장음표시 사용
21쪽
Od. Coloti. 1686 et Proclum in Tim. III. I 30 et 131. Huius imaginis eoi eos ex Λegyptiorum mythologia repPtero studet Cretizerus Symb. Τ. III. p. 309. Sod accuratiorona de Orphica theologia perobscura et Perplexa disputationem supra monui vid. f. 5. , suerunt, qui tritheismuin insorrent ot Oromasdao Arbmanioquo tortium uliquem deum, Mittiram, adiungerent, piem aut modium intor Oromasilou Ot Arimanium Posuorunt, aut his Superiorem collocarunt. 9uado ro anto omnes audiondi sunt Plutarchus, qui narrat de Isid. ct Osirid. c. 46. , a Zoroastro, mago, bonum deum ' 2ρ0ιιίλν et malum di ρειμανιον nominatum osse, ιιεσον ει retusori τὴν IIίθμην εἶναι, Pt IIeSychius. qui hunc Mithram Drimum Persa
dignitato Oxplicandis in contrarias sententias discedunt Cretigerus Symb. T. I. p. 728 - I99., Rhodo Dis heillae Suge odor aras BellaMussystem der Bisirer, Medis tina Perser, Oder des geniivomes. Frankf. I 820 p. 264 sq. , Ricula
rus in Eond-Αvestae translatione set commentationibus alii pie, piorum disputatio inprimis vortitur in his cylaestionibus: I) Num Mithras pro deo solis habendus sit; 2) cpio iure Ilerodotus Libr. I. c. I 3 l. deam, non deum eiuη D minis intor Persarum deos commomoret, narrans Uranino Pio pie sacrificare Porsas, Sic nimirum ub Assyriis Arabibusque edoctos, vocare uulom Assyrios Vonorem MyIittam, Arabes Alitiam, Persas Mithram; 3 iplaro Mithras τριπλtiσιος nominatus sit a Dionysio Areopagita Epist. VII. u l Polycarpum p. 9 I. Τ. II. Opp. ibidemquo 1 id. Maximi Scitolion ; ceteros votorum locos huc pertinentes adduxit Cud vortims Syst. Intelleci. c. IV. I. I s. p. 333. Hos locos et illorum ubrorum disputationes Iogeniem me mirum habuit, cur nemo eorum assinitatem luculentam au iniudverterit, quae . Mithram Persicum et Phanotem Orphicum otVirat Indicum intercedit, quorum naturam nimilem Paulo unio explicavi vid. q. I. . Nam ut hi a splendendo nomina traxerunt, sic IIithras a splendore, qui tibi- quo praodicatur bid. Iesciit -Mitlira. Zend-Λvcsta L. II. p. 220. , cognominatus vidutur. Detudo locus Herodoti non uo cundem duplicem sexum in Porsico deo prodit, ii iem in Indico et Orphico tarn Vidimus p et quum τριπυίσιος appellatur, num ilillari a Pliauete, quem τρίμορφον dictum novimus pDoni suo suerunt etiam, lilii in Aegyptiorum mythologia trinitatem sibi invenisse viderentur, quorum sententiam neque habeo quo refellam nequo quo
31 Alia eiusdem generis eommenta Platonitorum omnia ad triades suas revocantium vide in Lo-bee ii Aglaoph. L. II. 479 sq. et Iae. Brueheri inst. criti. Pliit. L. I. i,. 30 I sq.
