장음표시 사용
191쪽
iDEDECORATIONE. 17s etiam, quia scutor semper index est putredinis,
&conlequenter alicuius mali,&praesentis,&futuri.Si fiat foetor a causis externis facilis est sublatu: quandoquide sola pene industriaci diligentia
penitus auferri solet foetores sin aute ab interna causa oriantur,solet esse non sol curatu dissiciles,verum etiam esse praesagia alicuius deterioris mali,di praesertim si perseuerent. Id quod uti-derent intelligerent curatores facitonii Romanarti, c5sueuerunt,ut narrat Gal. 7,meth singulo mane odorare stercora equoru , ut ex ipsis intelligerent&praesente futuram pQru valetudinem .Etsi pleriq; scetore aspernari videantur,haudquaquam tamen aspernandus est, qua-doquidem mitu in modum congrestibus humanis incommodat quam obie ad eos, qui studiosi sunt pulchritudinis pertinet intelligere, qua ratione sit foetori occultendu.Tres autem scopi debent esse pro post ijs, qui foetore curare cupiui: unus est, ut putredo cohibeatur; alter ut qui quid putridi est in corpore evacuetur&columatur. quia interdum contingit, ut neutri ex his scopis assequi liceat, postremus est, ut foetor cultetur Ad prohibenda putredinem , vi istus ratio,&medicatio necessaria est. omnibus causis foetoris adaptatur haec communis victus ratio ut primu aer eligatur ab omni foetore separatus, ut dormiatur atq; diligentia adhibeatur, quo&linteamina, strata omnia uda sint atq; Odorata. Pari pacto maxime c5 uenit indumeta habere nitida&odorata.&hodie pleriq;, ut prauos odores
192쪽
i HIER MERCURIALI soccultent,induuntur quibusdam pellibus, quae
unguentatae sunt,&quas etia ego maxime laudo. Ad haec studendum est exercere quidem corpus sed blandissime,&post exercitationes magnam curam habere tum detersionis sudoris,tu etiam ablutionis Omnium excrementorum animo tranquillo oportet esse,moderate uti venere, atque semper post veneris sum, locos omnes emundare,tum aquis odoratis, tu praesertim vino odorato. qd ego facere consulere cusurgunt.procurandum est, ut aluus fluat, pra sertim autem cauendum est omnino a retinenda urina;nam,ut dixi ex Aristotele, retenta scutorem inducit;cauendum est a repletione tum cibi tum potus:&ibi potatur, cauendum est ivinis prauis,utendum autem est odoratis.solent medici saepe cogi extra tempus gustare vina apud aegrotos, qui odor solet etiam aliquos of-ῖendere ad hoc euitandum, decet statim osco, luere aqua de mementote illius , quod scribit Gal. .epid.cona. .lex.9.ubi quasi irridet Quintum praeceptorem suum, qui odore vini aegrotantes ostendebat Cibi etiam debent esse optimi succi, panis caro. omnia edulia condiri conueniens est aqua rosacea, aromatibus,herbis odoratis abstinendum est apiscibus, fructibus, qui facile putrescunt persica Auenzoarlaudat ad arcendum foetorem nos quoque addere possumus cestonia, aurantia, citria, chrysomela:nam haec omnia non solum licet gustare, verumetiam manibus,&pannis gestata arcent
193쪽
DEDECORATIONE. et 'sertores. dicebat enimTheop. huc potissimu isse, sum citoniorum,ut illis& putredovi scetor consequenter auerteretur. Acibo solebant veteres gustare ore folia lauri, ut eo odore cibo unidor obscuraretur. sed optimum est etiam cibo,aut mandere caryopbylla aut cinamum, aut coriandrum, aut folia citri, haec enim comman- fa dc ore detenta alios odores vincunt.Sicuti lice est communis ratio victus conueniens in omni foetore arcendo,pari pacto, est quidam commi nis modus med edi, qui omni b. adaptari potest, i scilicet ut in pri yis corpus, a quos tor emanat, diligenter perpurgetur post purgationem autem, ut peculiaria. ut vocant, localia remedia singulis partibus foetentibus adapte ur. Quam ob rem, si scoror ab ore prodeat, diligenter spe- ctandum est, utrum a naribus, an ab ore,an a stomacho,an potius pulmone. Si a pulmone, siue pectore scutor prodeat, haec unica est curandi
