장음표시 사용
171쪽
DE DECORATIONE. issdum est aliquid, quod extrahat in ateriam inscientem,sa tritum, de affricatu potens est: ego soleo apponere salem theriacalem, qui attrahit, &discutit, gummi optimum est, absinthium trutum, fictamnum Cretense tritum, gluten piscium:sed prae omnibus alijs maxime facit pix. quae expri,fundo unguis attrahit. dissipat succos
Q et postremo circa ungues c acrescere quaec dati foeda, excremetitia caro;qua Latini re a appellariit, Gr cicomuniter appellant
παρωὶυ χ ιον.Sed circa hoc nomenotada sunt duo:
alterum est reduvia significare apud eleres,&praesertim Festum, illam cuticulae lacerationem ct diuisione qua seri let circa unguiu radices: alterum, παρω:ύ cio apud Graecos medicos signi sic re etiam tubcrculum quoddam nascens ci ca radices unguiu. Et, hoc obiter doceam veteres habuerunt' iodda genus morbi quod appellarunt gemursam, quam cribit Plin. i. 26 cap. I. suo tempore desjlle. erat autem haec aegritudo,
tuberculum quod a in extremo digiti pedis minimi nascens,quod usq; adeo molestu erat,vi homines ad gemendi compelleret, ut dicit Festus, sed hoc tuberculuerat qui de aliqua ex parte simile paronychior, sed erat etiam maximo diue sim. Reduuia primo de se cudo modo accepta est mera turpitudo,nec sic tua offendes,unde apud Plutarchia indi de inutili pudore, irridetur itidascumaxime laboraret hepate,petebat a medico
172쪽
HIER MERCURI ALII medicinam pro reduvia,quasi rem grauem contemneret,ac rem vilissimam curaret. Itaque solsi hoc agendum est circa reduvias, ut diligeteram- putentur&postmodum detineantur in vino astringente, in quo bullierit cupressius 'pruni aluminis: nam huiusmodi ablutio it lis it cutem,ut postea non dissoluatur. Caeter da duuia alia, seu tertia est abscessus quid aiR,mata me molestus,circa ungues seu radicς vsignium
nascens: quod ubi fit, incredibiles cruci insi ducit ubi autem des*t, turpitudinem pri u rabilem relinquit.& ego vidi interduimp uos esse periclitatos de vita. Fit hoc tuberculum ab omni humore praesertim calido, hoc est languinebitiose fit interdum a sanguine melancholico. cognoscitur facile,quia de eleuatione cutis, rubore,&pulsu satis superque sese prodit. In ipso curando commendat Auic.ut initium capiatur a languinis missione, vel a corporis purgatione Per pharmaca.propterea,si vires ferant,&adsint aliqua exuberantis sanguinis indicia, statim deueniendum est ad sanguinis missionem, aut etiaad purgationem similiter instituenda est recta victus ratio;quietsi in huiusmodi affectibus necessaria prorsus non videatur, magnopere tametvalet in omnibus, praesertim in hac reduvia; qui cum sit tumor quidam inflammatorius, inprimis abstinentiam vini postulat, earumi rum quae sanguinem calefacere possunt. Dehinc deueniendum ad repercutientia,&Paulus Egineta lib. 3. laudat inter hac usam gallaec melle.
173쪽
DE DECO R ATIONI.t5mendatum etiam ab Hippocrate in caleeli sti Epidem Laudatur etiam immersio ex acetolegi' soleo inchoantes has reduvias comprimere iacte chalybeato: nam si digitus qui patitur, in eiurmodi labe detineatur,valde mitigatur dolor,&subtrahitur occasio augescendi reduviae. Si non possit augmentum comprimi huius malisecundum est, ut deueniatur adusiam sappurantium.