non capiunt huius libelli augustiae. In Persarum Pioque theologiam, quos antiquitus ditesilamum prc
22쪽
Do ratione creandi Oxpositurus quum id inprimis gravo et noceAgarium putarem investigaro, tando quaeque cosmogonia initium creationis statueret, inscriptis Indicis in locos incidi, qui tibi aliae cosmogoniae do omnium rerum primordiis Oxponero incipiunt, do tempore, quo omnia Prioris alicuius mundi interitu dolota suisssent, metitionem faciunt. Sed accuratiorem et i Iuniorem do hoc mundi intortiti doctrinam riusquam in scriptis illis invenias. Hinc eommodo accidit, quod quao ibi desiderantur aliunde suppleri licet. Etenim in Ithris, qui do Budilhao religione resorunt, dogma reperitur optimo comparatum ad illustranda Oa, quae in Indicis obscura videntur. Nam Budithaiηlao docent, mundum poriodica iteraticino et dolori et renovari, et inino, quem intueamur, mundum uoquo Primum neque Qxtremum esso, Ased ullo mundos irinii morabiles oum Pra gressos Ot in Postortim Kocuturos OSSO. Qua Sententia non multum abesso
videtur ah corum opinione, quos Diodorus in initio bibl. hist. c. 6. ait negasso mundo i. o. mutoriast Ortum sui se et interitum suturum osso. Ita tuo in cosmo-gouiis ad cognoscenda rerum Principiu oXaminandis quum auto Omnia opus Kit, distinguamus, uirum de mundi creati Bia renovati initio agatur, non possumus quin in fronto huius capitis do illius dogmatis ortu et propagatione paullo copiosius Exponamus, i Si, quantum fieri Possit, ipsis Buddhaistarum vorhis. Doconi autem Budithaistao, spatium osso immensum, nec tempore unquam, non sinibus iisquam torminatum, perpotu uo mutoriase nil mundos formandos plu-num, ibique aoterna set immutabili logo mundos ct fingi et resolvi vici. Ioum. des Savans. I 83I. Ρ. Iaz.); atque ita otiam hunc mundum ex aquis, Procollis saevientibus, atomorum concursi et coagmentatio no orium esse, et a mento suprema animari, quae, quamvis in materia multis indiciiη so vero osso doceat et potentiam suam declaret, ipsa tamen invisibilis sit ct in otio degat, nihil curans imporium mundi, qui sati necessitati obtemperet. vid. Asiat. Ros. VI. p. 240. 245. st Kennody Ros. p. 42 . . Huius spatii, mundorum quasi ossicinao, tres regiones distinguuntur, Summa, epiae omni coloro ac forma vacua et mutations sitiora ost; media, coloro et forma Praedita; ima, materiae Particeps, an,
mantium domicilium Omniumque rerum receptaculum, quae continuis mutationiatius obnoxia est.
32 In Indicis eosmogoniis item tres mundi numerantur, vid. Kennedy l. l. p. 295. Asiat. Res. V. p. 36i.
23쪽
Huius de mundi continua renovations opinionis vestigia in Indicis scrIptis,quao supra significavi, haec re riuntur: In Lainga Purana vid. Mnnev I. I. p. 20 I. legimus: DLX Oxo hos mi indos creavit ibralima , quos temporo destia
nato exstinctos tenebris immerget, quo facto summus dominus go ipsum man, lastandi cupidus univorsum renovabit; Dam ortus et interitus in hac rerum unia vorsitate perpetua est vicissitudo. In Vedis a Colchrookio in Asiat. Ros. V. p. 36I. translatis haec legimus: Quo tempore omnia dissoluta erant ot exstincta, summum numen solum vivobat, tenebris undiquo obductum G et paullo inserius ris tundi dominus in universa rerum exstinctiono sopitus revixit. Ilis addenda sunt, quao o Puranis Kennody eXcerpsit dicta similia, Q. g. o SLanda Purana I. l. p. 276.: Olim quum omnes mobiles et immobiles res dirutae essent, nec quidquam superesset, nisi occanun immensus etc. - a quibus verbis ot aliae
complures cosmOgOniao in Puranis incipiunt; vid. Kennsdy I. I. 295. 2I5. 2II. Huc portitioni ctiam quae in Κurma Purana cs. Kennody l. l. p. 44I. summum
numen de so ipso ossatur: DQuando cum tempore coniungor, me ipsum mundo creando conspicuum facio, sed mundum eXStinguo quando in occulta recedo M,ot quas in Manu legg. I. 8. leguntur: ,,Tempore, quo omnia deleta erant, Pe acto, summus dominus hunc mundum crearo coepit. Noquo tamen omnos cosmogonino Indicae huius dogmatIs vestigia continoni; nonnullao lectorem incertum et dubium relinquunt, utrum de temporo ante primi mundi creationem, au do spatio inter prioris mundi exstinctionem et novi croationem Ioquantur. In ceterarum gentium cosmogoniis nullum quidem indicium mundi hunc, quem nos conspicimus, Priaecedentis reperi; nam quod do hoc mundo aliquando Qxstinguendo et renovando Passim commemoratur, cum hoc dogmate non cohaeroi neque materivo aeternitatem probat, sed moliorem hominis statum post mortem aliquando suturum spectat. Sio in Persarum Zond-Αvosta mundi interitus ita fere doscribitur: E contutae Gurκscheri ruina orbis torrarum ignem concipioi et hoc incendio dissolutus ot in tariarum, Duκalik, coulapsus ignoum flumen essciet, in quo, filiando omnes mali cum ipso seolerat eum principe Arimarito a vitiorum sordibus purgati erunt, mundus renovabitur, qui nunquam Posthac Arimanti maleficiis corruptus interiturus odit. In hoc mundo renovato Oromasdes et Arimanius sistitiiquo omnes Amsch pandi ab
Oromasdo croati boni genti et Doui mali gonii ab Ariminio illis oppositi iu-tima familiaritato coniuncti cum hominibus redivivis summa solicitato fruentur. Non absimilis ost iplao de mundi interitu sontentia in Eddarum earminibus inu nitur, quam detracto ornatu poetico Paucis comprehendam. Ibi haoc docontur r' Mundus, quando sinis Omnium rerum adparebit, inccndio delebitur et orbis to rarum mari demersus subsidet. Ex aquis autem postmodum omerget tellus,
33ὶ Hoe placitum do infinita mundorum a deo creatorum serie et recentioribus seriptoribus probatum lego, e. g. Origoni Princ. li I. 5. a. Iam ante Origenem Clemens Alex. Photii Bibl. Cod. 109. plures ante liune ortiem terrarum mundos fuisse deineeps exortos significavit, ad euius sententiam resutandam Melliodius, Tyri episeopus, librum singularem Περὶ γεννητων eonscripsit. es. Aug. Lud. IVegseheideri Instit. theoL elirist. dogm. P. 317. .
