Salubria de tuenda valetudine praecepta / Guilielmo Copo interprete. Item Encomium artis medicae, D. Eras[mi] Rot[erodamo] autore

51쪽

pAVLI AEGINETAE.bus,quo subinde extraei o,oleu quod succo asphodeli radicis ferbuerit insude.

Ad caligatione oculoris Cap. XXXI. NE c ligation oculi inses entur,ip xiis in aqua frigida demersis modi αce suspicere Oportet,quandoquide uideis dirobur ita intenditur mel uero crebrale ei sone fatigandi sunt uitandu est mucrassume dulco item cibi qui non facile ad uentriculum descendunt,4 qui conae coetu difficiles sint,ati ex quibus humores lenti crassi in gueniunt,similiter erilisca,pomys,5 quaecuwacrem uapore stirsum mittunt. Nocet etia,si diuturnus suerit supinus decubitus,scieUS,Ventus bis tuam ueniens,fumus,puluis Mirifice uero pdest,si perpetuo mense quotidie huiuscemo aqua oculis instilletur,quae quidem sic praeparanda est,In uas fictile ex

transecus pice illitum,sceniculti uirentem aquari; pluuiale iniice deinde extra 'io foeniculo,quod reliquum est servato.

De facietate. Cap. XXXII. HAximi in cibatione sicictatis peccatum est. Nactsi uenniculus acoquit,uenae tame nimis repictae,

iiij

52쪽

PRAEc EPTA laborant,dilatantur,rumpuntur,obturantur,& flatu implentur alcs in totum persimos ex satietate morbos costare mi5sesse est.Porro ventriculi plenitudo ,et, si omnino tolerabilior est ea quae venis accidit,eo quod nonunquam Vel vomitu uel deiecitione,id quod redi indat excer, nitur,tamen ne haec quidem admittenda est . Attamen si nimis ingessit aliquis ilico vomere debet. Si enim probe con, COXerit,uenae plenitudinis periculum nocuadent,maxime si quis iugiter per intererantia se ingurgitans,nulla Vtaturia ecuation itac vomere debet, prius quacibi corrumpantur Cui uero UOmere nolicet, tuta aluus plerui opem tulit,at sine hanc quidem mouere concessiim est diutius dormire ei aqua calidam bibere debet, quum uero iam probe concoxerit maxime si quid excreuerit,ium 8 lauaescro,oc balneo utatur,& falsamentu edat at* potionem dilutam sumat. At si ne

deiecit,nec mature concoxit, ac totum

quo F corpus graue,ci ad motiones ineae Plum,atc somnolentum fir erit,mens etiam praeter rationem pigrescat, Venarum

53쪽

pAVLI AEGINE TAE. pleritudo significatur. Qitibiis iero praeter haec fatigatio tio in accesserit cos quieti permittere,donec Ventriculus concoquat satius est,atq; sic deinde Vacuare .

De ebrietate. Cap.XXXIII

EBrietate detentis ,repentinus vomitus pressentaneum auxilium affert. Oportet uero abunde aquam bibere, mulsum,atque sic vomer ut plurima Proiici at,oc vellicatio fiat obtusior Post vomitum uero ec sciuic ambulent, ubertim ungantΠr, dein reliquo tempOar tam diu quiescant,sub tegmine dormientes,quoad solitatur temulentia. Quibus alimeta cori Umprinaetur. Cap. XXXIIII Corruptis in ventriculo cibis hi qui

excrementa corriipta deiiciunt reis elissima uia ad sanitatem tendunt Milivibus uero nihil subducitur,ex his quae lex niter aluum mouent irritandi sunt . Atlsic amet his,uomitus ante cilatim couenit, uel ex inni,vel musti potatione. Nihil etiam uel fumosum uel grave olens exhibe dum est,aut in totum nullus cibus uita, cile corrumpatur sed alimenta boni sucis

