Salubria de tuenda valetudine praecepta / Guilielmo Copo interprete. Item Encomium artis medicae, D. Eras[mi] Rot[erodamo] autore

41쪽

pAVLI AEGINETAE.m1lso inmei so corpore sus a carne arteriam caeteros iu spirandi meatus in aespiam raritatem didiicendo,per reliquas UOcis grauitates modulari id rer necntemere neci inconsiderate facere Ted tu demum ad uocis exercitationem acceudere ii nc pisciosis corrupti sitimoribus resertum sit corpus, neque magnae manifestae, in stomacho appareant crisditates ne per uniuersum corpus corrui Pt uapores impensius digerantur De lassitudine ob exercitatiora

laceros alaslitudo excrementorian tenuium acri ies plenitudine conclsat Tensula aute nullii memoratu diis gnum excrementum corporibus infundi declarat,sed in musculis 8 nertiis asse,ctio quaedam fit,per quam tendi uidentatur. Inflammatiua uero per qua uideri licet partes ueluti fractas tumidas plentimus tunc potissimi accidere solet quumusculi supra modisi calfacti auulserant ad sese ex circunfusis redundantiis quidpiam. Est oc alia flectio,quarta uidelicet,quii musculi ultra qua expedit siccan

42쪽

PRAECEPTAtur,ita ut si nudentur corpora 5 squalidata collapsa uideant et ad motiOes pigra. Igitur ulcerosam fatigatione sanabis. excrementa secernens fri mone multa Ieru 3Piberaliter oleti infundendo,quod nullam astringendi vim habeat. Sco, I iis uero sanationis intensiva est laxitas. gitur tensum laxabis fri et ione pauca simulec leni ex oleo dulci, tranquillitaterere liue balneis temperatis et longa in aquis calidis mora,qua de re plurimis auxilii feres si bis aut ter sic laborantem ais ueris Tertia lassitudo qua inflamatiua

diximus,uiahabet curationis proposita, excrementi uacuatione,tensi remissione

di ardoris refrigerium, taci multu oleutepidia,s ictiones lenissimae ait in aquis

temperatis multa,diuturna timora, litis

lusinodi fatigationes sanat item tranquillitas maxime multaec assidua. Quarita af sectio prima quidem die nulla eoru quae diximus mutatione indiget,co dumtaxat excepto,quod aqua non sit calida, sed quae densare paulatim possit . Poste aero die recreatoria eget exercitatione Exiliant uero ilico ex balneis , praesertim

43쪽

pAVLI AEGINETAE.quum stigidam aquam subierant, egressi autem ido subinde reficiantur. De cute constipata. a XXI Constipatio fit aut ex obstructione,

aut meatuum densitate. Obstructionem quidem crudorum Z incoctorum humorum multitudo, crassitud6que eviciunt,densitatem uero,uci frigus, uera aestiringentia,uel exiccantia. Id autem faracile discernitur ablatis uestibus ex cutis albicante pallore, duritie densitate, quod ab exercitatione quis non facile calescit. Huius affectionis medela, calcfa,ctio est,ideoque exercitationibus tenudum est, ct balneis calidioribus. At in Digida natation non longa sit mora, ct neque aqua ipsa sit admodum frigida. Anaetea uero quam induantur, ungendi sunt ex aliquo modice calorifico,ut oleo dulisci tenui .Porro cutis densitatem esticaciter sanat anethmum oleum,maxime si uiride fuerit anethum, item oleu ex popula nigra.

