장음표시 사용
11쪽
soro progenitum osso sabularetur. Quo qua rationo factum sit, Κ rarina Pu- rana cs. Kenne 6 p. 207. ot p. 246. ita docet: mutu VnStuS OConnus amplectebatur, in quo Narayana, millo capitibus et totidem manibus instructus, quum arcto somno sopitus iacerot Pi laudoin creundi desiderio caperetur, subito ox umbilico dei lotus progerminavit, quae adspectu iucundissima, Suavissimi odoris ot sacris foliis ornata solem splendoro aequabat. Λliquanto post ex hac toto Bralimaonatus univorsi dominum adiit, eumquo manu de somno excitatum hiandis vortiis ita allocutus ostr Quid, domine, in hoc va8to et tenebricoso Ocoano iacos otiosus p Cui Vischnu respondit voce, quam nubium fragor, sortiore: O numen Pra elartim, scias me Psse Munyarium, urium Solumque dolim, universi croalorona omniumque rerum dominum ot animantium parentem; sed quis tu os P Tum illo ira commotus ot summum imperii Sibi vindicans, Bralima, inquit, sum, omnium rorum ot Vedarum auctori 9uo nudito Vischnii in Brahmao corpus p netravit tros ibi mundos inclusos contomplaturus. - - Ta det, piao Re piuntur subiungore, quum iam satis ex his videri liceat, quo inoptiarum sabulandi cupiditas progresSa Sit.
Ad cosmogonias Indicas, quas adhuc Oxplicam studui, si caput rei gramssimum spectamus, nulla Propius accedit, quam cosmogonia Hebraica, cylao in Genesi proposita est. Nam in Indicis cosmogoniis Pariter ut pie in Hebraica ad
imum deum omnium rerum origo relartur, neque ulla alia antliptitatis cosm gonia reperitur, in qua tam certa de uno summo ille totius mundi auctore mentio facta sit. Explorandum igitur nobis est, num deus illo summus Indorum et Hebraeorum uno eodemquo loco habendus sit, et quae ratio inter utrumque intercedat. Iam lio I Indos attinet investigans, qui lactum sit, ut ex tot diis, quos e lotiant, unum rerum omnium auctorem misso crederent, possis arbitrari, cosm goniarum arictores multis diis, Pii colerentur, utium, cyrem Vul S omnium deorum Principem ac Parentem et totius deorum familias caput ossct putaret, omnium rPrum conditorem statuisse. At si populus Indicus ex multis suis diistinum qcterorun Principem et mundi conditorPm veneratus essot, profecto do huius dei nomine prae coloris celebri ex sacris corum libris certo constaret. Sed in ipsis cosmogoniis magna divorsitas nominis deprphenditur, ipio insigniatur. In plurimis locis summum et primigenum numPn nomino caret, CL ASi
tio Ros. T. VIII. p. 404. 407. 421. Kenne ly I. l. p. 44 . Manu do logibus L. I.
Parons et Bralima d iurgiis appμllantur. Huc accodit, quo l dct summi dei cuiusquam cultu nusquam in ullo totius Indiae tomplo vestigia reperiuntur, id quod testatur Kennedy l. l. p. II6. Quatnobrem cosmogoniarum auctores summum ac solum illum deum, a quo omnium rerum origiuem rePetebaut, non
12쪽
o vulgi opinione recseptum, sed ox sua ipsortim do rebus divinis sonientia fictum diis vulgo croditis autoposuiηso, et Ox tribus illis diiη, qui inundo prueesse Putabuntur, unum hol uliorum ad Principatum ovoxisso consontaneum 2At. Hactigitur cosmogoniae teStimonio sunt, iam antiquissimis temporibus, quibus illao composilao sunt, mentem hominum Indias politiorum Ot cultiorum non amplius in Polyilicismo aequievisse, sed pro insito vora investigandi studio ad altiora
contondisse ot unum osse deum omnium rorum auctorom iam maturo divinasse. Apud Graecos oliam mutum monotiioismi vostigia inveniri satis constat. Hesiodi quidona cosmogonia divinum mundi auctorona ignorat, sod iam Thales docuit, Cicorono testo do Dat. door. L. I. c. I 0., dseum oum montem Osso, quae PX aqua cuncta fragorei, Ot ΛuaXagoras τον νουν πα-ων αρχὴν posuit, vid. Arist. do anim. L. I. c. 2. Qt.Plutarcti. in Periclo cap. 4 ex tr. Aiquo in theologia Graeca eodem modo, ipio in Indica, unum trium deorum Summorum Inuinii creatorem Pra dicari set Iovom omnium rorum arietorem habori videmus. Nam in Orphicis passim legitur: Zεὴς ωρχ παντα τErvκrω - εἰς data ον Hi ero μέρος ὀρ- απα- ον, ot apud Homerum I l. N. Οι4. Et ullis lotas: nim πατὴρ rei de υν re θεων rε.
