장음표시 사용
181쪽
DEDECORATIONE. shabere peculiare odoris genus,&si ab alijs non percipiaturi, unde colligere licet, odore aliquem habere in sese gratu quodlibet animal. est etia exemplum Alexandri Magni, cuius corpus scribit
Plutarchus in eius vita lata fragrantia pr ditia fuisse,utetia indumenta odore repleret est etiam ratio,quia,cu in corpore humano fiant optimq&perfectae concoctiones, iure videtur etia in ipsi, fieri debere gratosci iucundos odores. Ex altera parte est sententia Aristotelis 1 3. seci.proble. proble. .&Theoph. 6. de causis plantarum 6. qui scriptotes dixerunt, nullum animal odorem iucundum de se mittere, excepta panthera, qua
scribunt venari pabulu proprio odore ubi enim famelica est, sese in vij collocat,vbi,cum animalia odore ad se alliciat,ipsis postmodum in pabulum potitur. Dicendum est, odorem ex se mi, tere,posse bifariam contingere vel insigniter,ut ab omnibus percipiatur vel modice datenter,ut a paucissimis percipiatur.primo modo,e cepta panthera nullum odorem ex semittit: sic enim Mures odore alliciunt 'catos. lepores canes. Cum ergo hunc in modum de odore iucudo sit decernendum de foetore secus statuenduest . quippe cum non solum animalia verum etiahomo ex sese foetorem mittit,adeo ut forsan inter omnia animalia homo linium maxime sceteat,aut saltem foetere possit. Fortor autem, aut emanat a toto corpore,aut a partibus, aut ab excrementis A toto homine emanare foetorem
testis est Galenus,qui 6.Epidem .coment. . text.
182쪽
is HIER MERCURIALIS9.narrat esse quosdam, a quibus secundum tota foetorem anat & Pausanias inPhocicis narratOzolas populos indigenas Locri secundu totum scutere propter aeris proprietatem. Et ut hoc etiam addam, Antigonus in ii de mirabilib.narrat Lemnias mulieres usque adeo consueuis se foetere,ut viri fugerent ipsarum congressum Secundum partes oritur foetor in homine, vela narib. ore vel ab axillis,vel a pudendis,uel a pedibus, Ab ore de naribus si propter illuuiem fiat, mini me morbosus est odor contra, si fiat vitio alicuius visceris,morbosum est e,etia legislatores san-Xerunt,atq; hoc maxime pertinet scire ad medicos nam si videbitis Galenus in ii. nuperrime cit.
videtur quod pacto sugillare quos da medicos,
imo suum praeceptorem,quod graui odore oris Valerent.Foetor, tui fit ab axillis,a Graecis scriptoribus appellatur et u γαν,hircire,&hircismum Latini dicunt quia hic foetor aemuletur foetore hircorum: unde apud veteres ignominiosum habitum est olere hircum .a pedibus etiam, pudendis fiunt foetores propria nomen latura carentes.Porro qui fiunt ab excrementis aut ab urina si ut,aut a stercore,aut a sudore postiamus etiam addere foetorem, qui fit a sorditie corporis, que foetorem scribit Suidas vocatum esse ab Archi
mnis ceto a quavis parte prodeat corporis, huiusmodi symptoma est in genere affeci uiam Praeternaturalium, ut docer Galenus. .ca.lib.dedisserent.synalpto.& cum sit sympto in secunda
183쪽
DE DECOR ATIO NE. Qrium sequuti primu , ii nauum actionem aliqua laesam hanc aes ione laesam Aristoteles i3. probi. sectibi. .dixit esse m coistione, seu frustratione
coetionis. C terum Gal. lib. s. de simpl. medicam.