De spontaneis laboribus. Ca XXII OVoniam ulcerosa lassitudo sit ob ais

crium excrementoruuicium, id si

44쪽

PRAECEPTA paucum fuerit,sa crit recreatoria uti exaeercitatione. Si uero maius altius, talem neq3 exercitari neque italo prorsus mois

do moueri sinemus,sed tranquillitatem, somnum in praescribentes in abstinetia tota die serio abimus. Mox ad uesperamungentes,balneo in ex aqua modice calida lauantes,cibis exiguum boni succisorbendurn dabimus. Sed neci uinum ei substrahemus utpote quod semicoetos si quicqtiam aliud concoquit humores, Quod si per ea quae diximus malis quieratierit,ad priorem consuetudinem pro ratione reducendus est homo, Si ueroso istero quot die permanet,uallidior praerasidio occurrendum est malo,ati si robustae fuerint inres,duoru alterum aut sanis

quinem mittere aut purgare conuenit,

sed utrum magis sectendust discernere Oportet,at si imbecilles fanguis neqiuas mittendus est sed moderate purgata, dum est.At ubi crudorum humorii multlitudo molestauerit, tum neci sanguine

mittere neq; purgare nec exercitam ex Pessit,ac nec moueri ,neque lauari . Serra

uadi lassi tales in omni traqvillitate sunt Atque

45쪽

Atque edulia,ci potiones, ct medicamE ta,quae extenuandi diuidendi is uim ha, heant citra calefactionem manifesta ex ihibeantur Agitur pro cibo oxymel, ptisanae paulum nonnunqua mulsum quom dabimus. Qironia uero omnibus his ita cordia suspenduntur,inflantur m eo ae

facile uentosum sit quicquid eis exhibet, haud ab re fuerit u alimentis piper quo,

o miscere. Satius etiamnu fuerit diosi olitico medicamelo uti atque eo quod ex

tribus piperibus constat oxymelle uero haud aliud utilius est. Potionis loco, apomelle sic enim Graeci ex ablutis ex aqua

fauis,cremorem Vocant istantur, praecis

piae acido,ct uinis subacesectibus.Cibis rem citra calfactione attenuantibus curaiusmodi sunt cappares si uel ex oxymeli uel ex aceto oc oleo sinnantur. Tent tua lassitudo,quam non induxit exerciis, latio,inultitudinem selidas partes extendentem,declarat. At constat si multus assuerit sanguis,uenam secare aut malleolum incidere saluberrimum esse praesidium. Inflammativa quae sua sponte sua peruerutfatigatio ne Paucarum quidem

46쪽

PRAECE p TAhoramini dilationem sustinet, nedina duorum,triumue dierit, nisi enim ilico fanis guinem detraxerris,sebrim inducet protinus uehementissimam. Satius autem fuerit,nisi quod obstat,bis eadem die aufer ire Primum quide ita detrahemus ut animi desectioncm non incurrat homo. In secunda uero missione ne animi quidem

desedito timcnda est. Quod si quis ita affectus sanguinem non miserit,is nisi Oaeptima sortuna fauerit haudquaquam ser

uabitur.

De indiu senum. Cap.XXIIISEnectus frigida quidem est 5 sicca.

corrigitur uero humectantibus calfacietibus P. Igitur fricandi sunt,sed citra fatigationem ac infirmioribus ter cibima dabimus citra tertiam quidem hora,pauIum panis cum attico melle deinde ad septimam horam facti s ict1onibus, o exercitationibus pro senectutis ratione, ac adhibito lauacro,primu quidem quae ali inimi moueant,tu uel pisces uel aues exaehibebimusAn caena uero , ea inoptimos humores gignant, quae non facile corrumpantur offerenda sunt. Nec prolato

47쪽

PAVLI AEGINETAE. beo quominus uinis ex melle conditis

utantur,praesertim si quis senex,aut in renibus calculum, aut podagram futuram timet,ac petroselmon quoq; uino tu adi ciendum est,Quod si ob genitam in uentre pituitam,cogamur eligere quae eam dividant,transeundum subinde est ad humectantem uictus rationem , exhibitis ante alia alimenta sicis maturis, aio per hyemem caricis,nisi in dextra praecordiorum parte accidentis cuiuspiam sensus obstiterit. Caeterum quum in senili coris pore o pituita,& serosa excrementicuismulentur necesse est quotidie irinan ciere,oc absorpto ante cibos oleo,aluum soluere At constat quod omnia olera ante cibos ex oleo oc garo edenda sunt, oliuas quossi e muria ato pruna damasceisna capere debet.Porr sertior alui astrictioni praesidium afferunt mercuria si lis occiaecus,atc terebinthina resina p5ticae nucis magnitudine. Interdum clytane ex oleo suppressiam aluum commouicvmine soluit. De rugato contracto p coris