24쪽
horbis ot graminibus sponto virescens et omnis generis frugum ultro serax, otnmoena, a novis diis, priorum siliis ot successoribus, novisquo hominibus habitabitur, qui suum solem a Priore Prognatum liubeburit. - Renovatiouem orbis torrarum utiquando futuram otium quosdam Novi Testamenti scriptorcs sperasso satis constat. Eadem suit philosophorum nonnullorum antiquitatis opinio, Piorum locos huc periinontes collectos vidQ in ULorti Gemrtiphis aer Griochen tina Itonier I Om. II. Roct. I. P. 226. not. 40 sq. Ex quibus sufficiat attulisso unum Sonocao locum, qui scripsit Natur. Vuaest. III. 28. et 30.: Multis locis aestus cxcurrit innoxius et ordinom Sstrvat; ad monsuram Pnim crescit, iterumquo d croscit. At illo tomporo solutuη legibus sine modo sertur. Qua ratione, inquis ZEudum qua conflagratio sutura ost. Utrumque sit, cum doo visum ordiri moliora, vetera siniri. - Omno ex in togro unimal generabitur, dabiturque torris homo inscius scelerum et melioribus auspiciis natus. . .
Iam postquam satis ost dictum do iis cosmogoniarum Indicarum locis, quiatius nostra do huius timuili origino disputatio impediebatur, accedimus ad qua
stionem, quam Proposuimus, tractandam et Videamus, Uude quaequo cosm
gonia creatorem initium operis sui socisso dix rit. Qua quidem in disputationo primum quaerendum est, utrum hic mundus ex materia aliqua rudi, quae creatori quasi inter manus orat, sormatus Sit, via sola dei creantis vi et potestato existero cooperit. od Diam quaestionem si complures cosmogonias parum distincte respondent, non est mirandum, cum quaevis responAio in gravissimas
controvorsias inducat. Quod quum iam Indorum philosophi antiqui prudotiter
intelligerent, eam ingressi sunt viam, Ut materiam. quidem omnem ante creati nem adsuisso disertis Vorbis negarent, nec tam ii deum ex nihilo mundum creasse dicerent, Sod Prima rerum elementa ex deo emanasso docerent. Sodquum non omnes msmogoniae Indicae, ut iam monuimus, inter so consentiant,
i do creationis primordiis etiam magna inter eas sententiarum diversitas deprchon- datur, distinguendi accurate suut singuli loci et qui eandem continent sententiam coniungendi. Nogatur omnis materia e. g. in Vodis vid. Asiat. Res. T. VIII. P. 404.3 his verbis: ,,Tullo neque το ον nequo το ταινοιιενον ita reddidi, quao in interpretationo Anglica entity et uonentity appellanturi, neo mundus, nec eo Ium, nec quidquam super coelo erat; nihil usquam ad usum cuiusquam comparatum, neque involvens, nequo involutum; nusquam aqua Prosunua et perruculosa; mors non strat, nec Propterea immortalitas; nullum inter diem et noctem discrimen. sevum tu hoc loco auctor negat anto mundi originem fuisse τo D, qua voco alibi in his cosmogoniis ossentia summi numinis significatur, sum anto
mundum fuisse summum et aeternum numen negare noluissct 8 quentia docent;
nam pergiti ,,illud numen lautiun in hac solitudino vorsabatur, nec quidquam eorum, qua Postea Orta sunt, Praeterea exstitit. Pronomine alud significat aliquid divinum, quod ante rerum primordia suisso et mundi sive του φαινομενον cf. cap. I. I. 2. creatione existentiam suam manifestassis ait. Quam in rem
25쪽
adiunxit: isPrimum desiderium in pectore eius natum seminis propaganiis origo factum est, quod sapientus mentis acumino perceptum iiii distinguunt, ut insis- sontiao nomino id disterminent ali essentia. Ceterum mihi Sapions in toto hoo loco cauto do mundi origine Philosophatus ot ceterorum do hac ro placita tangoro vix ausus videtur. Et quod disiicillimum est et periculosum cogitare, quod
gitaro certo cogimur, liuiae mundum initium habuisse et originem a numino sempiterno duriisse, cum tamen deus illo summus et aeternus anto mundicroationem in solitudina et otio vorsatus cogitari nequeat, hii uc Scopulum pli Iosophus circumnavigaro voluisse videtur, Obscuris ligus verbis ot ro in ambiguo relicta.