ratio, ut aer, siue vapor odoratus attrahatur unde in his casibus, poteritis hoc sustum igium o
Recipe quae rosa ceae lib. I. Cinamomi, caryoph. nucis myristicae
Gallae moschata scrup.f. bulliant, de per fistulam fumus in os attrahatur. Couenit autem huiusmodi astitio, ubi pectus&pulmones frigidisnt: in hae partes aestuent, poteritis huiusmodi suffumigium parare. Recipe aquae florum citri lib.s fior .rosar. rub pugil. 1 agailochi, siue ligni
194쪽
1r 8 HIER MERC URIALI saloes drach .i. andalor tam omnium an drach. I. s. stor. estri pugil. 2.bulliant simul,&attrahatur fumus per fistulam am hunc in modii aer odor tu attraci' facit,ut quicquid postea a pectore erupit, odoratu sit. Si scetor prodeat a stomacho, is dilige ni et purgatidus est hoc in odor Recipe syr. de mentha, de corticibus citri , o Xym. simpl.an.drach. 7.capiatur quinq; diei, sum lino mane,post expurgandus,etriculus hocino i do. Recipe pii. alephan .drach.j.s. 'il. de absinthio scru.2.pil.de tribus sine rhab. drach.j mic simul, id cum melle rosaceo sol. fiant ros, Hevorentur quatuor horis ante cibum. Postquam eua icuatus est stomachus deinceps reddendus esto idoratus .diamus chus dulcis accommodatissimus
est,aromaticuro fatum aXime valet,conserua et ita indecorificibus citri, maxime quaesit Neapoli . utilissima est,fiunt etiam quaeda liba,quae vocantur mi staccio , haec conueniunt in foetore superando, S praesertim ubi ictriculo profici citur. Siscetor oriatur a gingiuis,vel a dentibus, procu randum est ut ab omnis orditi emundi conserue itin id aute fit, si singulo mane panno aspero,&detes, gingiuae detergantur .conuenit pariter abluere, vel vino odo lato, ut mutuatico,Vela qua huiusmodi.
Recipe aquai u rosarum,plantag. an .vnc. .f. ros rub. pugij macis,inyrthillotu an drach. 2. Sadalorum omnisi an .drach .f. bali ant secundu artem, deinde colentur.Rhab. Moyses 22. ech .aphorism. laudat mirifice ad tollendu foetore oris
195쪽
DE DE COMATIO NE . r sacetum,in ciuo sit auru extinctum, valet etia hu- iusmodi puluis, quo puluere detes deterii prius fricantur. Rec cornu cerui, sti, porcellanaean. Vnc. cora albor udrach.3.amomi, malabathri
an .drach. s. muschi gr. G. puluer. dii g. omnia sic paratim, mi f. in vitro seriaecur ad usum.Narrat
Gal.loco citato epid.fuisse quenda medicu,cui uos male oleret, ore detinebat folium alabathri, hodie etia apud Indos ut referunt,qui scripserunt de in dicam ctis Indicis,solet, iiq;du exe- untdomo seper ore gestare malabathru quod
ea gens ora habeat olida,&hunc in modii cur tui :post mus etia, quemadmodu dicebam, loco
malabathri uti aliis aromatibus;&praesertim illis condimentis,quet fiunt curiucharo dc muscho. Si foetori eat a naribus videndu st numquid vitio alic uius viceris id fiat an potius vitio alicuius praui humoris ibi detenti Si fiat vitio viceris, uni
cacurationis ratio existit,ut per exiccantia ulcus illud curetur, i rib.exsiccant: b'semper odorata
aliqua sunt admisceda. eo maxim q, qui sent
odorata, vim quoq; cxiccandi habet,adeo ut etia hac ratione non paria conueniant.Sin aut sat pr humore in narib. retentos,induratos,&putrefa istos,ratio curuionis est, ut locus nariti dilatetur, re materia, quae intra nares induruit emolliatur, ac demia, ut emollita evacuetur. Pro loco amplia doluita de butyro aqua folio tu citri si pi' abluto intus extra nares pugere;iuuat et aqua maluae, aut decoctu ipsi decoctu althe ς,aut jus capitis ca strat pnares attrahere,retinere, ieinde veheme
