtur atq;
fides uestra satis ste tu mihi Ioret,ne quic oppo
funarer cecidiset. Spes magna,do natio in manibus
p ra Iuisene neq; ego per ignauiam,aut uanri munia,incerire pro certis rapturem, Sed quia multi et magnis tepesistibus uor a noui forres, sidors mihi, eo arimus ausus est, maximum, atque pulcherrimum
ficinus icipere mul ga uobis eade,qua mihi bona,
53쪽
Il CONIURATIO mala esse intellexi. N AM IDEM uelle dis idem
nolle,ea devium strvia amicitia est. Sed ego,quae mente agitaui,omnes iam antea diuersit audistis. Caeteri mihi ira dies Is animus acrenditur, cum oenodero
quae conditio uitae Attura sit,nisi nosmetipsos vividi, nemur in libertatem Nam postquam Re1 - in pauρον- potentium iἰμ,atq; ditionem concest,temper ills Reges, Tetrarchae, uechPIeses, populi, nationes,' pendia pendere, caeteri omnes, strenui,boni, obiles, atque ignobiles, Igus Νimus, sine gratia, sine avitoritate bis obnoxii,quibus, si R ualeret orn dini essemus, Ires omnisgratia,potentia,bo s,diuinae apud illos siunt,aut ubi isti uolunt Nobis rellis quere pericula, repulses, iudicia,egestatem , Quieqκousq; tandem patiemini is fortismi uiri ' Nonne emori per uirtutem praeset, qui rem miseram atque
inhonestum,ubi alienae superbiae ludibrio fueritis
per dedecus amiffere ' V erumenimuero per Deum atque hominum sidem,uictoria in manu nobis est. Divi retus,animus olet, C Otrabilis annis atq; diuitiis,omnia cDUensscre. Tantummodo incepto opus est, caetera res ipsa expediet , Etenim quis mortαli ,
cui uirile ingenium est,solerare potest,illiue diuitias sis
perare,quas pro*ndarit in extruendo mri et montibιμ coaequandis,nobis vem familiarem etiam ad necessaria deesse sillos binas aut ampli s domos cunti α are,uobis Larem familiarem nusquam ultu est cum rebulas, signa,toreumam emant,uoua diruunt, alia aedisiains, postremo omnibus modis pecuniam
rab iis inexant,reme semina libidine diuitias suas
54쪽
CAΤILINAE Isumsere nequeunt. A t uobis est domi inopia oris aesalie m,mala res,si es multo asterior denis quid reliqui habemus,praeter feram anim m y QE in iItur expergesicivunt 'en illa,illa quam sepe optUis,libertus. Praeterea diuitiae,deass, gloria in oculis sita sent, fortuna omnia ea uictoribus praemia positit.
Res,tempus pericula, egestas, belli stolia in ignisic
mons quam oratio mea uos hortentur,vel imperatore,uel milite me utimini, nes animus, s cvrpus aberit a uobis, haec ipse,ut lipero ,uobiscum uni consillet m,nisi 'rte animur me sedit, et uos seruire ma Is,quae m mperare parari 620 Postquam acrepem
re ea homines, quibus mala abunge omnia erant,
sed neque res,nes stes bona ulla,sumetsi illis quietae
mouere varigna merces uidebatur, tamen postulauere pleris,ut proponeret,quae conditio belli fret, qκα p msa armis peterent, quid ubis opis aut stet haberent. Tum Catilina polliceri tubula3 muris,proscriptionem locupletum,uuistratus,sacerdotia, rapinas,alia s omnia,quae bellima atque uictoruum tibiis dostre Praeterea esst in His ania citeriore Pisonem
dicebat,in Mauritania cum excratu.P Sitisi Nucerinnum consilii sint participes. Petere cunfulatum. C. Antoniwm,quem sibi collega forester arct,hominem se miliarem, π omnibus necessitudinibus circumuentu, cum eo se con*le initium avndi belli βειν m. Ad haec maledictis acrepabat omneH bouos,suoru unsiquens uomlnrim laudare, admonebat aliaem egelistis,alim inpidiretis A ae,complures periculi autum miniae,multos fallanae uictoriae,quibus ea praea
55쪽
Is CONIURATIO dae fuerat Po=quam omniu animos alacreis uideri cobortatus, ut petitionem suam curae baberens,dimisit mnuentum. Fuere ea tempestiae,qui dicerem Catilinam oratione habitu,cum ad iusiurandum popum lares sceleris fui addioeret,humani corporis sanguimnem uino permφκm in pateriς circuntulise . Inde
cum post execrationem omnes degust pnt , sicuti in selennibus Acris feri consueuit, dacitur aperuisse insilivim suum,atsi eo dielare,quo inter se magis βῶ forent,alius alii renti fauoris conficit . Nonnulli fidi et haec,et multu praeterea exi bmabisne es ab