Quod hic pluribus expositum Iogimus, id aliis locis hrovius iudicatur, ve uti is Ab initio summum numen solum fuit, nec quidquam praeterea Oxstitit. εVid. Asmi. Bea. T. VIII. p. 407. Κ sun y p. 2II. ct p. 2II. et alibi. Emanationis descriptio paullo abstrusior in Vedis legitur et in ea quidem eosmogonia, cuius initium iam supra ox Asitit. Res. Τ. VIII. p. 401. Proposuimus. Theologus illo, post tuum asseruit, E desidorio in pectoris Summi numinis excitato semen genitalo ortum ess , pergite DE semino illo genitali simul et providendi vis sivo mentes sentiendi facultato praeditae , et materia sivo prima rerum olomenta prodiorunt. Sed Sapiens Indicus creationis exordium Oxplicandi dissiculiato
circumvoutus in sequentibus ipso confitetur se frustra Iahoraro in Oxplicaudis rorum initiis; nam subiungit: -Quis accurato cognoverit et quis mortalium declaraverit, uudo et quomodo huius mundi creatio initium coperit. Is , euius regnum est in summo coelo, totius mundi moderator, Probo id scit, sed nemo praseter illum huius roi habero potest scientiam. Hac do ro tam ardua disputandi modosita non usi sunt Puranarum RuctOros, qui qua rations rerum non solum inanimarum sed etiam animatarum et menta e summo numino Progenita sint, subtiliter et copioso oxplicaro conati sunt, ut videri lic t ex Padma, Valu ot Κurma Puranis cf. Kennody p. 2I5. 218. et 447. et Bhagawata P. l. l. p. 219. , quibus in locis do mundi origino ita dissoritur: Bralima, quum temporo creationis adpetohio desiderio sui multi-Ρlicandi tonoretur, mutations silao ipsius substantiao lacta ox sess Priakrstiri, bri rustatim V st Kalum progenuit. Quo facto tres etiam qualitates, Ρuritatem, impuritatem, obscuritatem, produXit; quae quum iniser Act Commixtae essent a Ρrakriti, praevia illo obscuritate causa maiorialiis, praevalent impuritato facultas ossiciendi, praevalento puritato intelligonili iacultas orta ost. Ex intoruligondi facultato conscientia qua quisquo go esso sontit) evasit; Θ causa matoriali quinquo atomi subtilissimas exortast sunt, B quarum coagmΘntation , Per causam materialem Bllecta, aether, ex aethero aser, ex uom lumen, E lamine aqua, ex aqua terrae Prodiero. Τum ex efficionili facuIinto ad excitandam animaulium vitam aliae quinquo facultates, et in aethere quidem audiendi, in aere
34 i. e. Naturam, proprie age tuli lacullatem. 35 i. e. Avimum, sive intelligundi facultatem. 36ὶ i. e. Tempus. cf. Stuhr, Religionssystema ete. I. p. 126. et Boiden, das alta Indian, I. p. 248.