48쪽

PRAECEPTACVti emigatione facit erui sartias ti albae adiecta. Aliud smegma c5tinenter purgans,fictis pingites cui onia contri tas,di farinam erui conitissem.

ait sepiae testam,exiguo melle instillato excipere Nortet. Vt suavis sit corporis odor. a. XXV. VT suavem corpus odorem reddat Cyparissi comam aridam contun adens,aut piceae corticem Unguento mi esce.Neq; obliviscatur quis,mane postssii ueri tindutus paulum aut cata, aut savinae degustare. Ad habitum calefacie nut

A labitum uero calefaciendum intrito calorifico utendum est, quod Dabeat calamintham,amaracum,hysopuIauri baccas,rorem mari num,lapide pyriten ,salem,secem vini ustam,m tria pumicem,pro ratione singulorum. Item parusinapios de uuae timiniae,quam Graecisa Phidagrian nominantec grani gnidij. Alauacro uero utatur calido apoco bibat vinum fulvum vetus, potionem ex is

a mulso,pipereautha,ci similibus

49쪽

Ad coloris vicium Cap.XXVII Orporis viciatum colore mendat

Vita iucunda,mansiicta P cibus borni succi,cui radiculam,porrum ci cum uir idi cicere miscebimus. Ac coloris quo

P pulchritudinem Scit mali punici dulcis succus absorptus neq; ab re suerit, oruleum adiicere clixa in ipsa bryoniae radi rce. Haec cnim praesidia corpus politum reddat Scis uris illinenda sunt glutinaria,quae ex abstergentiu aliquo constent ut farina ite narcisti echryoniae radix atac amarae amygdalae tum fructus tum radix ex aqua cocta,haud mutiliter in bauneis adhibentur Ad liuores et suscedines Cap. XXVIII. uiore tutos reddemus senes, sim pellem quo minus assiciatur, spis es ambo habiti a multo calidiorem secerinatis,quod ut facilius assequamur, salem balneis adiicere oportet Litudas Vero Partes,submersa spongia inclixae brailicae atin absinthi decocto fouebimus

D Dentiu custodia Cap. XIV

Entcs hoc modo incorrupti seruat

50쪽

PRAEc EPTAhiuatur. In primis vitare oportet ciborsi conuptionem, assiduis uomitu, cibos dentibus inutiles,ut ficus aridas,mel coaedium,palmulas,e eos qui difficulter te, xuntur, Ius glutinosi uint,ati qui sta rictu adeo dissiciles sunt,ut dentes moueraant,ec qui ea doloris specie dentes assiciunt qua harmodia Graeci uocant,no torpedinem haud temere appellauerimUS, itcinfigidos o omnes putres.Nequaluero negligas post coena detes purgare.

Vt facile quis audiat Gaj. XXX. AVdiendi facilitate praestat,miri u

mis purgare meatum a sordibus. Quae si diuinis retentae fuerint,llinamentatum madens e dropaco ita enim Ocat genus unguenti ex pice in ipsum demiti atin expressu extrali simul enim ocmeatus purgatur,et audiendi uis restitiutur,deinde erui magnitudine ei per die adhibita, tura meatum.Postero die extrahens,unge quotidie ex oleo amygdalino,aut nardino,aut chamaenaeli no aut adipe gallinaceo,aut exiguo felle bubuislo.Rursus tractu teporis,ex ficis culina

Parius facto penicillo,adhibe horis dua