54쪽

PRAECEPTA Ueligere oportet. desci per temporuinterualla moderate uentris purgatioes ex citibus medicamentis, hinuscemodiasse stione laborantibus conferunt. Devenere. Cap. XXXV. nec uenus utilitate caret,utpON L 1 te plenitudine vacuat, corpus auctu,leue,uirile reddit. Et quod ad animupertinet,rationis uim impedita solvit,inae gentes iras remittit,idcirco melancholiaeco aptissctimu remediu est,si uic j aliud. Reducit aut ad modestia,uel alio quovis

modo insanientes,atc morbis, quos pistulta conflauit,magnopere conducit, faαstidientibus cibi appetentia restituit,nonnullos a crebris quom binniis Iliberat. Porr6 uenera natura calida Si humida , donea est, quippe quae caeteri pronior est ad libidinem Concubitum uero non admittiit,uinctus restigerans arefacies p. aetas sene 'tutis,tepus autumni Ataclica elidita humida educatio, atq; mediocri etas oc laborii occiborti adhibenda est. Vt enim labores,sic occocubitus si modiis seruetur uti lis est. Naec ad opus excitato facilitate quanda ei qui sic consueuem

55쪽

PAVLI AEGINE TAE. praebet In primis igitur uenere stimirlatsi quiccb aluid alimentorii abudati, de uom cibi in plurimum altit,ad hanc rem sunt donei,ut ex piscibus polypus quippe hoc animal maxime libidinem irritare creditur ct molliu genus Olera aut, or sminon. hysimoia,eruca,rapa,atq; haec ueluti medicamenta sunt Legumina uero,faba,cicer,cicera ,siliqua, pisum, quia flatu generant,unde ruta,qui spiritu diis scutit delet q; venere Obtundit Vuas aute magnopere probo, siqindera humeis

chat,et flatu corpus implent, sine quibus nullus fit in venere impetus. Igit qui

in venere congressurus est,obseruare dchci,ne tu uel satietas,uel cruditas versa itigatis,uel uomitio infestet,ite nec purgatio,ne P repetinus alui fluor,cbuis noriunt diuturno fluori,co quod arefacit, sit medicamentu.Vehementem uero c5cirpiscentia,tantu abest ut Iairdem ut magis renitendit censeam,maxime quilis hiis ex morbo prouenire putatur. Commmodissimum ita fuerit post exercitatior aes,et balneas,atq; cibumodicii coire sicen et robustiores erunt uires di stigoris

56쪽

pRAEc EPTA risistinan nocumentum Hora uero ad concubitum aptior est post cibum ut ximus o ante somnum quippe subse i luens somnus laborem remittit . Adde quod hoc tempus ad sobolem procreansdam aptissimum est,cum ob alias causas tum quod scemina dormies erutura melius retinet

Q iri coire no possunt. Ca.XXXVI Pinguedine pudenda assidue 1llinenae

diiunt,adiicere uero cxiguam radi scis narcissi partem,aut grani gnidii, aut Pyretri,aut uuae timiniae aut seminis urticae oportet aut amsi semen propinare. aut piper,aut satyriosa,aut eruca partem aut cneci,aut Omnia simul Bulbos quo issast bs,rubros quidem paruos cycu aiste Sc oleo ante cibum deuorare, aut scyllae parum marcidae,ut praeterea compossitis medicamentis ad hoc propositu in itienti S,acres quoq; lasciuas creberrime legere conuenit De immodico concubsistU. Ca.XXXVII FRequens concubitus corpus rarius, stigidius o imbecillius reddit, ergo

57쪽

PAVLI AEGINETAE.onstipantia uidelicet & calorifica dane fiantia, o robur afferentia adhibe rare oportet tal si que immodica claus laesit sub calido opcrculo uictus dornas etat, donec corporis impetu remittatur, ac ipse sic ab imbecillitate ciretur. De genitalis semirus abrin lanaetia. Cap. XXXVIII SVnt nonnulli qui cumulato multo calido age iat tali semine in uenere Uaeunt,quod cum eiccerint, imbecillum Ticitur corpus,ac stomachus quoc resoluitur,extenuatur θύ arescit. Si uero a coitu abstinuerint accidit et capitis grauitas Ocnausea,deinde per somnum cxcci iactes ipsum,eodem modo assciuntur. Qiribus nihil unde si minis abundantia proueniuat,exhendum est,sedri cibos A medicamenta ipsum destruentia assumere, &quhos a balneo ex oleo ros accol melinoecomphacino ungere dcbct, adiccta cis caera,ut crassiora reddantur Miscentur quot succi restigerantes,ut sempcr uiui solam ,umbili ci ueneris ocissilii, im haec quidem stat reliquis uero temporii iustum allia,tum laetucae succus ligni se,