26쪽
sontiendi, in lumine videudi, in aqua gustandi et In torris odorandi facultates
Productuo sunt. sMirum ino habet, quid causae Kenneis l. l. P. 176. habuerit, cur origivom
mundi, quao his in locis Proponitur, veram ex nihilo creationem osse dicoret otalio loco p. III. manationem in Iudicis cosmogoniis nullam doceri contenderet. Non vidit, so ipsis earum verbi resutari. Nam qui deum ex so ipso mundum creasso dicit, quod diserto profitentur cosmogoniarum auctores, is prosocio Ox Bliqua re, non Ox nihilo mundum a deo Productum esso dicit. Non ignoro quas do ambiguitato huius locutionis oei nihilo creare disputata sunt a thoologis, at in his Indicis cosmogoniis nulla ambiguitam relinquitur, ubi assi alio uogationi unius eiusdsmquo rei opponitur. Et quum id ipsum theologi omanatio-nom nominent, ubi croator Ox sua ip8ius substantiu materiam ad mundum creandum potit, tantum abest, ut Puranarum oditori omanationem in Indicis cosm goniis docori Doganti assontiar, ut in his scriptis inprimis verae emanationis do. ctrinam reperiri contendum. Quod deinde Kennedy I. I. ad sontentiam suam tuendam provocavit ad Brah-mae voluntatem, qua Prima rerum elementa Progenuisso dicatur, qua voluntatis commemoratiotio vera ex nihilo orcatio tutelligatur et indo Emanatio tollaturi
inter Omnos constat, emanationis notionem hanc esso, Mi Prima rerum elemonia
sex ipso deo clueantur, si nihil referre, utrum ea o deo volento producta, an ex eo tantum pationis onata OAso dicantur. Noe loci desunt in Indicis scriptis, si ipsius Kennody o Sanscriticis litteris translationi fides haberi potest, ubi vo bis seprodeundi ot senascendi prima elementa e Summo numino orta per hibentur, vid. Kennody Ρ. 44 .: E summo numino Pumscha Prinriti et Kala prodierunt L et P. 2I5.r ,,Creationis tempore Bralima mutationem suas ipsius substantiae socii, Ox qua Prakriti intelligendi facultas et tres qualitates prodiorunt. εOrdino, quo omnia ab initio mundi ex uno sonto emanabant, inverso, sub sinem mulidi omnia paullutim absorbentur, donec in eundem sontem recipiantur. Ita ,,terra et Sensus odorandi ab aqua, aqua et gustus ab Igno sul-gonio, ignis fulgor et visus ab acre, aer et tactus ab aethero absorbentur, aethor ab atomis, Qt eodem modo atomi, lacultates et qualitates so deinceps devorant; deniquo Kala, Puruscha et Prakriti a summo numino, omnium rerum lant , absorbentur, quod unum et solum restat. Vid. Κennody l. I. p. 225. Hoc omnitius numeris absolutum emanationis systema ex Indicis eosmogoniis proponere placuit, ut haberem, quo do aliis cosmogoniis, quas emanationis doctrinam
continora dicuntur, iudicarem. Qua in ro illi etiam loci, quos in priore capito ad panthoismum demonstrandum collegi, es. cap. I. q. I. in memoriam rev
eandi sunt. Nam qui mundum Por emanationem orium esse docet, is panthoismo addictus sit necesso ost. Tribus enim omnino modis rerum origo explicari ROMIetr aut deus o praeoxistento materia omnes res formasso, aut ex nihilo mur dum creassB, aut B sua substantia prima elementa promsisso dicitur. Primus modus causam maiorialem extra deum ponit, alter sam o dei omnipotentia r
petit, tertius ex ipso deo derivat. Quasi quum ita sint, equidem iis adstipulari non Possum, qui hoc do emanatione dogma per totum sero OHentem veterem Pr
27쪽
pagatum esso adomus in Porsica cosmogonia Invoniri et ex huius populi the logia Κatibalistas Gnosticos tuo pandem doctrinam hausisso contendunt f. Briicherihist. crit. T. L p. I 80. T. II. p. 989. 645. . In Persica cosmogonia nullum locum
reperi, quo deus omnia natura sua continens t complectens o Aua substantia rerum olomenta aliqua Poporisse aut alios deos ex so Progenuisse dicatur. Quod Oromasdos et Arimanius tomporis filii dicuntur, non eo valoro lain supra monui cap. I. g. 5., ut tempus numen, quod omnia rerum elementa in sinu foverit, ha-hori possit. Oromasdes habitans in luco aeterna coclum Qt deoη coclostes, Ammanius tenebrarum roguum incolens malos deos procreavit. Qui haec simpliciator dicta ita torquont, ut lucem aeteratam purissimi ignis infinitum o sanum, Qt tenebras omnis muloriao sontem fuisse, ex altero in materialia, sex ultero materialia omnia emanasso interpretontur, ii in omnibus cosmogoniis, quas creatione et gonoratione sacta et parta dicuntur, per emanationem oria esse dicant necesso est, si sibi constaro volunt; sod videant, De Polytheismum et Panthoismum, ne the goniam et omanationem confundant. Quae vero cosmogoniae cliaos mutuli princi Pium ponunt et ex eius mole omnia rerum Aemina et elemonia prodiisso satiuIui tur, iis si emanationis quoddam gemis inesse eontendas, non repugno; nam continuata rorum materialium, alterius ex altera, propagatio recio quidem Potest emunatio appollari; sed apud theologos huius vocabuli usus constans hic est, Ut non cuiusvis rei ex aliqua praesenti maioria sed ipsius Primno maiorino e divino sonto origo omanatio nominotur. Quaro etiam si Prunt, qui cosm Nonias, quae ulla anto mundi orIginem ponunt, ita explicarent, ut ei activam ct Pus8ivam naturam attribuorent es hoc modo elaaos paseno deum sucerent, sivo eum chao doum tam arcto copulatum cogitarent, ut unum suissct Cum eo et e sinu suo omnes res Progenuisso contenderont; quao interpretatio num rei accommodata sit, s
cito ox ipsa illius Principii, quod chaos dicitur, natura diiudicabitur.