solemus in his casibus adhibere emplastrum diachylon vocatum; emplastrum etiam fit 2 panotrito, laete, butyro,& modico olei rosacei leo ego accipere laridum vetus, dii fiusta dis ca-re,abluere sepe aqua maluae, atque ita loto laria do obtegere reduviammam sices mitigatur dolor,&cito ad suppurationem perducitur. Vbi
suppuratum est, postmodum pertunditur&extrahitur sanies deinde abluitur pars decocto lupinorum cum melle, ut detergatur emund tura pure post,quia ulcus remanere solet, deueniendum est ad ea,quae ulcus sanant,ut est puluis incarnatorius,qui fit ex aloe, thure, di huiusmodi Si malum serpat, neque his remediis cedat, deueniendum est ad ea, luce essicacius ulcera o primere curare possunt,ut est ruginis puluis, Isis,unguentum AEgyptiacum, unguentum Apostolorum,S si haec non conferant, deuenire solemus ad ignem:nam dicebatHipp. quae non curat medicina curare ferru, quae no eurat ferrucurari ab igne. Vbi malum penitus extinctu es solet turpis cicatrix remanere, quae nihilominus de foedat ipsas manus, ungues: propterea, si sit
174쪽
HIER MERCURIALI scarabjlis, lite caetera enitendum est, ut unguis aac fatus eximatur eo pacto quo docui exime loses leprosi, vi g es:&ibi sunt exempli,e dem ratione studendum est, noui reficiantur. Defatore um in uniuersum, tum etiam quarῶ-cunque corporis humani partium . mu lascitu gnissimia o odorem pertinen
CV Arabes: aliis cetore ultimo loco tracta
rint in decoratione, iure quaeri potest: siqui dem,cu pulchritudo sit obiectu vis svi sce- tot sit obiectu odoratus,longe haec utraq; tractatio videtur disterre.Ego vero 'pter duas caussas ad decorationem pertinere tractatione de foetore puto: una ratio est quia, cu pulchritudo sit qualitas quaeda ex optima costitutione resultans f tor odor sunt signa&indicia bonae, vel malae huius costitutionis alia ratio est, quia pulchriti
do seruit maxime omni u addu e iucundam societate in transgenda;scator autem quamuinco modet hominu conuersationi societati, noest quod multis probare nitar si quide illud proprie videtur habere homo, ut solus inter omnia animalia maxime afoetore ostendaturvi costernetur:nam, ut scribit Albertus Magnus i.de sensci sensi.trach. 2 o. cap. t .animalia bruta a nullo foetore via qua offfenduntur, nisi tamen foetor licui rei sit Giunctus,quialia ratione laedat.quare recte sectile videntur Arabes,qui in trai haud
175쪽
aecoratione societati hominu seruiete, descetoe et a cur ado tradideriit. Sed video optari a vo- is intelligere,curanim alia bruta non offendatur foetoremam si offenduntur seno immeso. saporibus,coloratius &al jq i inlitatibus sensibilious,quae est ratio,cura foetore nullust detrimetum Alexander i probi. 36.quaerens rationem,
propter qua sues delectantur Jutovi stercore, duas causas proposuit, una ex propria sententia; alteram ex Aristotelis mente, ex ptopria inquit sues delectari stercorib.propter lacinoris magnii tudine quas in iecore magno lutuletus gignatur sanguis,d proptorea.ratione similitudinis placeant res lutulentae Sed haec ratio infirma est primum quia anguis suum,qui generatur in iecore suauissimus est,&caro etia iecinoris suilli iucudavi nihil lutulenti,'nihil impuri videatur habere: praeterea non videtur vlla ratio, neq; verisimilitudo, propter qua magnitudo iecinoris hoc factiat.ex Arist mete respo et lex Epterea hoc co- tingere in suibus, i instrumentu odoratus huius animalis sit angustu de constipatu Sed neq; etiahaec ratio placem: primo,quia ut audietis suo loco aliud est instrumentu odoratus,quacesuerit Aristoteles deinde quia de si hoc veru esset in gen re suum, non est tamen veru in omnibus brutis. Itaq; alia ratio quaeroda est,propter qua animaliano abhorrent malos odores; ratio aute petenda est natura proprietate illvis partis in qua fit odoratus,qua pars est cerebra ipsum Cum ergo cerebiami hominis humidissimum stri maii-