Ex ipsa Aogypti , piae uni iuuiius magia is superstitiosae religionis tenebris offusa luisso dicitur, philosophorum Placita de uno numine, quod omnia creau rit Ot toti rorum naturae Praesit, servata legimus, o. g. uti II ora pollino IIter glyph. L. I. c. t l. , pii Per anguem lut grum του πανrος κοσμου τὼ διῆκον πνε0ιti Rigniscari monot, quom ct aliis locis deum tanquam mentem a mundo distinctam et diis maiorialibus praefoctum docere IablousLius commemorat in Panth. Aegypti L. I. c. II. f. 7. Ita et una apud alias antiquitatis gentes polyihoismo doditas re-Periuntur praecopta Phil OSOPhorum, ex quibus ms tinum deum Statuisso appareat, quam ad cognitionem Sua mentis vi et Philosophandi studio pervenerunt. DAb illis autem longo dissert cosmogonia Hebraica. Num ex ea satis Plucet, Iehovam unum solum quo mundi Croutorona oriatii iamque rerum moderator in noua solis philosophis ot theologis excogitatum et creditum, sod a tota gento H braica, ali indoctis pariter at tuo a doctis cultum osse. Hebraica Di in eosmO-goniae auctor paucis tantum verbis comm morat, I hovum ab initio mundum condidisse, nou quidquam Praeterea addidit, quo huius dei, qui iam omnibus notus ossset, indolem Pt vim declararet, ipsiimque unum summumque deum esse, vulgo Porsuader t. Et cetera quoquo Sacra H braeorum scripta in celebrando ood in illo uno ot solo deo Pius suo cultu commondando consontiunt. Quo tem Poro igitur apud ceteras gentes polytheismo doditas soli philosophi nonnulli unum deum osse persuasum habebant, apud uotira OA Inonotheismum summum religionis dogma suiqso ot logo sacra toti Populo praescriptum suisso constat. Et si Durrationoni do origino huius populi libris sacris Hobra Orum traditam audimus, Ichova unus solus lito deus iarn a patrihus ot conditoribus gentis Hebraicae, antequam illa in civitat in coiret, colehatur. Abrahamus autem unde notitiam dei unius Porcopserit, Homo pro certo dixerit. Intorim hoc Abrahatui ovomplo non evertitur Sententia, quam Supra PrOPOSui, ubi Polytheismum monothcismo prioremib) Hos philosophos allegavit eorumque placita Percensuit CudΗOrth. SIsti inti cap. Iv. l. 20.
13쪽
oxstitimo et unius dei notionem demum studiis hominum cultiorum animo conoeptam esse contendi: Abrahamus Enim sapientium Patriae silao institutiouo ad notitiam dei unius in Mesopotamia, undo in terram Canaaniticam immigravit, Per venisso et secum importasse videri potest, nisi olim, - id quod iam Iosophus Antiqq. Iudaic. L. I. c. I. ot Philo do Abrahamo Ρ. 360. in Opp. edit. Paris. Et Francos. commemorant - sua ingonii vi, contemplatione mundi et cursus sidorum in hanc sententiam adductum osse Statuere malis.