Sed perdifficIIo est huius rerum principii, quod in complurihus eo Ogoniis
ProPouitur, naturam enuclearo, quum, qualem cogitaVerint, Pleri cosmog niaruIn auctores Parum accurato docuerint, et iam ab antiquis interprotitius haec vox diverso modo oxplicata sit. Quam explicandi diversitatem et an iguitatem quum in omnibus, quas do 'lato vidi, Observationibus ollendissem, insum esse putavi, denuo accuratius lux Hoem explicam et notionem eius omnibus
locis, in quibus logitur, convciij investigare. Atque locis inter se collatis
et examinatis hoc mihi cerdila/m exploratum visum est, theologos antiqHos omnes chao aliquem statum ae ignasse, qui fuerit, elementorum, Bntequam ex iis mundus formaretur. . viii igitur nec mundum ex nihilo factum esse, nec deum in sese materiam Iireduxisse, sed materiam iam anto mundi creationcm exstitisse dicebant, hi plerumquo maioriam chao inclusam proponebant, et quod omnis natura viribus animata videtur, chao etiam omnium elementorum receptaculo iam vires quasdam insitas esse cogitabant. 0Maro recto dicemus elinos esso materiao Praeexistentis sive elementorum congeriem spatio inclusam. Sod
28쪽
ut omnos cosmogoniae de natura, quao materiao anto mundi formati noni suo rit, do qualitato elementorum et virium, quan cliuo inhabitavorint, aut do sinibus spatii, cui omnia inclusa suerint, inter 8e consontiant, non potost postulari. Et perperam sine dubio socerunt, qui duo genera illius principii statuebant ot chaos
aut spatium omnino vacuum Pt inano, uut materiao indigestum moloni osso docebant, cum discrimen in eo iunium consistat, quod aliuo cosmogonino crassiorem ot rudiorem mutoriae molem ad mundi subricati nona paratam chao inclusoriant, ni tuo contra tenuioribus Huturuo elemontis chaos impletum sinXorunt, ciusque inprimis ulvum Oninium rerum S minibus gravidam ostonitor ini. - Λd
Probandum hanc, quam PrOPOSui, definitionem inter coloras Ovidii et Eddarum
cosmogoniae maximo videntur accommodatae. Ovidius enim Mot. l. 5-20. chaos unum naturao vultum, rudem indigi iamque molom omnium rorum Romina, to
ram, aquam ot aerom, frigida ut calida, hi unctutia ot sicca, mollia ot dura comploxam Dominat. In horeali mythologia contra chaos, quod Ginnunga- ρον ' nominatur, ost spatium Va8tum Pt vacuum Pt ita lovo Vol tonuo, ut nor votiti cxpors, qua septemtriones SPectat, Poridoro et gravitato glacioi et perpotua uligino auraque frigida oppletum, sed australis olus rogio usiluxu scintillarum olscoriarum candentium, quaD o MMSPUlt,holmo Olitant, cooporta osse singitur. Ita suo hoc cliuos mythologiae soptemtrionalis spatium robus quidona vacuum, sed propterea non ab omnibus rerum Ulcmontis destitulum oΝt; o quibus quid ovaserit, ipsis Eddarum vorbis roseram: I 'ruina quum iturae caloris occurrorot, Iiquefacta est ot in guttas resoluta. EX guitis mon8trum gigant a forma praeditum
succrevit, Xmorus, quem l irimi hursi gelidi ut pruinosi Titanus frigorum tuodaomonos Aurge erum i. o. lui una, aquosum nut humidum Asenem vocabant. Ut haberet X mortis, unde illim uia Aumeret, contigit, cum Pruina AtilIuro Ρor- gerot, ut vacca inde nascei Ptur, Arid hum bla I dicia, o cuius ti horo quatuor nnarios Iactoi cmanuntes 1 mero Duirimonia pra bubant. Non multo post hollo intor gigantes exorto I Uri filii Tmerum occisum in modium Gimi imga-Gapsi . conlocorunt, ex Sanguine maria atquo flumina, ex ossibus montes, o dentibus otmaxillis saxeta ot