176쪽
H, HIER MERCURIA Lismum omnium animalium, huius temperam emti gratia sit,ut homo non solum foetores, verum etiam iucundos odore dc magis sentiat,&magis persequatur,quam bruta quippe quae non solua foetoribus non mouentur, imo nec ab ullo iu- cudo odore,ut odor est. Proprietas temperameti cerebri,quae est in homine diuersa ab alijs animalibus,nulla alia est quam passibilitas, quae 5- sequitur humidissimam cerebri humani temperiem,adeo ut homo percipiat odores omnes, &iucundis delectetur, tu iucudos abhorreati quoniam habet maxime passibile cerebrum domaxime humidum Contra autem bruta,cum habeant cerebra sicciora,habent etiam minus passibilia unde cum odor sit qualitas non modia actiuitatis iure fit ut possit quidem afficere cerebra hominis humidum, non autem brutorum,quod
siccius Mimpassibilius est. Quanquam etia os
sumus addere continuam consuetudinem, qua habent bruta cum rebus sorti dis, efficere viso tores non sentiant,quemadmodum scribit Sextus Empiricus libr. r.empir de coriarijs,quos, cucontinuo versentur inter sintores, eos non percipere tradit:neque temere Natura disposuit, ut beluae a foetoribus non offenderentur,quia,cum saepe cogantur vesci rebus male olentibus,& versari inter loca foetentissima, male sibi consultum esset,sia foetoribus laederentur. Neque quicquaobstat,uuod saepe videamus aliquot animalium
genera persequi odores ferarum, abhorrere res finientes:quoniam opersequuntur odores, veodores
177쪽
DE DECOR ATIO Na.dores;sed ut sunt signa rerum gustabilium:pariecto non abhorrent res foetidas, ut foetidas sed iis cetoribus aliqua alia qualitas est coniunctabi inimica. Quamobre cum compertissimum hominem scutores abhorrere . iucundos o-ores persequi, ad perficiendam hanc nostrame decoratione tractationem, utile dc gratum fuiarum existimaui ,si haec quatuor breuiter di- erte hoc tempore tractem .Primum erit,quid sit odor, quae sint illius cauta secundum, virum illo moec animalia bruta de sese odorem ullum smittant tertium erit, unde oriatur in animalib' pr sertim in homine foetor:postremum quo modo foetor arcenduist,& bonus odor procu-:randus Plato in Timaeo tradens theoria de senis bus,& sensilibus dixit, odorem fieri,quoties a-lqua permutatur in aerem,Vel aer in aquam, pro- pter quod dicebat, odorem nihil aliud esse, nisi' fumum quendam,seu quandam caliginem:Ari-
istoteles autem 12.seci .probi probi. IO. dubitans, utrum odor sit fumus, an aer, an vapor, probate non esse vapore, neque fumum, quia odorabiliai valde imminuerentur,cu tamen experientia co- pertum sit res maxime odoratas permanere in tegras,neq; quicqua ab ipsis detrahi. Hac en ter tia impulsius Averro es a. de anima manifestissi me dixit, odore esta pura qualitate.vnde collige-
dii est odore nihil aliud esse, nisi qualitate qua-
dam ens iniri instrumentum odoratus assicietem Esse qualitatem ex eo adhuc colligi potest, quoniam non est substantia nam substantiaco
178쪽
uti HIER MERCURIALI Ignoscitur ab intellectu, accid itia cognoscuti sensu unde cum dors obiectu sensus, iure a firmandum esse videtur esse accidens. cum sit accidens,in nullo alio praedicamento reponi iure potest,nisii in qualitate, atq; in tertia eius specie,hoc est inter qualitates passibiles est autem equalitas assiciens sensum odoratus. quapropter, videndu est, bina sit hic sensus odoratus,&quomodo ab hac qualitate afficiatur Aristoteles fuit huius sententiae, instrumentum odoratus esse foraminavi percula illa,quae reperiuntur in naribus.Caeterum Galenus in libro de instrumento odoratus c. c. increpans hac Arist. sentetiam, manifestis demonstrationib. probauit, Odoratia sedem habere in anterioribus et riculis cerebri,adeo ut operatio huius qualitatis in cerebro, non in ulla alia parte fiat,quam in parte anteri re,ubi sunt ventriculi Carterii qua ratione haec qualitas a rebus odorabilibus perducatur ad at teriores cerebri vctriculos,diu est a philosophis, medicis disputatum. Avicennalib. 2. de anim. tres opiniones diuersas recenset circa hanc rem. Prima opinio fuit eorum qui putarunt qualitate hanc,quae odor vocatur spiritaliter,sue intentionalite ferri are odorabili ad cerebru,haud secus