Proximi post cos, qui mundi creationem ab uno alimio numino a remm natura Earumque Principiis distincto et Separato inchoatam Persectamquo osse dicebant, Persao commemorandi sunt, qui mundi originsem a duobus numinibus repetebant. Nam non multum aberat, quin omnia ad unum creatorsem roso rent, nee ratio, qua inducti pro uno duos Stuluerunt omnium rerum auctores, prorsus inepta ost. Apud alios etiam populos dissicillima illa de malorum origins quaestio hominum politiorum ingenia valde Oxercuit. Nam quam aliam ob causam Oxcogitata est celebrata illa do aurea antato rubula, nisi ut origo mal rum oXΡlicaretur, Piae, quum a principio dii nihil nisi bona creassent, hominum-vitiis excitata supervenisso hac fabula dicuntur. Habebat suum quisquo fers populus diabolum, quom malorum auctorem horrebat; sed Pergue eo a cetoris discedebant, quod diabolum creationis participem faciebant in in et duos creatores, deorum principes et parcules, totius mundi conditores, omniumque rerum effectores Ponebant, ita quidem, ut, quaecunque in rerum naturia hona, utilia et iucunda haberentur ab Oromasdo, quas vero mala, perniciosa et molesta in-vonirentur, ab Ariinanio Prodiisso existimarent. Atquo etiam in cosmogoniasinos constituerunt, quibus vis ot Potestas utriusquo continoretur. Nam Aleundum eorum sententiam Oromasdes super omnia elatus ot excelsus in luco ab initio fulgonto habitabat una cum lego sua, quas e summa eius Rapisentia et Sanctitato emanabat, Arimanius vero cum lege sua in tenebris commorabatur et regnabat. De origine utriusquo dot in oo Ithro, qui Bun-Dohesch inscribitur, haec I guntur: OZeud docet, initio summos deos, Oromus Ion et Arimanium, vita impe titos esse; Oromasden natum quidem a tempore, Sed tu a ternum victurum, neo minus Arimantum a temporo genitum osso; utrumque a Principio temporis orions et termino carentis solam familiam suisso. Quem locum qui sino opiniono praeiudicata Iogorit, nihil alIud eo continori intelliget, nisi summos deos, quos Persae omnium rerum auctores colebatit, omnium
doorum principes misso, sed ipsos tamen aliquando in temporis insiniti spatio initium habuisso. Sod suorunt, qui longe aliam his verbis sontontiam subesso arbitrarctntur. Nam quod do tompore dicitur, illi non ita intelliguut, ut tem-
63 Reete aerihil Abulseda rid. Brueher. Ilisti eritie. pliit. I. p. 173.), duos esse Persis rerum auet res , deum scilicet et diabolum, et hane eorum doctrinam fuisse usque ad GH liti tempora.
14쪽
pus spatium, quo summi illi dii orti sint, a nisicet, sed temporis vocabulo supremum muneu designari putant, Primum mundi auctorem, a quo originem duxorit uterque illo deus et cuius auspiciis Oromasdes et Arimanius creationem omnium rerutri continuaverint yy . Citantur etiam e Zondovcsta loci, qui hanc sententiam probaro videantur. Sic in eo libro, qui Vendidat inscribitur, Dromas-dos Arimannim his verbis alloquitur: isArimani, malae legis Parens, Zervans Ahorono tempus nunquam genitum to Produxit, cuius summa vi ac potestato otiam Amscha pandi, purae illae mentes ot sanctissimi coeli roges sacti sunt. Ego Honover verbum prominciando creationem continuavi. Explicatius de Oadom ro in libro Eulina Eslam' ' ita disseritur: OZOroastor in logo sua diser tis verbis explicavit, Oromasden et Arimantum esse a temporo natos, Omnium rerum parento. Consirmari videtur haec do temporo tanquam summo numino sontentia etiam aliis mythologiis, ubi de temporo similia praedicantur. Sic in Indicis do tempore, primo rerum Parente, mentio facta ost. Nam in Κurma Puruna hoc dictum momoratu dignum exstat cf. Κcnnedy l. l. p. 44 . : Tempus omnia, quao vult, efficit; quare summum numen Domino Kala tempus notum et vulgatum est. Eodem nomine creator appollatur in Shanda Purana cs. ΚΟ nody I. l. p. 276. , quem locum integrum transseribero placet: isOIim, quum omnes res deletae et dirutae iacerent , nequo quidquam restaret, nisi oceanus immonsus, et onuita densis tenebris Obruta essent, unum tantum num ii supererat, Maha Kala, per universum spatium eXPansum, quod Somni Pertaosum quum languorem excuteret, bulla in aquarum supersicio orta in ovi magnitudinem stformam succrevit; quod quum Vidisset Malia Κala, ovum dissidit ut ox eius si periore Pario coelum, ex inseriore terram finxit, o media Bratima prodiit Neque tamen hoc loco probari Potest temPus ipsum tanquam Dum ii summum proponi; sed Maha Kala cognomen Sullivae est, quod diserte ad marginem n latum est a commontatoro Indico. In Orphicis otiam, quao complura cum Orientalium dogmatis ot sabuIIs communia habent, do temporo similia dicta doprohendi licet. Sic rosori Proclus
Sed quamvis in his locis tempori genitoris munus trIbui videatur, ego tamen vehementer dubito, num scriptores id sensu Proprio intelligi voluerint.