196쪽
it HIER MERC RI ALIster nares emungere; do ego his diebus proximis lmulierem hac ratione a foetore naritim liberaui
Si foetor ab axillis prodeat, quod genus nares multorii solet percutere, duplex est modus suc-
curredi:vnus,vidum surgunt male oletes lecto, dum eunt cubitum, dum immodice laborarunt, alas subtus diligenter aquaro ac ea, aqua florum citri,vino odorato,de ligno aloes alterato diligeter abluant atq; fa pius in die pannos mundos,&odoratos labius alas per mutent.hic modus,si minime sat sit,alter est, ut huic diligentia ad ij clantur aliqua, quae suo odore vim habeant odorem illum delendi Veteres,ut habemus apud omnes Latinos, praesertim poetas solebant gestare subtus alas, modo amomu, modo nayrrham, modo cinnamomum sed faciebant hoc veteres ob inopiam meliorum odoramentorum nos autecum habeamus domo chia dc ambram, ibet- tum, quibus antiqui caruerunt,possumus huius modi rebus aduersius hos scutores pugnare fiunt ex ambra Minos cho piluta, oua subtus alas gestatae, mirifice valent: posscs etiam illas exquil, filii chirothecae,& vocantur ciles de floribus, soleo
ego surpare in alis, ni .agri Ol e re commendaturi valet etiam aloe, qui mix us caeteris Odoramentis putredinem omnem alarum absumere
potest. Sed hic bre iter occuirit quaedam non ignobilis dubitatio utrum hoc c5silium sequi liceat, ratio dubitationis est, quia Aristoteles 3. sesa. problem.problem. i. scribit, in illis, quibus alae olent male,si unguenta administrentur, ma-
197쪽
DE DECORATIONE. 18rgis sortere: attulit Alistot duas rationes; una,
quia odoramenta siue unguenta mouent sudorem: sudor magis fundit orem, ut hac ratione unguenta ad la ibita potius nocere quam pro-resse videantur. ad festaliana rationem,quia sicuti si misceatur sapor acidus dulci,dulcedo maloca redditur,eo quod ab acido sit sapor dulcis pene- urabilior sic inquit, odorata res ad bibitae scuto- 4ribus eos magis penetrare faciunt.vthac aucto-iritate: argumentis Aristotelis colligere licear, i csi ilium necessariu de adhibendis unguentis in foetore alarum non modo esse superuacaneum, verum etiam perniciosium Pro tollenda hac du-lbitatione id obseruandum est, quod literis con-l signauit Theophrastus in lib. de odoribus, scilii et tribus modis impediri odoratum rerum,uno
i modo impeditur,quando odores tenuiores pri-
us adhibentur,adeo ut sua tenuitate poros instrui menti odo alias ingredientes locum occupent,l quo minus noui odores eo perferri possint ali l modo impeditur odoratus,quotiescunque ve- thementi aliquo odore prius odoratus ita assci- tur,ut velut stupeat, propterea nouos odores non admittat sic enim optum odoratum solet adimere odores,vel pravos,vel bonos aliarum rerum, hoc modo etiam dracunculus herba masticatus diligenter priusquam medicamenta capiantur,ita obtundit &stupefacit sensum odoratus, It odores medicamentorum amplius non recipiantur. tertius modus quo odoratus iudiciu
inpeditur, est, ut dicebat Theoph quoties a re-
198쪽
is, HIER MERC RHALIsbus egregie olentibus prius occupatur odoratus adeo ut nouos odores percipere nequeati ex iemplum huius est rosa ceum unguentum,quo si 'quis perungatur, alios odores no percipit.& nar irat Theoph. consueuisse myropolas, quoties no conueniebant ii emptorii, ipsis illinire ungue- tum ros aceta, ut non pollientallorum unguenta