cap. IJ voluit hanc a stionem laesam potius appellare putrefactionem: quanquam non puto ego diuersitatem insignem esse inter Aristotelem&Galenum: nam putrefactio es quaedam species incoctionis placuit autem Gai ita putrefactionem esse ausam foetoris, ut nul sit foetor quina putrefactione proficiscatur. contra,nulla sit putrefactio absq; scctore Sed hoc loco leuisquida scrupulus oritur, nempe, ut tu veru sit putrefaetionem esse foetoris continentem causam, ut docuisse videtur Galenus nam rem non ita esse, possumus multis exemplis demonstiare; siquidem ligna putrida saepe bene olent,fructus ficus Indici,ut testatur Theopb .in lib. de odore, dulcis est,ci propterea bene concoctus attam e foetet; sic etiam iuniperus contra aromata plurima
bene olent,& tamen iunt grauissimo sapore prae
dita; ut propter hoc non videatur verum, semper putrefactioni foetorem esse coniunctum. aut econtra. Dicendum est bieuiter corpora quaecunque esse varijs uiuersis partibus constructa,quarum,cum possint esse aliae concochar, aliae vero esse crudaevi putrefactae,non est miria, si secundum partes concoctas, saporem gratum habeant:secundu vero crudas,habeat odores graues, Me siuerse,ut etiamsi ligna putrida bene oleant,non oleant secundum partes putrefactas,
184쪽
16 HIER MERCURIAL Issed secundum eas, tiae in ipsis concocta:&perfectae reperiuntur. Haec itaq; est causa uniuersalis omniu siletorii corporis humani nempe inconcoctio,seu putrefactio.nuc videre oportet, quo pacto uniuscuius' partis scutor oriatur Et ut auspicemur ab ore donaribus, foetor huiusmodi originem ducit a putrefa stione, luae vel est carnis vel est humoris,vel spiritus putrescit autem caro humor, seu in ipsis naribus, vel in ore, vel in stomacho addit Mesues pendere etiam huius modi foetores interdum a pulmone Sed huius
modiscet , potius ortum habet, putredine spiritus qua humoris. sic enim Gale. 3 de praesag.expuli cap. .dicere solebat,in febribus pestilentib. halitum foetere ob spiritus putrefactos. Hae
sunt huiusmodi foetoris cauis internae&immediatae. Caeterum internet & mediata plures sunt.
in primis est complexio calida & humida: deinceps est sexus. Solent enim mulieres ubi fluunt sibi menstrua,vel ubi deficiunt oris scutore laborare. Est praeterea aetas. Nam sicuti pueri&iuuenes grato oris odore praediti sunt sic senes foetidos spiritus habent,ut iure Plautus in Mostel. fecerit senem quendam vocari animam foetente. Est etiam habitus corporis inter has causas nam dicit Aristoteles 3 problemate O in curuoria
gibbosoria hominu habitus esse scelidos, quia ob angustiam&coarctationem partium spiritualium spiritus, humores cohibentur, cohibiti
putrescut.cauis internae praeter natura sunt morbivarib, ut polypus in naribus, gingiuars corru
185쪽
tiode flacciditas, stomachi cruditas prς caeteris aut est lienis magnitudo.Nam ut habetis circa finem secundi prorrhet apud Hippocratem, illis qui habet lienes magnos solet anima saepe malo
olere Adhec sunt quoq; si paucae externae cau- quae ad producendum foetore concurrunt.&in primis est aeris caliditasvi humiditas aeris eueiam proprietas.Nam scribit Pli. lib. II. ca. 63. Parthos habere graveolentiam oris ex proprietate illius aeris;atque sibi ipsis mederi esse mali A si rij. Praeterea est inter has causas ocium nimiae vigilia ,&nimia studia.nam nisi sese custodiant qui multum student, solent spiritu male olentch bere. Ieiunium etiam hoc habet.& ortu est prouerbium in illos, qui nimium ieiunant, quod olent ieiunium. Et huius rei quaerens Aristoteles rationem loco citato proble dicebat in ieiunantium stomachis aerem conclusum magnopere incales cere,& ita calefactum humores ipsi ine istentes putrefacere. d consequenter eos foet 'tes reddere.possumus etiam adhcere id quod modici dicunt,ieiunantium stomachos ad sese tr herea corpore prauos humores,qui ibi putres chi foetentem spiritum reddunt. Sic etiam sunt quaedam ciborum genera quae scutorem oris inducunt,ut scribit Auic.de foenugraeco,& ut nota est de alijs, caepis.&c. Foetor alatum siue axillarum vocatus est a Latinis hircismus: eo quod aemulatur foetorem hi