Longo onim similius veri est, auctores eosmogoniarum hic etiam more Poet rum locutos osso, quemadmodum cetera, quae dilaputarunt, Poeticum colorem
18ὶ Hie liber, qui de religione plurima gravioris momenti eontinet, incertae Rem aetatis eat et a Persis ipsis etsi perantiquus, tamen libro Bun-DeheseIi aetate inferior putatur. 10ὶ Vide infra eap. Il. 6. I. 20 Fuerunt quidem etiam poetae, qui tempus omnium rerum initium fuisse sine imagine dieerent, τelut Linus, qui Laertio vid. Lil . I. s. 4. teste eoammoniam, quam eripsit, sic exorsus este 'in ποτέ τοι χρονος ουτος, ἐν ita riια nuo huc κει.
15쪽
reserunt, ita ut quaecunque in temporis spatio oria essent, e gremio temporis procreata per imaginem dicerent. Ita quum Oromasdes et Arimanius temporis filii dicuntur, nihil aliud significatur, nisi eos non ab aeterno fuisse, sed ita to-poris spatio initium aliquando habuisso. Quam sententiam ut Veriorem putem, eo etiam adducor, quod nusquam Ρraeterea de temporis divinitato aut cultu divino quidquam legimus commemoratum.
Iam ocussis et inter se comparatis, quantum fieri potuit, Indorum, Hebra omni et Persarum cosmogoniis, restat, ut ceteras Persequar, quas tu compar tionem mo vocaturum esso Supra Professus sum. IIas autem breviter percu roro potius quam perscrutari decrevi, quum et Per se levioris momenti atquo ob scriptorum brevitatem passim obscurae et ambiguae sint, nec multa habeant,quao inter so commode componantur. Accedit quod hae, do quibus iam dictu- . rus sum, cosmogoniae R rerum Scriptoribus ad nos Propagatae, nou sacris populorum libris servatae sunt et valdo incertum dubiumque est, uum unquam, qua-Ies quidem a scriptoribus traditae sunt, Publico creditae et sancitae fuerint. Et primum Chaldaeorum do cosmogonia paucis mentio iniicienda est, quam Berosi fragmentis contineri constat. Atque in hac quidem Belus appellatur summus rerum opifex; sed uum illo ab aeterno et ante rerum principia exstitori in ambiguo relictum est. Item qua religione cultus Sit, neque o cosmogonia,noque aliundo cognosci potest; nam ex illa id tantum discimus: Belum, cum ab initio omnia tenebris obducta et aquis circumdata suissent, accessisse ot indigestam rerum molem in ordinum et formam redegisse, et ad homines creatidos aliis diis administris usum, nequo u solis suis populis mundi deum habitum osse. Praetor hoc pusillum Borosi fragmentum nequidquam alii sontes circumspiciuntur, Ox quibus accuratiorem huius dei notitium hauriamus; nam neque eorum, qui Belum religiono eolebunt, populorum Scripta monumenta antiqua supersunt, nec ii populi, qui Beli cultoribus finitimi orant, eius cultum tanti aestimarunt, ut memoriae quidquam de so mandarent. Ita libri sacri Hebraeorum saepe quidem Baalem commemorant, sed tantum ab L ut cultrim eius accuratius il scribant, ut simpliciter superstitionem abominandam ct idololatriam detestabilem appelloni. Ex quibus nou magis, quam ex Graecorum do hoc deo dictis quidquam ad rem nostram illustrandam proficimus.