58쪽

PRAECEPTAmen ex aqua coctunt,nam et hoc restigerantem succia praebet similiter plumbi lamina limabis suppositarieminis persona Dum profusionem cohibet Adem si citit herbae stigidae substrat adiecta ruta, ocrenellis amerinae surculis ac lim quot semen, ct rutae semen datum in cibumGauendum uero est ne dum lumbi tam stuis diose resti gerantur,renes assciantur

iuria.

De instigi latis Cap. XXXIX.

OV immodici stigoris incommoda senserunt 1n loco calido decumbat ancti aut cyprio,aut irino, deinde paulisia calfactis aliquid piperis S mynhae ex irino dulci odorato veteri dare oportet,

aut succum cyrenaicu ex uino ues aceto. aut pyretrum aut castorium ex aceto, ac

cibus quoq; calidior exhibendus est. De combustis Cap. XL. Ombusti, in locis aurae patentibus

decumbere debent,faciem, manus crura,aquastigida rigare. Sitim uero ara quae frigidae potatione pro consuetussianiuratione compescere At uero non

fatim,sed paulatim haec facere oportet.

59쪽

PAVLI AEGINETAE. ibitin exiginam,ct qui facile conficia tur,ac humidum magis quam solidum assumeres. De pituita in superiore uentre rendundante. Cap.XLI SI cuipiam Occurras , qui ualentissmaa quidem alimenta renuit, ait nihil ei hi assumit, o si ferre cogas nausea afficitur cupit c sorsitan solum quae acria sunt, oi ne iis quidem delectatur sed in satur tenditur ora uentriculus atl nauseatioci solis ruetibus paulum releuatur, interdum quoc suscepta alimenta corae

rumpit,inacidam maxime corruptionc, non te lateat summam curationi sua ex

Purgatione uentriculi a pituita consi sicaerc.Equide noui quenda ita astectum, e epota radicula ex oxymele, incredibilcm crassae pituitae multitudine vomuisse, at e sic perfectae sanitati subinde restititii.

Vt facile quis vomat Cap.XLII. QVoni in dissiculter omentes pili

rima solent cruciare incomoda , , Perdeprectu fuerit docere quo quis facile vomat, ut et pituita acuet,et caput cui ae

us reddar et ne larudescat id si auidius se

60쪽

pRAEc EpTA suis ingui gitaueritane uesic latur, qui uihu intemperate potauerit Atticiu acci raha,neq; arida offercda sunt,scd quae partim dulcoris humiditatis .partim uero acrimoniae modum habeant. Equibus p rahatissima sui radicula,cruca,falsamentutietus,origanum uiri de paulum ceparuporri Vomitum quot promouent legumina,ut ptisana melle conditae faba

elixata,ite carnes pingues. Oportet ueraro non iuscula solum,uerum totam quora ipsarum molem deuorare. Igitur Uoumiturus non diu manducationi immoreae rur,omniac per clixationem molliora

fiant Alci deligenda sunt uina dulciora. utpote quae magis supernatare consucis uerunt,si m potio tepida, ac amygdalas quom in melle submersas edere, o platcentas gustare conuenit diem peponis cucumeris semen maceratum iri tu omellis loco sumere idem facit cucumeuris radix cum melle trita Si uero ualidiora petis,narcissi bulbo ex aqua cocto,in numinfice.Nec non uomitum prouoaecationum unguentum , si quis illitis ex

eo digitis,irritet Id quoc ad uomitu pertinet