His constitutis responden lima es dupliciter,uno modo, odoramenta posse administrari vel in magna copia,vel exisua: si in exigua, odoramenta auget foetores; sed si in insigni copia administrentur, ita ut occupent odoratum, delentscetores,quia non permittunt ut ab odoratu sen itiantur,alio modo respondere possimus,ut vide turrespondere Aristoteles 13 seist. proble.2. sic, licet unguentorum seu odoramelorum alia esse, quae habent odores durabiles alia, quae non habet odores durabiles.odorametano durabilia, si usurpentur in his foetoribus, augent ut dicit Aristot. sal admixtus rebus dulcibus auget sed si v surpentur durabilia secus est, scilicet quia delent ex toto foetores,de hoc est quod dicebat Aristo iteles loco citato,unguentum rosaceum Cetores extinguere sudorum.Sed notandum tame,aliud
fuisse via guenti rosacei genus apud veteres,aliud esse illud, quod nostri pharmacopolae sic appellanti,quippe quod exiguo odore praeditum sit. lut hanc rem melius assequamini, audite non nubia de unguentis non contemnenda. Hoc nomevnguenti quod μύρον Graecis nuncupatur, erat
199쪽
DE DECORATIONE. 33 apud veteres potius olei genus, quam unguenti, si licet nihi aequiparare alicui, erant unguenta veteria que inad modii nunc sunt olea odorata,quae a m ropolis venduntur. Nostra ungueta diuersa sunt,quiari crassiora sunt,& alia ratione coficiuntur. propterea cauete ne fallamini, quo
niam unguentum λυ ον Graecis vocatur.hoc nomena myrrha ortum est: prima enim unguenta
fuere ex myrrha in AEgypto,di praesertim ex ea, quae vocatur stacte, ut si videatis de Theophilii, Athenaeum lib. ii. facile sit videre, in omnib. fere unguentorii generit, myrrham poni. Quo
tempore inuenta fuerint unguenta, inuenio Pli. li. s. esse deceptum,qui scripsit tempore Troia non ora fuisse unguenta, cum tamen Homerus mentionem faciat unguentor, . Homero an- quior Moyses, adeo ut antiqua sit inuentio vnguetorum: tuorum compositores varios quoq; inuenio,&ita,utetia opulentissimae mulieres p i fiterecur has compositiones: habetis testimonium Gai. qui saepe scribit foliatum, spicatum unguenta ab opulentissimis matronis Romanis consueuisse componi.tanta autem erat apud antiquos Haguentorum varietas, ut fere omnibus partibus accomodataci peculiaria unguenta pararent. Clemens Alexan. lib. 2.pqdagog ibi pret clara scribit de unguetis, locet foetore a toto corpore emanantem consiaeuisse curari unguentomyrsino. Antiphanes apud Athen. monstrat in
podii dc manuuisum esse factu AEgyptiu unguetum quanquam Eubulus dicat quosdam etiam
200쪽
usurpasse unguentum Megalium pro pedibus. dicit idem Antiphanes apud Athenaeum,Phani lon unguentu factu esse pro genis,&mammis unguentum amaracins, quod Lucretius libr. 6. de natura scribit abhorreri a suibus,compositum es se pro iiij.& comis,serpillinum vero pro genu bus&collo,adeo ut intelligere liceat, veteres in componendis unguentis admodum luxuriates nec copioses fuisse. Pro foetore pudendor si abigendo, in usu sit
frequens ablutio,praesertim post usum veneris. nam vino rosaceo,aqua rosacea, aqua florum ci ltri solent uti ad adimendos hos scutores: demere ltrices faciunt etiam turiandas ex rebus odoratis, quas detinentes in loculis:curant hos scutores:adhibet enim interdum remus chum, Mambram,&Zibellum,ut maiori voluptate alliciat miseros iuuenes Pro foetore pedum, multa quoq; excogit ata sint a medicis,in primis autem Exiuiu soleo ego parare hoc modo. Recipe lixivi ex cinere lauri li .ao. foliorum lauri manip. .foliorum cyperi,calami odorati,dictamni Cretensisan.mani p. i. bulliant simul,&in fine addatur quarta pars vini odorati, ac deinde pedes in ipso contineantur spatio unius hor , vel singula,vel altera quoque die:comperi enim
foetores pedit hoc singulari r sdio penitus aboleri Praeter hanc ablutionem fiunt pulveres, qui diapasmata a Graeci vocantur,qui post ablutio nem, detersionem pedibus affricantur. sunt