Accedo ad cosmogonias Graecorum antiquissimas, quao apud Hesiodum et Aristophanem leguntur. Quae quidem cosmogoniae ab iis, quas hucusquo en meravimus, eo disserunt, quod Aummam et Primam rerum causam non deum aliquom statuunt, sed omnium rerum principia quaedam materialia ponunt, quibus appositum coeundi, Sivo desiderium sese commiscendi, et vim quandam g netricem, quam Cupidinem sive Amorem nominant, insuissct tradunt, undo ortum sit creationis initium. Hunc amorem cosmogoniciun Hesiodus inter deos
16쪽
quidom rotulit his verbis: ος καλυστος ἐν ὀθανατοισι θεοισι - sed do opera in mundi formationo ab eo praestita nihil amplius commemoravit. Contra in cosmo-gonia antiqua ab Aristophano servata Amor ut ante Coelum, mare et terram, ita otiam auto duos ipsos exstitisse perhibetur; nam Verba eius liaco sunt iuAvibus V. I00. rLIροτερον in οὐκ gν γένος αθανάτων, πριν 'Eρως ξυνοιιξεν α πα-. Qualis Iulius rorum cauino natura et in commiscendis rerum Principiis opera suovit, Philo By blitis in adulterata sua scriptoriun Sancti uni ut honis translatione explicaro studuit, qui principium liuius uuivorsitatis aerem tonebrosum ac spiritu laetam, sivo tenebrosi aeris statum ac spiritum fuisso scribit. ΙΙuno spiriatum amore Principiorum suoriam flagraesse coquo mi Stionem Consecutam omnium rerum Procreationis initium fuisse. Etiam ex Orphicis poematis, quan complures do mundi origino locos habuisse videntur, de creatoro rerum, qui σύνζς in Plurimis locis appellatur, indicia a recentioris aevi scriptoribus sorvata sunt, Sod non sino magna nominum consusione. In qua quamvis multas dubitationi Iocus relinquatur et dissicillimum sit do singulis recto iudicare, id tamen pro corto habori potest, illum creatorem non Ox Graecorum
mythologia informatum, sed ex Orientalium doctrina descriptum et haud dubio ox Indorum theologia petitum osse. Quod quo magis liqueat, nonnulla, in quitius Orphica eum Indicis consontiunt, in medium Proserre Iibet. Vol ovum mundanum, quod dicitur, o quo demiurgus in Orphicis ovasisso traditur, fabulao originem satin luculentor prodit, ut infra, ubi do hoc Ovo copiosius disseretur,vidohimus. Ex Orphicorum reliquiis in Lobeckii Aglaoptimo diligenter colloctis liaec attulisso susticiat: Clemens IIomil. VI. 4. p. 672. cum alia tum haec scribit r
Multa do Plianere eiusque nomino disputata sunt; mihi quidem probatur eorum sentΘntia, qui eiun sivo a φαίνεσθαι Sivo a φαίνειν nomen habere dicunt, quippe qui aut Primus apparuerit, aut omnia procreandi vi ac potestato in lu- com produx rit. Ita iam Veteres hoc nomen interpretati sunt: Lactantius Inst. I. 5.: Orphous, inquit, deum verum et magnum Φάγum nominat, quod, cum adhuc nihil osset, primus ex infinito apparuerit. Εtymol. M. et τον Mi καλέ
Quaro suorunt, qui eius mytho solem significari putarent, ipsum die solem omnium rerum causam laceroiit; cs. Lobeckii Aglaoph. I. P. 497. - Etiam quaodo Phanotis forma in Orphicis traduntur, ad Indicam imaginem ellicia vidotitur.
Proclus in Tim. ΙΙΙ. I 30. : τοιαυτα ' φεῖς ἐνδείκνυται πεοὶ goo Φάνοζος θεολπων' πρω- τος γουν ὁ θεος παν avr id poων κεφαλας φέρει πολλὰς καὶ - κριου και ταυρου τ' Oφιος χα- 21 Ab his diseedentium et Suνητα Graeeum nomen esse negantium gententias id. in Creuaeri Symb. T. III. p. 293.