lapidos, o capillis herbas, o capito coelum, o palpobris habitabiloni orbem et o cur bro Hubos finxerunt. - Doleo quod linius scriptionis angustiis impedior, quominus ox tam ubere sabularum scinto plura cum locioribus communic m. Prorsus uritem Singularis haec Eddictio cosmogonino ratio est. Ubi alia 3 cosmogoniae do rerum Primordiis verba faciunt, haec gigantem in pro sconio Ponit, terrarum orbe gravidum. Sed ut inter Omnes antiquas myttiologias assinitus quaedam facile cognoscitur, ita haec otium borealis prosopopoeia
3τὶ Aliora pars huius vertit eompositi Gap adhue Danis vulgo usitata hiatum, voraginem signifieat, sed altera Ginnungr non una significatione legitur et diverso modo explieatur vid. Edda. Saem. h. Frod. III. p. 394.3; milii perplaeet derivatio a verbo M gis si e gelu thio , ita ut Ginnunga-Gap vorago hians sit. 38ὶ Novem mundi numerantur et distinguuntur in mythologia sepi intrionali, quorum unus Musis pellΑhetine dietus est, quod Muspelli filii, staminei genii, ibi habitabant, qui in ultimo mundi interitu eoelum
et terram igne devastatiunt. 30ὶ Hoe nomen derivatur ab avdr vaeuiae et hum, tenebrae, aer obscurus, eoque nil nisi at-- sphaera, cuius ex ubere terram nutriri apte dixeris, signiscari videtur.
29쪽
apud Indos, a quibus septemtrionum populi originem traxisso dicuntur, quasi sororem reliquisso videtur. Cognatus enim huic In Ri eda vid. Asiat. Ros. T. VIII. p. 421. gigas chaoticus invenitur, quom creator ipso formavit hunc in modum: DAquis exinactum quid formando in animantis corporo praediti speciem assimulavit; tum id contuebatur et ex creati et ita conspecti oro in ovi magnitudinem Patefacto sermo Prodiit, e sermone ignis Prosiluit. Nares eius
distentao sunt, oi o naribus anima exhalata, ex hoc Vero animae meatu aer propagatus est. Oculi aperiuntur; ex oculis apertis splendor effulsit, o splendoro voro sol ortus ost. Auros dilatantur; Rurium ope auditus excitatur ex coquo spatium Oritur. Cutis oxpanditur, e cute crines eriguntur, e quibus herbas et arborses crescunt. Pectus rocluditur, Θ Peetorct animus et ex animo Iuna progreditur. Umbilicus rumpitur; ex umbilico deglutiendi BPpotitus, ex coquo mors nascitur. Membrum genitulo frangitur, e quo semen frugiferum et inde aquae originem duxerunt. His gigantibus chaoticis otiam Omoroca Chaldaeorum accensenda est, quae muliser, o Herosi testimonio, quod Syncellus Chron. P. 28. uobis servavit, quum ab initio omnia tonobris ot aquis involuta essciat, in iisque monstrosa hominum ot animalium genera Viverent, haec omnia sub imperio suo habuit, sed a Bolo in duas partos dissecta ost, ita ut ex altera eius parte coelum, ex altera terra evadorol. In Gra eorum cosmogoniis, quae SuperSunt, clivi natura non accuratius describitur. Hesiodus Τhm Q. II 6. tantum scribit, chaos primum fuisse, QT eo tuo orebum utramque nocte Emutam esse, nec Plura ab Aristophano iii Avib. 694. docemur, o quibus to erproles nihil aliud clicuerunt, Disi vocabulum cliai, a mirio sive χασκω deamumdum, Spatium Vacuum Significaro, ad Iuam significationcm probandam ox istamesiodi theogonia locos asserunt, ubi tartarus chaos ot ehasma nominatur cvsh v. 700. 40. 8I4. . Sed non tam do spatio, quam do clementorum in hoc spatio maturescentium congerio cogitandum. ESse, iam nabnui; do qua re quo niuius dubites in memoriam revocanda est pervulgata illa do ovo mundano subissa, qua eadem sero sententia continetur.