de odoribus, nempe quo tepore hirci magis sce-
186쪽
a HIER MERCURIALI stent, pelles hircinas etia magis foetere cuius cavet sana etsi explicare conatus sit Theoph.vix tamen ulla mihi placere potest. Hic foetor etsi etiam a iurisperitis non iudicetur morbosus est tamen ut dicebat Auic. horribilis,adeo ut vix interdia ferri
bit de quodam medico, luem ob foetorem axilla una omnes aegri fugiebant. De causa huius scribit Avicenna 7.quarti trach. 3 cap. 2 .nonnullos existimasse huiusmodis cetorem oriri vestigi sseminis quae in creatione remanserunt& in cutis partes ceciderunt sedit ipsemet Auic dicit, hae sunt mera nugae.Verari immediata causa est, ea quam proposuit Aristoteles 3. proble ubi quaerens rationem propter quam alae usque adeo scureant,inquit,ste, quia locus ille immotus est,c5clusus,imperspirabilis,adeo ut humores& vapores ibi detenti facile putrescant. Quare immediata a est putredo ories ex phibita illius loci rasipi
alloe.ca mediata interna,in primis est coplexio alida, humida sexus na muliebrii sexus c5sueuit magis laborare hoc scutore. tas,ui X. n.Vn qua pueri hoc scolore tentatur,&non solet apparere, nisi post tempus coeundi Cuius rei ratione explicans Aristot. .sech. problem .problem. 13. dicebat,tempore veneris hunc foetorem alarum apparere, quia eo tepore calor naturalis usu veneris,&seminis excretione habetatur unde postmodum habetato calore,sequuntur putredines, cx putredinibus fiunt scutores .est etiam inter
has causas illuuies, negligentia in mandando, &
187쪽
tores:est motus immoderatus, sudor, est coitus,
sunt prae alijs etiam cibi quidam,quorum esse generatur hic foetor nam narrat Egesander apud Athen iam lib., .fuisse quendam Moschu: Antimolum,qui toto vitae tempore solam aqua cficus gustarunt,d. iam e robusti fuerunt sed adeo foetentes, ut in balneis ferri non possent ob sc torem .Pudendor u ingratus quoque esse solet,&ut dicit Avicenna oritur maxima ex parte a negligentia, illuvie ,unde meretricesRomanis lebant aquam habere,qua sese post coitum colluebant imo vero habebat ei vas peculiare in id paratu, de mundit,ut est apud Demetri u Phalereu. Pedum foetor usq; adeo interdit horribilis est, de naribus hominu ingratus ut vix sustineri possit. Sed oritur dubitatio, si foetor sit, putredine,&putredo a calore &humiditate; luomodo pedes qui frigidissimi sint, tanta putredine possint sustinere,ut talem scetorem inducant Ratio huius est. Primu quia pedes hominis,ut docet ArisLa.de.hist anim. I. sunt carnos, cum pedes aliorsi animalium sint neruei,ob hoc fit, excrementa crassa a corpore ad pedes transmissa non blu recipiantur;veru etiam insigniter putrefiant,&cosequenter foetor inducatur. haec ratio est, propter quaci 5 solia homo scutore pedit laboret imo solus homo;quia non facile inuenietis aliud genus animallu,quod scetore pedu aeque laboret, atque homo.Causa itaque est putredo excreme-
188쪽
torum, caussa interna mediata est complexio calidi humida, habitus pinguis corporis, sexus virilis nam viri multo magis tentantur hoc foetore,quam mulieres'.artes virilis nam pueri non laborant hoc foetore externa causa est sudor&motus propterea cursorum,&trepidantium pedes,cum magnopere sudent, valde scelere solent. Video aliquem esse percunctatu rum, quaeratio iit, propter quam mulieres miniis huiusmodi foetore exerceantur, quam viri. Est autem haec ratio triplex.una quoniam mulieres singulis mensibus expurgantur, adeo ut in huiusmodi purgationil, inquinamenta