17쪽
iusdem sero vorbis tradita legimus. Sic Vari Purana Kennedyo testo, vid. R aerarches I. I. p. 2I8. narrat: HSummum numen, Parabratum, Per Purusinam spuritum) ot Pralidisin naturam ovum giguendum curavit, eique indidit omnium
rorum clementa. uo facto ovum in mediis aquis aliquantum temporis ci cumferebatur bullao instar ε), dum dei voluntato ad maturitatem perduceretur. Nam interiorem otiis partem nummum numen, Bralima nomine, fovebat, qui tandem OX Oo, corporis forma a uinta, prodiit quatuor Vlutibus Ornatua θ, pr
mus nitimantium Procreator. Numen vero, quod hunc in mundum Ox ovo
mundano, corporea sorma indutum, milis crepitibus et millo oculis praoditum prosiluit, otiam Virai nominatum ost. Ad hunc locum Colebrookius obsorvavit,lmius numinis Virui Eubstantiam suam in marem ot feminam dividentis ' mei tionom in pluribus Puranis sieri, et Kennedy P. 376. docnt, nomen Virails r dico Sanscritica apparere significanto formutum esse. Cui nomini promus r spondet Phanotis oppellatio. Phanotis cum hoc numino astinitatem doctarat otiam splendor eius, qui c. g. in Bhaga Vata cs. Konne ly p. 219. celebratur his vo his: is Virai apparuit splendorom solis luci parem diffundens. Quao satis oviu-cunt, quanta intercedat similitudo intor Orphica et Indica scripta; quod otiam
discropantia doprohondimus, non mirum est, quum sabulas, quo latius disporgerentur, eo magis intorpolatas ot adultoratas esse constet. Etiam apud Λο pilos eandem sabulam vulgatam osse Ox Eusebii Praop. Ev. III. e. II. videtur
apparoro, ubi haec relata leguntur: Aegyptii opificem universi, quem Kneph
appellant, humana specio surierunt. Hunc porro deum Ox ore ovum edidissonarrant, Ox O alium satum osso doum, qui ab ipsis Phiha, Vulcanus a Grao is ii minetur. Ovum aut in illud mundum intorprotantur etc. namvis lubricum stido Aogyptiorum numinibus pronuntiaro, illud tamen non tomerarium fuerit assiirmaro, hunc Phtha Orphico Phanoti st Indico Virat assinoni videri, quum Graeci eum cum Vulcano comparent, ex quo ignea et Aplendida eius natura apparet, ot vocabulum Phiha ipsum, si recte Oxplicuit Iablonstaus Paulli. Aegypt. L. I. C. II. p. 50. , rorum conStitutorem significet.
In Eddis, sopiontrionalis mythologiae monstrosis imaginibus ac fabulis famosao codico, tres demiurgi numerantur. De quibus demiurgis, quamvis Mao in
Argon. V. 14.3 nil eandem huius numinis cosinogontei nanseu lilia in et semineam naturam spectat; nam nanorem, quΘm al, Hosiodo et Aristophane intor principia rerum rutatum esse ostendi, eundom esse atque
18쪽
illis poematis continetur cosmogonia umΡlior sit, quam quas in huius libelli angustiis accuratius explicari Possit, tamen non Possum quin Ρauca hic disputem, Praesertim qui in societas trium deorum etiam in aliis religionibus deprehendatur. De iis igitur in Vsit Spit haec leguntur:
Initium fuit raeculorum, uni Tmer 0 habitubui.
Terra nusquam est reperta neque lupernum coelum; Erat inane chasma, Sed nusquum frumens
Drbes coelestes extulerunt, Ii, qui medium mundum IIIustrem crearunt.
Sol collustrabat e meridie Palatii Iapides, muros. Tunc terra pullulayit
Viridibus herbis. Novum potest videri, quod in hac cosmogonia mundi Origo non ab uno duo repetitur, sed tres simul mundi auctores numserantur. 9uorum dctorum quum unus tantum, Odinus, in religiono soptentrionali summa venoratiouo cultus sit, et in multis locis deorum 11ominumque pater Ot mundi creator Delotir tur, duo reliqui contra obscuri sint noc in ceteris Eddarum odis invocentur aut culebrentur, vel hac ipga re fratrum tu creandi operct societas suspecta redditur. Et cum apud antiquos populos idem num rus ternarius in constituendiη non solum deorum principibus, sed saepe otiam in humanarum gentium auctoribus I pervulgatus sit, in promtu est intolligere, qui sacrum sit, ut tres dii etiam in boreali cosmogonia creatores appareant. GraVius ESi quaerere, unde haec tam late propagata telum doorum consociatio orta sit, et qualis inter eos uecessitudo in qua suo religione intercesserit, investigare. Quae res quam
vis dissicillima explicatu sit, tamen hoc loco silentio praetermitti nequit, quum
2 Gigas, immani forma sua elinos primitivum repraesentans. 28ὶ Biir, euius nomen a verbo hora, portare, sustinere, derivatur, cosmogonim substant in humanasorma praedita suisse traditur, es. Mila Sitore. p. I. Huius filii tres, Odin eoeli spiritus , Vili, lux eoelestis et Ue, ignis) ereatores mundi in Villae carmine denotautur. . 20 Terrae intellige, eius pie saxa et montes. 30 Sponte sueeurrunt apud Graeeos Aeolus, Dorus, Xuthus; apud Hebraeos Abrahamus, Isaacus, Iaeolius.