Theologi ut ob oculos ponerent, quo modo rerum elementa ad mundi cre tioncm maturuissent, ea ovo iustisa essB finxerunt, et ipsum chaos temporis progressu in ovi figuram maluisse in Orplucis docetur. Ex Orphicis enim Pr
esiis in Tim. I. I 38. hoc affertr. η' το ωὰν ἐκεῖνο του αἰθερος εγγονον καὶ του χαOm etc.
praeterea ex Orphei poematis do ovo mundano apud Voleros scriptores inveniuntur, quae omnia a Lobockio cyllecta sunt Aglaopham. L. II. p. 4 4. Lobockius vero fastidio quodam commotus Subiecit: OOvuin hoc cosmogonicum utrum Orpheus a philosophis Phoenicibus, AegyPtiis, Babylonicis aeceperit, an suopte ingenio in hanc vulgatissimam similitudinem inciderit, quaerors ludicrum est. - Mihi
30쪽
quidem haco allogoria adeo singularIs ot praetor consuetudinom OXcogitata vid tur, ut eam Plures uniiquos Populos una Simul suo inv nisse consentaneum non putem. Quaro ludicrum non duco indagare, undo ovum mundanum Ortiam sit, quum cuiusvis antiqui dogmatis, quod ad Plures populos fama propagatum est, sontem quaerere, magni intersit, et ex eiusmodi otium qua stionibus pondeat iudicium do populorum origine et antiquitato. Λd Orphei do hoc ovo sontontiam xplicandam quae et antiquiores Di recentiores interproios contulerunt Propterea non sufficiunt, quod sons, eX quo Poeta sua hausit, iis ignotuq orat. Viii Orphicae doctrinas sons, quem in Indorum seri Ptis quaerendum osso inter Onanos conflat, quum nuperrime uperius Sit. licsti nobis iam accuratius do Drphoi son-tontia iudicuro. Videamus igitur, quae do hoc ovo mundano ex scriptis Indicis collisti possint. Nonne ly testatur l. l. p. 2I9. narrationem do forma ovi mundani in omnibus scriptis Sanscriticis iisdum sero verbis repoti. Illud volt in paulo accuratius a Konnodyo indicatum, quibus in scriptis ovi mentio gat; nam non omnes locos, ubi ovum describitur, nobisclina communicasso videtur. Atque, ut statim in uni hac de re Senientiam Pros rana, Primum quidem me mirum ha-tiuit, quod, quum in quaque soro I'Hrana do Ovo mundano logorona, in Vedis, quatenus cas logendi copia in Asint. Ites. data est, illud Do verbo quidoni com- momoratum vidi. Quilo sabula Si in coloris quoquo Vodarum cosmogoniis inoditis deest, coniectura do recentioro Puranarum et vetustioro Vodarum notato plus firmamonii accipero videtur. Deindo in Puranis id tantum cosmogoniarum genus, quod supra Omanutivum nominutum ot explicatum est, ovum mundanum admisisso logi; alterum genus, quod cap. I. I. 2. indicavi ot quantum fiori potuit, illustravi, illam sabulam ignorat. Quod ultior fiori non potuit. Nam illud genus,
quod pantheisii cum ost, maioriae olomenta ex ipso divino numino deducta ovo incremonia copisse Por imaginem ostendore Voluit; hoc Vero, quod uiunon su- Promum, uti omni materiae communiOuct Separatum, Spirituale, solum Voro cx- Ataro, rorum universitatem non Vore Exsturo, sed exi8tontiao tantum speciem Lahoro ponit, sibi ropugnasset, Si de modo, quo materia Parta esset, quidquam Commemoraro voluisset. Sod ut ipsam do Ovo mundano fabulam sex Indicis scriptis reseram, cosmo-goniae, postquam Prima rerum elementa 2 sumino numine dedit runt cs. cap. II. I. 2.), hunc in modum Pergunt: ,,lia Prima rerum elementa comparata Prant, sod, quamvis singula magnis viribus Praedita essent, scri lanion non potuit, ut eorum opera universum crearetur, dum Soparata mariobant ot anto suam cuncta orciiOro quodam vinculo coniungerentur. Ita tuo summum Dum n per Puruschamot Prakritin ovum formandum curavit, cui illa olomonta inderentur. Quo facto hoc Ovum in aquarum superficio bullas instar natabat, donec doo id s volito sensim maturitatem uili pisceretur. Tum ex eo Bratiana humani corporis forma assumta Prodiit mundum creaturus. Vid. Valli Purana ap. Κon. I. I.