bu, qui Claronis insidiam,quae postra ortae est,is, mri credebant atrocitates eris eorwm, qui poenas dederant, Nobis ea res pro magnitudine parum oem pertu est.Sedm ea coniuratione fuit Curius navis haud obscuro loco, flantiis atq; βcinoribus mompertus,quem censores Senatu probri gratia amuerane ,huic homini non minor uanitus,quam audacia
serat, es reticere,quae audierat,neq; sita et ipse scelera occultare, prorses nes dicere,nes fare ,quid-spensi habebat . Erat ei cum Iuluia uobili muliere
puni uetus consuetudo,cui cum minus gratus est, quod inoria Mnus largiri poterat, repentegloriansmaria,monte sq; polliceri coepit nari interdufrro, misi sibi obnoxia 'Ut postremo ferocius agimve,3 Alitus erat . At Fuluia in olentia Curiimus se cognitae, rete periculum Reip. haud occultum bais buit sed subIam autore, de Catilinae ooniuratione, quae et quomodo audierat cumpluribus narrauit Ea res in primis studia homnum accendit ad son*latu
56쪽
CATILINAE 1 mandandum M. Tullio Ciceroni. Nans antea pleras nobilirer inuidia aestuabat, quasi pollui consulatum credebat si em,quamuis egregrus, nouus
homo adeptus 'ret. Sed ubi periculum aduenit, inuidia, atq; Aperbia post fuere, Intur comitiis habitis,cόβles declara tur. M. Tullius. et G. Antonius,
quod sectum primo populares coniurationis concusserat,nes tremen Catilinae furor minuebatur, sed in dies plura agiture , arma per Ituliam locis opportunis parare,pecuniam sua side aut amicor- sumptrem mutuam, Fesulas ad Manlim quendam porrere,qui postea princeps βit belli ficiundi . Ea remis pestite plurimos missis generis homines asciuise sibi dicitur Mulieres etiam aliqMot, quae primo ingenter sumptus, s pro corporis toleraverans, post, ubi αεις tantummodo quaestui,neq; luxuriae modum scerat, aes alienu grande conflauerant. Per eas se Catilina credebat pose seruitia urbana loliarere, Urbe incendere,viros earum uel adium ere sibi uel instr-foere. Sed in his erat sempronia,quae multu saepe ut ritu audaciae facinora eo serat. Haec mulier gene re ais forma,praeterea uiro,ac liberis, satis 'rtuna, tu fit. Literiuegraeas'Latinis docti. allere et salirere elegπntius,quam neas es probae,multa alia, quae instrumenoe suxuriae lunt. Sed ei miriora fem- per omnia,q decus,atque pudicitia fuit Pecuniae an Pmae minus parceret,haud scite discerneres. L ibidine sic amens ut saepius peteret uiros, quam peteremtur. Sed ea saepe antehac fiam prodiderat,creditum abiurauerat caedis consira Jerat,Iuxuria atq; mo-
57쪽
ra CONIURATIO pia praece abierat. V erum ingenium eius haud abis Aurdaem,pose uerses facere jocum mouere, siermoni
uti uel modestis,uel molli,uel procaci Prorsus multae sinetiae , multus s lepos inerat His rebus cumparatis, Catilina nihilo minus in proximum annum consulatum petebat,sterans si designatus foret, Scile se ex uoluntate Antonio usurum Nes interea quietus erat, sed omnibws modis Vidivi parabat Ciceroni. illi tamen ad cauendum dolus,aut ditiae deerant
Nans a principio fui consulatus multu pollicendo, per Fuluiam effecerat,ut Curius,de quo diuio ante memoraui,consi lia Catilinae sibi proderet . Ad hoc collegam sium Antoniu pathone prouincia perepulerat,ne confra Remp.dis nitret circum se praesidia amicorum,atque clienum occulte habebat. Postquam dies comtiorum uenit, π Catilinae nes petino,neque insidiae, quas confuli fecerat ,prostere cessere,con' tuit bellwm facere,et extrema omnia expeτia Ti,quonis quae occulte temuerat .as era, foedas euenera t. I ktur.G . Manliu Fesul43,atq; in eam parte Hetruriae, Septimium quedam Camertem in agruPicenum C. Iulium Apulis di fit,praetcrea aliualio,quem ubiq; opportunum sibifore credebat. Interea Romae multa firmi moliri,consuli insidias tendere, parare incendia,opportuna loca armatis homnimbus obsidere,ipsi cum telo est e. Item alios iubere, boν
ruri, uti stemper intenti, paratiq; essent , dies, uomoesq; Iesbnore,uiglare,nes insomnia, nes labore' stigari , Postremo ubi multu agitanti nihil proneis ditirursus intempestit nocte coniurationis princiret
58쪽
eam multitudinem , quam ad G prenda arma paraueκΥat Item alios in alia lom opportuna, qui initia belliscerem ad exercitum profosis inpere ,se prius Cicerone oppressiset,eu μου oonsillis multum o sicere. Intur perterritis ac dubitaneibus caeteris C. Cornelius eques Romanus operam μam pollicitus,et cueo L-VarPnteius Senator,aon tuere ea nocte pauα