19쪽
apud Indos haec trium numinum theogonia cum cosmogonia tam arcte coha reat, ut aliora omissa ultera oXplicari non possit. Iam quod primam originem huius numeri tornarii in theologiis Veiorum Obvii attinet, nullam oquidem no- cossitatom in humana do robus divinis cogitandi ratione Po8itam invenio, i pia adducti compluros populi in hanc do trium deorum Societato, Vol de tribus unius dei personis sententiam ultro et simul inciderint. Dinc ubi hoc dogma aut pronuntiatum disortis verbis doprohonditur in aliqua religiono, viat obscurius significatum cst, id non continuo oxistimandum cst ratiocinando et meditando invenium csso, sod potius circumspiciendum ost, num religio illa integra sit et incorrupta ot num pura furvata sit ut, exterorum dogmatum admisit tuo. Vuo facio upparebit, opinor, ubicunquo hoc dogma doproh nditur in rcligionibus, ibi lilia otium uti extoris adscita repertum iri, ita ut huius quoquo dogmatis origo domestica admodum dubia ot incoria reddatur. V iiis vero populus Primus hoc dogma invenerit, utrum Indi, apud quos primos nos quidem illud deprohondimus, an ullus quis populus anto Omnem memoriam aliqua rerum divitiarum doctrina excultus prius in illud inci-doris, a ipio ad ludos propagatum Sit, quis tu tanta rerum votustato pro certo diacere audeat Z Iam quum indica rolixio antiquissima hahoatur ot in Indicis cosmo-mniis plurima de trium deorum nucossitudine disputentur, inde placet exordiri. In India tres doos omnium principes et summa sompor veneratiotio dignos h bitos osse constat ot do eorum principatu Partior in omnibus scriptis mentio sit, et ita quidoni, ut distinctis corum Osficiis Brahma mundi creator, Vischnu eiusdem conservator BPPol lotur, Schiva modoratoro omnes ros ad interitum cantvol mundus doluatur. Sod quamvis officiis ita intor so disiuncti in libris sacris diacantur, et a populo Indico adeo singulari sua quisquo illorum do rum religione cultus sit, ut Indi in tres spotas discederent, tu Vaischnavas, qui Visclinii, in Sellai- vas, cpii Schivam venorandum pracferrent, in Smartas, qui Mirumque aequali veneratione prosequondum ducerent vid. Nonne ly l. l. p. 1 I9.ὶ : tamon omnitius, quas rμperi, de horum irium deorum sociotato dictis collatis ot perpensis
non dubito ossa maro, eos arctissima necessitudine contineri, pino non multum disserat a trinitatis natura, qualom theologi Christiani constituunt. Quod ut ostondam, ante omnia in memoriam revocem noc ASB Pst, quod iam Supra multis locis comprobatum ost, in cosmogoniis Indicis unum summumquo deum alin torno exstant m ah tuitio omni qualitato destitutum Et vacuum in summo otim mutabili otio dogontoni proponi. Credebant Indi, in hac ipsa conditiotio divinam Persectionem cousistero, camque cogitanda aliqua summi numinis qualitato aut motu detrimentum capere. Cuius persecti numinis cum non volunt uto solaci quasi nutu hanc rerum univorsitatem Productam Psse, sod ad hunc mundum
adspectabilem et qualitatibus distinctum creandum item numino qualitatibus et forma praedito opus esse cogitarent, illud primigenum numen ad hoc opus P trandum tros ex so ipso qualitates aut uno ασεις progenuisso iis suo indutum prodiisso excogitarunt, cyias quidem qualitatos Brutimam, Vischnu ot Schivam appellarunt, Ut Brahmao creantis, Vischnu conservantis, Schivae exstinguentis partes tribuerunt. Undo natao fiunt unius et per so exstantis summi dei tres species si vo personae. Luculenter hanc doctrinam perspicimus o loco, quem