atq; videmus lucem, & colores per solas species ferri a subiectis rebus ad ipsa sensoria hanc opinionem videtur quoq; adumbrasseTertullianus in lib.de corona militis,ubi scribit Deia, siue Naturam odoratu in narib ventilasse, hoc est instar venti produxisse. Secunda fuit opinio eoru , qui
179쪽
si IO NE. σ3 putarunt odores ferri ab odorabilib' ad cerebrupa vaporcs, eo quod pura qualitas cum sit accidens,opus sit ut in aliquo subiecto senapc sit, Scsubinde ut eo subiecto in hanc vel illam partem
feratur; vicia vapor videatur subiectu corpus odoris, dixerunt hi necesse elle per vapores ferri ab odorabilibus rebus usq; ad sensorium Tertia opinio,quam ego puto probabiliore, licet forsan Galenus lib. de instr. odor.cap. . videatur ad hae siste secunda opinioni,suit illorum qui dixerunt odores ferri a rebus odorabilibus per vapores,vsses ad certum quoddam pactu, ac deinde discedentes a vaporibus,spiritaliter ferri in ventriculos cerebri, siue in kroprium instrumetum, atq; hinc fieri ut cum vapores sint res quaedam tenuissimc,ali odores breuius ferantur per vapores, alij vero longius ferantur. Sed hac de re diutius de enucleatius disputare, pertinet potius ad philosophos,qua ad hunc locum. falcst mihi videre probabiliorem hanc sententiam tertiam, quam etiam video multo plures secutos esse, quam alias. De causis odoris explicate nuspiam philosophatus est Aristotelesti veruntamen, quod ex ipuus scriptis colligere licet, hoc est, materiam odorum nil aliud esse, nisi humidum apidum:
esticientem caussam esse, terreum siccum cum calore adeo ut ubi humidum hoc percolatura calore,perterreum suboriantur odores unde Theophrastus s. de causis tant.ca L.&3 dicebat
odorem fieri ex permistione humidi sapidi in diaphanis cum terreo ex his patet id, quod scri-
180쪽
16 HIER MERCURIAL Isbit Theoph. odores sequi sapores, nullii simplex odore praeditu esse,sicut aer,ignis, qua neque tamen valet,quodlibet mistu necessario esse odoratii nivi docet Theoph. de Aristoteles,aurum absq; odore est.Cum ergo ex huiusmodi mistione exurgant odores,omnis isti fit opera caloris sicoquentis.quare,si in hac mistione fiat
Cptima coctio,consequeter fiunt grati,&iucudi odores;sin aut non fiat coctio,sequuntur ingrativi graues odores.atq; hoc est,quod dicebat Aristoteles 3.seo .probi. proble. foetorem esse effectu,&sobole crudi excrementi Q aare duae hae sunt summae odorii differentiae, gratus videlicet, ingratus:nam aut nullae aliae differentiae
inuentae sunt,aut salte non nominatae, ut docebat Galen. .de simplici medicina. Quomodo vero grauis odor distinguatur a suaui,diserte docuit Plato in Timaeo,ubi scribit,odores gratos&iucundos eos esse,qui demulcent totam capacitatem a ventre, sq. ad umbilicum &amico quodam ingressu conseruant naturalem statu ipsius: contra eos esse iniucundos, qui exacerbant de violant huiusmodi capacitatem perinde ac si dica graues odores eos esse,qui displicent naturq; gratos autem, qui placent. Sequitur secundit, scilicet, utru homo, alia animalia de sese odo te mittant quemadmodum platae & quia de foetore res perspectissima est,in dubium duntaxat vertitur,vitia homo dc animalia gratia odore ex sese spirent Theophrastus initio li. de odoribus dixit omne genus animalium habero