omnia&excrementa euacuentur,ac propterea putre dini: scetori fomes subtrahatur alia ratio est, quia sicuti dicebat Aristoteles ruminantia carrere dentibus,eo quod excrementa consumuntur in cornua;pari pacto dicere possumus, mulieribus excrementa conninari in crassiciem crurum, propterea ea remanere liberiora ab excrementis,&putredine tertiad postrema est, quia foeminae,ut scribit Aristoteles in fine . de hist .anim.pedes habent multo elegantiores naelius constitutos,quam viri:quo fit,ut ratione melioris constitutionis minus exponantur&putredini, foetori Iam vero excrementa sunt quoque ratione tum inconcoctionis tum etiam putrefactionis. ut aliqua peculiariter de unoquoque dicamus, urina selet fieri foetida, prae ter putrefactionem ob multas alias caussas Inprimis aute fit foetida de sanis loquor quoties cunque
189쪽
DEDECORATIONE. 7 3eunque nimium,qua in conueniat retinetur na scribit Aristoteles is sect prob.probi. I urinam diutius retentam, magis scelere,qua stercus, i aia ubi retinetur crasse fit, quemadmodum ubi stercora retinentur magis exsiccantur. crasses acta v-rina,cum copiosis excrementis repleatur, facile putredinem concipit: sit etiam foetida propter cibos,& hinc est, quod, qui comedunt allia, anisa urinam reddunt male oletem sic etiam dicebat
Auic.7. .trach. . c. 2 asparagos reddere foetentem urinam, aliud corpus odoratum Sudor redditur etiam foetidus tum propter diutinam moram,&retentionem,tum maxime usu ciborum aliquorum nam scribit Athengus i. i. que dam fuisse, qui cum frequenter vesceretur caris nibus caprinis, sudorem male oletem reddebat. Porro stercussit foetens, no quidem propter retentionem,cum secus eueniat,ut dicebat Aristoteles, sed vel propter copiam,vel varietatem, vel qualitatem ciborum,ex quibus fiunt: de copia, varietate habetis auctoritatem Alexandri,qui I.problem. problem. 27.quaerens rationem,pro pter quam feces hominis scelet magis quam fe - ces brutorum, inquit,non aliam esse causam, nisi quia homo utitur tum copiose cibo, tum maxime vario adeo ut,cum ob copiam larietate non possint cibi ab homine recte confici inco- cocti permanentes putrescant, consequenter
foetorem contrahant. secus bruta, quae cum vno
pene genere ciborum singula genera vescantur, fit ut multo melius coquant,&consequenter a foetore magis libera evadant. A qualitate ci-
190쪽
1 ER MERCURIAL Isborum fiunt stercora scutidae quonia cibi quanto sunt melioris succi melioris substantiae, corrumpantur, deterrimam putredinem: notorem faciunt. hoc est, quod dicebat Hippo. in lib. te affectionibus, nempe ex cibis boni su ci multo lethaliores oriri humores morbos,
quam ex cibis mali succi;id quod etiam dixit quadoque Cornel.Celsus.hinc est,quod panis ubi nimium ingeritur,ita ut corrupatur,maxime horribiles seces,& foetentes faciat. Quod intelligere voluit Auici quando .primi dochr. 3 in fine cap. 37. dicebat,impedimentum, quod oritur expa-ne,multo deterius esse quam illud quod ex quopiam alio. hoc similiter voluit significare idem Auic. quando . quarti tradi. 3 ca.2I.dixit, ex ouis insignem fieri foetorem. cum enim haec omnia optimi sint succi, si corrumpantur, deterrimam putidissimam corruptionem subeunt. Cognoscitur scuto quicunq, faciliter,quia experientia, narium humanarum constitutio fatis doctos omnes facit imosbleo ego dicere forsan melius fuisse consaltum homini a natura, si Odoratu nos privasset multo enim plures sunt foetores,quam sint odores.Pari pacto etiam, n5 est arduum cognoscere differentias caussarum foetoris,siquidem externae caussae cognoscuntur
relatione,& consuetudine, ac conuersatione ipsorum mei foetentium; internae vero cognoscuntur,ubi nulla exterior causa apparet.Omnis
foetor malus est, non solum quia alios offendit, secietatis humanet dulcedinem turbat verum