20쪽
pTeiondam mundi croationsem, consorvation m et exstinctionem in iros si perinsonas explicavit, cIuae B Summi numinis Auhstantia Productao suo quaequo miseriori nomen accommodatum ueceperunt. Sed quamvis summus deus omnibus Brahmao creantis, Vischnu conservantis ot Schivno deleniis Domino notus sit, tamen tinus idemquo ot corpore omnique unimi as Ieciu est et qualitato v cuus, immortalis et immutabilis deus huhOndus ciriSquo sanctum Domon Par
P. 20I. : -Unum tantum set Summum numen est, quamvis in iros hypostases divisum, cuiuA natura mirifica est et humulano montis captum excedit. Endom
numen sun Inlun Pt a ternum, formuo Ot qui litatis expers, Primum corporeus
ut Brarina apparuit, ot ibidem p. 200. in rudiya Puruna: HΝuraynna crou-tionis initio trihus qualitatibus et irihus formis praeditus suo splOndoro hoc universum rovolavit. Ilaeo summi ni minis transformatio Ot immodiata et praetoromuom Daturao legem sucta compluribus in locis ad naturae orditioni revocari vidotur. Nam haec divitia transsubstantiatio intordum verbo progignondi indicatur; sic scriptum est vid. Kennedy P. 246. : ,,lia de mundo creando meditatus Νaraynnu Qx Sua ipsius substantia divinum numen Progonuit. Et isSummum et primigonum numen tres filios Progenuit, ita ut o dextro eius Iaior Braluna, o sinistro Vischnu otio tergo Rudra prodirent Me quao verba sunt
Hae summi numinis Personae sivo hypostases non genitae tantum dicuntur, sed parum otium genus distinguitur. Nam mar nominantur, iisquo tros etiam Ioao adiunctao sunt, quao Saras vati, LuLStuni et Parvati uppellantur, ut Kennody p. I97. monuit. Viiurum eo consilio hic mentionem suci, ut apparoros, quanta similitudo in numorandis diis ot doubus intor Indicum set Graccam mythologiam intercodat. cf. Hesiod. Theog. 453 - 458. Numerus deorum et duarum pur ostinomina oorum Graeca num cum Indicis oliam significationis ratione habita comparari Possint ignoro, quum Indico nosciam. Indici dii ossicii multoribus distincti orant; Graeci voro importa loco soparata tenebant, quao etiam a divitia quadam Potentia superiore coercita suisse in inultis poetarum locis legimus.
cs. Crouκori Synth. T. II. p. 457 et 496 sq. Nequo apud Graecos desuerunt, qui
summos Graecorum tros deos nil unam divinitatem revocarent. Sic Pausanias vid. Corinthia . cap. 24. scripsit, Larissas misso votustum Iovis simulacrum, cuius duobus oculis tortius in fronto additus osset, hisquo tribus oculis Iovem robus in coelo, Sub torris et in mari versuntibus prospicientem significari suspicatus est. Idemquo sibi voluisso Proclum τριαδι domουργικῆ sua Crougorus docet
vid. Symb. T. II. p. 485. , quem narrat in Commoniar. ad Platonis Crat. tres Ioves statuimo: Primum Iovem Patrona, alterum Iovem Poscidona γυν=Ω , te itum Iovum Plutonom mp . Arctius illud vinculum, quo Indicos tres deoqcontinori ostendi, nequo Orphicis Prorsus incognitum fuisse videtur; nam quod Phanos, quom supra iam vidimus Similom e8se Indico deo Virat, τριιιορφος aP-pollatur Ot describitur, OOdom spectaro videtur, quo tria in Brahmao offigio capita. Ad hanc triplicem primigeni dei formam explicandam pertinet, quod ex Orphicis cosmogoniis traditur a Damascio cs. I. Clir. Wolfi Mecd. Gr. p. 253.