Iopo' cum armati; bo,nibus,sic in faturetum introiveaὸ Ciceronem,ae de prouiso do, seae imparatum Gon odere Q Curius, μbi maestiIt, quantu periculum in ii impendeat,propere per Fului Ci-αroni dolum, qui parabatur, enuntiat, Iis illi ia,
serea Manlius in Hetruria plebe sellarere, ege 'te
simulae dolore iniuriae uouarum rerum cupidam, quod ullae do, noe, agros , bonas omnia amoevat-Praeterea latrones cuiusq; generis,quorwm in e regione masna oppia erat, nonnullos ex Syllamς ω-lonis,quibus libido,atque luxuria ex magnis rapinis nihil reliqui fecerant.Ea,cum Ciceroni nμntiare tur,anapiti malo permotus, quod neque urbem ab insidiis privum consillio longus tueri poterat,nes exercitur Manlii quantus,aut quo amsilio foret,satis Odmα pertum habebat, Rem ad Senatum refert, iam antea sintI rumoribus exa rerum I res quod plerumquem atroci negotio solet a Senatus decreuit, ut dareme. Operσmod les, neqMid Res p detrimcnti cuperet 2 a potestas per Senatum more Romam magistratui
59쪽
2o CONIVR. ATI maxim permitntur,exercitum parare,bellum gerere, operare omnibus modis socios,atq; ciues domi,militiaeq; imperium,at iudicium Ammum babere,aliter sine Populi iussu nulli earum rerum consuli ius est Post paucos dies L. Senius Senator, in senatu literas reareuit,quas FGulis allatas sibi dicebat, in quibus scriptum erat C Manlium arma coepisse, cu magna multitudine ante die. VI Ca Nouemb. simuls
id quod in tuli re solet, alii portentae ,atq; prodiIa
nutiabant,alii oenuetus fieri,arma porreri, Capuae,atas in Apulia seruile bellu moueri. Intur Senatus decreto. . Martius Rex FGulas in Metellus Creticus in A pulli,circums ea locι misi fune Hi utris ad urbem imperatores erant impediti,ne triumphavent silumnia paucorum, quibus omnia homesti,atruque inhonestiuendere mos erat Sed praetores. QPopeius Rufus Capua - .Metellus C eler in agrsi Picenum,hiue s permissum et',uti pro tempore, atque periculo exercitum compararent. A d hoc siquis indi tuisset de coniuratione, quae confra Rempub . facteterat, praemium, feruo libertatem, lania centum, libero impunirerem eius rei, sisternorum ducentu millia Item decreuere, uti gladiatoriae fani ἐliae Capus, in caetera municipia distribuerentur pro cuiusq; opibus Romae per totam urbem uigiliae haberentur, hisq; minores magstratus praeesent
Q wibus rebus permotae ciuitas,atque immutam urbis facies erat,ex summa laetitia,atq; lasciuia, quaed isturna quies pepererat, repete omnιs trillitia inuasito inare,trepidare, nes, loco,nes cuiquam homια
60쪽
CATILINAE 11 φmsafis credere, φ bellum urere,nes pacem basere,suo quis smetu pericula metiri. Ad hoc mulieres, quibus pro Reip magnitudine belli timor Uolitus incesserat, ' resist,manus supplices ad coelum tendere,1niferari paruos lιberos ,ro Irere,omnia pauerare,superbia atq; delinis ommissiς,sibi,patriae s disesidere. A t Catilinae crudeliue animuς eadem illa mouebat, remetsi praesidia parabantur,o' ipsi plautia licv interrogutus erat ab . L. Paulo. Postremo dis simulandi iuga aut fui expurgandisicuti iurgo iacessitus foret,ueniit i Senatum. Tum Marcus Tullius consei siue praesentiam eius timens ne ira commotus,orationem habuit luculentam,atq; utilem Reip. quam posea scriptam edidit ted ubi ille asedit, Catilina,ut erat paratus adsimulanda omnia, demisso uultu,nore supplici postiuare a Patribus coepit, nequid de se temere crederent ea familia ortum , ita ab adolescentia dicebat ilitum in hiuise,ut omnia bona in ste haberet,nes exilhmaret sibi patritio bom ni, cuius ipsius atq; maiorum,plurima beneficia in plembem Ro erant,perdire Reip- opus esse, cum eo fruaret M. Tullius inquilinus ciuis urbis Romae . Ad haec maledicta alia cum adderet, obstrepere omnes, bo lam,atq; paricida vorare. Tvim ille fribundus, quoriam quidem circunuentus, inquit, ab ν nimicis pr.eceps agor,incendium meum ruina re'nguam.
Deinde si ex curia domum proripuit. Ibi multae seculpsi uoluens quod neq; insidiae consuli procedebant, ab incendio intellivbat urbem uigiliis es muni